Giáo án Vật lí 8 tiết 17: Sự chuyển hóa và bảo toàn cơ năng

Tuần :
Tiết :
SỰ CHUYỂN HÓA VÀ BẢO TOÀN CƠ NĂNG
Ngày soạn:
Ngày dạy :
Mục TIÊU:
Kiến thức:
Biết nội dung định luật bảo toàn cơ năng
Biết động năng có thể chuyển hóa thành thế năng và ngược lại thế năng có thể chuyển hóa thành động năng
Kĩ năng:
Quan sát hình, phân tích thí nghiệm, hiện tượng xảy ra 
Vận dụng định luật vào giải thích một số hiện tượng trong thực tế 
Lấy ví dụ về vật có thể chuyển hóa động năng thành thế năng và ngược lại 
THÁI ĐỘ:
Nghiêm túc, tự lực trong học tập 
Chuẩn Bị:
Hs: xem lại bài 16
GV : hình 17.1, thí nghiệm hình 17.2 cho mỗi nhóm 
Hoạt động dạy học:
Hoạt động học của HS
Trợ giúp của GV 
Hoạt động 1: ổn định lớp_ kiểm tra bài cũ
HS trả lời câu hỏi 
HS trả lời câu hỏi và chữa bài tập
HS khác chú ý nhận xét 
Yêu cầu HS trả lời các câu hỏi sau:
HS1: vật có cơ năng khi nào? Mối quan hệ giữa công và cơ năng? Cơ năng có mấy dạng
HS2: thế năng hấp dẫn, thế năng đàn hồi phụ thuộc vào yếu tố nào? Động năng phụ thuộc vào yếu tố nào?
Chữa bài 16.1,16.2 trong SBT
GV nhận xét và cho điểm 
Hoạt động 2: tổ chức tình huống học tập
HS chú ý 
Trong thực tế ta thường thấy sự chuyển hóa cơ năng từ dạng này sang dạng khác, như động năng chuyển hóa thành thế năng và thế năng chuyển hóa thành động năng. Để hiểu rõ sự chuyển hóa này thì bài học hôm nay giúp ta hiểu rõ vấn đề này hơn 
Hoạt động 3: tìm hiểu sự chuyển hóa của các dạng cơ năng
HS đọc thí nghiệm 1
HS quan sát hình 
HS đọc và trả lời C1
HS trả lời câu hỏi 
HS đọc C2
Cá nhân trả lời 
Hoàn thành chỗ trống 
Cá nhân trả lời 
HS hoàn thành chỗ trống 
Cá nhân trả lời 
Cá nhân hoàn thành 
HS đọc thí nghiệm 2
Nhóm làm thí nghiệm và trả lời câu hỏi 
Cá nhân trả lời câu hỏi 
Cá nhân trả lời 
Cá nhân trả lời câu hỏi 
Cá nhân trả lời câu hỏi 
HS chú ý 
Cho HS đọc thí nghiệm 1
GV cho HS quan sát hình 17.1 thí nghiệm quả bóng rơi sau những khoảng thời gian bằng nhau
Yêu cầu HS đọc và trả lời C1 
Độ cao và vận tốc của quả bóng rơi xuống thay đổi như thế nào? Cho HS điền vào chỗ trống C1
Cho HS đọc C2, nhóm thảo luận trả lời câu hỏi 
Động năng và thế năng của quả bóng thay đổi như thế nào?
Cho HS điền vào chỗ trống C2
Sau khi quả bóng chạm đất có hiện tượng gì xảy ra? Khi nảy lên thì độ cao và vận tốc của quả bóng thay đổi như thế nào? Lúc đó động năng và thế năng của quả bóng như thế nào?
Cho HS hoàn thành chỗ trống của câu C3
Ở vị trí nào của qủa bóng thì động năng và thế năng là lớn nhất, nhỏ nhất?
