Giáo án Vật lý 7 tiết 20: Sự nhiễm điện do cọ xát

Tuần : 20
TiÕt ct : 20 
Ngµy so¹n: 
Bµi dạy : 	SỰ NHIỄM ĐIỆN DO CỌ XÁT
I. Môc Tiªu
 1. KiÕn thøc:
 - Mô tả được một vài hiện tượng chứng tỏ vật bị nhiễm điện do cọ xát.
 - Nêu được hai biểu hiện của các vật đã nhiễm điện.
 - Vận dụng giải thích được một số hiện tượng thực tế liên quan tới sự nhiễm điện do cọ xát.
 2. Kĩ năng 
 [TH]. Mô tả được hiện tượng hoặc thí nghiệm chứng tỏ vật nhiễm điện do cọ sát, chẳng hạn như:
 	+ Thước nhựa sau khi cọ xát vào vải khô có khả năng hút các vật nhỏ, nhẹ (các mẩu giấy, quả cầu bấc treo trên sợi chỉ tơ). 
 + Sau khi dùng mảnh len cọ xát mảnh phim nhựa nhiều lần có thể làm sáng bóng đèn của bút thử điện khi chạm bút thử điện vào tấm tôn đặt trên mặt mảnh phim nhựa.
 [NB]. Nêu được:
 	- Có thể làm nhiễm điện một bằng cách cọ xát.
 - Vật bị nhiễm điện (vật mang điện tích) thì có khả năng hút các vật nhỏ, nhẹ hoặc làm sáng bóng đèn bút thử điện. 
[VD]. Nêu và giải thích được một số hiện tượng trong thực tế liên quan tới sự nhiễm điện do cọ sát, chẳng hạn như:
 1. Giải thích tại sao khi chải tóc bằng lược nhựa, thì lược nhựa lại hút tóc.
 Vì, khi chải tóc bằng lược nhựa, lược nhựa cọ xát vào tóc làm cho lược nhựa và tóc bị nhiễm điện trái dấu, nên chúng hút nhau.
 2. Giải thích tại sao khi lau chùi màn hình ti vi bằng khăn bông khô, thì ta vẫn thấy có vụn bông bám vào màn hình ti vi.
 Vì, khi ta lau chùi màn hình ti vi bằng khăn bông khô, thì màn hình ti vi bị nhiễm điện, do đó màn hình tivi hút các vụn bông khô.
 3. Giải thích tại sao trên các cánh quạt điện trong gia đình thường bám bụi.
 Vì, khi cánh quạt quay, cánh quạt cọ xát với không khí, cánh quạt bị nhiễm điện nên hút các hạt bụi bám vào cánh quạt.
 3.Th¸i ®é: 
	giáo dục tính sáng tạo , phát hiện kiến thức mới
 4. GDMT : làm vệ sinh sau tiết học 
II. ChuÈn bÞ : 
GV: chuẩn bị các dụng cụ TN cho các nhóm
HS : mổi nhóm 1 thước nhựa, 1 thanh thủy tinh , một mảnh ni lon , 1 ít vụn giấy , 1 mảnh len, 1 mảnh lụa , 1 mảnh tôn , 1 bút thử điện. 
 III. KiÓm tra bµi cò : 	
HS1 : 
HS2 : 
V. Tiến trình tiết dạy 
1. æn ®Þnh lớp 
	2. Các hoạt động dạy học 
TG
HĐGV
HĐHS
NỘI DUNG
2
Hoạt động 1: Tổ chức huống học tập.
GV: Đặt vấn đề: Vào những ngày hanh khô khi cởi áo bằng len hoặc dạ em có cảm thấy hiện tượng gì? Trong tự nhiên hiện tượng sấm sét -> hiện tượng nhiễm điện do cọ xát.
16
Hoạt động 2:Làmthínghiệm phát hiện vật bị cọ xát có khả năng hút các vật khác
GVY/c HS đọc thí nghiệm 1, nêu các dụng cụ thí nghiệm, các bước tiến hành thí nghiệm. 
