Bài giảng môn học Lịch sử lớp 9 - Tuần 24 - Tiết 27 - Bài 22: Cao trào cách mạng tiến tới tổng khởi nghĩa tháng tám năm 1945

Tuần:24 Ngày soạn :06/02/2011
Tiết : 27 Ngày dạy :07/02/2011
I.MỤC TIÊU BÀI HỌC : Giúp HS nắm được:
1.Kiến thức :
-Hoàn cảnh dẫn tới Đảng ta chủ trương thành lập Mặt trận Việt Minh và sự phát triển của lực lượng cách mạng sau khi Việt Minh thành lập.
-Những chủ trương của Đảng sau khi Nhật đảo chính Pháp và diễn biến của cao trào kháng Nhật cứu nước tiến tới Tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945.
-Tích hợp tư tưởng Hồ Chí Minh.
-Tích hợp giáo dục môi trường.
2.Kĩ năng :
-Rèn luyện cho HS khả năng sử dụng tranh ảnh lịch sử, bản đồ.
-Tập dượt phân tích, đánh giá sự kiện lịch sử.
3.Thái độ :
-Giáo dục cho HS lòng kính yêu Chủ tịch Hồ Chí Minh, lòng tin vào sự lãnh đạo của Đảng, đứng đầu là lãnh tụ Hồ Chí Minh. 
-Giáo dục ý thức trách nhiệm đối với đất nước.
-Giáo dục bảo vệ môi trường.
II.CHUẨN BỊ CỦA THẦY VÀ TRÒ :
+ Thầy : Tư liệu lịch sử 9, lược đồ khu giải phóng Việt Bắc, bức ảnh “Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân”, các tài liệu tham khảo về hoạt động của Bác Hồ tại Pác Bó.
+ Trò :Đọc và soạn bài theo các câu hỏi gợi ý trong sách giáo khoa, tìm hiểu kĩ kênh hình, sưu tầm và tìm hiểu tư liệu, tranh ảnh về Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân, cao trào kháng Nhật cứu nước.
 III.HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC :
1.Ổn định tổ chức : (1’) 
-Kiểm tra sĩ số, vệ sinh, tác phong, ánh sáng phòng học.
2.Kiểm tra bài cũ : (4’)
a.Câu hỏi:
Câu1:
+ Trình bày hoàn cảnh ra đời của Mặt trận Việt Minh?
Câu2:
+ Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân ra đời thời gian nào:
 A. Ngày 22/12/1942. B. Ngày 22/12/1943. 
 C. Ngày 22/12/1944. D. Ngày 22/12/1945. 
b.Đáp án:
Câu1:
-Đầu 1941 Đức chiếm xong châu Âu, 06/1941Đức tấn công Liên Xô.
-Thế giới hình thành hai trận tuyến :
 + Một bên là lực lượng dân chủ.
 + Một bên là lực lượng phát xít.
-Nhân dân ta bị hai tầng áp bức Pháp-Nhật.
-Ngày 28/1/1941, Nguyễn Ái Quốc về nước trực tiếp lãnh đạo cách mạng.
-Từ 10ª 19/5/1941, Hội nghị BCH TW Đảng lần thứ VIII họp tại Pác Pó.
ª Ngày19/5/1941, Mặt trận Việt Minh được thành lập. 
Câu2:
-C.Ngày 22/12/1944.
3.Giảng bài mới :
a.Giới thiệu bài mới (1’):
 Bước sang 1945, Chiến tranh thế giới thứ hai sắp kết thúc, nước Pháp được giải phóng, ở TBD Nhật đang khốn đốn nguy cơ thất bại gần kề, buộc chúng phải làm cuộc đảo chính Pháp để độc chiếm Đông Dương ª Nhật đảo chính Pháp thế nào ? Cao trào kháng Nhật cứu nước diễn ra thế nào ?
b.Tiến trình bài dạy : (39’)
TL
HOẠT ĐỘNG CỦA GV
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
KIẾN THỨC
14’
18’
5’
HĐ1: Tìm hiểu quá trình Nhật đảo chính Pháp.
GV: Cho HS làm việc SGK.
+Tại sao Nhật đảo chính Pháp?
