Giáo án Vật lý 9 - Tiết 33, 34

Tiết 33:
Ngày soạn: 5/12/2008 
Bài 31: hiện tượng cảm ứng điện từ
I - Mục tiêu
1. Kiến thức.
- Làm được thí nghiệm dùng nam châm vĩnh cửu hoặc nam châm điện để tạo ra dòng điện cảm ứng.
- Mô tả được cách làm xuất hiện dòng điện cảm ứng trong cuộn dây dẫn kín bằng nam châm vĩnh cửu hoặc nam châm điện.
- Sử dụng được hai thuật ngữ mới đó là dòng điện cảm ứng và hiện tượng cảm ứng điện từ.
2. Kĩ năng.
Quan sát và mô tả chính xác hiện tượng này.
3. Thái độ.
Nghiêm túc, trung thực trong học tập.
II - Chuẩn bị
Đối với mỗi nhóm học sinh 
- 1 cuộn dây có gắn bóng đèn LED.
- 1 thanh nam châm có trục quay vuông góc với thanh.
- 1 nam châm điện và 2 pin 1,5V.
III - các hoạt động dạy - học
1. ổn định lớp.
2. Kiểm tra. 
- Bài tập 30.1.
- Bài tập 30.3.
3. Bài mới.
Hoạt động của Gv và Hs
Kiến thức cơ bản
- GV đặt vấn đề có thể tạo ra dòng điện mà không cần dùng pin hay acquy.
- Học sinh quan sát hình 31.1 để chỉ ra các bộ phận chính của đinamô xe đạp.
? Hãy dự đoán bộ phận chính nào của đinamô tạo ra dòng điện.
- HS làm việc theo nhóm.
- Các nhóm HS tiến hành thí nghiệm 1 sau đó trả lời C1 và C2.
- GV hướng dẫn HS làm các động tác dứt khoát và nhanh.
- Đại diện nhóm HS phát biểu rút ra nhận xét.
- HS làm việc theo nhóm để tiến hành thí nghiệm 2 và trả lời câu C3.
- GV hướng dẫn HS đưa lõi sắt của nam châm điện vào sâu lòng cuộn dây.
- HS làm rõ khi đóng hay ngắt mạch điện thì từ trường của nam châm thay đổi thế nào.
- HS thảo luận để rút ra nhận xét.
? Qua những thí nghiệm trên, cho biết khi nào xuất hiện dòng điện cảm ứng.
I. Cấu tạo và hoạt động ở đinamô xe đạp.
II. Dùng nam châm để tạo ra dòng điện.
1. Dùng nam châm vĩnh cửu.
Dòng điện xuất hiện trong cuộn dâydẫn kín khi ta đưa cực nam châm lại gần hay ra xa đầu ống dây và ngược lại. 
2. Dùng nam châm điện.
Dòng điện xuất hiện trong cuộn dâydẫn kín trong thời gian đóng, ngắt mạch của nam châm điện (dòng điện qua nam châm điện biến thiên). 
III. Hiện tượng cảm ứng điện từ.
- Dòng điện xuất hiện trong các hiện tượng trên gọi là dòng điện cảm ứng.
- Hiện tượng xuất hiện dòng điện cảm ứng gọi là hiện tượng cảm ứng điện từ.
4. Củng cố.
- HS trả lời câu C4.
- Giáo viên làm thí nghiệm biểu diễn để kiểm tra dự đoán.
- HS trả lời câu C5.
- Tìm hiểu thông tin trong mục ”Có thể em chưa biết”. 
5. Hướng dẫn về nhà.
- Học bài theo nội dung phần ghi nhớ.
- Làm bài tập 31.1, 31.2, 31.3, 31.4 (SBT-Trang 39). 
Tiết 34:
Bài 32: điều kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng
I - Mục tiêu
1. Kiến thức.
- Xác định được có sự biến đổi (tăng hay giảm) của số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây dẫn kín khi làm thí nghiệm với nam châm vĩnh cửu hoặc nam châm điện.
- Dựa trên quan sát thí nghiệm, xác lập được mối quan hệ giữa sự xuất hiện dòng điện cảm ứng và sự biến đổi của số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây dẫn kín.
- Phát biểu được điều kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng.
- Vận dụng được điều kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng để giải thích và dự đoán những trường hợp cụ thể trong đó xuất hiện hay không xuất hiện dòng điện cảm ứng.
2. Kĩ năng.
- Q/s TN, mô tả chính xác, tỉ mỉ TN.
3. Thái độ.
Ham học hỏi, yêu thích môn học.
II- Chuẩn bị
- 1 cuộn dây có gắn đèn led.
- Thanh nam châm có gắn trục quay.
III- hoạt động dạy- học 
1. ổn định lớp.
2. Kiểm tra. 
- Hiện tượng cảm ứng điện từ là gì ?
- Bài tập 31.1.
 3. Bài mới.
Hoạt động của Gv và Hs
Kiến thức cơ bản
Gv : Y/c Hs đọc thông tin trong phần I
Hs : Làm việc theo nhóm, đọc mục ”Quan sát” và trả lời câu C1.
- HS thảo luận để rút ra nhận xét.
Gv chuyển ý. Khi đưa 1 cực của nam châm lại gần hay ra xa 1 đầu của cuộn dây dẫn kín thì trong cuộn dây xuất hiện dòng điện cảm ứng. Vởy sự xuất hiện dòng điện cảm ứng có liên quan gì đến sự biến thiên số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây hay không.
 Gv : Y/c Hs trả lời câu C2 bằng việc hoàn thành bảng 1.
Hs: Thực hiện.
Gv : Y/c Hs trả lời câu C3 
Hs: Thực hiện.
Gv : Y/c Hs trả lời câu C4 
Hs : Trả lời câu C4.
Hs: Thảo luận để rút ra kết luận.
Gv: Y/c Hs làm câu C5, C6
Hs : Trả lời câu C5, C6.
I. Sự biến đổi số đường sức từ xuyên qua tiết diện của cuộn dây.
C1: Khi đưa một cực của nam châm lại gần hay ra xa cuộn dây dẫn thì số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây dẫn tăng hoặc giảm (biến thiên).
II. Điều kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng.
Dòng điện cảm ứng xuất hiện trong cuộn dây dẫn kín đặt trong từ trường của một nam châm khi số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây dẫn biến thiên.
Kết luận. 
( SGK ) 
III. Vận dụng.
C5 : Khi quay núm của đinamô thì nam châm cũng quay theo, số đường sức từ xuyên qua tiết diện của cuộn dây liên tục thay đổi làm xuất hiện dòng điện cảm ứng trong cuộn dây, do đó đèn xe đạp sáng.
C6 : giải thích tương tự C5.
4. Củng cố .
? Điều kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng ?
5. Hướng dẫn về nhà.
- Học bài theo nội dung phần ghi nhớ. 
- Đọc phần ”Có thể em chưa biết”. 
- Làm các bài tập 32.1, 32.2, 32.3,32.4 (SBT).
- Ôn tập nội dung toàn bộ chương I và các bài đã học của chương II.
Ngày ........tháng........năm 2008
Ký duyệt