Giáo án Vật lý 7 Tiết 25 – Bài 23: Tác dụng từ, tác dụng hóa học và tác dụng sinh lí của dòng điện

GIÁO ÁN
Tiết 25 – Bài 23: Tác dụng từ, tác dụng hóa học và
tác dụng sinh lí của dòng điện (Vật lý 7)
I. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức:
- Mô tả một thí nghiệm hoặc một hoạt động của một thiết bị thể hiện tác dụng từ của dòng điện.
- Mô tả một thí nghiệm hoặc một ứng dụng trong thực tế về tác dụng hóa học của dòng điện.
- Nêu được các biểu hiện do tác dụng sinh lí của dòng điện khi đi qua cơ thể người.
- Lấy được ví dụ về tác dụng từ, tác dụng hóa học và tác dụng sinh lý của dòng điện.
8 trang
vultt
1083
0 Download
Bạn đang xem tài liệu "Giáo án Vật lý 7 Tiết 25 – Bài 23: Tác dụng từ, tác dụng hóa học và tác dụng sinh lí của dòng điện", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Giáo viên hướng dẫn: Đào Hà Lan
Giáo sinh: Nguyễn Thị Kim Ánh
Ngày soạn: 24/2/2011
Ngày dạy: 2/3/2011 Lớp: 
GIÁO ÁN
Tiết 25 – Bài 23: Tác dụng từ, tác dụng hóa học và
tác dụng sinh lí của dòng điện (Vật lý 7)
I. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức:
- Mô tả một thí nghiệm hoặc một hoạt động của một thiết bị thể hiện tác dụng từ của dòng điện.
- Mô tả một thí nghiệm hoặc một ứng dụng trong thực tế về tác dụng hóa học của dòng điện.
- Nêu được các biểu hiện do tác dụng sinh lí của dòng điện khi đi qua cơ thể người.
- Lấy được ví dụ về tác dụng từ, tác dụng hóa học và tác dụng sinh lý của dòng điện.
2. Kĩ năng: 
- Vận dụng kiến thức để giải thích hoạt động của chuông điện.
3. Thái độ: Ham hiểu biết, có ý thức sử dụng điện an toàn.
II. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS:
*, GV:
- 1 kim nam châm.
- 1 nam châm thẳng
- 1 vài vật nhỏ bằng sắt,thép
- 1 ăcqui 12V hoặc bộ chỉnh lưu hạ thế dùng lấy ra nguồn 1 chiều 12V
- 1 bình điện phân đựng dung dịch có nắp nhựa có gắn sẵn hai điện cực bằng than chì.
- 1 công tắc, 1 bóng đèn loại 6V, 6 dây dẫn có vỏ bọc cách điện.
- 1 cuộn dây quấn sẵn dùng làm nam châm điện.
- 2 pin 1,5V trong đế lắp pin.
- 1 công tắc, 5 đoạn dây dẫn có vỏ bọc cách điện.
- 1 kim nam châm được đặt trên mũi nhọn.
III. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC:
Hoạt động dạy
Hoạt động học
Ghi bảng
HĐ 1: Kiểm tra bài cũ – Tổ chức tình huống học tập (5 phút)
1. Kiểm tra bài cũ
?: Trình bày các biểu hiện của tác dụng nhiệt và tác dụng phát sáng của dòng điện?
2. Đặt vấn đề:
- Cho HS quan sát ảnh chụp cần cẩu dùng nam châm điện ở trang đầu chương 3(trang 47).
- Y/c 2 HS đọc đoạn hội thoại ở phiếu bài tập.
?: Vậy nam châm điện là gì? Nó hoạt động dựa trên tác dụng gì của dòng điện? Bài học hôm nay sẽ giúp chúng ta giải đáp câu hỏi của bạn Hải.
- Gọi 1 HS trả lời.
- 2 HS đọc đoạn hội thoại trong phiếu bài tập.
