Giáo án Vật lý 9 tiết 58: Sự phân tích ánh sáng trắng

SỰ PHÂN TÍCH ÁNH SÁNG TRẮNG
Tuần :29	 Ngày dạy 
Tiết :58	 Ngày soạn 
I/ MỤC TIÊU :
Phát biểu được khẳng định : Trong chùm sáng trắng có chứa nhiều chùm sáng màu khác nhau 
Trình bày phân tích được thí nghiệm phân tích ánh sáng trắng bằng lăng kính để rút ra kết luận : trong chùm sáng trắng có chứa nhiều chùm sáng màu 
Trình bày và phân tích được thí nghiệm phân tích ánh sáng bằng đĩa CD để rút ra kết luận về sự phân tích ánh sáng trắng 
II/ CHUẨN BỊ : 
Đối với mỗi nhóm HS: 
Một Lăng kính tam giác đều Một đèn phát ánh sáng trắng 
Một đĩa CD Một màn chắn trên có khoét một khe hẹp
Một bộ các tấm lọc màu: Đỏ , Xanh , nữa Đỏ ,nữa Xanh 
III/ TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC :
Hoạt động 1 : (kiểm tra bài cũ)
a)Hãy kể một số màu mà em thấy được khi quan sát một bong bóng xà phòng ở ngoài trời ?
b)Có thể tạo ra ánh sáng màu bằng cách nào ?
Hoạt động 2 : (Giới thiệu bài mới) SGK trang 139
Hoạt động 3 :
HOẠT ĐỘNG CỦA GV
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
NỘI DUNG
 Hướng dẫn học sinh đọc tài liệu và quan sát thiết bị thí nghiệm, giới thiệu từng bộ phận của dụng cụ và th6ng báo thêm lăng kính là một khối trong suốt và có 3 gờ song song 
Hướng dẫn các nhóm làm TN 1 (SGK)
-->Hướng dẫn HS di chuyển màn ảnh để quan sát và nhận xét về màu của ảnh do chùm sáng tạo ra.
trả lời câu hỏi C1 
Hướng dẫn các nhóm làm TN 2 (SGK) để thấy rõ sự ngăn cách giữa các dải màu đỏ và dải màu xanh 
GV yêu cầu các nhóm thảo luận và trả lời C2 ,C3 ,C4 
Từ đó ta thu được vấn đề gì 
GV cho HS đọc kết luận SGK
GV giới thiệu phần 2 Hướng dẫn HS làm thí nghiệm 3 (SGK)
Yêu cầu HS quan sát và thảo luận nhận xét.
->Trả lời câu hỏi C5,C6,C7 
GV yêu cầu HS rút ra 
kết luận như SGK
-> Khi chiếu chùm sáng trắng qua đĩa CD hay qua lăng kính ta được các ánh sáng màu gì ?
-->HS rút ra kết luận chung
GV cho vài em đọc ghi nhớ SGK .
GV yêu cầu HS đọc và thảo luận trả lời C7 ,C8 
 Học sinh đọc tài liệu và quan sát thiết bị mà ta dùng để phân tích ánh sáng --> Học sinh nghe và làm TN theo hướng dẫn của giáo viên.
Từng HS quan sát trả lời câu hỏi C1 và tự ghi vào tập.
Học sinh đọc tài liệu và quan sát thiết bị mà ta dùng để phân tích ánh sáng để quan sát được đồng thời hai vị trí của hai dải màu đỏ và màu xanh 
Học sinh nghe và làm TN theo hướng dẫn của giáo viên
Từng HS quan sát trả lời câu hỏi C2, C3 ,C4 
HS thảo luận và trả lời 
Trong chùm sáng trắng có chứa nhiều chùm sáng màu khác nhau và có thể phân tích ánh sáng trắng bằng lăng kính 
 HS làm thí nghiệm theo sự hướng dẫn của GV
Các nhóm thảo luận và rút ra nhận xét về màu của ánh sáng qua đĩa 
à.HS trả lời câu C5,C6,C7 
 rút ra kết luận SGK 
Tử TN HS trả lời các câu hỏi gợi ý của GV và rút ra kết luận chung 
Cá nhân đọc và cả lớp ghi bài phần ghi nhớ
Các nhóm thảo luận và trả lời 
 I/ PHÂN TÍCH CHÙM SÁNG TRẮNG BẰNG LĂNG KÍNH 
1) Thí nghiệm 1 : (SGK)
C1 Dải màu có nhiều màu nằm sát cạnh nhau .Dải màu từ đỏ , màu da cam , vàng ,lục ,lam , chàm, tím 
2/Thí nghiệm 2 : (SGK)
C2 Khi chắn khe K bằng tấm lọc màu đỏ thì thấy có vạch đỏ ,bằng tấm lọc màu xanh thì có màu xanh ; hai vạch này không nằm cùng một chổ . Khi chắn khe K bằng tấm lọc nữa trên màu đo,nữa dưới màu xanh thì thấy đồng thời cả hai vạch đỏ và xanh nằm lệch nhau 
C3 Lăng kính là một khối trong suốt không màu nên nó không thể đóng vai trò như tấm lọc màu 
Lăng kính không có tác dụng nhuộm màu cho chùm tia sáng vì tia sáng đi qua lăng kính có tính chất như nhau 
C4 Trước lăng kính chỉ có một dải sáng trắng .Sau lăng kính ta thu được nhiều dải sáng màu .Vậy lăng kính đã phân tích từ dải sáng trắng trên ra nhiều dải sáng màu Nên thí nghiệm SGK là TN phân tích ánh sáng trắng 
3/ Kết Luận: ( SGK)
II/ PHÂN TÍCH MỘT CHÙM SÁNG TRẮNG BẰNG SỰ PHẢN XẠ TRÊN ĐĨA CD 
1) Thí nghiệm 3 : (SGK)
C5 Khi chiếi ánh sáng trắng vào mặt ghi của một đĩa CD và quan sát ás phản xạ,ta thấy nhìn theo phương này có ánh sáng màu này ,theo phương khác có ánh sáng màu khác 
C6 Aùnh sáng chiếu trên đĩa CD là ánh sáng trắng .Tùy theo phương nhìn ta có thể thấy từ đĩa CD đến mắt ta có màu này hay màu kia .Trước khi đến đĩa CD ,chùm sáng là chùm sáng trắng .Sau khi phản xạ trên đĩa CD ta thu được nhiều chùm sáng màu khác nhau truyền theo các phương khác nhau .Vây TN với đĩa CD cũng là TN phân tích ánh sáng trắng 
2/ Kết Luận : (SGK)
III/ KẾT LUẬN CHUNG
Có thể phân tích chùm sáng trắng thành những chùm sáng màu khác nhau bằng cách cho chùm sáng trắng đi qua một lăng kính hay phản xạ trên mặt ghi của một đĩa CD 
Trong chùm sáng trắng có chứa nhiều chùm sáng màu khác nhau 
III/ VẬN DỤNG 
C7
C8 
Hoạt Động 4:(vận dụng và cũng cố bài )
 a/ Cũng cố bài:
 Phân tích chùm sáng trắng là tách chùm sáng đó ra những chùm sáng màu khác nhau 
 Có thể phân tích ánh sáng trắng như thế nào? Có mấy cách ?
 Làm C7 và C8
b/ Dặn Dò :
Hoàn chỉnh các câu C1 đến C8 . Học ghi nhớ và làm bài tập SBT 
Xem trước bài kế tiếp