Ngữ pháp nâng cao english 2010

II. Mệnh đề và các vấn đề liên quan
Định nghĩa mệnh đề
Mệnh đề là một nhóm từ có chứa một động từ đã chia và chủ từ của nó. Động từ đã chia là động từ hoà hợp với chủ từ của nó về ngôi và số .
Ví dụ:
This is the man Mary saw yesterday. 
Trong câu trên chúng ta thấy có 2 mệnh đề: 
(1) This is the man (động từ chia là is ) 
(2) Mary saw yesterday (động từ đã chia là saw) 
I’m doing my homework, my father is reading in the sitting room and my mother is cooking in the kitchen.
Trong câu trên chúng ta thấy có 3 mệnh đề:
(1) I’m doing my homework
(2) My father is reading in the sitting room
(3) My mother is cooking in the kitchen
Mệnh đề thường được xem là thành phần của câu. Nói cách khác, một câu có thể gồm nhiều mệnh đề. Trong thực hành, chúng ta căn cứ vào động từ đã chia để nhận ra mệnh đề. Chúng ta có thể nói rằng có bao nhiêu động từ đã chia thì có bấy nhiêu mệnh đề.
Bài tập: Xác định các mệnh đề trong các câu sau đây:
1. Jane believes that the earrings that she got from Susan are real silver.
2. I’ll believe it when I see it.
3. The book in which the theory was put forward is now out of print.
4. Because you are flying direct, you will probably have severe jet-lag.
5. He promised he would be here on time, though I find it difficult to rely on him.
6. It is likely that Kirsty will get the job.
7. We asked who was leaving.
8. They accept the theory that the world is flat.
Đáp án:
1. Jane believes that the earrings that she got from Susan are real silver.
Có 3 mệnh đề: 
- “Jane believes”
- “She got from Susan”
- “the earrings are real silver”
2. I’ll believe it when I see it.
Có 2 mệnh đề:
- “I’ll believe it”
- “I see it”
3. The book in which the theory was put forward is now out of print.
Có 2 mệnh đề:
- “the theory was put forward”
- “the book is now out of print”
4. Because you are flying direct, you will probably have severe jet-lag.
Có 2 mệnh đề:
- “you are flying direct”
- “you will probably have severe jet-lag”
5. He promised he would be here on time, though I find it difficult to rely on him.
Có 3 mệnh đề:
- “He promised”
- “he would be here on time”
- “I find it difficult to rely on him”.
6. It is likely that Kirsty will get the job.
Có 2 mệnh đề:
- “It is likely”
- “Kirsty will get the job”
7. We asked who was leaving.
Có 2 mệnh đề:
- “we asked”
- “who was leaving”
8. They accept the theory that the world is flat.
Có 2 mệnh đề:
- “they accept the theory”
- “the world is flat”
Các loại mệnh đề
1. Mệnh đề độc lập (independent clauses)
• Định nghĩa: mệnh đề độc lập là mệnh đề mà ý nghĩa của nó không phụ thuộc vào một mệnh đề khác trong cùng một câu. Trong một câu, có thể có hai hoặc nhiều mệnh đề độc lập. Chúng được nối với nhau bằng liên từ kết hợp (coordinating conjunction).
Ví dụ: 
The country life is quite and the air here is fresh and pure.
Câu này có 2 mệnh đề độc lập "The country life is quite" và "the air here is fresh and pure" được nối với nhau bằng liên từ “and”.
• Có thể trong cùng một câu, các mệnh đề độc lập cách nhau bằng dấu phẩy hoặc dấu chấm phẩy.
The class is over, all the pupils go out of the room
2. Mệnh đề phụ thuộc (dependent clauses)
2.1. Định nghĩa: là mệnh đề không thể đứng riêng một mình. Ý nghĩa của nó phụ thuộc vào mệnh đề chính.
2.2. Về mặt cấu trúc, mệnh đề phụ được liên kết với mệnh đề chính bằng: 
– Các đại từ liên hệ: who, whom, which, whose, that, .. 
The girl who works at the café is John’s sister. 
– Các phó từ liên hệ why, when, where. 
I remember the house where I was born. 
– Các liên từ phụ thuộc: when, while, as, as soon as, because, though, although, till, until, if, unless, wherever, whenever. 
When we lived in this town, we often went to the theatre. 
Ví dụ: 
She stayed at home because her mother was ill.
