Giáo án Vật lý 7 tiết thứ 12: Độ cao của âm

 Tuần : 12	 Ngày soạn : 31-10-2011
 Tiết : 12	 Ngày dạy :	 02-11-2011
B ài 11:
 ĐỘ CAO CỦA ÂM
I.Mục tiêu :
1.Kiến thức : 
- Nhận biết được âm cao (bổng) cĩ tần số lớn, âm thấp (trầm) cĩ tần số nhỏ. Nêu được ví dụ.
- Nhận biết được âm to cĩ biên độ dao động lớn, âm nhỏ cĩ biên độ dao động nhỏ. Nêu được ví dụ.
2. Kĩ năng : - Làm thí nghiệm để hiểu tần số là gì ?
 - Làm thí nghiệm để tìm hiểu mối liên hệ giữa độ cao và tần số của âm 
3.Thái độ : - Có ý thức nghiêm túc trong học tập vận dụng kiến thức vào thực tế 
II. Chuẩn bị :
1. GV : - 1 cây đàn ghita
2. HS : - 1 giá thí nghiệm ,1 con lắc đơn có chiều dài 20 cm , 1 con lắc đơn có chiều dài 40cm , một đĩa phát ra âm có ba hàng lỗ vòng quanh ,một mô tơ 3-6V một chiều ,1 miếng nhựa ,1 thép lá (0,7. 15 . 300)mm
III. Tổ chức hoạt động dạy học :
1. Ổn định lớp : Kiểm tra sĩ số và vệ sinh lớp . 
2. Kiểm tra bài cũ : - HS1: Các nguồn âm có đặc điểm gì giống nhau ?
 - Chữa bài tập 10.1-10.2 SBT
 - HS2 : Chữa bài tập số 3 và trình bày kết quả bài tập 10.5?
3. Tiến trình :
GV tổ chức các hoạt động 
Hoạt động của học sinh
Kiến thức cần đạt
Hoạt động 1 : Giới thiệu bài mới :
- Giới thiệu giọng hát của ca sĩ Trần Hiếu -> Giọng hát trầm ;giọng hát của ca sĩ Trọng Tấn -> giọng ca cao . Vậy khi nào âm phát ra trầm , khi nào âm phát ra cao -> chúng ta nghiên cứu bài độ cao của âm
- HS làm theo yêu cầu của GV
Hoạt động 2 : Quan sát dao động nhanh - chậm và nghiên cứu khái niệm tần số và mối quan hệ giữa tần số với dao động nhanh – chậm:
- Giới thiệu dụng cụ thí nghiệm hình 11.1 , nêu y/c của nhiệm vụ thí nghiệm 
- Y/c hs cữ đại diện lê nhận dụng cụ thí nghiệm ?
- Y/c hs tiến hành làm thí nghiệm theo hướng dẫn SGK , và ghi kết quả vào bảng ?
- Y/c hs tự thu thập thông tin để trả lời câu hỏi tần số là gì ? đơn vị của tần số ? 
- Y/c hs đọc và trả lời C2 ?
- Y/c hs điền từ hoàn thành câu nhận xét ?
- Hoạt động nhóm , làm thí nghiệm ,ghi kết quả thí nghiệm vào bảng 
a)Dao động chậm hơn 
b) Dao động nhanh hơm
- Căn cứ vào nội dung SGK hs trả lời câu hỏi theo y/c của GV
*Số dao động trong một giây gọi là tần số 
* Đơn vị tần số là Héc (Hz ) 
- Làm việc cá nhân trả lời C2 
C2 : Con lắc b (chiều dài dây ngắn hơn) 
 Nhận xét : Dao động càng nhanh (chậm) tần số dao động trong một giây càng lớn (nhỏ )
I.Dao động nhanh chận – Tần số :
1 . TN: - Tần số là số dao động trong 1 s . Đơn vị là héc (Hz)
 - C2 : Con lắc b
2 . Nhận xét : nhanh..lớn ; Chậm nhỏ .
