Giáo án Vật lý 7 Bài 14: Phản xạ âm - Tiếng vang

Ngày soạn: 
Ngày dạy: 
Tuần dạy: 
PPCT:	 
BÀI 14: PHẢN XẠ ÂM- TIẾNG VANG
I. Mục tiêu:
* Về kiến thức:
 - Mô tả và giải thích được một số hiện tượng liên quan đến tiếng vang.
 - Nhận biết được một số vật phản xạ âm tốt và một số vật phản xạ âm kém.
 - Kể tên một ứng dụng phản xạ âm.
* Về kĩ năng:
 - Rèn luyện khả năng tư duy từ các hiện tượng thực tế.
* Về thái đo:
 - Vận dụng kiến thức để giải thích một số hiện tượng, ham học hỏi.
II. Chuẩn bị:
 - Nghiên cứu bài 14 SGK và SGV
III. Tổ chức hoạt động dạy - học:
 1. Ổn định lớp
 2. Kiểm tra bài cu:
 Câu 1: Am có thể truyền qua được những môi trường nào và không truyền qua được môi trường nào? Làm bài tập 13.2 SBT
 Câu 2: So sánh vận tốc truyền âm trong các chất: rắn, lỏng, khí? Làm bài tập 13.3 SBT.
3. Các hoạt động dạy- học:
Hoạt động của GV 
Hoạt động của HS 
Nội dung 
Hoạt động 1: Tổ chức tình huống học tập.
* ĐVĐ: Trong cơn dông, khi có tia chớp thường kèm theo tiếng sấm. Sau đó còn nghe thấy tiếng ì ầm kéo dài gọi là sấm rền. Tại sao lại có tiếng sấm rền? Bài học hôm nay sẽ giúp chúng ta tìm hiểu hiện tượng đó.
Hoạt động 2: Tìm hiểu phản xạ âm và tiếng vang.
* GV yêu cầu HS đọc mục I và trả lời câu hỏi:
- Tiếng vang là gì? Âm phản xạ là gì? 
- GV nhận xét và cho HS ghi bài
- GV: Cho HS làm câu C1.
- GV gọi 1 HS đọc câu C2 gợi ý:
+ Trong phòng kín có vật chắn không?
+ Ngoài trời có vật gì chắn không?
- GV: Cho HS thảo luận trả lời câu C2.
- GV: Cho HS làm câu C3: a)
+ Yêu cầu HS nhắc lại âm phản xạ là gì?
+Trong phòng lớn hay phòng nhỏ có vật chắn? Hay cả hai phòng đều có?
- GV chốt lại: Phòng nào cũng có âm phản xạ nhưng:
+ Phòng to: âm phản xạ đến tai sau âm phát ra nên nghe thấy tiếng vang.
+ Phòng nhỏ: âm phản xạ và âm phát ra đến tai cùng một lúc nên không nghe thấy tiếng vang.
C3: b)
- Thời gian âm truyền đến tường(A B ) rồi trở lại(B A ) là 
1/15 s. Vậy thời gian âm truyền đến tường là bao nhiêu?
-Tính khoảng cách 
( quảng đường ) bằng công thức nào?
- GV yêu cầu 1 HS lên bảng giải
- GV nhận xét
- HS đọc mục I và trả lời câu hỏi:
+ Âm dội lại khi gặp một mặt chắn là âm phản xạ.
+ Tiếng vang là âm phản xạ nghe được cách âm trực tiếp ít nhất là 1/15 giây
- HS làm câu C1: nghe thấy tiếng vang ở giếng, vùng núi Vì ta phân biệt được âm phát ra trực tiếp và âm phản xạ. 
- HS trả lời
- HS thảo luận trả lời:
+ Ở ngoài trời: âm phát ra không gặp vật chắn nên không có âm phản xạ ta chỉ nghe được âm phát ra nên âm nghe nhỏ.
+ Trong phòng kín: ta nghe được âm phát ra và âm phản xạ từ tường cùng một lúc nên chúng ta nghe to hơn.
- HS nhắc lại
- HS trả lời: cả 2 phòng
- HS làm câu C3.
- HS rút ra kết luận.
- HS suy nghĩ trả lời: 1/15 : 2
- HS: S= v.t 
- HS lên bảng
I. Âm phản xạ - Tiếng vang
- Âm dội lại khi gặp một mặt chắn là âm phản xạ
- Tiếng vang là âm phản xạ nghe được cách âm trực tiếp ít nhất là 1/15 giây
C2: Ta thường nghe thấy âm thanh trong phòng kín to hơn khi ta nghe chính âm thanh đó ngoài trời. Vì ở ngoài trời ta chỉ nghe được âm phát ra, còn ở trong phòng kín ta nghe được âm phát ra và âm phản xạ từ tường cùng một lúc nên chúng ta nghe to hơn.
C3: 
a. Cả 2 phòng. 
b. Khoảng cách giữa người nói và bức tường để nghe được tiếng vang: 
S= v.t= 	340 m/s . 1/30s = 11, 3 (m).
Hoạt động 3: Tìm hiểu vật phản xạ âm tốt và vật phản xạ âm kém.
* Yêu cầu HS đọc mục II SGK.
- Vật như thế nào là vật phản xạ âm tốt?
- Vật như thế nào là phản xạ âm kém?
* Yêu cầu HS trả lời câu C4.
- HS đọc mục II SGK.
- HS trả lời 
- HS trả lời câu C4.
II. Vật phản xạ âm tốt và vật phản xạ âm kém.
- Những vật cứng có bề mặt nhẵn thì phản xạ âm tốt.
- Những vật mềm, xốp có bề mặt gồ ghề thì phản xạ âm kém.
C4:* Vật pxạ âm tốt: Mặt gương, mặt đá hoa, tấm kim loại, tường gạch.
* Vật phản xạ âm kém: Miếng xốp, áo len, ghế đệm mút, cao su xốp.
Hoạt động 4: Vận dụng – Dặn dò.
* Hướng dẫn HS làm C5: tường sần sùi và rem nhung là những vật phản xạ âm như thế nào?
* Hdẫn HS làm C6:
- Đặt bàn tay khum có tác dụng gì?
* Hdẫn HS làm C7:
- Thời gian âm đi từ mặt nước đến đáy biển là bao nhiêu?
- Tính độ sâu của đáy biển (S) bằng công thức nào?
* Y/c HS tự làm C8.
* Dặn HS về nhà học bài và làm BT trong SBT. Soạn câu trả lời đề cương ôn thi.
- HS làm C5.
- HS làm C6.
- HS: t = 1/2s
- HS: S= v.t 
- HS làm C7.
- HS làm C8.
III. Vận dụng.
C5: Làm tường sần sùi, treo rèm nhung để hấp thụ âm tốt hơn nên giảm được tiếng vang. Âm nghe được rõ hơn.
C6: Mỗi khi khó nghe, người ta thường làm vậy để hướng âm phản xạ từ tay đến tai giúp ta nghe được âm rõ hơn.
C7: 
- Âm truyền từ tàu đến đáy biển trong thời gian: 1/2 giây = 0,5 giây.
- Độ sâu của biển là:
S= v.t = 1500m/s . 0,5 s = 750m
C8: a, b, d.
4. Rút kinh nghiệm: