Giáo án Vật lý 7 tiết 8 bài 8: Gương cầu lõm

Ngày soạn: 09/10/2010.
Ngày giảng: 7B. 12/10/2010.
 7A.14/10/2010.
TIẾT 8. BÀI 8. GƯƠNG CẦU LÕM
I . Mục tiêu.
1. Kiến thức.
- Nêu được các đặc điểm của ảnh ảo của một vật tạo bởi gương cầu lõm.
- Nêu được ứng dụng chính của gương cầu lõm là có thể biến đổi một chùm tia song song thành chùm tia phản xạ tập trung vào một điểm, hoặc có thể biến đổi chùm tia tới phân kì thành một chùm tia phản xạ song song.	
2. Kĩ năng.
- Vận dụng kiến thức về gương cầu lõm giải thích được các ứng dụng của gương cầu lõm.
- Quan sát và mô tả thí nghiệm, thực hiện thí nghiệm.
3. Thái độ.
- HS yêu thích môn học, ham hiểu biết, có tinh thần hợp tác.
II .Chuẩn bị.
1. Giáo viên.
 - Bảng phụ, bút dạ.
 - Chuẩn bị cho mỗi nhóm: + 1 gương cầu lõm.	
 + 1 gương phẳng cùng kích thước.
 + 2 cây nến (hoặc 2 pin tiểu).	
 + 1 màn chắn sáng có thể di chuyển được.
 + 1 nguồn sáng phát ra chùm tia song song và phân kỳ.
2. Học sinh.
 - Bảng con, phấn.
III. Phương pháp.
- Nêu và giải quyết vấn đề, nhóm. 	
IV. Tổ chức giờ học.
1. HĐ1: Khởi động. (7 phút)
- Mục tiêu: ổn định tổ chức, kiểm tra bài cũ và đặt vấn đề vào bài.
- Đồ dùng: gương cầu lõm, gương cầu lồi.
- Cách tiến hành:
+ Ổn định lớp: Gv kiểm tra sĩ số : 7A 7B
+ Kiểm tra bài cũ: Gv nêu câu hỏi yêu cầu Hs lên bảng trả lời.
	? Hãy nêu đặc điểm của ảnh tạo bởi gương cầu lồi ?.
? So sánh vùng nhìn thấy của gương cầu lồi với gương phẳng có cùng kích thước ?.
 Gv nhận xét và cho điểm.
+ Tổ chức tình huống học tập: 
GV đưa ra cho hs xem gương cầu lõm. Yêu cầu hs nhận xét sự khác nhau về hình dạng giữa gương cầu lõm và gương cầu lồi.
Sau đó đặt vấn đề nghiên cứu ảnh của một vật tạo bởi gương cầu lõm:
? Liệu gương cầu lõm có tạo được ảnh của một vật giống như gương cầu lồi không ?.
 Hs quan sát và dự đoán.
*HĐ2: Nghiên cứu ảnh của một vật tạo bởi gương cầu lõm. (13 phút)
- Mục tiêu: nêu được các đặc điểm của ảnh ảo của một vật tạo bởi gương cầu lõm. Rèn kĩ năng quan sát và mô tả thí nghiệm, thực hiện thí nghiệm. 
- Đồ dùng: gương cầu lõm, gương phẳng, màn chắn, cây nến, bảng phụ.
- Cách tiến hành:
Trợ giúp của GV
Hoạt động của HS
Kiến thức trọng tâm
—Cho Hs quan sát hình 8.1 và tìm hiểu thí nghiệm.
?Thí nghiệm bao gồm những dụng cụ gì? Mục đích là gì?
@Yêu cầu hs thực hiện thí nghiệm như H8.1 theo nhóm trong 3 phút quan sát ảnh của vật tạo bởi gương cầu lõm và trả lời C1.
—Nhận xét và chốt lại.
?Để so sánh ảnh của vật tạo bởi gương cầu lõm với ảnh của vật tạo bởi gương phẳng ta bố trí thí nghiệm như thế nào?
—Nhận xét và thông báo thí nghiệm như H8.1’
@Yêu cầu hs thực hiện thí nghiệm như H8.1’ theo nhóm trong 3 phút quan sát ảnh của vật tạo bởi gương cầu lõm và trả lời C2.
—Nhận xét và chốt lại.
— Yêu cầu HS sử dụng kĩ thuật khăn trải bàn hoàn thiện kết luận.
—Tổ chức cho Hs nhận xét.
 —Nhận xét và kết luận.
—Chuyển ý : Các loại gương đã được học đều phản xạ ánh sáng. Vậy thì sự phản xạ ánh sáng trên gương cầu lõm có những gì đặc biệt?
àQuan sát và tìm hiểu thí nghiệm .
à1 cây nến, 1gương cầu lõm; quan sát ảnh của vật tạo bởi gương cầu lõm và trả lời C1.
@Thực hiện thí nghiệm như H8.1 theo nhóm trong 3 phút quan sát ảnh của vật trong gương cầu lõm trả lời C1 và báo cáo.
à Hs ghi nhận.
àHs mô tả thí nghiệm.
à Hs ghi nhận.
@Thực hiện thí nghiệm như H8.1’ theo nhóm trong 3 phút quan sát ảnh của vật trong gương cầu lõm trả lời C2 và báo cáo.
à Hs ghi nhận.
à Sử dụng kĩ thuật khăn trải bàn hoạt động trong 3phút hoàn thiện kết luận.
à các nhóm nhận xét chéo.
àtự sửa chữa và ghi nhận.
I - Ảnh tạo bởi gương cầu lõm.
* Thí nghiệm .
