Giáo án Vật lý 7 bài số 02: Sự truyền ánh sáng

Tuần : 02 Ngày soạn : 21-08-2011 
Tiết : 02 Ngày dạy :	 23-08-2011
B ài 2 : 
SỰ TRUYỀN ÁNH SÁNG 
I. Mục tiêu :
1. Kiến thức : - Phát biểu được định luật truyền thẳng của ánh sáng.
 - Nhận biết được ba loại chùm sáng: song song, hội tụ và phân kì.
2. Kĩ năng : - Biểu diễn được đường truyền của ánh sáng (tia sáng) bằng đoạn thẳng có mũi tên.
3. Thái độ : - Biết vận dụng kiến thức vào cuộc sống 
II. Chuẩn bị : 
1. GV : - 1 ống nhựa cong , ống nhựa thẳng ,1 nguồn sáng dùng pin ,3 màn chắn có đục lỗ như nhau ,3 đinh ghim mạ mũ nhựa to .
2. HS : - Nội dung SGK .
Tổ chức hoạt động dạy học : 
1. Ổn định lớp : Kiểm tra sĩ số vệ sinh lớp .
2. Kiểm tra bài cũ :- Hs1: Khi nào ta nhận biết được ánh sáng ? Khi nào ta nhìn thấy được vật ? Giải thích hiện tượng nhìn thấy khói hương ? 
 - Hs2 chữa bài tập 1.1và 1.2 SBT
4. Tiến trình :
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Kiến thức cần đạt
Họat động 1: Tổ chức tình huống học tập :
- Cho HS đọc phần mở bài SGK.
- Em có suy nghĩ gì về thắc mắc của bạn Hải ?
- Đọc phần mở bài SGK.
- Nêu ý kiến.
Hoạt động 2 : Nghiên cứu tìm quy luật đường truyền của ánh sáng :
- Dự đoán xem ánh sáng truyền theo đường cong hay đường gấp khúc ?- Từ dụ đoán trên em hãy nêu phương án kiểm tra ?
- Cùng với hs thảo luận các phương án kiểm tra ?
- Y/c hs chuẩn bị dụng cụ thí nghiệm .
- Không có ống thẳng thì ánh sáng có truyền theo đường thẳng không ?Nếu phương án của hs không thực hiện được thì tiến hành làm TN theo SGK ? 
- Để cho hs nêu phương án thử , sau đó giúp cho hs không cần kiểm tra 3 lỗ A,B,C. mà chỉ cần kiểm tra 3 bản 1,2,3, nằm trên cùng một đường thẳng vì 3 bản này đều giống hệt nhau 
- Chú ý chỉ lệch khoảng 1-2 cm tránh lệch hẳn thì ánh sáng có thể lọt qua lỗ còn lại 
- Căn cứ vào kêt quả thí nghiệm y/c hs hoàn thành phần kết luận ?
- Thông báo môi trường không khí , nước , tấm kính trong => gọi là môi trường trong suốt . mọi vị trí tring môi trường có tính chất như nhau => đồng tính => rút ra định luật
- Nêu dự đoán (tùy hs )( ánh sáng truyền qua khe hẹp đi thẳng hoặc ánh sáng từ đèn phát ra đi thẳng )
- Bố trí thí nghiệm , làm việc cá nhân lần lượt từng hs quan sát dây tóc bóng đèn pin qua ống thẳng và ống cong => Tiến hành hoàn thành C1 : 
C1: Ống thẳng nhìn thấy dây tóc bóng đèn đang phát sáng => ánh sáng từ dây tóc bóng đèn qu âóng thẳng tới mắt . ống cong không nhìn thấy dây tóc bóng đèn => ánh sáng từ dây tóc bóng đèn không truyền theo đường cong .
- Hs nêu phương án làm thí nghiệm 
- các nhóm tiến hành làm thí nghiệm 
+ Bật đèn 
+ Để dèn 1,2,3 sao cho nhìn qua 3 lỗ A,B,C vẫn thấy đèn sáng 
+ Kiểm tra 3 lỗ A,B,C có thẳng hàng không? 
-Hs ghi vở 3 lỗ A,B,C thẳng hàng => ánh sáng truyền theo đường thẳng 
- Để lệch một trong ba bản quan sát đèn => không thấy ánh sáng phát ra từ đèn 
- Làm việc cá nhân hoàn thành nội dung kết luận : Đường truyền của ánh sáng trong khôngkhí là đường thẳng 
- Phát biểu định luật và ghi vào vở
I. Đường truyền của ánh sáng :
C1: Ống thẳng nhìn thấy dây tóc bóng đèn đang phát sáng => ánh sáng từ dây tóc bóng đèn qua ống thẳng tới mắt . ống cong không nhìn thấy dây tóc bóng đèn => ánh sáng từ dây tóc bóng đèn không truyền theo đường cong .
* Kết luận: Đường truyền của ánh sáng trong không khí là đường thẳng.
* Định luật truyền thẳng của ánh sáng: Trong, môi trường trong suốt và đồng tính ánh sáng truyền theo đường thẳng.
Hoạt động 3 : Nghiên cứu thế nào là tia sáng , chùm sáng :
- Qui ước tia sáng như thế nào ? Thông qua thí nghiệm y/c hs nghiên cứu SGK và vẽ tia sáng ( Chú ý khe hẹp phải để song song với màn 
- Quy ước vẽ chùm sáng như thế nào ? 
- GV chú thích thêm cho HS , trong thực tế thường gặp chùm sáng gồm nhiều tia sáng 
- Thay tấm chắn 1 khe hẹp bằng tấm chắn 2 khe hẹp song song 
- Vặn đèn để tạo ra 2 tia hẹp song song, 2 tia hội tụ ,2 tia phân kì , 
- Y/c Hs trả lời C3 ?
+ Thế nào là chùm sáng song song ?
+ Thế nào là chùm sáng hội tụ ?
+ Thế nào là chùm sáng phân kỳ?
- Làm việc cá nhân nghiên cứu SGK vẽ tia sáng từ điểm sáng S đến điểm 
Tia sáng 
Chùm sáng song song :
Chùm sáng hội tụ :
Chùm sáng phân kỳ :
C3: - Chùm sáng song song là chùm sáng gồm các tia sáng không giao nhau trên đường truyền của chúng .
- Chùm sáng hội tụ là chùm sáng gồm các tia sáng giao nhau trên đường tryền của chúng 
- Chùm sáng phân kỳ là chùm sáng gồm các chùm sáng loe rộng ra trên đường truyền của chúng
II/ Tia sáng và chùm sáng:
1) Biểu diễn đường truyền của ánh sáng :
*Quy ước : Biểu diễn đường truyền của ánh sáng bằng một đường thẳng có mũi tên chỉ hướng gọi là tia sáng.
2) Ba lọai chùm sáng :
C3 : ) Chùm sáng song song gồm các tia sáng không giao nhau trên đường truyền của chúng .
b) Chùm sáng hội tụ :Gồm các tia sáng giao nhau trên đường truyền của chúng.
c) Chùm sáng phân kỳ : Gồm các tia sáng loe rộng ra trên đường truyền của chúng .
Hoạt động 4 : Vận dụng :
- Y/c hs giải đắp câu C4 ?
- Y.c hs đọc C5: bằng kinh nghiệm nêu cách điều chỉnh 3 kim thẳng hàng ?
- Biểu diễn đường truyền của ánh sáng như thế nào 
- Khi ngắm phân đội xếp hàng em phải ngắm như thế nào ? giải thích 
C4 : Aùnh sáng từ đèn phát ra đã truyền đến mắt ta theo đường thẳng 
- Hs tiến hành làm thí nghiệm 
+ Đặt mắt sao cho chỉ nhìn thấy kim gần mắt nhất mà không nhìn thấy 2 kim còn lại.
+ Giải thích : Kim 1 là vật chắn sáng của kim 2 , Kim 2 là vật chắn sáng của kim 3 => do ánh sáng truyền theo đường thẳng nên ánh sáng từ kim 2 ,3 bị chắn không tới mắt 
C4 : : Làm TN giống như 02 TN ta vừa làm. Aùnh sáng truyền theo đường thẳng.
- C5: Đặt mắt sao cho chỉ nhìn thấy kim gần mắt nhất mà không nhìn thấy kim còn lại.
Giải thích :Kim 1 là vật chắn sáng của kim 2 , kim 2 là vật chắn sáng của kim 3 .Do ánh sáng truyền theo đường thẳng nên ánh sáng từ kim 2,3 bị chắn không tới mắt .
4. Củng cố: 
 - Phát biểu định luật truyền thẳng ánh sáng ?
 - Biểu diễn tia sáng như thế nào ?
5. Dặn dò:
 -Về học bài, làm các bài tập trong SBT. Xem trước và chuẩn bị bài 3.
 - Nhận xét tiết dạy ,tuyên dương nhóm ,cá nhân tích cực xây dựng bài.
IV. Rút kinh nghiệm :..........................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................