Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Ôn luyện kĩ năng tạo lập văn bản (Tiếp theo)

Ôn luyện kĩ năng tạo lập văn bản
 (Dạy 5 buổi).
A. Mục đạt:
- Chủ đề nhằm tiếp tục rèn luyện cho học sinh kĩ năng tạo lập văn bản theo một thể thống nhất, hoàn chỉnh về nội và hình thức..
- Luyện cho HS kĩ năng liên kết trong việc tạo lập văn bản, xây dựng văn đảm bảo bố cục 3 phần, văn bản phải đảm bảo tính mạch lạc.
- Tiếp tục luyện kĩ năng dùng từ, đạt câu, diễn đạt rõ ràng trôi chảy.
B. Chuẩn bị phương tiện dạy- học.
- SGK, SGV, Sách bồi dưởng Ngữ văn 7, Các dạng bài tạp làm văn và cảm thụ thơ văn lớp 7; bảng phụ, máy chiếu.
C. Tổ chức ôn tập.
 GV giới thiệu nội dung cần ôn luyện.
 ? Khi tạo lập văn bản cần phải chú ý những yêu cầu nào?
 GV cho HS nhắc lại khái niệm liên kết và những điều kiện để văn bản đảm bảo sự liên kết.
GV hướng dẫn Hs làm bài tập.
GV cho HS độc lập làm bài, gọi 3, 4 em trình bày, lớp nhận xét, GV bổ sung.
 ? Nếu sắp xếp như trên thì người đọc có hiểu được không?
 ? Để văn bản có nghĩa dễ hiểu người viết phải chú ý điều gì?
- Dảm báo sự liên kết giữa các các câu.
GV hướng dẫn HS viết đoạn văn, ngoài cácyêu cầu của đề bài, HS cần chú ý đoạn văn phải đảm bảo về mặt hình thức ( mở đoạn, thân đoạn, kết đoạn)
 GV cho HS nhắc lại khái niệm bố cục trong văn bản.
 GV cho HS xác định nội dung khái quát của đoạn văn trên.
 Xác định đâu là mở đoạn, thân đoạn, kết đoạn, từ đó chỉ rõ sự liên kết.
GV yêu cầu HS viết bài văn phải đảm bảo bố cục 3 phần.
 GV cho HS xác định nội dung cần kể.
- Hình dáng
- Phẩm chất ( thể hiện qua việc học tập, các mối quan hệ với mọi người).
- Sở thích.
GV cho HS phân biệt sự khác nhau của mạch lạc, liên kết, bố cục, để học sinh tránh sự nhầm lẫn giữa các khái niệm
 GV cho HS ôn lại các bước tạo lập văn bản.
GV hướng dẫn học sinh làm bài tập lần lượt theo các bước.
GV cho HS lập dàn ý trước khi làm, (HS HĐ nhóm). nhóm thống nhất dàn ý.
 Cho HS viết bài, GV thu bài về chấm.
Kiến thức cơ bản.
- Liên kết trong văn bản.
- Bố cục trong văn bản.
- Mạch lạc trong văn bản.
- Quá tình tạo lập văn bản.
I. Liên kết trong văn bản.
1. Lí thuyết
a. Khái niệm: HS nhắc lại.
b. Những điều kiện để văn bản đảm bảo tính liên kết.
-Nội dung các câu, các đoạn phải thống nhất cặt chẽ.
- Các câu, các đoạn phải kết nối bằng những phương tiện liên kết phù hợp.
2.Luyện tập
Bài tập 1:Có một tập hợp câu như sau:
(1)Chiếc xe lao mỗi lúc một nhanh
(2),”Không được! Tôi phải đuổi theo nó, vì tôi là tài xế chiễc xe mà!”. (3) Một chiếc xe ô tô buýt chở đầy khách đang lao xuống dốc. (4) Thấy vậy, một bà thò đầu ra cửa, kêu lớn: (5)Một người đàn ông mập mạp, mồ hôi nhễ nhại đang gắng sức chạy theo chiếc xe, (6) “Ông ơi! Không kịp đâu! Đừng đuổi theo vô ích!”(7) Người đàn ông vội gào lên.
a. Sắp xếp lại trật tự các câu trên theo một trình tự hợp lí.
b. Có thể đặt nhan đề cho văn bản trên được không?
c. Phương thức biểu đạt của văn bản trên là gì?