Tiết 25: Tác dụng từ, tác dụng hóa học và tác dụng sinh lí của dòng điện
HĐ 2: Tìm hiểu nam châm điện (12 phút)
- Trước hết, chúng ta nhớ lại tính chất từ của nam châm đã được học ở lớp 5.
?: Nam châm có tính chất gì?
- GV đưa ra 1 nam châm đã được sơn màu đánh dấu cực.
?: Tại sao người ta lại sơn màu đánh dấu hai nửa nam châm khác nhau?
- Khi các nam châm gần nhau, các cực của nam châm tương tác với nhau như thế nào? GV đồng thời làm TN đưa cực của thanh nam châm lại gần 1 kim nam châm để HS nhận thấy được một trong hai cực của kim nam châm bị hút còn cực kia bị đẩy.
- GVdùng mạch hình 23.1 (tr 63), giới thiệu nam châm điện và cho HS quan sát nam châm điện.
- Gọi HS đọc câu C1.
- GV làm TN khảo sát tính chất của nam châm điện.
- Mắc mạch điện như hình 23.1 và yêu cầu HS quan sát hiện tượng, trả lời câu C1.
+ Khi ngắt hoặc đóng công tắc: đưa lần lượt đinh sắt, dây đồng, dây nhôm lại gần đầu cuộn dây có hiện tượng gì xảy ra?
+ Khi công tắc đóng, đưa 1 trong 2 cực của kim nam châm lại gần đầu cuộn dây. Hãy cho biết có hiện tượng gì xảy ra?
+Nếu đổi đầu cuộn dây, hiện tượng xảy ra như thế nào?
?: Dòng điện ảnh hưởng đến tính chất từ của nam châm điện như thế nào?
- Y/c HS hoàn thành kết luận trang 63.
- Nhắc lại tính chất của nam châm: Nam châm hút sắt, thép. Mỗi nam châm có hai cực.
- HS: Để phân biệt hai cực của nam châm.
- Quan sát nam châm điện.
- Đọc C1.
- Quan sát GV làm TN.
- Y/c HS nêu được:
a. Khi công tắc ngắt : không có hiện tượng gì.
Khi công tắc đóng :đầu cuộn dây hút đinh sắt, không hút dây đồng nhôm.
b. Đưa 1 kim nam châm lại gần 1 đầu cuộn dây và đóng công tắc thì 1 cực của kim nam châm hoặc bị hút, hoặc bị đẩy.
- Nếu đảo đầu cuộn dây, cực của nam châm lúc trước bị hút, nay bị đẩy và ngược lại.
+ Khi có dòng điện chạy qua cuộn dây có lõi sắt® Cuộn dây có tác dụng giống như nam châm.
+ Chiều của dòng điện ảnh hưởng đến cực của nam châm.
- Thảo luận nhóm để hoàn thành câu kết luận :
I. Tác dụng từ :
1. Tính chất từ của nam châm :
2. Nam châm điện:
*, TN hình 23.1
*, KL:
- Cuộn dây quấn quanh lõi sắt non có dòng điện chạy qua là nam châm điện
- Dòng điện có tác dụng từ, nó có thể làm quay kim nam châm và hút các vật bằng sắt hoặc thép.
HĐ 3: Tìm hiểu hoạt động của chuông điện (8 phút)
- Yêu cầu HS quan sát hình vẽ 23.2 để tìm hiểu cấu tạo của chuông điện.
- Yêu cầu HS trình bày nguyên tắc hoạt động của chuông điện dựa vào C2, C3, C4.
- GV thông báo: Hoạt động của chuông điện dựa vào tác dụng từ của dòng điện. Đầu gõ chuông điện chuyển động làm cho chuông kêu liên tiếp. Đó là biểu hiện tác dụng cơ học của dòng điện.
- Tìm hiểu cấu tạo của chuông điện.
- Thảo luận trong nhóm trả lời C2, C3, C4.
