Bài giảng môn học Lịch sử lớp 9 - Tuần 30 - Tiết 40 - Bài 26: Xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc, đấu tranh chống đế quốc Mĩ và chính quyền Sài Gòn ở miền Nam (1954 - 1965)

 Tuần:30 Ngày soạn :22/03/2011
Tiết :40 Ngày dạy :25/03/2011
I.MỤC TIÊU BÀI HỌC: Giúp HS nắm được:
1.Kiến thức:
-Miền Nam đấu tranh chống chế độ Mĩ-Diệm, giữ gìn và phát triển lực lượng cách mạng (1954-1959). Nguyên nhân, diễn biến, ý nghĩa của phong trào Đồng Khởi (1959-1960).
-Hoàn cảnh, nội dung, ý nghĩa Đại hội lần thứ III của Đảng (09/1960).
-Tích hợp tư tưởng Hồ Chí Minh.
-Tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường.
 2.Kĩ năng:
-Rèn cho HS kĩ năng phân tích, nhận định, đánh giá tình hình đất nước, nhiệm vụ cách mạng hai miền, âm mưu thủ đoạn của ĐQ Mĩ và chính quyền Sài Gòn ở Miền Nam, kĩ năng sử dụng bản đồ chiến sự.
3.Thái độ:
-Bồi dưỡng cho các em lòng yêu nước gắn liền với chủ nghĩa xã hội, tình cảm gắn bó ruột thịt Bắc-Nam, tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng và tương lai của cách mạng.
-Giáo dục tư tưởng Hồ Chí Minh.
-Giáo dục bảo vệ môi trường.
II.CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH:
1/GV:
-Lược đồ phong trào Đồng Khởi, tư liệu lịch sử 9, bản đồ Việt Nam, tranh ảnh về phong trào Đồng Khởi, đại hội Đảng lần thứ III.
-Giáo dục bảo vệ môi trường, tư tưởng Hồ Chí Minh.
-Chuẩn kiến thức kỷ năng.
2/HS:
-Đọc và soạn bài theo các câu hỏi gợi ý, sưu tầm tranh ảnh về phong trào Đồng Khởi, đại hội Đảng lần thứ III.
III.HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC:
1.Ổn định tổ chức : (1’) 
-Kiểm tra sĩ số, vệ sinh, tác phong.
2.Kiểm tra bài cũ : (4’)
a.Câu hỏi:
+ Tình hình nước ta sau Hiệp định Giơ-ne-vơ như thế nào ?
b.Đáp án:
 Đất nước bị chia cắt làm 2 miền, miền Bắc hoàn toàn được giải phóng, miền Nam Mĩ nhảy vào thay chân Pháp hòng biến miền Nam thành căn cứ quân sự và thuộc địa kiểu mới của Mĩ.
3.Giảng bài mới:
a.Giới thiệu bài mới (1’): 
 Với âm mưu của Mĩ ở Miền Nam, nhân dân Miền Nam đã làm gì? Đồng thời, Đại hội lần thứ hai diễn ra như thế nào? Chúng ta tìm hiểu tiết 2 bài 28.
b.Tiến trình bài dạy: (39’)	
TL
HOẠT ĐỘNG CỦA GV
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
KIẾN THỨC
17’
15’
 5’
HĐ1: Tìm hiểu Miền Nam đấu tranh chống chế độ Mĩ-Diệm, giữ gìn và phát triển lực lượng cách mạng như thế nào.
+ Sau 1954, Mĩ nhảy vào miền Nam trở thành kẻ thù của nhân dân ta, Đảng đã chủ trương đối phó như thế nào ?
+ Vì sao Đảng ta chủ trương chuyển từ đấu tranh vũ trang sang đấu tranh chính trị ở Miền Nam?
+ Phong trào đấu tranh chính trị diễn ra như thế nào?
-Xác định trên bản đồ những đô thị có phong trào đấu tranh của quần chúng.
+ Phong trào đấu tranh chính trị nhằm mục đích gì?
+ Em có nhận xét gì về phong trào đấu tranh lúc bấy giờ?
