Kế hoạch bài dạy Toán Lớp 7 (Chân trời sáng tạo) - Chương 9: Một số yếu tố xác xuất - Bài 1: Làm quen với biến cố ngẫu nhiên

 NGÀY SOẠN:
TUẦN: 31; 32
TIẾT: 14; 15; 16
 BÀI 1: LÀM QUEN VỚI BIẾN CỐ NGẪU NHIÊN
 (3 TIẾT)
I. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức, kỹ năng:
 - Xác định được một biến cố xảy ra hay không xảy ra sau khi biết kết quả của phép thử.
 - Xác định được biến cố chắc chắn, biến cố không thể và biến cố ngẫu nhiên.
2. Về năng lực:
 - Tư duy và lập luận toán học; mô hình hóa toán học; giao tiếp toán học; sử dụng công cụ, 
phương tiện toán học.
 - Tích hợp: Toán học và cuộc sống; toán học và các môn học khác.
3. Phẩm chất:
 Chăm chỉ, nhân ái, trung thực, trách nhiệm
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU 
1. Chuẩn bị của giáo viên: SGK, SGV, SBT, đồng xu, xúc xắc
2. Chuẩn bị của học sinh: Đồ dùng học tập
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
1. Ổn định lớp: (2 phút)
- Kiểm tra sĩ số học sinh.
- Học sinh hát tập thể.
2. Nội dung: Các hoạt động dạy và học:
 HOẠT ĐỘNG 1: XÁC ĐỊNH VẤN ĐỀ/NHIỆM VỤ HỌC TẬP (5 phút)
a) Mục tiêu: Bước đầu định hướng cho HS nhận biết về một số phép thử thường gặp trong 
cuộc sống hàng ngày.
b) Nội dung: Thực hiện hoạt động khởi động.
c) Sản phẩm: HS vận dụng kiến thức vừa tiếp thu để trả lời câu hỏi GV đưa ra
d) Phương pháp: Đàm thoại, thuyết trình
 Nội dung Sản phẩm
 Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: HS: trước mỗi trận đấu, trọng tài 
 - GV: Tại sao trước mỗi trận đấu, trọng tài thường thường tung đồng xu để quyết định 
 tung đồng xu để quyết định xem đội nào sẽ chọn xem đội nào sẽ chọn sân để đảm bảo 
 sân mà trọng tai hay BTC chọn sân cho hai đội? công bằng cho hai đội chơi vì kết quả 
 nó không thể đoán chính xác trước 
 được.
 - GV: Gọi lần lượt 2 HS lên thực hiện phép thử 
 gieo 
 đồng xu và xúc xắc và cho biết có thể đoán chính 
 xác kết quả hay không?
 Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: 
 - HS thực hiện theo hướng dẫn của GV.
 Bước 3: Báo cáo, thảo luận: Kết luận: Phép thử gieo đồng xu hoặc xúc xắc là một phép thử ngẫu nhiên mà kết quả nó không thể đoán chính xác được.
 KẾ HOẠCH GIÁO DỤC TOÁN 7 1 HS: Không thể đoán chính xác kết quả phép thử.
 Bước 4: Kết luận, nhận định: 
 Phép thử gieo đồng xu hoặc xúc xắc là một 
 phép thử ngẫu nhiên mà kết quả nó không thể đoán 
 chính xác được.
 HOẠT ĐỘNG 2: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI
2.1. Biến cố (15 phút) 
a) Mục tiêu: Giúp kết nối giữa khái niệm: “sự ngẫu nhiên” với “biến cố ngẫu nhiên” và các 
thuật ngữ “chắc chắc”, “không thể”.
b) Nội dung: Thực hiện HĐKP1 trong SGK trang 86.
c) Sản phẩm: Hoàn thành HĐKP1 trong SGK trang 86.
d) Phương pháp: Hoạt động nhóm, đàm thoại, thuyết trình.
 Nội dung Sản phẩm
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: HĐKP 1:
- GV: yêu cầu học sinh nêu những kết quả có HS: Các kết quả có thể xảy ra là 
thể xảy ra khi tung ngẫu nhiên hai đồng xu cân SS, SN, NN
đối.
- GV yêu cầu HS hoạt động nhóm tìm câu trả 
lời cho HĐKP 1.
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: 
 - HS thực hiện theo HD của GV.
Bước 3: Báo cáo, thảo luận: - Sự kiện A là biến cố chắc chắn
Đại diện nhóm báo cáo kết quả thảo luận: - Sự kiện B là biến cố không thể
 - Sự kiện A là biến cố chắc chắn - Sự kiện C là biến cố ngẫu nhiên
 - Sự kiện B là biến cố không thể VD:
 - Sự kiện C là biến cố ngẫu nhiên - Biến cố chắc chắn: “Số đồng xu xuất 
 Bước 4: Kết luận, nhận định: hiện mặt ngữa không vượt quá 2”
GV: Nhận xét câu trả lời của HS và yêu cầu HS - Biến cố không thể: “số đồng xu xuất 
cho thêm ví dụ về biến cố chắc chắn và biến cố hiện mặt ngữa gấp 2 lần đồng xu xuất hiện 
không thể liên quan đến phép thử. mặt sấp”
GV: Nêu kết luận về kiến thức trọng tâm. Kết luận:
 Các sự kiện, hiện tượng xảy ra trong tự 
 nhiên hay trong một phép thử nghiệm 
 được gọi là một biến cố.
 - Biến cố chắc chắn là biến cố luôn xảy ra.
 - Biến cố không thể là biến cố không bao 
 giờ xảy ra.
 - Biến cố ngẫu nhiên là biến cố không thể 
 biết trước là nó có xảy ra hay không.
2.2. Biến cố ngẫu nhiên trong một số trò chơi (23 phút)
a) Mục tiêu: - Giúp học sinh làm rõ khái niệm “xảy ra” với “không xảy ra”.
 - Giúp HS củng cố khái niệm “chắc chắc”, “không thể”, “ngẫu nhiên” và củng 
cố kiến thức về bội và ước của số tự nhiên.
b) Nội dung: Thực hiện Ví dụ 1; 2 trong SGK trang 86; 87.
c) Sản phẩm: Hoàn thành Ví dụ 1; 2 trong SGK trang 86; 87.
d) Phương pháp: Đàm thoại, thuyết trình.
 KẾ HOẠCH GIÁO DỤC TOÁN 7 2 Ví dụ 1 Ví dụ 1:
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: 
- GV: yêu cầu học sinh nêu những kết quả có - Vì 6 > 3 nên biến cố A không xảy ra.
thể xảy ra khi gieo một con xúc xắc. - Vì 6 là ước của chính nó nên biến cố B 
- GV yêu cầu HS đọc hiểu và tìm câu trả lời cho xảy ra
ví dụ 1. - Vì tổng số chấm trên 2 mặt đối diện của 
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: một con xúc xắc là 7 nên mặt bị úp xuống 
- HS thực hiện theo HD của GV có số chấm là 1 nên biến cố C xảy ra.
Bước 3: Báo cáo, thảo luận: 
 - Vì 6 > 3 nên biến cố A không xảy ra.
 - Vì 6 là ước của chính nó nên biến cố B - Các kết quả có thể xảy ra là: 1 chấm, 2 
xảy ra chấm, 3 chấm, 4 chấm, 5 chấm, 6 chấm.
 - Vì tổng số chấm trên 2 mặt đối diện của 
một con xúc xắc là 7 nên mặt bị úp xuống có số 
chấm là 1 nên biến cố C xảy ra.
 Bước 4: Kết luận, nhận định: 
GV: Nêu nhận xét về câu trả lời của HS.
GV: Yêu cầu học sinh nêu những kết quả có thể 
xảy ra khi gieo một con xúc xắc.
Ví dụ 2: Ví dụ 2:
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: - Biến cố A là biến cố chắc chắn vì 
 - GV yêu cầu HS đọc hiểu và tìm câu trả lời các mặt của xúc xắc có số chấm từ 1 đến 6 
cho ví dụ 2: chấm.