+ C2: Khi đóng công tắc, có dòng điện chạy qua cuộn dây ® cuộn dây trở thành nam châm điện . Khi đó cuộn dây hút miếng sắt làm cho đầu gõ chuông đập vào chuông ® chuông kêu .
+ C3: Chỗ hở của mạch là chỗ miếng sắt bị hút nên rời khỏi tiếp điểm. 
Khi đó mạch hở cuộn dây không có dòng điện chạy qua, không có tính chất từ nên không hút miếng sắt nữa. Do tính chất đàn hồi của kim loại nên miếng sắt lại trở về tì sát vào tiếp điểm.
+ C4: Khi miếng sắt tì vào tiếp điểm, mạch kín. Cuộn dây lại hút miếng sắt và đầu gõ chuông lại đập vào chuông làm chuông kêu. Mạch lại bị hở. Cứ như vậy chuông kêu liên tiếp chừng nào công tắc còn đóng.
3. Chuông điện:
- Hoạt động dựa trên tác dụng từ của dòng điện.
HĐ 4: Tìm hiểu tác dụng hóa học của dòng điện (10 phút)
- Y/c HS đọc C5 và C6.
- GV giới thiệu các dụng cụ TN, mắc mạch điện hình 23.3 (chưa đóng công tắc).
- Cho HS quan sát màu sắc ban đầu hai thỏi than, chỉ rõ thỏi than nào được nối với cực âm của nguồn điện.
- Đóng mạch điện cho đèn sáng . Hỏi :
+ Than chì là vật liệu dẫn điện hay cách điện ?
+ Dung dịch CuSO4 là chất dẫn điện hay cách điện ? Vì sao em biết.
- Sau vài phút, ngắt công tắc, GV nhấc thỏi than nối với cực âm của acqui. Y/c HS nhận xét màu sắc của thỏi than so với ban đầu.
- GV thông báo : Lớp màu đỏ nhạt đó là kim loại đồng. Hiện tượng đồng tách khỏi dung dịch muối đồng khi có dòng điện chạy qua chứng tỏ dòng điện có tác dụng hóa học.
- Y/c HS hoàn thành KL trang 64- SGK. Gọi 1,2 HS đọc KL, sửa sai nếu cần.
- GV dùng khăn khô lau sạch hết lớp đồng bám vào thỏi than.
- Gv thông báo 1 số ứng dụng tác dụng hóa học của dòng điện trong thực tế và yeu cầu HS về nhà đọc phần  ‘ Có thể em chưa biết’ để tìm hiểu thêm.
- HS trả lời.
- HS làm việc cá nhân :
+ Theo dõi GV giới thiệu dụng cụ TN hình 23.3. Nhận xét màu sắc ban đầu của thỏi than chì (màu đen).
- HS nêu được : Than chì và dung dịch CuSO4 đều là chất dẫn điện vì nó đều cho dòng điện đi qua, biểu hiện là đèn sáng. 
- HS nhận xét : sau khi có dòng điện chạy qua thỏi than được nối với cực âm của nguồn điện được phủ bằng một lớp màu đỏ nhạt.
- Hoàn thành KL.
- Ứng dụng :
+ Mạ điện : phủ 1 lớp kim loại lên đồ vật.
+ Đúc điện.
+ Luyện kim.
II. Tác dụng hóa học :
1. TN hình 23.3 :
(SGK)
2. KL :
- Dòng điện đi qua dung dịch muối đồng làm cho thỏi than nối với cực âm được phủ một lớp vỏ bằng đồng.
- Hiện tượng đồng tách ra khỏi dung dịch muối đồng khi có dòng điện chạy qua chứng tỏ dòng điện có tác dụng hoá học.
HĐ 5: Tìm hiểu tác dụng sinh lý của dòng điện (5 phút)
?: Nếu sơ ý có thể bị điện giật làm chết người. Vậy điện giật là gì ?