 Bố trí như hình 8.1
H8.1
C1. Ảnh đó là ảnh ảo. Vì không hứng được ảnh trên màn.
Ta nhìn thấy ảnh lớn hơn vật.
C2.
H8.1’
Ảnh tạo bởi gương cầu lõm lớn hơn tạo bởi gương phẳng.
*Kết luận:
Đặt một vật gần sát gương cầu lõm, nhìn vào gương thấy một ảnh ảo không hứng được trên màn chắn và lớn hơn vật.
*HĐ 3: Nghiên cứu sự phản xạ ánh sáng trên gương cầu lõm. (13 phút)
- Mục tiêu: nêu được ứng dụng chính của gương cầu lõm là có thể biến đổi một chùm tia song song thành chùm tia phản xạ tập trung vào một điểm, hoặc có thể biến đổi chùm tia tới phân kì thành một chùm tia phản xạ song song. Rèn kĩ năng quan sát và mô tả thí nghiệm, thực hiện thí nghiệm. 	
- Đồ dùng: gương cầu lõm, 1 màn chắn sáng có thể di chuyển được, nguồn sáng phát ra chùm tia song song và phân kỳ.
- Cách tiến hành:
Trợ giúp của GV
Hoạt động của HS
Kiến thức trọng tâm
—Cho Hs quan sát hình 8.2; H8.4 và tìm hiểu các thí nghiệm.
?Thí nghiệm bao gồm những dụng cụ gì? Mục đích là gì?
@Yêu cầu hs thực hiện các thí nghiệm như H8.2, H8.4 theo nhóm trong 4 phút quan sát chùm tia phản xạ và trả lời C3, C5.
—Nhận xét và chốt lại.
—Treo bảng phụ kết luận cho Hs cá nhân hoàn thiện.
—Nhận xét và kết luận.
— Cho hs đọc C4 và thảo luận nhóm trong 3phút trả lời.
—Nhận xét và kết luận.
—Tích hợp môi trường:
- Mặt trời là một nguồn năng lượng. Sử dụng năng lượng Mặt Trời là một yêu cầu cấp thiết nhằm giảm thiểu việc sử dụng năng lượng hóa thạch (tiết kiệm tài nguyên, bảo vệ môi trường).
- Một cách sử dụng năng lượng Mặt Trời đó là: Sử dụng gương cầu lõm có kích thước lớn tập trung ánh sáng Mặt Trời vào một điểm (để đun nước, nấu chảy kim loại.
àQuan sát và tìm hiểu các thí nghiệm .
à1 màn chắn, 1gương cầu lõm, 1đèn pin; quan sát chùm tia phản xạ và trả lời C3, C5.
@Thực hiện thí nghiệm như H8.2, H8.4 theo nhóm trong 4 phút quan sát chùm tia phản xạ và trả lời C3, C5 rồi báo cáo.
à Hs ghi nhận
à1Hs lên bảng điền kết quả. Hs khác nhận xét.
à Hs ghi nhận
àHs họat động nhóm thảo luận trả lời C4 và báo cáo.
! C4: Ánh sáng mặt trời là một chùm ánh sáng song song chiếu vào gương cầu lõm nên hội tụ vào một điểm trước gương, vì vậy toàn bộ năng lượng của chùm sáng tập trung vào vật nên vật nóng lên.
II – Sự phản xạ ánh sáng trên gương cầu lõm.
1. Đ.với chùm tia tới song song.
* TN: (SGK)
Bố trí như H8.2
C3. Hội tụ tại 1 điểm trước gương.
* KL: Chiếu một chùm tia tới song song lên một gương cầu lõm, ta thu được một chùm tia phản xạ hội tụ tại một điểm trước gương.
C4.
2. Đ.với chùm tia tới phân kỳ:
* TN: (SGK)
Bố trí như hình 8.4
C5.
* KL: Một nguồn sáng nhỏ S đặt trước gương cầu lõm ở một vị trí thích hợp, có thể cho một chùm tia phản xạ song song.
*HĐ 4: Vận dụng, củng cố và giao nhiệm vụ về nhà. (12 phút)
- Mục tiêu: Củng cố kiến thức trọng tâm, ghi nhớ công việc về nhà. 
- Đồ dùng: đèn pin.
- Cách tiến hành:
Trợ giúp của GV
Hoạt động của HS
Kiến thức trọng tâm
- Yêu cầu hs đọc phần tìm hiểu đèn pin.
- Có thể tháo 1 pha đèn pin cho hs quan sát.
? Vì sao nhờ có pha đèn mà đèn pin có thể chiếu ánh sáng đi xa mà vẫn sáng rõ?
- Yêu cầu hs đọc câu hỏi C7 và thực hiện thí nghiệm để tìm câu trả lời.
- Gọi hs đọc phần ghi nhớ để củng cố bài học và ghi vào tập.
- Giao nhiệm vụ về nhà: các BT trong SBT, trả lời các câu hỏi của bài 9.
- Đọc SGK.
! Bóng đèn trong đèn pin khi đến 1 vị trí thích hợp sẽ cho chùm tia phản xạ song song.
- Thực hiện lại thí nghiệm H.8.4 để tìm câu trả lời.
- Xem ghi nhớ.
- Ghi nhớ lời dặn của GV.
III – Vận dụng.
C6: Nhờ gương cầu lõm trong pha đèn pin mà khi xoay đèn đến vị trí thích hợp thu được chùm tia phản xạ song song, áng sáng truyền đi xa không bị phân tán nên vẫn sáng rõ.
C7: Muốn thu được chùm sáng hội tụ từ đèn pha thì ta xoay pha đèn để cho bóng đèn ra xa gương.