 - Biến cố B là biến cố không thể vì 
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: trên mỗi mặt của con xúc xắc đều không 
- HS thực hiện theo HD của GV. chia hết cho 7
 - Biến cố C là biến cố ngẫu nhiên vì 
Bước 3: Báo cáo, thảo luận: không biết trước được nó có xảy ra hay 
 - Biến cố A là biến cố chắc chắn vì các mặt không.
của xúc xắc có số chấm từ 1 đến 6 chấm. - Biến cố D: ”gieo được mặt có số 
 - Biến cố B là biến cố không thể vì trên mỗi chấm là ước của 6 ” là biến cố có thể xảy 
mặt của con xúc xắc đều không chia hết cho 7 ra hoặc không xảy ra. (biến cố ngẫu 
 - Biến cố C là biến cố ngẫu nhiên vì không nhiên)
biết trước được nó có xảy ra hay không.
 Bước 4: Kết luận, nhận định: 
GV: Nêu nhận xét về câu trả lời của HS.
GV: Yêu cầu học sinh nêu những kết quả có 
thể xảy ra khi gieo một con xúc xắc.
 HOẠT ĐỘNG 3: Luyện tập (45 phút)
a) Mục tiêu: Giúp HS củng cố khái niệm “chắc chắc”, “không thể”, “ngẫu nhiên”. 
b) Nội dung: Thực hiện Bài tập 1,2,3,4 trong SGK trang 27
c) Sản phẩm: Hoàn thành các bài tập 1,2,3,4 trong SGK/27
d) Phương pháp: Hoạt động nhóm, đàm thoại, thuyết trình.
 Nội dung Sản phẩm
Thực hành 1 Thực hành 1:
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: - Những kết quả có thể xảy ra: 1-1, 1-2, 1-3, 
 - GV yêu cầu HS nêu những kết quả có 1-4, 1-5, 1-6, 2-1, 2-2, 2-3, 2-4, 2-5, 6-6
 KẾ HOẠCH GIÁO DỤC TOÁN 7 3 thể xảy ra và nhấn mạnh gieo 2 lần liên tiếp - Biến cố A là biến cố ngẫu nhiên vì 
tức là phân biệt thứ tự trước - sau. không biết trước được nó có xảy ra hay 
 - GV yêu cầu HS hoạt động nhóm và tìm không; nếu kết quả 1-1 thì biến cố xảy ra, 
câu trả lời cho thực hành 1. nếu 2-3 thì biến cố không xảy ra.
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: - Biến cố B là biến cố chắc chắn vì trên 
 số chấm trên mỗi mặt của con xúc xắc nhỏ 
- HS thực hiện theo HD của GV. nhất là 1.
Bước 3: Báo cáo, thảo luận: - Biến cố C là biến cố không thể vì 
 không tồn tại 2 số tự nhiên bé hơn 7 mà có 
Đại diện nhóm báo cáo kết quả thảo luận: tích bằng 7.
 - Biến cố A là biến cố ngẫu nhiên vì - Biến cố D là biến cố ngẫu nhiên vì 
không biết trước được nó có xảy ra hay không biết trước được nó có xảy ra hay 
không; nếu kết quả 1-1 thì biến cố xảy ra, không; nếu kết quả có thể 1-6 thì biến cố xảy 
nếu 2-3 thì biến cố không xảy ra. ra, nếu 2-3 thì biến cố không xảy ra
 - Biến cố B là biến cố chắc chắn vì trên - Biến cố E: “số chấm xuất hiện trong hai lần 
số chấm trên mỗi mặt của con xúc xắc nhỏ gieo bằng nhau” là biến cố ngẫu nhiên vì 
nhất là 1. không biết trước được nó có xảy ra hay 
 - Biến cố C là biến cố không thể vì không; nếu kết quả 2-2 thì biến cố xảy ra, 
không tồn tại 2 số tự nhiên bé hơn 7 mà có nếu 5-3 thì biến cố không xảy ra
tích bằng 7.