- Y/c HS đọc phần III trong SGK trang 65 và trả lời câu hỏi sau :
?: Dòng điện qua cơ thể người có lợi hay có hại ? Cho VD chứng tỏ điều đó ?
?:Nếu dòng điện của mạng điện gia đình trực tiếp đi qua cơ thể người có hại gì ?
- GV lưu ý HS : Không được tự mình chạm vào mạng điện dân dụng và các thiết bị điện nếu chưa biết rõ cách sử dụng.
- HS đọc phần III SGK, trả lời câu hỏi của GV
- HS trả lời vừa có hại, vừa có lợi :
+Sẽ làm các cơ bị co giật,có thể làm tim bị ngừng đập, ngạt thở và thần kinh bị tê liệt.
+ Dòng điện có cường độ nhỏ còn dùng để chữa bệnh.
- Y/c HS nêu được : Nếu dòng điện trong mạch điện ở gia đình nếu trực tiếp đi qua cơ thể người có thể gây điện giật nguy hiểm đến tính mạng con người.
III. Tác dụng sinh lí 
- Dòng điện có tác dụng sinh lý khi đi qua cơ thể người và các động vật .
HĐ 6 : Củng cố – Vận dụng – Hướng dẫn về nhà (5 phút)
- Gọi 1,2 HS đọc phần ghi nhớ cuối bài.
- Y/c HS làm C7 và C8
*, Hướng dẫn về nhà :
- Học thuộc phần ghi nhớ .
- Làm 23.1 đến 23.3, 23.5 đến 23.11
- Ghi nhớ tại lớp.
- Cá nhân hoàn thành câu C7 và C8.
+ C7 : Chọn C.
+ C8 : Chọn D
IV. Vận dụng
Phiếu học tập – Vật lý 7
Tiết 28 – Bài 23 : Tác dụng từ, tác dụng hóa học và
tác dụng sinh lí của dòng điện
I. Đoạn hội thoại :
Hải: Tại sao cần cẩu kia lại hút được những miếng sắt,thép thế nhỉ?
Hùng: Cậu không biết à,vì cần cẩu đó dùng nam châm điện đấy.
Hải: Nam châm điện là gì?
II. Bài tập củng cố :
Bài 1 : Hãy kẻ đoạn thẳng nối mỗi điểm ở cột bên trái với một điểm ở cột bên phải trong khung dưới đây để chỉ ra sự phù hợp về nội dung giữa chúng.
1. Tác dụng sinh lí
a. Bóng đèn bút thử điện sáng.
2. Tác dụng nhiệt
b. Mạ điện
3. Tác dụng hóa học
c. Chuông điện kêu.
4. Tác dụng phát sáng
d. Dây tóc bóng đèn phát sáng.
5. Tác dụng từ
e. Cơ co giật
Bài 2 : Khoanh tròn chữ Đ cho câu phát biểu đúng, chữ S cho câu phát biểu sai.
a, Mọi cuộn dây dẫn khi có dòng điện chạy qua đều trở thành nam châm điện.
Đ
S
b, Dòng điện đi qua bất cứ vật dẫn nào đều có tác dụng từ.
Đ
S
c, Dòng điện đi qua một chất có thể biến đổi chất ấy thành chất khác.
Đ
S
d, Bất cứ dòng điện nào đi qua cơ thể người đều nguy hiểm tới tính mạng.
Đ
S
e, Chuông điện kêu liên tục do dòng điện được đóng ngắt liên tục nhờ tác dụng nhiệt.
Đ
S
g, Cho dòng điện thích hợp đi qua cơ thể người có thể chữa được một số bệnh.
Đ
S
h, Dòng điện rất có ích lợi vì nó có nhiều tác dụng như tác dụng nhiệt, phát sáng, tác dụng từ, hóa học và sinh lí.
Đ
S
Tài liệu đính kèm:
Bai 23 Tac dung tu tac dung hoa hoc va tac dung sinh li.doc