-Đỉnh cao là phong trào Đồng Khởi.
+Vì sao phong trào Đồng Khởi bùng nổ?
-Với luật 10/59 Mĩ-Diệm đưa ra khẩu hiệu “tiêu diệt tận gốc CNCS thà giết nhầm hơn bỏ sót” chúng gây ra những vụ thảm sát đẫm máu ở Chợ Dược (chôn sống 21 người), dìm chết 42 người ở đập Vĩnh Trinh (Quảng Nam), tháng 7/1955 chúng bắn chết 92 người dân thường ở Hương Điền.
-Từ 1955-1958, có tới 9/10 cán bộ miền Nam bị tổn thất, Nam Bộ chỉ còn 5000 trên tổng số 6 vạn Đảng viên, Quảng Trị chỉ còn 176/8400 Đảng viên, nhiều huyện ở Liên khu V không còn cơ sở Đảng
+ Trước tình hình đó, Đảng ta có chủ trương gì?
-Treo lược đồ.
+Trình bày diễn biến phong trào Đồng khởi ?
-Giải thích từ “Đồng khởi”.
-Giới thiệu hình 61 nhân dân Trà Bồng nổi dậy giành chính quyền.
+Phong tràoĐồng khởi có kết quả như thế nào?
-Tính đến cuối năm 1960 ở Nam Bộ có tới 600/1298 xã thành lập chính quyền nhân dân trong đó có 116 xã hoàn toàn giải phóng, các tỉnh ven biển miền Trung có 904/3829 thôn giải phóng, Tây Nguyên có 3200/5721 thôn không còn chính quyền nguỵ
-GV: Cho HS thảo luận nhóm:
* Nhóm 1+2+3:Em có nhận xét gì về phong trào Đồng khởi?
* Nhóm 4+5+6:Phong trào “Đồng khởi có ý nghĩa như thế nào?
GV: Chuyển ý.
HĐ2: Tìm hiểu quá trình miền Bắc xây dựng cơ sở vật chất-kĩ thuật của chủ nghĩa xã hội (1961-1965)
+Đại hội Đảng lần thứ III diễn ra trong hoàn cảnh nào?
+ Em hãy trình bày những nội dung chính của Đại hội lần này ?
+Đại hội lần thứ III của Đảng có ý nghĩa như thế nào?
-Giới thiệu hình 62 SGK.
+ Mục tiêu của kế hoạch nhà nước 5 năm lần thứ nhất (1961-1965) là gì ?
+Quá trình thực hiện thế nào? Kết quả ra sao ?
GV: Tích hợp tư tưởng Hồ Chí Minh.
GV: Tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường.
+ Những thành tựu này có tác dụng như thế nào đối với sự nghiệp cách mạng cả nước?
-Trong hội nghị chính trị đặc biệt (3/1965) Hồ Chí Minh đã nói “trong 10 năm qua miền Bắc nước ta đã tiến những bước dài chưa từng thấy trong lịch sử dân tộc, đất nước, xã hội, con người đều đổi mới”
-Kế hoạch 5 năm đang thực
 hiện có kết quả thì ngày 7/2/1965, Mĩ chính thức gây ra chiến tranh phá hoại lần thứ nhất.
HĐ3: Củng cố và hướng dẫn về nhà.
* Củng cố.
+Bước phát triển mới của CMMN sau phong trào Đồng Khởi là gì?
A.Chuyển cách mạng từ thế giữ gìn sang thế tiến công.
B.Chuyển từ đất tranh chính trị sang đấu tranh vũ trang.
C.Chuyển từ đấu tranh chính trị sang kết hợp đấu tranh chính trị với vũ trang.
D.Tất cả những ý trên.
+ Mục tiêu của kế hoạch 5 năm lần thứ nhất:
A.Xây dựng bước đầu cơ sở vật chất-kĩ thuật của CNXH.
B.Để khôi phục kinh tế sau chiến tranh.
C.Phát triển văn hoá, giáo dục.
D. Tất cả những ý trên.
* Hướng dẫn về nhà:
-Về nhà học thuộc bài cũ
-Làm các bài tập còn lại trong sách giáo khoa.
-Đảng ta đã đề ra cho cách mạng miền Nam nhiệm vụ mới là phải chuyển từ đtvt sang đấu tranh chính trị chống Mĩ-Diệm đòi chúng thi hành Hiệp định Giơ-ne-vơ, giữ gìn và phát triển lực lượng cách mạng.
-Theo tinh thần của Hiệp định Giơ-ne-vơ, hầu hết các lực lượng của ta phải tập kết chuyển quân ra Bắc, lực lượng so sánh giữa ta và địch chênh lệch, ta muốn tỏ rõ thiện chí hoà bình và thực hiện nghiêm công pháp quốc tế.
-“Phong trào hoà bình” ở Sài Gòn-Chợ lớn vào 08/1954 của tri thức và nhân dân, phong trào đưa ra bản hiệu triệu hoan nghênh Hiệp định Giơ-ne-vơ, ủng hộ hiệp thương tổng tuyển cử.
-Phong trào diễn ra ở Huế, Đà Nẵng và các vùng nông thôn.
-Sang 1958-1959 khi chính quyền Mĩ-Diệm tỏ rõ bộ mặt phản động, hình thức đấu tranh cũng thay đổi phong trào nhằm chống khủng bố và đàn áp.
-Phong trào chống “tố cộng, diệt cộng” đòi các quyền dân sinh, dân chủ, giữ gìn và phát triển lực lượng các mạng ª phong trào chuyển từ đấu tranh chính trị sang dùng bạo lực.
-Chống khủng bố, đàn áp.
-Đòi các quyền tự do, dân sinh.
-Giữ gìn và phát triển lực lượng cách mạng.
-Phong trào đấu tranh diễn ra mạnh mẽ.
-Thay đổi về hình thức đấu tranh.
-Từ 1957-1959, Mĩ-Diệm mở rộng chính sách “tố cộng”, “diệt cộng”.
-Thực hiện “đạo luật 10-59” lê máy chém đi khắp miền Nam giết hại nhân dân vô tội.
ª Mâu thuẫn xã hội gay gắt.
-01/1959, Hội nghị TW lần thứ 15 của Đảng đã xác định con đường cơ bản của cách mạng miền Nam: Khởi nghĩa giành chính quyền về tay nhân dân, kết hợp đấu tranh chính trị với đấu tranh vũ trang.
-HS quan sát.
-HS lắng nghe và theo dõi SGK.
-Phong trào diễn ra nhiều nơi như Vĩnh Thạnh (Bình Định), Bác Ái (Ninh Thuận) vào tháng 2/1959, Trà Bồng (Quảng Ngãi) tháng 8/1959, sau đó lan khắp miền Nam tiêu biểu nhất là ở Bến Tre.
-Tại Bến Tre ngày 17/1/1960 dưới sự lãnh đạo của tỉnh uỷ nhân dân các xã Định Thuỷ, Bình Khánh, Phước Hiệp thuộc huyện Mỏ Cày với vũ khí sẵn có trong tay đã đồng loạt nổi dậy đánh đồn, diệt ác ôn, giải tán chính quyền địch, phong trào lan khắp huyện Mỏ Cày và tỉnh Bến Tre.
-Từ Bến Tre phong trào như nước vỡ bờ lan khắp Nam Bộ, Tây Nguyên, Trung Trung Bộ.
-Quan sát.
-Phá vỡ từng mảng lớn bộ máy cai trị của địch.
-Uỷ ban nhân dân tự quản được thành lập.
-Lực lượng vũ trang nhân dân ra đời và phát triển.
-Tịch thu ruộng đất của địa chủ chia cho dân cày.
-Ngày 20/12/1960, Mặt trận DTGPMN Việt Nam ra đời.
-HS thảo luận và CBKQ:
-Phong trào diễn ra mạnh mẽ từ miền Trung đến miền Nam.
-Giáng một đòn nặng vào chính sách thực dân kiểu mới của Mĩ ở miền Nam.