Trong câu này, có 2 mệnh đề:
(1) she stayed at home (mệnh đề chính)
(2) because her mother was ill (mệnh đề phụ thuộc)
2.3. Các loại mệnh đề phụ 
2.3.1. Mệnh đề danh từ (noun clauses)
• Là một mệnh đề dùng giống như một danh từ. Mệnh đề danh từ thường bắt đầu với that, if, whether hoặc một từ dùng để hỏi như what, when, where, how.
• Mệnh đề danh từ làm chủ ngữ:
When the summit meeting will be held has not been decided. 
That a majority of shareholders didn't attend the meeting is natural. 
• Mệnh đề danh từ làm tân ngữ:
We know that the astronauts were very tired after their long trip. 
The figures show how much the population has increased.
• Mệnh đề danh từ làm bổ ngữ: 
The advantage of DVD is that it gives you much better picture quality. 
It seems that the company has made a mistake in its marketing strategy. 
2.3.2. Mệnh đề trạng ngữ (adverb clauses)
• Làm chức năng của một trạng từ, mệnh đề trạng ngữ có các loại sau đây: 
a. Mệnh đề trạng ngữ chỉ mục đích 
- So that 
She dresses like that so that everyone will notice her 
- In order that 
Some people eat so that they may live. Others seem to live in order that they may eat. 
- For fear that 
I am telling you this for fear that you should make a mistake. 
- In case 
We had better take an umbrella in case it should rain. 
b. Mệnh đề trạng ngữ chỉ nguyên nhân 
- Because 
He sold the car because it was too small 
- As 
As he was tired, he sat down. 
- Since 
Since we have no money we can’t buy it. 
- Seeing that 
Seeing that you won’t help me, I must do the job myself. 
c. Mệnh đề trạng ngữ chỉ nơi chốn 
- Where 
I will go where you tell me. 
- Wherever 
Sit wherever you like. 
d. Mệnh đề trạng ngữ chỉ thời gian 
- When 
When it rains, I usually go to school by bus. 
- While 
I learned Japanese while I was in Tokyo. 
- Before 
She learned English before she came to England. 
- After 
He came after night had fallen. 
- Since 
I have not been well since I returned home. 
- As 
I saw her as she was leaving home. 
- Till/until 
I will stay here until you get back. 
- As soon as 
As soon as John heard the news, he wrote to me. 
- Just as 
Just as he entered the room, I heard a terrible explosion 
- Whenever 
I’ll discuss it with you whenever you like. 
e. Mệnh đề trạng ngữ chỉ cách thức 
- As 
The fought as heroes do. 
- As if/ as though 
+ Diễn tả việc người nói tin có thể xảy ra ở hiện tại hoặc tương lai 
It looks as if it’s going to rain. 
+ Diễn tả việc người nói tin là khó hoặc không có thật ở hiện tại. 
He looked at me as if I were mad 
+ Diễn tả việc người nói tin là khó hoặc không có thật ở quá khứ 
You look as if you hard seen a ghost. 
f. Mệnh đề trạng ngữ chỉ kết quả 
- So + tính từ + that 
The coffee is so hot that I cannot drink it 
- Such (a) + danh từ + that 
It was such a hot day that I took off my Jacket. 
g. Mệnh đề trạng ngữ chỉ sự tương phản 
- Though/ although (mặc dù) 
Though he looks ill, he is very strong. 
- No matter: có ý nghĩa tương tự như: (al) though, được theo sau bởi how, what, where, who. 
No matter how = however 
No matter who = whoever 
No matter where = wherever 
No matter what = whatever 
No matter where you go, you will find Coca-Coca
No matter what you say, I don't believe you.
- As 
Rich as he is, he never gives anybody anything. 
h. Mệnh đề trạng ngữ chỉ sự so sánh 
This exercise is not as easy as you think. 
i. Mệnh đề trạng ngữ chỉ điều kiện 
If it rains, we shall stay at home.
2.3.3. Mệnh đề tính ngữ (adjective clauses/relative clauses)
• Có chức năng của một tính từ. Các mệnh đề này bắt đầu bằng các đại từ liên hệ như: who, whom, that, whose.. hoặc các phó từ liên hệ như why, where, when. 
This is the bicycle that I would like to buy. 
• Các đại từ quan hệ trong mệnh đề tính ngữ 
Những từ đứng đầu các mệnh đề tính ngữ (who, whom, which) được gọi là các đại từ quan hệ vì chúng được thay cho danh từ đứng trước và chỉ về một đối tượng với danh từ. 
- Who: dùng thay cho danh từ đi trước, làm chủ từ 
The man who saw the accident yesterday is my neighbour. 
-Whom: dùng thay cho danh từ chỉ người, làm tân ngữ 
The man whom I saw yesterday is John. 