GV: Phân tích, nhấn mạnh.
+ Nhật đảo chính Pháp như thế nào?
GV:Sau khi nắm quền ở Đông Dương.
+ Nhật có việc làm nào đối với Đông Dương?
GV: Tuy nói ngon nói ngọt nhưng Nhật lại thi hành những chính sách phản động.
+ Biểu hiện của chính sách phản động đó?
+ Em có nhận xét gì tình hình nước ta sau khi Nhật đảo chính Pháp?
GV: Chuyển ý.
HĐ2:Tìm hiểu chủ trương của Đảng và cao trào kháng Nhật, cứu nước.
GV: Cho HS làm việc mục 2 SGK.
+Sau khi Nhật đảo chính Pháp, Đảng ta có chủ trương gì?
+ Nội dung của chỉ thị ?
GV:Giáo dục ý thức trách nhiệm đối với đất nước.
+ Cao trào kháng Nhật, cứu nước diễn ra như thế nào?
GV:Liên hệ phong trào kháng Nhật, cứu nước ở Bình Định trong giai đoạn này.
GV:Giáo dục bảo vệ mơi trường.
GV:Cho HS thảo luận nhóm :
* Nhóm 1+2+3:Tại sao Đảng ta phát động cao trào kháng Nhật, cứu nước ?
*Nhóm 4+5+6:Cao trào kháng Nhật cứu nước có tác dụng gì?
GV:Sơ kết bài học theo SGV
HĐ3 Củng cố và hướng dẫn về nhà.
* Củng cố.
+ Vì sao Nhật đảo chính Pháp?
A. Chiến tranh thế giới thứ hai sắp kết thúc, nước Pháp được giải phóng.
B. Ở Thái Bình Dương: Nhật khốn đốn.
C. Ở Đông Dương: Pháp ráo riết hoạt động, đợi quân đồng minh vào sẽ đánh Nhật.
D. Tất cả những ý trên.
+ Hội nghị ngày 12/3/1945 đã ra chỉ thị nào ?
£.Nhật-Pháp bắn nhau và hành động của chúng ta.
£.Pháp-Nhật bắn nhau và hành động của chúng ta.
£.Pháp-Đức bắn nhau và hành động của chúng ta.
+ Tường thuật lại diễn biến cao trào kháng Nhật ? 
* Hướng dẫn về nhà:
-Chuẩn bị bảng nhĩm, bút dạ.
-Phĩng to tranh ảnh trong sách giáo khoa.
-Sưu tầm tư liệu liên quan đến giai đoạn này.
-HS tiếp xúc mục 1 SGK.
-Đầu năm 1945, CTTG thứ hai bước vào giai đoạn kết thúc.
-Nước Pháp được giải phóng chính phủ kháng chiến Đờ Gôn về Pa ri.
-Ở mặt trận Thái Bình Dương phát xít Nhật vô cùng khốn đốn trước những đòn tấn công của quân đồng minh.
-Ở Đông Dương thực dân Pháp ráo riết hoạt động, chờ quân đồng minh vào sẽ nổi dậy đánh Nhật.
ª Tình thế trên buộc Nhật phải đảo chính lật đổ Pháp để độc chiếm Đông Dương.
-Đêm 9/3/1945, Nhật nổ súng lật đổ Pháp trên toàn cõi Đông Dương.
-Pháp chống cự yếu ớt, chỉ sau vai giờ đã đầu hàng Nhật.
-Chính phủ Nhật Hoàng sẽ giúp cho nền độc lập của các dân tộc Đông Dương.
-Tăng cường bóc lột nhân dân ta, bắt nhân dân ta nhổ lúa trồng đay.
-Tấn công vào khu căn cứ cách mạng.
-Nhân dân ta chịu thêm một ách thống trị của phát xít Nhật.
-Nhân dân ta càng căm ghét chúng, một phong trào đấu tranh mới bùng nổ.
-HS tiếp xúc mục 2 SGK.
-Thường vụ BCH TW Đảng đã họp hội nghị mở rộng (12/3/1945), đề ra chỉ thị: “Nhật-Pháp bắn nhau và hành động của chúng ta”.