Hoạt động 3 : Nghiên cứu mối liên hệ giữa dao động nhanh, chậm và độ cao của âm :
- Y/c hs đọc trước lớp thí nghiệm 2 ? 
- Y/c từng nhóm làm thí nghiệm 2 sau đó hoàn thành C3 ?
- Y/c các nhóm báo cáo kết quả thí nghiệm ,nội dung C3 ? =>GV thống nhất và đưa ra kết quả chung 
- GV giới thiệu thí nghiệm 3 ,y/c hs tìm hiểu cách làm thí nghiệm , các nhóm trưởng nhận dụng cụ thí nghiệm 
- Y/c hs báo cáo kết quả thí nghiệm =>Hoàn thành C4? 
- Đọc và xác định nhiệm vụ của thí nghiệm 
- Tiến hành thí nghiệm và thảo luận 
- C3: Phần tự do của thước dài ,dào động của thước chậm , âm phát ra thấp .Phần tự do của thước ngắn , tần số dao động lớn ,âm phát ra cao 
- Các nhóm tìm hiểu , nhận dụng cụ thí nghiệm , tiến hành làm thí nghiệm 
-Báo cáo kết quả thí nghiệm và hoàn thành câu hỏi 
 C4 :-Đĩa quay chậm ,góc miếng bìa dao động chậm âm phát ra thấp 
 -Đĩa quay nhanh ,góc miếng bìa dao động nhanh âm phát ra cao
II. Âm cao (âm bổng) Âm thấp (âm trầm) :
 1. TN 2: C3 : chậm..thấp ; nhanhcao
2. TN 3: C4 : chậm..thấp ; nhanhcao
3. Kết luận :- Nhanh. Lớn..cao ; Chậm.nhỏthấp . 
Hoạt động 4 : Rút ra mối quan hệ giữa dao động nhanh , chậm , tần số ,và tần số :
- Y/c hs chọn từ thích hợp dể điền vào chỗ trống trong phần kết luận ?
- Kết luận : Dao động càng nhanh ( chậm) , tần số dao động càng lớn (nhỏ ) âm phát ra càng cao (thấp)
 - Kết luận : Dao động càng nhanh ( chậm) , tần số dao động càng lớn (nhỏ ) âm phát ra càng cao (thấp)
Hoạt động 5 : Vận dụng : 
- Dựa vào phần kết luận trên hãy vận dụng trả lời C5 ?
-GV thực hiện thí nghieệm C7 ,y/c hs quan sát và hoàn thành C7 ?
- Y/c hs hoàn thành C6 ? 
C5 : Vâït có tần số 70 Hz dao động nhanh hơn ; vật có tần số 50 Hz dao động chậm hơn 
- Quan thí nghiệm của GV hòn thành câu hỏi 
C7: Aâm phát ra cao hơn khi chạm góc miếng bìa và lỗ hàng gần vành đĩa (vòng ngoài 
C6 : Khi vặn cho dây đàn càng nhiều thì âm phát ra cao và tần số lớn , khi vặn dây đàn căng càng ít thì âm phát ra thấp và tần số nhỏ 
III.Vận dụng :
C5: Có tần số 70Hz : dao động nhanh hơn ; Vật có tần số 50Hz dao động chậm hơn .
C6 : Dây đàn căng nhiều phát ra âm cao hơn với tần số dao động lớn .
 Dây đàn căng ít phát ra âm thấp hơn với tần số dao động nhỏ . 
C7: Khi chạm miếng bìa vào vành gỗ thì âm phát ra cao vì số lỗ ở vành nhiều hơn
IV. Củng cố : - Cho hs đọc phần ghi nhớ sgk.
 - Hệ thống hóa các kiến thức đã học
V. Hướng dẫn về nhà : - Về nhà đọc phần có thể em chưa biết 
 - Làm bài tập 11.1 -> 11.3 SBT 
 - Học ghi nhớ SGK, chuẩn bị bài mới bài 11 SGK
VI. Rút kinh nghiệm :.........................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................