-Which: được dùng thay cho danh từ chỉ đồ vật. con vật, sự vật, làm chủ ngữ hoặc tân ngữ 
The horse, which I recently bought, is an Arab. 
-Whose : được dùng để chỉ sở hữu cho danh từ chỉ người hoặc vật đứng trước. 
A child whose parents are dead is called an orphan. 
- Of which: dùng để chỉ sở hữu cho danh từ vhỉ vật đứng trước, không dùng cho người: 
This is the dictionary the cover of which has come off. 
- That : có thể dùng để thay thế who, whom, which. 
• Các đại từ quan hệ với các giới từ: Trong những câu có chứa mệnh đề tính ngữ, giới từ thường có hai vị trí: 
- Có thể đi trước các đại từ quan hệ: who, whom, which, nhưng không được đi trước that. 
I don’t know the woman about whom you are talking now.
- Đi sau động từ nếu đại từ quan hệ là that, who, whom, which 
This is the boy that I told you of. 
• Các phó từ liên hệ trong mệnh đề tính ngữ 
- where = in/ at which 
- when = at/ on which 
- why = for which 
• Mệnh đề tính ngữ xác định: là thành phần cơ bản trong câu, không thể thiếu, không thể bỏ đi được.
The book is interesting. The book is on the table
–> the book which is on the table is interesting.
• Mệnh đề phụ tính ngữ không xác định: là mệnh đề cung cấp thêm thông tin, là thành phần không cơ bản, có thể bỏ đi được.
Nam’s book is interesting. It is on the table.
–> Nam’s book, which is on the table, is interesting
Chú ý:
- Mệnh đề này đứng giữa hai dấu phẩy
- Mệnh đề tính ngữ không xác định khi thành phần trong câu đã được xác định bằng tính từ sở hữu, tính từ chỉ định hoặc yếu tố duy nhất.
• Từ chỉ lượng với đại từ quan hệ: some of/most of/a lot of/both of/neither of/a pair of+ whom/ which 
I go to school with some friends. Most of them are boys.
–> I go to school with some friends, most of whom are boys.
We sent him two pictures. Both of them were new.
–> we sent him two pictures, both of which were new.
• Các trường hợp không dùng “that”:
- Giới từ đứng trước đại từ quan hệ
I know the man with whom you live
- Mệnh đề có chứa từ chỉ lượng
They met many children, most of whom were girls.
- Đại từ quan hệ thay thế cả mệnh đề đứng trước nó
He often sailed across the lake, which nobody had done before.
• Mệnh đề tính ngữ có thể giản lược và trở thành các cụm từ không chứa các động từ đã chia:
* Mệnh đề tính ngữ rút gọn với phân từ 
The Royal College, which was founded in 1076, is the oldest university in this country. 
–> The Royal College, founded in 1076, is the oldest university in this country. 
Applications which are received after the deadline cannot be considered
–& ... uld visit them.
–> They had such a fierce dog that nobody would visit them.
14. The noise next door didn’t stop until after midnight.
–> It was not until after midnight that the noise next door stopped.
Bài 4: 
1. He is interested in not only planting orchids but also collecting butterflies. 
2. You can visit both the West End and the East End in London. 
3. Both you and your sister can attend the party the party. 
4. She can not only sing beautifully but also play the piano well. 
5. I can drink both coffee black and coffee with sugar. 
6. She is good at not only maths but also English. 
III.7. Câu đảo ngữ
Trong một số trường hợp các phó từ không đứng ở vị trí bình thường của nó mà đảo lên đứng ở đầu câu nhằm nhấn mạnh vào hành động của chủ ngữ. Người ta gọi đó là câu đảo ngữ. Trong trường hợp đó ngữ pháp sẽ thay đổi, đằng sau phó từ đứng đầu câu là trợ động từ rồi mới đến chủ ngữ và động từ chính:
Ví dụ:
Little did I know that he was a compulsive liar.
At no time (= never) did I say I would accept late homework.
1. Câu đảo ngữ có chứa trạng từ phủ định: 
Nhìn chung, câu đảo ngữ thường được dùng để nhấn mạnh tính đặc biệt của một sự kiện nào đó và thường được mở đầu bằng một phủ định từ.
Nhóm từ: never (không bao giờ), rarely (hiếm khi), seldom (hiếm khi).
Câu đảo ngữ chứa những trạng từ này thường được dùng với động từ ở dạng hoàn thành hay động từ khuyết thiếu và có thể chứa so sánh hơn.
Ví dụ:
Never have I been more insulted!
(Chưa bao giờ tôi bị lăng mạ hơn thế).
Never in her life had she experienced this exhilarating emotion.