 - Biến cố D là biến cố ngẫu nhiên vì 
không biết trước được nó có xảy ra hay 
không; nếu kết quả có thể 1-6 thì biến cố xảy 
ra, nếu 2-3 thì biến cố không xảy ra
 Bước 4: Kết luận, nhận định: 
GV: Nêu nhận xét về câu trả lời của HS.
GV: Yêu cầu học sinh nêu những kết quả có 
 thể xảy ra khi gieo một con xúc xắc hai lần 
 liên tiếp.
Ví dụ 3: Ví dụ 3:
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: - Những kết quả có thể xảy ra: 0-1, 2-2, 0-3, 
 - GV yêu cầu HS nêu những kết quả có , 4-5
thể xảy ra và nhấn mạnh lấy ngẫu nhiên đồng - Biến cố A là biến cố ngẫu nhiên vì không biết trước được nó có xảy ra hay không; nếu kết quả 1-3 thì biến cố xảy ra, nếu 2-5 thì biến cố không xảy ra.
thời tức là không phân biệt thứ tự trước – - Biến cố B là biến cố ngẫu nhiên vì 
sau. không biết trước được nó có xảy ra hay 
 - GV yêu cầu HS đọc hiểu và tìm câu trả không; nếu kết quả 4-3 thì biến cố xảy ra, 
lời cho ví dụ 3. nếu 2-0 thì biến cố không xảy ra.
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: - Biến cố C là biến cố không thể vì 
 không tồn tại 2 số tự nhiên bé hơn 7 mà có 
- HS thực hiện theo HD của GV. tích bằng 7.
Bước 3: Báo cáo, thảo luận: - Biến cố D là biến cố chắc chắn vì tổng 
 hai số bất kỳ từ 0-5 luôn bé hơn 10.
 - Biến cố A là biến cố ngẫu nhiên vì - Biến cố E: “tổng cac số gắn trên hai thẻ có 
không biết trước được nó có xảy ra hay giá trị nhỏ nhất là 1” là biến cố chắc chắn.
không; nếu kết quả 1-3 thì biến cố xảy ra, 
nếu 2-5 thì biến cố không xảy ra.
 - Biến cố B là biến cố ngẫu nhiên vì 
không biết trước được nó có xảy ra hay 
không; nếu kết quả 4-3 thì biến cố xảy ra, 
nếu 2-0 thì biến cố không xảy ra.
 - Biến cố C là biến cố không thể vì 
 KẾ HOẠCH GIÁO DỤC TOÁN 7 4 không tồn tại 2 số tự nhiên bé hơn 7 mà có 
tích bằng 7.
 - Biến cố D là biến cố chắc chắn vì tổng 
hai số bất kỳ từ 0-5 luôn bé hơn 10.
 Bước 4: Kết luận, nhận định: 
GV: Nêu nhận xét về câu trả lời của HS.
GV: Yêu cầu học sinh nêu những kết quả có 
 thể xảy ra khi gieo một con xúc xắc hai lần 
 liên tiếp.
Thực hành 2: Thực hành 2:
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: a) Tập hợp những kết quả có thể xảy ra: 
 - GV yêu cầu HS hoạt động nhóm X vàĐ tìm, Đ câuX, trả X lờiT ,cho T thựcX, Đhành T ,2. T Đ
 b) Tập hợp những kết quả có thể xảy ra: 
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: 
 Đ X, Đ T
- HS thực hiện theo HD của GV.
 c) Biến cố C: “hai bút lấy ra có màu khác 
Bước 3: Báo cáo, thảo luận: nhau” là biến cố chắc chắn; Biến cố D: “hai 
Đại diện nhóm báo cáo kết quả thảo luận: bút lấy ra có màu giống nhau” là biến cố 
 a) Tập hợp những kết quả có thể xảy ra: không thể.
 X Đ, Đ X, X T, T X, Đ T, T Đ
 b) Tập hợp những kết quả có thể xảy ra: 
 Đ X, Đ T
 c) Biến cố C: “hai bút lấy ra có màu khác 
nhau” là biến cố chắc chắn; Biến cố D: “hai 
bút lấy ra có màu giống nhau” là biến cố 
không thể.
