Kế hoạch bài dạy Toán Lớp 7 (Kết nối tri thức) - Chương 1, Bài 1: Tập hợp các số hữu tỉ

 TÊN BÀI DẠY: TẬP HỢP CÁC SỐ HỮU TỈ
 Thời gian thực hiện: (2 tiết)
I. MỤC TIÊU:
1. Về kiến thức: 
- Nhận biết được số hữu tỉ. 
- Nhận biết được tập hợp các số hữu tỉ Q
- Nhận biết được số đối của một số hữu tỉ.
- Nhận biết được thứ tự trong tập hợp các số hữu tỉ. 
2. Về năng lực
- Năng lực tư duy qua việc lấy được ví dụ về số hữu tỉ và biểu diễn được số hữu tỉ 
trên trục số.
- Năng lực giải quyết vẫn đề qua việc so sánh được hai số hữu tỉ. 
3.Về phẩm chất:
- Học sinh có hứng thú học tập, ý thức làm việc nhóm, ý thức tìm tòi, khám phá, 
sáng tạo trong học sinh.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
- Giáo viên và học sinh cần chuẩn bị SGK, tài liệu giảng dạy, giáo án PPT, thước 
thẳng có chia khoảng.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
a. Mục tiêu: 
- HS thấy được vai trò của số hữu tỉ với cuộc sống.
- Tình huống mở đầu thực tế, gần gũi gợi tâm thế, tạo hứng thú học tập.
b. Nội dung: Tình huống trong SGK: Tính theo chỉ số WHtR, sức khỏe của ông 
An hay ông Chung tốt hơn.
c. Sản phẩm học tập: Phần dự đoán của HS.
d. Tổ chức thực hiện: 
 Chuỗi hoạt động Hoạt động của Giáo viên (GV) và Học sinh (HS)
 + GV yêu cầu hs đọc phần mở đầu; HS quan sát hình ảnh 
 minh họa và dự đoán:
Chuyển giao nhiệm 
vụ
Thực hiện nhiệm vụ + HS tiếp nhận nhiệm vụ, hoạt động cá nhân.
 + GV cho một số HS dự đoán kết quả (khuyến khích giải 
Báo cáo, thảo luận
 thích)
 Trong tình huống trên, ta cần tính chỉ số WHtR của ông An 
 và ông Chung để đưa ra một kết luận chính xác và số đó là 
Kết luận, nhận định
 số tự nhiên, số nguyên hay là một số nào đó mà các em 
 chưa biết. Bài học này sẽ giúp chúng ta trả lời câu hỏi đó. 2
B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC 
* Tiết 1: KHÁI NIỆM SỐ HỮU TỈ VÀ BIỂU DIỄN SỐ HỮU TỈ TRÊN 
TRỤC SÔ
Hoạt động 1: Số hữu tỉ là gì?
a. Mục tiêu:
- Nhận biết được số hữu tỉ, tập hợp số hữu tỉ Q, số đối của số hữu tỉ, lấy được ví dụ 
về số hữu tỉ.
b. Nội dung: HĐ1: (sgk) Tính chỉ số WHtR của ông An và ông Chung
Ông An cao 180 cm, vòng bụng 108 cm.
Ông Chung cao 160 cm, vòng bụng 70 cm.
HĐ2: Viết ba phân số bằng nhau và bằng
 3
a) -2,5 b) 2
 4
*Chú ý: Mỗi số hữu tỉ đều có một số đối. Số đối của số hữu tỉ m là số hữu tỉ -m
*VD1
*Luyện tập 1
*Nhận xét
c. Sản phẩm học tập:
* HĐ1 
- Chỉ số WHtR của ông An: 0,6
- Chỉ số WHtR của ông Chung: 0,4375
*HĐ2
 25 5 15
a) 2,5 
 10 2 6
 3 11 22 33
b) 2 
 4 4 8 12
 a
- Khái niệm số hữu tỉ: Số hữu tỉ là số được viết dưới dạng phân số b với 
 a,b Z;b 0 Tập hợp số hữu tỉ được kí hiệu là Q
*Chú ý: Mỗi số hữu tỉ đều có một số đối. Số đối của số hữu tỉ m là số hữu tỉ -m
 4
*VD1: Các số -7; 0,6; -1,2; 1 là các số hữu tỉ
 5
 8 33 2 11
*Luyện tập 1: 8 ; 3,3 ;3 
 1 10 3 3
 2
 Số đối của các số trên lần lượt là: -8; 3,3; 3
 3
*Nhận xét: SGK
d. Tổ chức thực hiện:
 Chuỗi hoạt động Hoạt động của Giáo viên (GV) và Học sinh (HS)
 + GV yêu cầu HS đọc thông tin HĐ1, HĐ2, VD1, LT1. 
Chuyển giao nhiệm vụ
 Hoạt động cá nhân để hoàn thành sản phẩm.
 + HS tiếp nhận nhiệm vụ, trao đổi, thảo luận nhóm.
Thực hiện nhiệm vụ
 + GV quan sát HS hoạt động, hỗ trợ khi HS cần
 + GV gọi đại diện nhóm lên bảng thực hiện. 
Báo cáo, thảo luận
 + Các nhóm nhận xét bổ sung (nếu có) 3
 Từ kết quả của các nhóm, GV yêu cầu HS rút ra khái 
Kết luận, nhận định
 niệm số hữu tỉ, chú ý, nhận xét (Sgk).
Hoạt động 2: Cách biểu diễn số hữu tỉ trên trục số
a. Mục tiêu: 
- Biểu diễn được số hữu tỉ trên trục số
b. Nội dung: 
- Biểu diễn số hữu tỉ trên trục số
c. Sản phẩm học tập: 
? Mỗi điểm A, B, C trên trục số hình 1.4 biểu diễn số hữu tỉ lần lượt là
 5 5 13
 ; ;
 3 6 6
 5
Luyện tập 2: Biểu diễn các số hữu tỉ trên trục số
 4
d. Tổ chức thực hiện:
 Chuỗi hoạt 
 Hoạt động của Giáo viên (GV) và Học sinh (HS)
 động
Chuyển giao - GV hướng dẫn HS cách biểu diễn số hữu tỉ trên trục số.
nhiệm vụ - GV yêu cầu HS thực hiện ?; LT2
Thực hiện + HS tiếp nhận nhiệm vụ. 
nhiệm vụ + GV quan sát HS hoạt động, hỗ trợ khi HS cần.
 - HS đứng tại chỗ trả lời nhanh kết quả ? và lên bảng thực hiện 
Báo cáo, thảo 
 luyện tập 2.
luận
 - HS khác nhận xét bổ sung (nếu có).
Kết luận, nhận - Từ hướng dẫn, GV yêu cầu HS trả lời ?, LT 2 và rút ra nhận xét 
định
C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP – CỦNG CỐ
a. Mục tiêu: 
- Sử dụng KN số hữu tỉ để nhận biết một số có phải là số hữu tỉ không?
- Tìm số đối của một số hữu tỉ.
- Biểu diễn được các số hữu tỉ trên trục số.
b. Nội dung: 
- Bài 1.1
- Bài 1.2
- Bài 1.3
c. Sản phẩm học tập: 
*Bài 1.1: a) Đ b) Đ c) S
 1
*Bài 1.2: a) 0,75 b) 6 
 5
 7 1 1 4
*Bài 1.3: Các điểm A, B, C, D biểu diễn các số hữu tỉ lần lượt là: ; ; ;
 6 3 2 3
d. Tổ chức thực hiện: 
 Chuỗi hoạt động Hoạt động của Giáo viên (GV) và Học sinh (HS)
Chuyển giao nhiệm vụ + GV yêu cầu hs đọc phần bài 1.1; 1.2; 1.3 (sgk) 4
 + HS tiếp nhận nhiệm vụ, trao đổi, thảo luận, hoạt động 
Thực hiện nhiệm vụ nhóm, trình bày vào bảng nhóm.
 + GV quan sát HS hoạt động.
 + GV cho các nhóm HS trình bày bài làm của nhóm mình, 
Báo cáo, thảo luận
 các nhóm tự đánh giá, nhận xét lẫn nhau.
 + GV chốt lại, nhận xét các nhóm, hướng dẫn sửa bài với 
Kết luận, nhận định
 các nhóm trình bày chưa tốt.
D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG
a. Mục tiêu: 
- Tìm và biểu diễn được các số hữu tỉ trên trục số 
 3
b. Nội dung: Trong các số sau, tìm những số biểu diễn số hữu tỉ rồi biểu diễn số 
 4
 6 12 15
hữu tỉ đó trên trục số : ; ; ;1,75.
 8 15 20
c. Sản phẩm học tập: 
 3 6 15
- Những số biểu diễn số hữu tỉ là ; .
 4 8 20
- Biểu diễn trên trục số: 
 O 3 1
d. Tổ chức thực hiện: 4
 Chuỗi hoạt động Hoạt động của Giáo viên (GV) và Học sinh (HS)
 + GV yêu cầu hs đọc phần bài tập vận dụng 
Chuyển giao nhiệm 
 Hướng dẫn học sinh thực hiện,đưa về nội dung kiến thức 
vụ
 vừa học.
 + HS tiếp nhận nhiệm vụ, trao đổi, thảo luận, hoạt động 
 nhóm, trình bày vào bảng nhóm.
Thực hiện nhiệm vụ
 + GV quan sát HS hoạt động, hướng dẫn các nhóm gặp khó 
 khăn
 + GV cho các nhóm HS trình bày bài làm của nhóm mình, 
Báo cáo, thảo luận
 các nhóm tự đánh giá, nhận xét lẫn nhau.
 + GV chốt lại, nhận xét các nhóm, hướng dẫn sửa bài với 
Kết luận, nhận định
 các nhóm trình bày chưa tốt.
E. Hướng dẫn về nhà
- Học kiến thức ghi trong vở về số hữu tỉ 
- Bài 1.1, bài 1.2, bài 1.3 / SBT trang 7
- Đọc trước phần : thứ tự trong tập hợp các số hữu tỉ
* Tiết 2: THỨ TỰ TRONG TẬP HỢP CÁC SỐ HỮU TỈ
Hoạt động 1: Thứ tự trong tập hợp các số hữu tỉ.
a. Mục tiêu:
- So sánh hai số hữu tỉ
b. Nội dung: 
*HĐ3: Viết các số hữu tỉ dưới dạng phân số rồi so sánh
*HĐ4: Biểu diễn các số hữu tỉ trên trục số. Cho biết vị trí các điểm trên trục số.
*Chú ý: SGK
*VD2 5
*Nhận xét: Có thể sử dụng tính chất bắc cầu để so sánh các số hữu tỉ
c. Sản phẩm học tập:
* HĐ3 : Viết các số hữu tỉ dưới dạng phân số rồi so sánh
 3
 a / 1,5 
 2
 3 5 5
 1,5 
 2 2 2
 3
 b / 0,375 
 8
 3 5 5
 0,375 
 8 8 8
*HĐ4 : Biểu diễn các số hữu tỉ trên trục số.
*Bảng ghi nhớ: SGK
*Chú ý: SGK
*VD2: SGK
*Nhận xét: có thể sử dụng tính chất bắc cầu để so sánh hai số hữu tỉ.
d. Tổ chức thực hiện:
 Chuỗi hoạt động Hoạt động của Giáo viên (GV) và Học sinh (HS)
Chuyển giao nhiệm + GV yêu cầu HS đọc thông tin HĐ3, HĐ4, VD2 để hoàn 
vụ thành sản phẩm.
 + HS tiếp nhận nhiệm vụ.
Thực hiện nhiệm vụ
 + GV quan sát HS hoạt động, hỗ trợ khi HS cần
 + GV gọi HS thực hiện. 