Gợi ý:
Trật tự sắp xếp như sau: 3, 5, 1, 4, 6, 7, 2
Không kịp đâu, môt tài xế mất xe.
Tự sự.
Bài 2: (bài 2,sách Các dạng bài tập làm văn...lớp 7, trang7).
Bài 3: (bài 4b, sách các dạng ...lớp 7, trang 8).
Bài 4: Hãy viết một đoạn văn (từ 10 đến 12 câu) kể về kỉ niệm đáng nhớ nhất trong ngày khai trường đầu tiên của em.Trong đoạn văn đó em hãy chỉ rõ sự liên kết của các câu trong đoạn văn.
II. Bố cục trong văn bản.
1.Lí thuyết.
a. Khái niệm: 
b. Các điều kiện để bố cục được rành mạch và hợp lí.
2. Luyện tập
Bài tập 1: Có một văn bản tự sự như sau:
 “ Ngày xưa có 1 em bé gái đi tìm thuốc cho mẹ. Em được phật trao cho 1 bông cúc. Sau khi dặn em cách làm thuốc cho mẹ, phật nói thêm: “Hoa cúc có bao nhiêu cánh người mẹ sẽ sống thêm được bấy nhiêu năm”. Vì muốn mẹ sống thật lâu cô bé dừng lại bên đường tước các cánh hoa ra thành nhiều cánh nhỏ. Từ đó hoa cúc có rất nhiều cánh. Ngày nay, cúc vẫn được dùng chữ bệnh. Tên y học của cúc là Liêu Chi”.
a. Phân tích bố cục, sự liên kết của văn bản trên.
b. Có thể đặt tên cho câu chuyện trên thế nào?
c. Cảm nghĩ của em sau khi đọc truyện.
Bài 2: Viết một bài văn ngắn ( khoảng 25 dòng) kể chuyện về một người bạn mà em yêu quí.
. Phân tích bố cục sự liên kết của bài văn đó.
III. Mạch lạc trong văn bản.
1. Lí thuyết
- Những điều kiện đẻ văn bản đảm bảo tính mạch lạc.
- Phân biệt mach lạc với bố cục và liên kết.
2. Luyện tập.
Bài 1: ( bài tập 9 trang10- sách các dạng bài TLV...lớp 7).
Bài 2: (bài tập 10 trang 11- sách các dạng bài TLV...)
IV. Quá trình tạo lập văn bản
1.Lí thuyết
a. Các bước tạo lập văn bản ( 4 bước)
b. Bố cục của văn bản: (3 phần).
2.Luyện tập.
Bài 1:
Hãy tả lại một cảnh đẹp của quê hương mà em thích nhất.
Bài 2: Kể lại một giờ học mà em thích nhất.
 Ôn tập về văn học cổ Việt Nam và thơ Đường luật.
 ( dạy 3 buổi)
A. Mục tiêu cần đạt:
- Cũng cố, khắc sâu và năng cao kiến thức về văn học trung đại về thể loại nội dung và hình thức nghệ thuật.
- Cho học sinh nhận thấy điểm giống và khác nhau giữa các tác phẩm văn học trên.
- Rèn luyện kĩ năng cảm thụ tác phẩm thơ, kĩ năng so sánh.
B. Chuẩn bị phương tiện dạy - học.
SGK, SGV,Bồi dưỡng ngữ văn 7, Em tự đánh giá kiến thức ngữ văn 7.
c. Tổ chức ôn tập. 
 GV giới thiệu cho HS nội dung ôn tập.
 GV yêu cầu HS liệt kê những tác phẩm văn học cổ Việt Nam đã học.
? Xác định thể thơ của mỗi tác phẩm?
 GV cho HS nhắc lại đặc điểm của mỗi thể thơ.
 GV hướng dẫn HS tìm hiểu kĩ về 2 thể thơ này.
 ? Nêu đặc điểm thể thơ thất ngôn tứ tuyệt?
 ? Đặc điểm thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật?
 GV cho HS so sánh hai thể thơ TNTT và TNBC.
 HS trả lời GV nhận xét bổ sung.
 GV yêu cầu HS nhắc lại nội dung chính của mỗi tác phẩm.
 GV cho HS hoạt động nhóm, chia lớp làm 4 nhóm, mỗi nhóm trình bày 2 tác phẩm (8 văn bản).
 GV mời đại diện nhóm trả lời, lớp nhận xét, GV bổ sung.
 GV khái quát nội dung chính của các văn bản văn học cổ VN.
 GV cho HS làm bài tập theo nhóm, Chia lớp làm 4 nhómcác nhóm lần lượt làm cho đến hết.
 GV mời đại diện nhóm trả lời, lớp nhận xét, GV bổ sung.
I .Nội dung ôn tập.
- Các thể thơ.
- Nội dung các tác phẩm.
- Nhệ thuật
* Hệ thống những văn bản văn học Trung đại.
- Sông núi nước Nam - TNTT
- Phò giá về kinh - NNTT.
- Bài ca Côn Sơn - Lục bát.
- Buổi chiều đứng ở phủ Thiên Trường trông ra 
 TNTT.
- Bánh trôi nước - TNTT.
- Qua đèo Ngang - TNBCĐL
- Bạn đến chơi nhà - TNBCĐL
- Sau phút chia li - Song thất lục bát.
1. Thơ Đường luật.
- Thất ngôn tứ tuyệt Đường luật.
- Thất ngôn bát cú Đường luật.
a, Khái niệm (HS nhắc lại)
b, đặc điểm thể thơ
* Thất ngôn tứ tuyệt
- Vần thơ: Vần chân,vần bằng, cách gieo vần: chữ cuối câu một vần với chữ cuối của các câu chẵn.
- Đối: Phần lớn không có đối.
- Cấu trúc: 4 phần (khai, thừa, chuyển, hợp)
- Luật bằng trắc: Nhất tam ngũ bất luận, nhị tứ lục phân minh.
* Thơ Thất ngôn bát cú Đường luật.
- Vần thơ: Vần chân, đọc vận (một vần), cách gieo vần chữ cuối câu một vần với chữ cuối của các câu chẵn.
- Cấu trúc: bốn phần (đề, thực, luận, kết).
- Đối: Hai câu thực đối nhau, hai câu luận cũng vậy.
- Luật bằng trắc: nhất tam ngũ bất luận, nhị tứ lục phân minh ( GV giải thích cho HS hiểu)
-> Thể thơ tuân theo qui định chặt chẽ về niêm, luật, thể th¬ gß bã nhÊt trong lÞch sö th¬ ca nh©n lo¹i. Song luËt th¬ nghiªm ngÆt nh­ vËy mµ thµnh tùu th¬ ®¹t ®­îc vÉn bÒ thế.
 2. Nội dung, nghệ thuật .
 HS trình bày.
- Nội dung : (HS nhắc lại GV bổ sung, khắc sâu kiến thức trọng tâm cho HS.
+ Các tác phẩm thể hiện lòng yêu nước , ý chí quyết tâm đánh giặc, ý thức tự hào dân tộc ( Sông núi nước Nam, Phò giá về kinh.
+ Tình yêu thiên nhiên, yêu quê hương đất nước ( Buổi chiều...ra, Bài ca Côn Sơn, )
+ Tâm trạng buồn sầu, sự hoài cổ ( Chinh phụ ngâm, Qua Đèo Ngang)
+ Tình bạn chân thành, thắm thiết ( Bạn đến chơi nhà).
Nghệ thuật:
+ Thể thơ.
+ Nhịp thơ, giọng thơ.
+ Hình ảnh thơ.
+ Các biện pháp tu từ.
II.Luyện tập
 Phần I. Bài tập trắc nghiệm:
- Bài 1 đến bài 3 trang 21, 21 sách Em tự đánh giá kiến thức ngữ văn 7.
- Bài 1 đến bài 4 trang 24, 25 sách (Em tự ...).
- Bài 1 đến bài trang 29, 30 (Em tự đánh giá...).
- Bài 1 đến bài 4 trang 34,35(Em tự đánh giá...)
Phần II. Bài tập tự luận.
Bài 1:
 So sánh bài thơ: Phò giá về kinh và Sông núi nước Nam để tìm hiểu sự giống nhau về hình thức biểu cảm và bểu ý của chúng.
Bài 2: 
 Cách ví von tiếng suối của Nguyễn Trãi trong bài Côn Sơn ca và tiếng suối của HCM trong bài Cảnh khuya.
Bài 3: Viết bài văn ngắn nêu cảm nghĩ của em sau khi học bài Sông núi nước Nam.
Luyện viết văn biểu cảm về sự việc, con người
 (dạy 3 buổi)
A. Mục tiêu cần đạt:
- Tiếp tục ôn tập củng cố kiến thức về văn biểu cảm cho hoc sinh.
- Rèn kĩ năng tìm ý, lập dàn ý, viết bài văn biểu cảm nói chung và biểu cảm về sự việc, con người nói riêng.
B. Tổ chức ôn tập.
 Để làm bài văn biểu cảm phải qua mấy bước? Trong các bước trên theo em bước nào quan trọng nhất tại sao?
? Hãy tìm hiểu đề văn trên em chọn cây nào vì sao?
? Cây em chọn, em yêu ấy gắn bó với cuộc sống của em ntn? 
 ? Dự định khơi nguồn cảm xúc từ đâu?
 ? Dự kiến dàn ý của em.
? Cây hoàng lan do ai trồng?
 ? Cây đã gắn bó với gia đình em ntn?
 ? Cây đã gắn bó với bản thân em ntn?
 ? Tình cảm của em với cây hoàng lan ntn?
 GV cho HS trình bày dàn ý, lớp bổ sung thống nhất dàn ý.
 ? GV hướng dẫn học sinh viết bài.
 GV cho HS viết mở bài, thân bài, kết bài. 
 Gọi HS đọc bài viết, lớp nhận xét, bổ sung, GV bổ sung.
 GV đọc mở bài (mẫu) cho HS tham khảo.
 ? Tìm hiểu đề và chọn một vật nuôi.
? Hướng khơi nguồn cảm xúc của em về đề bài trên?
 ? Lập dàn ý cụ thể?
 GV cho HS hoạt động nhóm, đại diện nhóm trình bày, lớp nhận xét bổ sung.
? Viết thành bài văn hoàn chỉnh?
 GV hướng dẫn HS thực hiện các bước tìm hiểu đề, tìm ý, lập dàn ý, viết bài.
 Gv hướng dẫn HS tìm ý bằng cách đặt câu hỏi, trả lời câu hỏi.
 GV mời HS đọc bài, lớp nhận xét, giáo viên sửa chữa lỗi cho HS.
Bài 1: Phát biểu cảm nghĩ về loài cây em yêu.
* Tìm hiểu đề.
- Thể loại: văn biểu cảm.
- Phương tiện biểu cảm: loài cây em yêu.
* Dự kiến dàn ý:
- Cây bàng em yêu vì gắn bó với tình bạn.
- Cây đa em yêu vì gắn bó với tình quê hương.
- Cây hoàng lan em yêu vì gắn với kĩ niệm về bà nội và gia đình.
* Dàn ý: Chọn cây hoàng lan.
1. Mở bài:
- Giới thiệu cây hoàng lan.
- Cây gắn bó với tuổi thơ và gia đình.
2. Thân bài:
- Bà nội là người trồng cây hoàng lan từ khi nhà tôi mới mua.
- Nhà tôi hai lần đổ nát, hai lần làm lại.
- Kĩ niệm bạn bè tuổi thơ với cây hoàng lan.
- Kĩ niệm thời cắp sách đến trường của hai anh em.
- Cây bị chặt vì lí do chống bão.
- Cố gắng giữ cây lại nhưng không được. thương tiếc cây.
3. Kết bài:
- Tình cảm của tôi với hoàng lan: mãi mãi là thân thương.
- Chồi non mọc lên trên vết cưa cây, hi vọng  ... gì 
- Caàn phaûi chaêm ñoïc saùch ñeå hieåu bieát nhieàu hônvaø soáng toát hôn.
- Caàn phaûi choïn saùch toát, saùch hay ñeå ñoïc, khoâng ñoïc saùch dôû, saùch coù haïi .
- Caàn tieáp nhaän aùnh saùng trí tueä chöùa ñöïng trong saùch, coá hieåu noäi dung saùch vaø laøm theo saùch .
 III/ Keát baøi :
- Saùch seõ maõi maõi laø ngoïn ñeøn saùng baát dieät cuûa trí tueä con ngöôøi .
- Lieân heä baûn thaân . 
Bài tập về nhà: 
Em hãy giải thích lời khuyên của Lê – nin: Học! Học nữa! Học mãi! Em có ý kiến gì trước lời khuyên đó.
 Bài tập về nhà: 
- Nắm vững phép lập luận chứng minh, giải thích.
- Làm bài tập được giao.
 ***********************************************
Cách tìm ý cho bài văn giải thích
 * Câu hỏi tìm ý, lí lẽ có thể chia thành 3 nhóm
- Câu hỏi giảng giải ý nghĩa của từ ngữ, hình ảnh, thường là những câu hỏi như: thế nào là? nghĩa là gì? có ý nghĩa gì?
- Câu hỏi giải thích tầm quan trọng hoặc t/d của vấn đề đối với c/s: Tại sao? có tác dụng gì? ý nghĩa gì đối với cuộc sống?
- Câu hỏi thường hướng người đọc đến suy nghĩ, hành động theo đúng vấn đề: Phải làm gì? Phải làm ntn?
 VD: Trong thư gửi học......các cháu.
 Em hiểu thế nào về lời dạy đó?
 Hệ thống câu hỏi:
1- Thế nào là một đất nước vẻ văng trên trường quốc tế.
- Thế nào là một cưòng quốc? một cường quốc cần phải mạnh ở những lĩnh vực nào?
2 - Tại sao lại nêu vị trí của VN trên trường quốc tế? Câu nói ra đời trong hoàn cảnh nào? Do đó nó quan trọng ntn?
- Tại sao việc học tập của HS lại có thể làm cho VN sánh vai cùng với các cường quốc trên thế giới.
3 - Muốn thực hiện được lời dạy đó của Bác chúng ta phải xác định mục đích của viẹc học tập là gì? Phải học những gì? Học ntn?
 Chuyển ý giữa các đoạn có thể liên kết bằng các quan hệ từ và, với, cùng các đoạn văn có thể liên kết với nhau bằng các từ ngữ: một là, hai là, ba là nói chung, vậy là, tóm lại.
Đề bài: 
 Giải thích câu tục ngữ : Uống nước nhớ nguồn. Câu tục ngữ ấy có ý nghĩa ntn trong phong trào đền ơn đáp nghĩa của nhân dân ta hiện nay?
 * MB: Từ phong trào đền ơn đáp nghĩa dẫn đến câu tục ngữ.
- Giới thiệu câu tục ngữ nói lên truyền thống ân nghĩa của nhân dân ta.
 * TB: 1, Thế nào là uống nước nhớ nguồn? Ý nghĩa của uống nước nhớ nguồn?
 a, Giải thích khái niệm:
 Uống nước là thừa huởng thành quả LĐ hoặc đấu tranh c/m của người khác hoặc các thế hệ khác đi trước để lại.
- Nguồn nơi xuất phát dòng nuớc (nghĩa đen) những người làm ra thành quả đó 
( nghĩa bóng).
b,Ý nghĩa của thành ngữ: 
 Khi hưởng thnhf quả phải nhớ người làm ra thành quả cho ta hưởng thụ.
2, Tại sao phải uống nước cần phải nhớ nguồn?
- Trong thiên nhiên XH không có hiện tượng nào là không có ngồn gốc. Trong c/s thành quả nào đạt được cũng phải có công lao của ai đó tạo nên. Khi hưởng thụ phải biêt sơn...
- Lòng biết ơn giúp ta gắn bó với cha anh với tập thể tạo thành một XH nhsâ ái> Thiếu lòng biêt sơn con người ta sẽ trở nên ích kí, vô trách nhiệm.
3, Nhớ nguồn ta phải làm ntn?
- Giữ gìn và bảo vệ thành quả mà người đi trước đã làm ra.
- Sử dụng thành quả LĐ đung đắn, tiết kiệm.
- Bản thân phải góp phần làm phong phú thêm thành quả của nhân loại, dân tộc.
- Có ý thức hành động thiết thực để đền ơn đáp nghĩa xứng đáng......
4, Trong phong trào ........ý nghĩa của câu tục ngữ lại càng thiêng liêng, sâu sắc.
- Nó được mở rộng trong phạm vi cả nước , và thấm sâu ddeens từng người
- Nó nói lên truyền thống ân nghĩa và nhân đạo của nhân dân ta.
- Nó trở htành sức mạnh tinh thần của khối đại đoàn kết.
C. Nhấn mạnh ý nghĩa của lớn lao của câu tục ngữ và tác dụng của nó.
- Bài học rút ra cho bản thân.
Từ có tính biểu cảm
Lom khom dưới .......
Lác đác bên sông ......
Phaan tích giá trị biểu cảm trong hai câu thơ sau?
 Con người và cảnh vật ở 2 câu thơ trên thật là buồn. Cái buồn thấm đẫm trong hai từ laom khom, lác đác gợi tả cái tư thế còng lưng, cái dáng người bé nhỏ, cái tư thế lao động đến tội nghiệp của con người kiếm củi nôi chân núi. Lác đác gợi ra sự rời rạc, thưa thớt của mấy nóc nhà không có bóng dáng của con người, cảnh vì thể mà themmp phần hưu hắt, vắng lặng. Đứng ở vị trí ở đầu mỗi câu thơ , chính hai từ lác đs lom khom làm nên chất tạo hình của câu thơ. Nó giúp người đọc cảm nhận rõ rệt cảnh và người ở đèo ngang trong 1 buổi chiều tà, và cảm nhận được nỗi buồn đến nao lòng, tràn dâng trong tâm hồn nhà thơ.
Phép tu từ
 Phép tu từ Là những cánh dùng từ ngữ gọt giũa có hình ảnh bóng bẩy làm cho lời thêm hay, ý thêm đẹp để nâng cao hiệu quả diễn đạt.
Bình luận
Tục ngữ có câu : Gần mự thì đen, gần đèn thì rạng
Hãy phát biểu ý kiến của em về câu tục ngữ đó ?
1, Mở bài :
- Tục ngữ là một kho báu những bài học kinh nghiệm sống.
- Tuy nhiên có những câu tục ngữ đặt vào cuộc sống hôm nay thì chỉ còn đúng một phần thôi. Chẳng hạn câu : Gần mực...
2. Thân bài :
1, Giải thích
-> Khuyên con gnười tránh môi trường xấu, người xấu, tìm đến môi trường tốt người tốt mà chơi mà kết bạn.
2, Đánh giá : Lời khuyên đó vừa đúng, vừa chưa đúng.
a, Đúng : Bởi con người sống chịu sự chi phối của môi trường, xh được gần môi trường tốt con người dễ truởng thành.
b, Không đúng : Bởi con người có khả năng làm chủ bản thân mình, làm chủ môi trười sống, nếu có bản lĩnh có ý chí mạnh mãe, có lí tưởng sóng đúng đắn vẫn có thể vươợtleê mọi hoàn cảnh sống trưởng thành bình thường như mọi người.(dẫn chứng)
3, Mở rộng vấn đề : 
- con người cândf biết cải tạo môi trường ssống cho mình theo hướng ngày càng tốt đẹp.
- KHi cần sẵn sàng đếnd nhưngc nơi khó khăn gian khổ để chung tay xd cuộc sống giúp đỡ bạn cùng tiến bộ.Đó là thướcd đo phẩm chất con người mới xhcn.
- Mọi biểu hiện ích kỉ hẹp hòi đều không phù hợp với đạo đức sống của con người mới.
3. Kết bài :
- Lưu ý mọi ngưòi nhận thức cho đúng, đầy đủ câu tục ngữ.
 trên.
- Liên hệ với bản thân.
Phân tích tác phẩm
1, Mở bài : 
- Giới thiệu tg, tp, hoặc xuất xứ đoạn trích.
- Bước đầu nêu giá trị tp.
2. Thân bài : 
Phân tích đánh giá tp.
a, Phân tích tác phẩm.
1, Nêu chủ đề và phân tích ý nghĩa của chủ đề.
2, Phân tích các khía cạnh của chủ đề.
a, Khía cạnh (ý) 1:
- Nêu ý
- Phân tích các chi tiết biểu hiện ý: nd, nt.
- Tiểu kết, bình giá, chuyển ý.
b, Khía cạnh 2
3. Tổng kết các khía cạnh đã phân tích ở trên.
II. Đánh giá tp.
1, Nêu giá trị của tp.
- Giá trị ND, NT.
-2, Nêu giá trị của tác phẩm lúc ra đời và hiện nay.
- Đối với sự phát triển vă học.
3, Chỉ ra hạn chế về nội dung và nghệ thuật.
C. Kết bài.- Nêu cảm nghĩ, cảm tưởng sâu sắc nhất về nội dung NT của tp.
- Rút ra ý nghĩa giáo dục.
RÈN LUYỆN KĨ NĂNG VIẾT ĐOẠN VĂN
I. viÕt ®oan v¨n diÔn dÞch.
1, LÝ thuyÕt
 ThÕ nµo lµ ®o¹n v¨n diÔn dÞch?
 GV cho HS nh¾c l¹i vµ bæ sung.
- §o¹n v¨n ph¶i ®¶m b¶o yªu cÇu: 
	+ Liªn kÕt vÒ mÆt néi dung (c¸c c©u v¨n ph¶i h­íng ®Õn c©u chñ ®Ò).
	+ Liªn kÕt vÒ mÆt h×nh thøc: b»ng c¸c quan hÖ tõ, c¸c ®¹i tõ, c¸c c©u v¨n.
	+ C©u chñ ®Ò ph¶i kh¸i qu¸t ý toµn ®o¹n v¨n.
2, Bµi tËp
 Bµi 1: ViÕt ®o¹n v¨n víi c©u chñ ®Ò sau: Tù phô lµ mét thãi quen xÊu cña con ng­êi.
 - GV cho HS x¸c ®Þnh ph­¬ng thøc biÓu ®¹t cho ®o¹n v¨n (nghÞ luËn).
 - GV h­íng dÉn HS x©y dùng hÖ thèng c©u hái lËp luËn cho ®o¹n v¨n.
 - hÖ thèng c©u hái ph¶i b¸m s¸t vµo c©u chñ ®Ò cña ®o¹n v¨n.
 * HÖ thèng c©u hái:
- Tù phô lµ g×? Lµ thãi quen xÊu cña con ng­êi.
- Thãi quen xÊu ®ã biÓu hiÖn ntn? Th­êng tù cho m×nh lµ tµi giái, coi th­êng ng­êi kh¸c: 
+ Hä lµm sai vÉn cho m×nh lµ ®óng, xÊu vÉn tù cho m×nh lµ tèt.
+ Ng­êi kh¸c tèt ®Õn ®©u còng chª bai coi th­êng hä.
 - Víi thãi quen xÊu nh­ thÕ th× hä th­êng gÆp nh÷ng khã kh¨n g× trong cuéc sèng. ( t¸c h¹i)
+ §è víi tËp thÓ: kh«ng ®­¬cj ng­êi kh¸c yªu quÝ, bÞ c« lËp xa l¸nh -> c« lËp, lÎ loi.
+ Víi b¶n th©n: Kh«ng ®¸nh gi¸ ®óng n¨ng tùc cña m×nh, kh«ng nhËn ra nh÷ng ­u, nh­îc ®iÓm -> tù ti.
- DÉn chøng: C¸ nh©n, tËp thÓ.
- Ph¶i lµm g× ®Ó kh«ng tù phô: Sèng hoµ nh· víi mäi ng­êi, ph¶i khiªm tèn.
ViÕt ®o¹n v¨n.
Bµi 2: ViÕt ®o¹n v¨n víi c©u chñ ®Ò sau: Khiªm tèn lµ mét ®øc tÝnh tèt cña con ng­ßi.
GV ®Þnh h­íng: TÝnh khiªm tèn tr¸i ng­îc víi tÝnh tù phô.
- §Æt c©u hái ®Ó x©y dùng hÖ thèng lËp luËn.
- Khiªm tèn lµ g×? (C©u chñ ®Ò).
- §øc tÝnh tèt ®­îc biÓu hiÖn ntn?
- Sù khiªm tèn cã t¸c dông g× trong cuéc sèng?
- Ph¶i ph¸t huy ®øc tÝnh khiªm tèn chóng ta ph¶i lµm g×?
Bµi 3: ViÕt ®o¹n v¨n víi chñ ®Ò sau: Lîi Ých cña viÖc ®äc s¸ch.
 GV ®Þnh h­íng: 
§äc s¸ch gióp ta nhËn thøc râ h¬n vÒ thÕ giíi.
§äc s¸ch gióp ta nhËn thøc ®­îc qu¸ khø, t­ong lai.
§äc s¸ch gióp ta th«ng c¶m víi con ng­ßi.