 Bước 4: Kết luận, nhận định: 
 GV: Nêu nhận xét về câu trả lời của HS.
 HOẠT ĐỘNG 4: VẬN DỤNG (35 phút)
a) Mục tiêu: Giúp HS xác định biến cố “chắc chắc”, “không thể”, “ngẫu nhiên”. 
b) Nội dung: Thực hiện Vận dụng 1; 2 trong SGK trang 88 và Bài 1; 2 SGK trang 89.
c) Sản phẩm: Hoàn thành Vận dụng 1; 2 trong SGK trang 88 và Bài 1; 2 SGK trang 89.
d) Phương pháp: Hoạt động nhóm, đàm thoại, thuyết trình.
Vận dụng 1; 2: Vận dụng 1:
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: - Biến cố A là biến cố ngẫu nhiên vì không 
 - GV yêu cầu HS hoạt động nhóm và tìm biết trước được nó có xảy ra hay không.
câu trả lời cho vận dụng 1 và vận dụng 2. - Biến cố B là biến cố không thể vì số máy 
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: tính bán được trong 1 ngày ít nhất là 7 máy.
- HS thực hiện theo HD của GV. - Biến cố C là biến cố chắc chắn vì số máy 
 tính bán được trong ngày nhiều nhất là 14 
Bước 3: Báo cáo, thảo luận: máy.
Đại diện nhóm báo cáo kết quả thảo luận: Vận dụng 2:
Bước 4: Kết luận, nhận định: 
GV: Nêu nhận xét về câu trả lời của HS. - Biến cố A và biến cố D là biến cố ngẫu 
 nhiên vì không biết trước được nó có xảy ra 
 hay không.
 - Biến cố B là biến cố chắc chắn vì mặt trời 
 KẾ HOẠCH GIÁO DỤC TOÁN 7 5 luôn mộc ở hướng đông mọi nơi.
 - Biến cố C là biến cố không thể vì năm 1900 
 đến nay đã 122 năm.
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: Bài tập 1:
 - GV yêu cầu HS hoạt động nhóm và tìm - Biến cố A, B là biến cố có thể xảy ra.
câu trả lời cho bài tập 1, 2. - Biến cố C là biến cố không xảy ra.
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: Bài tập 2:
- HS thực hiện theo HD của GV. - Biến cố A là biến cố chắc chắn.
Bước 3: Báo cáo, thảo luận: - Biến cố B là biến cố ngẫu nhiên.
Đại diện nhóm báo cáo kết quả thảo luận: - Biến cố C và D là biến cố không thể.
Bước 4: Kết luận, nhận định: 
GV: Nêu nhận xét về câu trả lời của HS.
 HOẠT ĐỘNG 5: HƯỚNG DẪN TỰ HỌC (10 phút)
a) Mục tiêu: HS tự củng cố các nội dung đã ôn tập, hoàn thiện các nội dung được giao.
b) Nội dung: 
- Xem lại các khái niệm: phép thử, biến cố, biến cố ngẫu nhiên, biến cố chắc chắn, biến cố 
không thể.
- Tìm tòi và mở rộng kiến thức với các bài tập 3, 4 SGK
c) Sản phẩm: Bài làm của học sinh.
d) Phương pháp: đàm thoại, thuyết trình.
 Nội dung Sản phẩm
* GV giao nhiệm vụ: Bài 3: A, D là biến cố ngẫu nhiên. B là biến cố không 
- Xem lại các khái niệm: phép thử, thể. C là biến cố chắc chắn.
biến cố, biến cố ngẫu nhiên, biến cố Bài 4: A, B, D là biến cố ngẫu nhiên. C là biến cố 
chắc chắn, biến cố không thể. không thể.
- Tìm tòi và mở rộng kiến thức với 
các bài tập 3, 4 SGK
* HS thực hiện nhiệm vụ ở nhà.
RÚT KINH NGHIỆM
 .... 
 .................................... 
 KẾ HOẠCH GIÁO DỤC TOÁN 7 6