Báo cáo, thảo luận
 + HS nhận xét bổ sung (nếu có)
 Từ kết quả của HS, GV yêu cầu HS rút ra bảng ghi nhớ, 
Kết luận, nhận định
 chú ý.
C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP – CỦNG CỐ
a. Mục tiêu: 
- So sánh các số hữu tỉ trên trục số.
b. Nội dung: 
- Luyện tập 3: Sắp xếp các số hữu tỉ theo thứ tự từ nhỏ đến lớn.
c. Sản phẩm học tập: 
 1 21 42 16 1 25 3 12
 5 ; 2 ;3,125 3 ; 
 4 4 8 8 8 8 2 8
Vì -16<-12<25<42 nên 
 16 12 25 42 3 1
 2 3,125 5
 8 8 8 8 2 4
d. Tổ chức thực hiện: 
 Chuỗi hoạt động Hoạt động của Giáo viên (GV) và Học sinh (HS)
Chuyển giao nhiệm + GV yêu cầu hs đọc phần bài LT3.
vụ 6
 + HS tiếp nhận nhiệm vụ, trao đổi, thảo luận, hoạt động 
Thực hiện nhiệm vụ nhóm, trình bày vào bảng con.
 + GV quan sát HS hoạt động.
 + GV cho các nhóm HS trình bày bài làm của nhóm mình, 
Báo cáo, thảo luận
 các nhóm tự đánh giá, nhận xét lẫn nhau.
 + GV chốt lại, nhận xét các nhóm, hướng dẫn sửa bài với 
Kết luận, nhận định
 các nhóm trình bày chưa tốt.
D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG
a. Mục tiêu: 
- Sử dụng số hữu tỉ trong giải toán thực tế
b. Nội dung: Trở lại tình huống mở đầu: Tính theo chỉ số WHtR, sức khỏe của 
ông An hay ông Chung tốt hơn?
c. Sản phẩm học tập: 
Chỉ số WHtR của ông An là: 108 : 180 = 0,6.
Chỉ số WHtR của ông Chung là: 70 : 160 = 0,4375.
Do 0,57 < 0,6 ≤ 0,63 nên chỉ số WHtR của ông An đạt mức thừa cân.
Do 0,42 < 0,4375 ≤ 0,52 nên chỉ số WHtR của ông Chung đạt mức tốt.
Do đó tính theo chỉ số WHtR thì sức khỏe của ông Chung tốt hơn ông An.
d. Tổ chức thực hiện: 
 Chuỗi hoạt động Hoạt động của Giáo viên (GV) và Học sinh (HS)
 + GV yêu cầu hs đọc phần bài tập vận dụng (sgk)
Chuyển giao nhiệm 
 Hướng dẫn học sinh thực hiện mô hình hóa toán học, đưa 
vụ
 về nội dung kiến thức vừa học.
 + HS tiếp nhận nhiệm vụ, trao đổi, thảo luận, hoạt động 
 nhóm, trình bày vào bảng con.
Thực hiện nhiệm vụ
 + GV quan sát HS hoạt động, hướng dẫn các nhóm gặp khó 
 khăn
 + GV cho các nhóm HS trình bày bài làm của nhóm mình, 
Báo cáo, thảo luận
 các nhóm tự đánh giá, nhận xét lẫn nhau.
 + GV chốt lại, nhận xét các nhóm, hướng dẫn sửa bài với 
Kết luận, nhận định
 các nhóm trình bày chưa tốt.
E. Hướng dẫn về nhà
- Học kiến thức ghi trong vở.
- Bài 1.5, bài 1.6 / SGK trang 9
 5
- Bài tập thêm: Cho 2 số: 0,25 và 1 , nếu thực hiện phép tính cộng, trừ, nhân, 
 12
chia hai số trên thì kết quả thu được có phải là một số hữu tỉ hay không? chúng ta 
sẽ tìm hiểu vấn đề này trong bài học tiếp theo “ Cộng, trừ, nhân, chia số hữu tỉ”.