Seldom has he seen anything stranger.
(Hiếm khi anh ấy nhìn thấy một cái gì kì lạ hơn thế).
Seldom have I seen him looking so miserable.
Nhóm từ: hardly (hầu như không), barely (chỉ vừa đủ, vừa vặn), no sooner (vừa mới), or scarcely (chỉ mới, vừa vặn).
Câu đảo ngữ chứa trạng ngữ này thường được dùng để diễn đạt một chuỗi các sự kiện xảy ra trong quá khứ.
Ví dụ:
Scarcely had I got out of bed when the doorbell rang.
(Hiếm khi chuông cửa reo mà tôi thức dậy).
No sooner had he finished dinner than she walked in the door.
(Khi anh ấy vừa mới ăn tối xong thì chị ta bước vào cửa).
2. Nhóm từ kết hợp sau “Only” như: only after, only when, only then
Only after/only when/only then/only if + trợ động từ + S + V
Only by + noun/V-ing + trợ động từ/ động từ khuyết thiếu + S + V.: chỉ bằng cách làm gì
Ví dụ:
Only then did I understand the problem.
(Chỉ sau lúc đó tôi mới hiểu ra được vấn đề).
Only by hard work will we be able to accomplish this great task.
Only by studying hard can you pass this exam.
Chú ý: nếu trong câu có hai mệnh đề, chúng ta dùng đảo ngữ ở mệnh đề thứ hai:
Only when you grow up, can you understand it. 
Only if you tell me the truth, can I forgive you.
Only after the film started did I realise that I'd seen it before.
3. Nhóm từ: So, Such
Câu đảo ngữ có chứa “So” mang cấu trúc như sau:
So + tính từ + to be + Danh từ 
Ví dụ: 
So strange was the situation that I couldn't sleep.
(Tình huống này kì lạ khiến tôi không thể ngủ được).
So difficult is the test that students need three months to prepare.
(Bài kiểm tra khó tới mức mà các sinh viên cần 3 tháng chuẩn bị).
Câu đảo ngữ có chứa “Such” mang cấu trúc như sau:
“Such + to be + Danh từ +”
Ví dụ:
Such is the moment that all greats traverse.
(Thật là thời khắc trở ngại lớn lao).
Such is the stuff of dreams.
(Thật là một giấc mơ vô nghĩa).
4. Not only.but also..:không những.mà còn..
Not only + trợ động từ + S +V + but also + S + V
Ví dụ:
Not only does he study well, but also he sings well.
5. Một số cấu trúc khác
• In/ Under no circumstances: Dù trong bất cứ hoàn cảnh nào cũng không.
Under no circumstances should you lend him the money. 
• On no account: Dù bất cứ lý do gì cũng không
On no accout must this switch be touched. 
• Only in this way: Chỉ bằng cách này
Only in this way could the problem be solved 
• In no way: Không sao có thể 
In no way could I agree with you. 
• By no means: Hoàn toàn không
By no means does he intend to criticize your idea. 
• Negative ..., nor + auxiliary + S + V
He had no money, nor did he know anybody from whom he could borrow. 
• Khi một mệnh đề mở đầu bằng các thành ngữ chỉ nơi chốn hoặc trật tự thì động từ chính có thể đảo lên chủ ngữ nhưng tuyệt đối không được sử dụng trợ động từ trong trường hợp này.
Clause of place/ order + main verb + S (no auxiliary)
In front of the museum is a statue.
First came the ambulance, then came the police.
(Thoạt đầu là xe cứu thương chạy đến, tiếp sau là cảnh sát.) 
• Khi một ngữ giới từ làm phó từ chỉ địa điểm hoặc phương hướng đứng ở đầu câu, các nội động từ đặt lên trước chủ ngữ nhưng tuyệt đối không được sử dụng trợ động từ trong loại câu này. Nó rất phổ biến trong văn mô tả khi muốn diễn đạt một chủ ngữ không xác định:
Under the tree was lying one of the biggest men I had ever seen.
Directly in front of them stood a great castle.
On the grass sat an enormous frog.
Along the road came a strange procession. 
• Tân ngữ mang tính nhấn mạnh cũng có thể đảo lên đầu câu:
Not a single word did he say. 
• Các phó từ away ( = off ), down, in, off, out, over, round, up... có thể theo sau là một động từ chuyển động và sau đó là một danh từ làm chủ ngữ:
– Away/down/in/off/out/over/round/up...+ motion verb + noun/noun phrase as a subject.
Away went the runners.
Down fell a dozen of apples...