 §äc s¸ch gióp tath­ gi¶n, gi¶i trÝ.
Bµi 4: ViÕt ®o¹n v¨n nghÞ luËn (tõ 10 ®Õn 15 dßng) nãi c¸c vÊn ®Ò sauvÒ :
a,VÒ vÊn ®Ò vÖ sinh m«i tr­êng.
b, VÒ vÊn ®Ò an toµn giao th«ng.
c, Lçi ph¸t ©m cña ng­êi Thanh Ho¸.
Gîi dÉn: NghÞ luËn vÒ c¸c vÊn ®Ò xç héi
 X©y dùng hÖ thèng c©u hái:
1, VÊn ®Ò ®ã nh­ thÕ nµo?
2, BiÓu hiÖn cô thÓ cña vÊn ®Ò ®ã.
3, T¸c h¹i (lîi Ých) cña vÊn ®Ò ®ã víi cuéc sèng cña con ng­êi.
4, Th¸i ®é cña con nguêi tr­íc vÊn ®Ò ®ã.
Bµi 5: ViÕt ®o¹n v¨n nghÞ luËn tõ 10 ®Õn 15 dßng) nãi c¸c vÊn ®Ò sauvÒ 
 a, Viết đoạn văn khoảng 10 đến 15 dòng trình bày suy nghĩ của em về mối quan hệ giữa anh em ruột thịt trong gia đình
 b, Viết đoạn văn khoảng 10 đến 15 dòng trình bày suy nghĩ của em về trách nhiệm của con cháu đối với tổ tiên.
 c, Viết đoạn văn khoảng 10 đến 15 dòng trình bày suy nghĩ của em về đạo làm con đối với cha mẹ.
 NghÞ luËn vÒ c¸c vÊn ®Ò t­ t­ëng ®¹o lÝ:
Gîi dÉn: 
- ViÕt c©u chñ ®Ò kh¸i qu¸t néi dung toµn ®o¹n, sau ®ã dùa vµo c©u chñ ®Ò tù ®¹t c©u hái ®Ó lËp luËn cho ®o¹n v¨n.
- HÖ thèng c©u hái:
1 Em cã suy nghÜ g× vÒ c¸c mèi quan hÖ.., vÒ ®¹o lÝ gi÷a..., vµ tr¸ch cña con ch¸u ®èi víi tæ tiªn.
2, T¹i sao l¹i suy nghÜ nh­ vËy.
	3, Ph¶i lµm g×?
ViÕt c©u chñ ®Ò cho c¸c ®o¹n v¨n.
a, Anh chÞ em trong gia cã mqh th©n thiÕt, g¾n bã kh«ng thÓ t¸ch rêi	
 gièng nh­ ch©n vµ tay lµ bé phËn kh«ng thÓ thiÕu cña c¬ thÓ con ng­êi.
b, T×nh yªu th­¬ng, sù kÝnh träng, lßng hiÕu th¶o ®èi víi cha mÑ ®ã lµ ®¹o lÝ tèt ®Ñp cña cña ®¹o lµm con.
c, Nhí vÒ «ng bµ tæ tiªn, nhí vÒ céi nguån lµ nÐt ®Ñp v¨n ho¸ truyÒn thèng cña «ng cha ta.
HÖ thèng lËp luËn.
a, Gi÷a anh chÞ em trong gia ®×nh cã mqh th©n thiÕt, g¾n bã kh«ng thÓ t¸ch rêi. kh¸c víi quan hÖ ®ång nghiÖp, quan hÖ lµng xãm, b¹n bÌ.. Khi ta gÆp khã kh¨n, ho¹n n¹n cã thÓ ta xÏ kh«ng cã b¹n bÌ ë bªn c¹nh, hoÆc cã thÓ bÞ b¹n bÌ, ®ång nghiÖp xa l¸nh, bá r¬i nh­ng anh em ruét thÞt trong gia ®×nh xÏ kh«ng bao giê bá r¬i ta, anh em lu«n cïng ta chia xÏ nh÷ng khã kh¨n ho¹n n¹n trong cuéc sèng. V× anh chÞ em ruét htÞt cïng sèng d­íi mét m¸i nhµ, cïng chung dßng m¸u, cïng mÑ sinh ra...	
II. ViÕt ®o¹n v¨n qui n¹p.