+Kẻ thù chính, cụ thể trước mắt của nhân dân Đông Dương là phát xít Nhật.
+Phát động cao trào “kháng Nhật, cứu nước”.
-Từ giữa tháng 3/1945, cách mạng Việt Nam đã chuyển một cao trào, tại Cao-Bắc-Lạng Đội VNTTGPQ và CQQ giải phóng hàng loạt các châu, xã. Nhiều thị xã ngay cả Hà Nội Việt Minh đã trừ khử bọn việt gian.
-Ngày 15/04/1945, Hội nghị quân sự cách mạng Bắc Kì quyết định thống nhất các lực lượng vũ trang ở Việt Nam thành Việt Nam giải phóng quân.
-Thành lập uỷ ban quân sự Bắc Kì, khu giải phóng Việt Bắc (4/6/1945).
-Nhân dân ở các thành phố mít tinh, biểu tình.
-Phong trào “ phá kho thóc, giải quyết nạn đói”.
-HS thảo luận và CBKQ;
-Căn cứ vào tình hình thế giới và trong nước có nhiều thay đổi có lợi cho cách mạng.
-Làm cho Nhật khốn đốn.
-Tạo nên khí thế sẵn sàng khởi nghĩa trong cả nước.
→D.Tất cả những ý trên.
→S.Nhật- Pháp bắn nhau và hành động của chúng ta.
→Dựa vào kiến thức đã học để trình bày lại diễn biến.
1.Nhaät ñaûo chính Phaùp (09/03/1945).
a.Hoaøn caûnh :
-Chieán tranh theá giôùi thöù hai saép keát thuùc, nöôùc Phaùp ñöôïc giaûi phoùng.
-ÔÛ Thaùi Bình Döông: Nhaät voâ cuøng khoán ñoán.
-ÔÛ Ñoâng Döông: Phaùp raùo rieát hoaït ñoäng, ñôïi quaân ñoàng minh vaøo seõ ñaùnh Nhaät.
b.Dieãn bieán :
-Ñeâm 9/3/1945, Nhaät ñaûo chính Phaùp.
-Phaùp choáng cöï yeáu ôùt roài ñaàu haøng.
ª Nhaät ñoäc chieám Ñoâng Döông.
2.Tieán tôùi Toång khôûi nghóa thaùng Taùm naêm 1945.
a.Hoäi nghò thöôøng vuï BCH TW Ñaûng 12/3/1945.
-Hoäi nghò ra chæ thò “Nhaät-Phaùp baén nhau vaø haønh ñoäng cuûa chuùng ta”.
-Xaùc ñònh keû thuø chính, tröôùc maét, cuï theå laø phaùt xít Nhaät.
-Phaùt ñoäng cao traøo “khaùng Nhaät, cöùu nöôùc”.
b.Dieãn bieán caøo traøo “Khaùng Nhaät cöùu nöôùc”.
-Khôûi nghóa töøng phaàn ôû thöôïng du vaø trung du Baéc Boä.
-Nhaân daân ôû caùc thaønh phoá mít tinh, bieåu tình soâi noåi.
-Phong traøo “Phaù kho thoùc, giaûi phoùng naïn ñoùi” dieãn ra soâi noåi.
4.Daën doø : (2’)
-Hoïc baøi cuõ, laøm baøi taäp trong SGK, söu taàm theâm tranh aûnh veà phong traøo khaùng Nhaät cöùu nöôùc.
-Ñoïc vaø soaïn baøi 23 theo caùc caâu hoûi gôïi yù sau :
 +Vì sao leänh Toång khôûi nghóa thaùng Taùm 1945 ñöôïc ban boá ?
 +Chæ thò cuûa Ñaûng ñöôïc ban boá nhö theá naøo?
 +Dieãn bieán cuûa CM thaùng 8-1945?
 +Nguyeân nhaân thaønh coâng vaø yù nghóa cuûa CM thaùng 8-1945?
 +Söu taàm theâm tranh aûnh, tö lieäu veà caùch maïng thaùng Taùm ôû Bình Ñònh.
IV.RUÙT KINH NGHIEÄM, BOÅ SUNG :