Yêu cầu HS hoàn thành vào chỗ trống câu C4
Vậy trong thí nghiệm này đã có sự chuyển hóa từ dạng nào sang dạng nào
Cho HS đọc thí nghiệm 2:
Yêu cầu các nhóm làm thí nghiệm như hình 17.2, chú ý kéo con lắc lệch khỏi vị trí cân bằng rồi quan sát quá trình chuyển động của con lắc và trả lời C5,C6,C7,C8
Vận tốc của con lắc như thế nào khi đi từ vị trí A đến vị trí B, từ vị trí B đến vị trí C?
Đã có sự chuyển hóa từ dạng cơ năng nào sang dạng cơ năng nào khi con lắc đi từ vị trí A đến B và B lên C
GV chốt lại câu trả lời 
Vậy ở vị trí nào con lắc có động năng và thế năng lớn nhất? ở vị trí nào con lắc có động năng và thế năng nhỏ nhất? Giá trị nhỏ nhất này bằng bao nhiêu?
GV chốt lại câu trả lời của HS 
Vậy trong quá trình chuyển động của con lắc đã có sự chuyển hóa cơ năng từ dạng nào sang dạng nào? ở vị trí nào thì thế năng chuyển hóa hoàn toàn thành động năng? ở vị trí nào của con lắc thì động năng chuyển hóa hoàn toàn thành thế năng?
GV nhấn mạnh lại nội dung trọng tâm cho HS nắm 
Vậy quá trình mà động năng chuyển hóa thành thế năng và thế năng chuyển hóa thành động năng gọi là gì ta sang mục II
Hoạt động 4: tìm hiểu nội dung định luật bảo toàn cơ năng
HS chú ý 
HS đọc nội dung và ghi vở 
HS chú ý 
Người ta đã làm nhiều thí nghiệm định lương và đưa ra nội dung định luật bào toàn cơ năng:
Cho HS đọc nội dung định luật bảo toàn cơ năng
Cơ năng được bảo toàn khi nào? 
GV nhấn mạnh nội dung định luật bào toàn cho HS nắm 
Hoạt động 5: vận dụng
HS đọc C9
Cá nhân trả lời 
Lớp thống nhất câu trả lời 
Cho HS đọc C9
Hãy chỉ ra trường hợp cơ năng được chuyển hóa từ dạng này sang dạng khác? Giải thích vì sao
GV cho lớp thảo luận nhóm và thống nhất câu trả lời 
Hoạt động 6: củng cố _ dặn dò
Cá nhân trả lời 
Ghi phần dặn dò của GV 
Yêu cầu HS trả lời các câu hỏi sau:
Nêu nội dung định luật bào toàn cơ năng? Định luật đúng khi nào? 
Dặn HS học bài_ đọc có thể em chưa biết 
Làm bài trong SBT
Chuẩn bị bài mới 
Phần ghi bảng
Tiết : SỰ CHUYỂN HÓA VÀ BẢO TOÀN CƠ NĂNG
SỰ CHUYỂN HÓA CÁC DẠNG CƠ NĂNG:
Thí nghiệm 1: quả bóng rơi
C1. (1) giảm, (2) tăng 
C2. (1) giảm, (2) tăng dần 
C3. (1) tăng, (2) giảm, (3) tăng, (4) giảm 
C4. (1) A, (2) B, (3) B, (4) A
Thí nghiệm 2: con lắc dao động 
C5. Vận tốc tăng dần
 Vận tốc giảm dần 
C6. Thế năng chuyển hóa thành động năng
 Động năng chuyển hóa thành thế năng
C7. Thế năng lớn nhất: A, C. động năng lớn nhất: B
C8. Động năng nhỏ nhất : A, C( bằng 0). Thế năng nhỏ nhất: B
BẢO TOÀN CƠ NĂNG:
Trong quá trình cơ học, động năng và thế năng có thể chuyển hóa lẫn nhau, nhưng cơ năng thì không đổi. cơ năng được bào toàn 
VẬN DỤNG:
C9. Thế năng của cánh cung chuyển hóa thành động năng của tên
 Thế năng chuyển hóa thành động năng
 Khi vật đi lên thì động năng chuyển hóa thành thế năng và ngược lại 
GHI NHỚ: (SGK)