– Nhưng nếu một đại từ nhân xưng làm chủ ngữ thì động từ phải để sau chủ ngữ:
Away they went.
Round and round it flew.
– Trong tiếng Anh viết (written English) các ngữ giới từ mở đầu bằng các giới từ down, from, in, on, over, out of, round, up... có thể được theo sau ngay bởi động từ chỉ vị trí (crouch, hang, lie, sit, stand...) hoặc các dạng động từ chỉ chuyển động, các động từ như be born/ die/ live và một số dạng động từ khác.
From the rafters hung strings of onions.
In the doorway stood a man with a gun.
On a perch beside him sat a blue parrot.
Over the wall came a shower of stones.
*Chú ý: các ví dụ trên có thể diễn đạt bằng một V-ing mở đầu cho câu và động từ to be đảo lên trên chủ ngữ:
Hanging from the rafters were strings of onion.
Standing in the doorway was a man with a gun.
Sitting on a perch beside him was a blue parrot.
Bài tập 1: Viết lại câu với hình thức đảo ngữ
1. She had never been so happy before.
2. I have never heard such nonsense!
3. I have never seen such a mess in my life.
4. Public borrowing has seldom been so high.
5. They had seldom participated in such a fascinating ceremony.
6. They little suspected that the musical was going to be a runaway success.
7. The embassy staff little realized that Ted was a secret agent.
8. I had hardly begun to apologize when the door closed .
9. The shop can in no way be held responsible for customers' lost property.
10. The couple had no sooner arrived than the priest started the ceremony.
11. Tom only understood the meaning of the comment when he saw his wife's face.
12. The restaurant cannot accept animals under any circumstances. 
13. The artist rarely paid any attention to his agent's advice. 
Bài tập 2: Viết lại câu sao cho nghĩa không thay đổi.
1. Her grief was so great that she almost fainted.
–> So.
2. He got down to writing the letter as soon as he returned from his walk.
–> No sooner..
3. She had hardly begun to speak before people started interrupting her.
–> Hardly..
4. I only realized what I had missed when they told me about it later.
–> Only when
5. You won’t find a more dedicated worker anywhere than Mrs John.
–> Nowhere..
6.–> The outcome of the election was never in doubt.
–> At no time.
7. He forgot about the gun until he got home.
–> Not until
8. The only way you can become a good athlete is by training hard everyday.
–> Only by
Bài 1:
1. She had never been so happy before.
--> Never had she been so happy before.
2. I have never heard such nonsense!
--> Never have I heard such nonsense!
3. I have never seen such a mess in my life.
--> Never have I seen such a mess in my life.
4. Public borrowing has seldom been so high.
--> Seldom has public borrowing been so high.
5. They had seldom participated in such a fascinating ceremony.
--> Seldom had they participated in such a fascinating ceremony.
6. They little suspected that the musical was going to be a runaway success.
--> Little did they suspect that the musical was going to be a runaway success. 
7. The embassy staff little realized that Ted was a secret agent.
--> Little did the embassy staff realize that Ted was a secret agent.
8. I had hardly begun to apologize when the door closed.
--> Hardly had I begun to apologise when the door closed.
9. The shop can in no way be held responsible for customers' lost property.
--> In no way can the shop be held responsible for customers’ lost property.
10. The couple had no sooner arrived than the priest started the ceremony.
--> No sooner had the couple arrived than the priest started the ceremony.
11. Tom only understood the meaning of the comment when he saw his wife's face.
--> Only when Tom saw his wife’s face did he understand the meaning of the comment.
12. The restaurant cannot accept animals under any circumstances. 
--> Under no circumstances can the restaurant accept animals.
13. The artist rarely paid any attention to his agent's advice. 
--> Rarely did the artist pay any attention to his agent’s advice. 
Bài 2:
1. Her grief was so great that she almost fainted.
–> So great was her grief that she almost fainted.
2. He got down to writing the letter as soon as he returned from his walk.
–> No sooner had he returned from his walk than he got down to writing the letter.
3. She had hardly begun to speak before people started interrupting her.
–> Hardly had she begun to speak when people started interrupting her.
4. I only realized what I had missed when they told me about it later.
–> Only when they told me about it later did I realize what I had missed.
5. You won’t find a more dedicated worker anywhere than Mrs John.
–> Nowhere will you find a more dedicated worker than Mrs John.
6. The outcome of the election was never in doubt.
–> At no time was the outcome of the election in doubt.
7. He forgot about the gun until he got home.
–> Not until he got home did he remember about the gun.
8. The only way you can become a good athlete is by training hard everyday.
–> Only by training hard everyday can you become a good athlete.