Giáo án Vật lý 9 - Tiết 41, 42

Tiết 41
Bài 37: máy biến thế
 (Ngày soạn: 28/01/2007; Ngày dạy: /01/2007)
I - Mục tiêu
- Nêu được các bộ phận chính của máy biến thế gồm 2 cuộn dây dẫn có só vòng dây khác nhau dược quấn quanh một lõi sắt chung.
- nêu được công dụng chính của máy biến thế là làm tăng hay giảm hiệu điện thế hiệu dụng theo công thức .
- Giải thích được vì sao máy biến thế lại hoạt động được với dòng điện xoay chiều mà không hoạt động được với dòng điện không đổi.
- Vẽ được sơ đồ lắp đặt máy biến thế.
 II - Chuẩn bị
Đối với mỗi nhóm học sinh 
- 1 máy biến thế nhỏ (n1 = 750, n2 = 1500) .
- 1 nguồn điện xoay chiều 0 12V .
- 1 vôn kế xoay chiều 0 15V.
Đối với giáo viên 
Bảng phụ ghi phần trả lời từ câu C1 đến C3; bảng 1.
 III - các hoạt động dạy, học
 1. Tổ chức. 
9A:
9B:
 2. Kiểm tra. 
- Cách làm giảm hao phí trên đường dây tải điện? Phương án nào có lợi?
- GV dẫn dắt vào bài theo SGK.
 3. Bài mới.
- HS quan sát hình 37.1 và máy biến thế nhỏ và trả lời các câu hỏi:
+ Cấu tạo của máy biến thế ?
+ Số vòng của hai cuộn dây có bằng nhau không ?
- HS trả lời câu câu C1, C2 từ đó rút ra kết luận.
- GV làm thí nghiệm.
- HS quan sát để ghi kết quả vào bảng 1.
- HS trả lời câu C3 để lập công thức về mối liên hệ giữa hiệu điện thế ở hai đầu cuận sơ cấp và thứ cấp với số vòng dây của hai cuộn dây này.
- GV giới thiệu máy tăng thế, hạ thế.
- HS đọc thông tin SGK, quan sát hình 37.2đẻ xem nơi nào cần đặt máy tăng thế, hạ thế.
I. Cấu tạo và hoạt động của máy biến thế.
1. Cấu tạo.
- Gồm 2 cuộn dây có số vòng khác nhau đặt cách điện với nhau.
- Một lõi sắt có pha silíc chung cho cả hai cuộn dây.
2. Nguyên tắc hoạt động.
Khi đặt vào hai đầu cuộn sơ cấp một hiệu điện thế xoay chiều thì hai đầu cuộn thứ cấp xuất hiện một hiệu điện thế xoay chiều.
II. Tác dụng làm biến đổi hiệu điện thế củ máy biến thế.
1. Quan sát.
2. Kết luận.
- U1 > U2 máy hạ thế.
- U1 < U2 máy tăng thế.
III. Lắp đặt máy biến thế ở hai đầu đường dây tải điện.
4. Củng cố - Vận dụng.
- Yêu cầu học sinh trả lời câu C4.
+ Cuộn thứ cấp lấy U = 6V có 109 vòng.
+ Cuộn thứ cấp lấy U = 3V có 54,5 vòng.
- Học sinh tìm hiểu phần “Có thể em chưa biết”.
 5. Hướng dẫn về nhà.
- Học bài theo nội dung phần ghi nhớ.
- Làm các bài tập 37.1, 37.2, 37.3, 37.4(SBT).
- Chuẩn bị mẫu báo cáo (SGK-Trang 104) để giờ sau thực hành.
Tiết 40:
Bài 38: thực hành
Vận hành máy phát điện và máy biến thế 
 (Ngày soạn: 28/01/2007; Ngày dạy: /02/2007)
I - Mục tiêu
- Học sinh luyện tập vận hành máy phát điện xoay chiều.
+ Nhận biết loại máy phát, các bộ phận chính của máy.
+ Cho máy hoạt động, nhận biết hiệu quả, tác dụng của dòng điện do máy phát ra không phụ thuộc vào chiều quay.
+ Càng quay nhanh thì hiệu điện thế ở hai đầu cuộn dây càng cao.
- Học sinh luyện tập vận hành máy biến thế.
+ Nghiệm lại công thức của máy biến thế.
+ Tìm hiểu hiệu điện thế ở hai đầu cuộn thứ cấp khi mạch hở.
+ Tìm hiểu tác dụng của lõi sắt.
 II - Chuẩn bị
Đối với mỗi nhóm học sinh 
- 1 máy phát điện xoay chiều laọi nhỏ.
- 1 máy biến thế đơn giản.
- 1 nguồn điện xoay chiều 36V .
- 1 vôn kế xoay chiều 0 15V.
- 1 bóng đèn 3V + 6 sợi dây dẫn.
 III - các hoạt động dạy, học
 1. Tổ chức. 
9A:
9B:
 2. Kiểm tra. 
- Cấu tạo và hoạt động của máy phát điện xoay chiều?
- Cấu tạo và hoạt động của máy biến thế?
- GV kiểm tra việc chuẩn bị mẫu báo cáo thực hành của học sinh
 3. Thực hành.
1. Giáo viên phát dụng cụ : máy phát điện xoay chiều, bóng đèn, vôn kế và dây dẫn.
- Học sinh nêu các bước tiến hành thí nghiệm.
- Học sinh tiến hành làm thí nghiệm, trả lời các câu hỏi C1, C2 và ghi kết quả vào báo cáo.
2. Vận hành máy biến thế.
- Giáo viên phát máy biến thế và các phụ kiện cho các nhóm.
- Học sinh nêu các bước tiến hành thí nghiệm.
Thí nghiệm 1 : n1 = 500 vòng, n2 = 1000 vòng, mắc mạch như hình 38.2.
Thí nghiệm 2 : n1 = 1000 vòng, n2 = 500 vòng.
Thí nghiệm 3 : n1 = 1500 vòng, n2 = 500 vòng.
- Học sinh tiến hành thí nghiệm và ghi kết quả.
- Học sinh hoàn thành báo cáo thí nghiệm.
 4. Củng cố - Vận dụng.
- GV thu báo cáo thực hành.
- GV nhận xét ý thức, thái độ, tác phong thực hành của các nhóm.
 5. Hướng dẫn về nhà.
- Chuẩn bị bài tổng kết chương II, ôn tập các kiến thức cơ bản của chương.
- Trả lời các câu hỏi từ 1 đến 7 phần tự kiểm tra SGK.
 Ngày 29 tháng 01 năm 2007. 
 Kí duyệt