-Các lưu ý trước khi cọ xát các vật phải kiểm tra đưa thước nhựa, mảnh ni lông, thanh thủy tinh lại gần giấy vụn, để kiểm tra xem đã có hiện tượng gì xãy ra chưa ?
GV quan sát và hướng dẫn học sinh cách cọ xát. 
-Khi đưa mảnh nhựa sau khi đã cọ xát đến gần giấy vụn thì có hiện tượng gì xãy ra. 
-Nhóm khác nhận xét rồi rút ra kết luận chung.
HS đọc thí nghiệm 1, nêu các dụng cụ thí nghiệm, các bước tiến hành thí nghiệm
HS Các nhóm tiến hành thí nghiệm. 
HS các nhóm Đưa ra nhận xét 
HS rút ra kết luận chung 
I. Vật nhiễm điện:
Thí nghiệm 1: 
(SGK)
Kết luận 1: Nhiều vật sau khi cọ xát có khả năng hút các vật khác.
17
Hoạt động 3: Phát hiện vật bị cọ xát bị nhiễm điện có khả năng làm sáng bóng đèn của bút thử điện.
GVVì sao nhiều vật sau khi cọ xát có thể hút các vật khác ? 
.
 -GV hướng dẫn học sinh làm thí nghiệm ? 
*B1: Chuẩn bị một mảnh phim nhựa chưa cọ xát ->chạm bút thử điện vào mảnh tôn phẳng được bố trí như vẽ -> bút thử điện không sáng. 
*B2: Dùng len, dạ cọ xát tấm phim -> dùng bút thử điện sáng. Các nhóm tiến hành TN
GV kiểm tra việc tiến hành TN của một số nhóm, nếu hiện tượng xảy ra chưa đạt thì giải thích cho học sinh nguyên nhân.. 
GV làm lại thí nghiệm cho học sinh quan sát lại hiện tượng để hoàn thành kết luận 2.
 -GV thông báo các vật bị cọ xát có khả năng hút các vật khác hoặc có thể làm sáng bóng đèn của bút thử điện, các hiện tượng đó được gọi là các vật nhiễm điện hay các vật mang điện tích.
HSCác nhóm đưa ra phương án kiểm tra.
HS suy nghĩ rồi đưa ra phương án trả lời
HS Các nhóm tiến hành TN
Thí nghiệm 2: 
(SGK)
Kết luận 2: Nhiều vật sau khi bị cọ xát có khả năng làm sáng bóng đèn bút thử điện.
Các vật bị cọ xát có khả năng hút các vật khác hoặc có thể làm sáng bóng đèn của bút thử điện gọi là các vật nhiễm điện hay các vật mang điện tích.
5
Hoạt động 4: Vận dụng
GV: Yêu cầu học sinh trả lời câu hỏi C1, C2 và C3
HS: Thực hiện theo yêu cầu của GV.
HS thực hiện C1 C2 C3 và trả lời câu hỏi gv 
II. Vận dụng:
C1 khi chảy tóc bằng lược nhựa , lược nhựa và tóc cọ xát vào nhau . Cả lược và tóc đều nhiễm điện . Do đó tóc bị lược nhựa hút kéo thẳng ra 
C2 Mép cánh quạt chém mạnh vào không khí được cọ xát mạnh nhất nên nhiễm điện nhiều nhất . Do đó cánh quạt hút bụi mạnh nhất nên bụi bám ở cánh quạt nhiều nhất 
C3 Do gương soi, kính cửa, hay màn hình ti vi bị cọ xát và nhiễm điện . Vì thế chúng hút các bụi vải
V. Cñng cè : 3’
- Để một vật bị nhiễm điện ta dùng cách nào?
- Một vật khi bị nhiễm điện thì có khả năng gì?
VI. H­íng dÉn häc ë nhµ : 2’
- Về nhà các em xem lại nội dung bài học.
- Học thuộc phần ghi nhớ, làm bài tập 16.1-> 16.5 ở SBT.
- Chuẩn bị bài học mới.
- Rút kinh nghiệm sau tiết dạy :