-Làm lung lay tận gốc chính quyền tay sai Ngô Đình Diệm.
-Đánh dấu bước nhảy vọt của cách mạng miền Nam, từ thế giữ gìn lực lưọng sang thế tiến công.
-Miền Bắc cải tạo XHCN đạt nhiều thành tựu.
-Miền Nam tiến hành “Đồng Khởi” thắng lợi.
ª 09/1960, Đại hội lần thứ III của Đảng họp tại Hà Nội.
-Đại hội xác định nhiệm vụ cách mạng cho hai miền Nam, Bắc
+ Miền Bắc tiến hành cách mạng XHCN.
+ Miền Nam tiến hành cách mạng dân tộc DCND, thực hiện hoà bình thống nhất nước nhà.
+ Cách mạng 2 miền có mối quan hệ khắng khít với nhau, cách mạng miền Nam giữ vai trò trực tiếp, cách mạng miền Bắc giữ vai trò quyết định.
+ Đề ra đường lối chung của cách mạng XHCN ở Miền Bắc.
+ Đề ra kế hoạch 5 năm lần thứ nhất (1961-1965).
+ Bầu BCHTW mới, Hồ Chí Minh là chủ tịch Đảng, Bí thư thứ nhất là Lê Duẩn.
-Đánh dấu bước phát triển mới của cách mạng Việt Nam.
-Quan sát.
-Nhằm xây dựng cơ sở vật chất cho CNXH.
-Nhà nước tăng cường đầu tư vốn gấp ba lần so với thời kì khôi phục kinh tế.
-Công nghiệp: Nhà nước ưu tiên phát triển đặc biệt là công nghiệp nặng như khu gang thép Thái Nguyên, nhiệt điện Uông Bí, thuỷ điện Thác Bà.
-Nông nghiệp: Xây dựng các nông trường quốc doanh, trại thí nghiệm vật nuôi, cây trồng, nhiều HTX đạt 5tấn/ha.
-Thương ngiệp: Thương nghiệp quốc doanh ưu tiên phát triển
-Giao thông vận tải: Đường bộ, đường sắtphát triển.
-Văn hoá, giáo dục, y tế: Có bước phát triển và tiến bộ
-Xã hội và con người thay đổi.
-Miền Bắc là hậu phương lớn của Miền Nam.
-Chi viện sức người sức của cho Miền Nam.
-Cổ vũ Miền Nam chống Mĩ.
CDựa vào kiến thức đã học để trình bày
→C.Chuyển từ đấu tranh chính trị sang kết hợp đấu tranh chính trị với đấu tranh vũ trang.
→A.Xây dựng bước đầu cơ sở vật chất- kĩ thuật của CNXH.
III.Miền Nam đấu tranh chống chế độ Mĩ-Diệm, giữ gìn và phát triển lực lượng cách mạng, tiến tới “Đồng Khởi” (1954-1960).
1.Đấu tranh chống chế độ Mĩ-Diệm, giữ gìn và phát triển lực lượng cách mạng (1954-1959).
-Đảng đề ra chủ trương chuyển từ đấu tranh vũ trang sang đấu tranh chính trị chống Mĩ-Diệm.
-Mở đầu là “Phong trào hoà bình” ở Sài Gòn, Chợ lớn thu hút hàng triệu người tham gia.
-Phong trào chống “Tố cộng, diệt cộng” đòi các quyền dân sinh, dân chủ diễn ra ngày càng quyết liệt.
2.Phong trào Đồng Khởi (1959-1960).
a.Nguyên nhân:
-Mĩ mở rộng chính sách “tố cộng”, “diệt cộng”.
-Thực hiện “đạo luật 10-59”.
b.Chủ trương của ta:
-Tháng 01/1959, Hội nghị TW lần thứ 15 của Đảng, xác định nhiệm vụ của cách mạng Miền Nam là: Khởi nghĩa giành chính quyền về tay nhân dân, kết hợp đấu tranh chính trị với đấu tranh vũ trang.
c.Diễn biến:
-Phong trào nổ ra lẻ tẻ ở từng địa phương như: Vĩnh Thạnh-Bình Định, Bác Ái-Ninh Thuận (02/1959); Trà Bồng-Quảng Ngãi (08/1959).
-Quyết liệt nhất là ở Bến Tre, ngày 17/01/1960, nhân dân 3 xã Định Thuỷ, Phước Hiệp, Bình Khánh đồng loạt nổi dậy giành chính quyền.
-Phong trào từ huyện Mỏ Cày lan nhanh khắp tỉnh Bến Tre và toàn miền Nam.
d.Kết quả:
-Phá vỡ bộ máy cai trị của địch.
-Uỷ ban nhân dân tự quản được thành lập.
-Lực lượng vũ trang ra đời và phát triển.
-Tịch thu ruộng đất của địa chủ chia cho dân cày.
-Ngày 20/12/1960, Mặt trận GPMNVN ra đời.
e.Ý nghĩa:
-Giáng một đòn nặng vào chính sách thực dân kiểu mới của Mĩ.
-Làm lung lay tận gốc chính quyền tay sai Ngô Đình Diệm.
-Đánh dấu bước phát triển nhảy vọt của cách mạng miền Nam, từ thế giữ gìn lực lượng sang thế tiến công.
IV.Miền Bắc xây dựng bước đầu cơ sở vật chất-kĩ thuật của chủ nghĩa xã hội (1961-1965).
1.Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ III của Đảng (09/1960).
a.Hoàn cảnh:
-MB cải tạo XHCN đạt nhiều thành tựu.
-MN tiến hành “Đồng Khởi” thắng lợi.
-Tháng 09/1960, ĐH lần thứ III của Đảng họp tại Hà Nội.
b.Nội dung:
-MB tiến hành cách mạng XHCN.
-MN tiến hành cách mạng DTDCND, thực hiện hoà bình, thống nhất đất nước.
-Cách mạng hai miền có mối quan hệ khắng khít với nhau, trong đó cách mạng miền bắc giữ vai trò quyết định nhất.
-Đề ra kế hoạch 5 năm lần thứ nhất (1961-1965).
-Bầu BCHTW mới, Hồ Chí Minh làm chủ tịch Đảng, Bí thư thứ nhất là Lê Duẩn.
c.Ý nghĩa:
-Vạch rõ nhiệm vụ cách mạng của hai miền.
-Đánh dấu bước phát triển mới của cách mạng Việt Nam.
2.Miền Bắc thực hiện kế hoạch Nhà nước 5 năm (1961-1965).
-Mục tiêu:xây dựng bước đầu cơ sở vật chất-kĩ thuật của chủ nghĩa xã hội.
-Thành tựu:
+ Công nghiệp quốc doanh chiếm 93,1% tổng giá trị công nghiệp toàn miền Bắc.
+ Nông nghiệp :90% số hộ nông dân vào HTX, nhiều HTX đạt 5 tấn thóc trên một héc ta.
+Thương nghiệp: thương nghiệp quốc doanh chiếm lĩnh thị trường.
+ Giao thông vận tải: mạng lưới các đường giao thông được xây dựng, củng cố và hoàn thiện.
+ Văn hoá, giáo dục, y tế: phát triển nhanh đáp ứng nhu cầu xây dựng CNXH ở miền Bắc và chi viện cho miền Nam.
ª Miền Bắc có những thay đổi to lớn về xã hội và con người, là hậu phương vững chắc cho cách mạng miền Nam.
4.Dặn dò :(2’)
-Sưu tầm tranh ảnh về tình hình nước ta sau Hiệp định Giơ-ne-vơ.
-Đọc phần V và soạn bài theo các câu hỏi gợi ý sau:
+Thành tựu kế hoạch 5 năm (1961-1965)?
+Vì sao Mĩ thực hiện chiến lược “chiến tranh đặc biệt”?
+Âm mưu của Mĩ trong chiến lược “chiến tranh đặc biệt”?
+Cuộc đấu tranh chống chiến lược “chiến tranh đặc biệt”?
IV.RÚT KINH NGHIỆM, BỔ SUNG: