Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Tiết 1- 2: Ôn tập tiếng Việt: Từ

Ngày soạn: / /2012
Ngày dạy: / /2012
 CHỦ ĐỀ I
Tiết 1- 2
ÔN TẬP TIẾNG VIỆT: TỪ
. 
A. Mục tiêu cần đạt
 -Kiến thức: Nắm chắc những đặc điểm, vai trò, sự phân loại của từ.
 -Kỹ năng: Có kỹ năng sử dụng từ.
 -Thái độ: Có ý thức ôn tập một cách tự giác, tích cực
B. Chuẩn bị
 GV: Hệ thống kiến thức cơ bản
 HS: Ôn tập về từ
C. Tổ chức các hoạt động dạy học
 *HĐ1: Kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh
 *HĐ2: Giơí thiệu bài
 Từ là đơn vị nhỏ nhất để tạo câu vì vậy từ có vai trò vô cùng quan trọng, đặc biệt là sự phân loại của từ. Để củng cố kiến thức về từ hôm nay chúng ta sẽ ôn tập.
 *HĐ3:Bài mới
HĐ của GV và HS
Nội dung cần đạt
? Nêu khái niệm về từ ?
? Từ được cấu tạo như thế nào ? 
GV : Từ được cấu tạo nên do tiếng 
? Vậy từ được phân ra làm mấy loại ? đó là những loại nào ? 
? Thế nào gọi là từ đơn ? cho ví dụ minh họa ?
? Thế nào gọi là từ phức ? cho ví dụ minh họa ?
? Từ phức được phân làm mấy loại là những loại nào ?
? Thế nào là từ ghép ? cho ví dụ ? 
? Từ láy là gì ? lấy vd ? 
? Từ ghép được chia ra làm mấy loại nhỏ là những loại nào ?
? Thế nào là từ ghép chính phụ ? lấy vd ? 
? Đặt 1 câu có sử dụng 1 trong các từ ghép trên ? 
GV : Trong rất nhiều loại hoa nhưng em thích nhất vẫn là hoa hồng .
? Nghĩa của từ ghép chính phụ với nghĩa của tiếng chính tạo nên nó ? 
? Từ bàn ghế có phân ra tiếng chính tiếng phụ không ? 
GV : Không phân ra tiếng chính tiếng phụ . Những từ ghép như vậy gọi là từ ghép đẳng lập . 
? Thế nào là từ ghép đẳng lập ? cho ví dụ ? 
? Đặt câu có sử dụng 1 trong các từ ghép đẳng lập trên ? 
GV : Em đã chuẩn bị đầy đủ sách vở để bước vào năm học mới . 
? Nghĩa của từ ghép đẳng lập với nghĩa của các tiếng tạo nên nó ?
GV : Nghĩa của từ ghép đẳng lập khái quát hơn nghĩa của tiếng tạo nên nó -> có tính chất hợp nghĩa . 
? Từ láy được phân loại ra sao ? 
? Hoàn thiện sơ đồ khái quát về sự phân loại của từ ?
HS: Lên bảng điền
HS khác bổ sung nhân xét
GV:Nhận xét, đánh giá
 TỪ
TỪ ĐƠN TỪ PHỨC
 TỪ GHÉP TỪ LÁY
GHÉP GHÉP LÁY LÁY CHÍNH ĐẲNG TOÀN BỘ PHỤ LẬP BỘ PHẬN
? Đọc văn bản “ Cổng trường mở ra “ tìm đoạn văn có sử dụng từ ghép ? 
* Hoạt động 4 : Hướng dẫn các hoạt động tiếp nối : 
 - Về nhà ôn lại toàn bộ kiến thức về từ .
 - Nhận diện từ ghép trong một văn bản đã học . 
GV: Ngoài ra các em đã được học về từ phân loại theo nguồn gốc
? Theo nguồn gốc từ được phân ra làm mấy loại là những loại nào ?
? Từ mượn chúng ta mượn ngôn ngữ những nước nào ?
? Vì sao ta mượn nhiều Tiếng Hán ?
Do ảnh hưởng của lịch sử phát triển dân tộc. Nước ta đã chịu đô hộ hơn một nghìn năm của phong kến phương Bắc ( Trung Quốc)
? Căn cứ về nghĩa người ta phân loại từ như thế nào ?
? Thế nào là từ đồng nghĩa ? cho ví dụ ?
? Có mấy loại từ đồng nghĩa? là những loại nào ?
? Thế nào là từ trái nghĩa ? cho ví dụ ?
? Theo âm thanh ta có loại từ nào ?
? Thế nào là từ đồng âm ? cho ví dụ?
? Hãy tìm 5 từ ghép Hán Việt có yếu tố " tử" và giải nghĩa các từ vừa tìm được ?
? YÕu tè “tiÒn” trong tõ nµo sau ®©y kh«ng cïng nghÜa víi nh÷ng yÕu tè cßn l¹i ?
A- TiÒn tuyÕn.
B- TiÒn b¹c.
C- Cöa tiÒn.
D- MÆt tiÒn.
? Tõ nµo sau ®©y ®ång nghÜa víi tõ “thÞ nh©n” ? 
A- Nhµ v¨n; B- Nhµ th¬;
C- Nhµ b¸o; C- NghÖ sÜ.
? XÕp c¸c tõ sau ®©y vµo nhãm tõ ®ång nghÜa: dòng c¶m, chÐn, thµnh tÝch, nghÜa vô, cho, ch¨m chØ, tr¸ch nhiÖm, tÆng, bæn phËn, thµnh qu¶, mêi, cÇn cï, kiªn c­êng, nhiÖm vô, biÕu, siªng n¨ng, thµnh tùu, x¬i, chÞu khã, gan d¹, ¨n.
? §Æt c©u víi c¸c tõ:
a- §¬n gi¶n; b- gi¶n dÞ; 
c- ®¬n ®iÖu.
? CÆp tõ nµo sau ®©y kh«ng ph¶i lµ cÆp tõ tr¸i nghÜa.
A- trÎ – giµ; B- s¸ng - tèi;
C- sang - hÌn; D- ch¹y - nh¶y.
? T×m tõ tr¸i nghÜa víi nh÷ng tõ in ®Ëm trong c¸c côm tõ sau:
? §iÒn tõ tr¸i nghÜa thÝch hîp vµo nh÷ng c©u sau:
? CÆp tõ tr¸i nghÜa nµo sau ®©y kh«ng gÇn nghÜa víi cÆp tõ “im lÆng – ån µo “
? §Æt c©u víi nh÷ng cÆp tõ tr¸i nghÜa sau:
a- ng¾n - dµi.
b- s¸ng - tèi.
c- yªu - ghÐt.
d- xÊu - tèt
? Trong nh÷ng tõ sau, tõ nµo kh«ng ph¶i lµ tõ l¸y ? 
a- Xinh x¾n c- §«ng ®ñ.
b- Êm ¸p d- Th¨m th¼m
? H·y s¾p xÕp tõ l¸y sau vµo b¶ng ph©n lo¹i: long lanh, khã kh¨n, vi vu, nhá nh¾n, ngêi ngêi, bån chån, hiu hiu, linh tinh, loang lo¸ng, lÊp l¸nh, th¨m th¼m.
? H·y chän tõ thÝch hîp trong c¸c tõ: ©m x©m, sÇm sËp, ngai ng¸i, å å, lïng tïng, ®ép ®ép, man m¸c ®Ó ®iÒn vµo chç trèng trong ®o¹n v¨n sau:
“M­a xuèng ., giät gi·, giät bay, bôi n­íc to¶ tr¾ng xo¸. Trong nhµ ..h¼n ®i. Mïi n­íc m­a míi Êm, ngßn ngät, ..Mïi ., xa l¹ cña nh÷ng trËn m­a ®Çu mïa ®em vÒ. M­a rÌo rÌo trªn s©n, gâ  trªn phªn nøa, m·i giäi, ®Ëp , liªn miªn vµo tµu l¸ chuèi. TiÕng giät gianh ®æ .., xãi lªn nh÷ng r·nh n­íc s©u.
? NghÜa cña nh÷ng tiÕng l¸y cã vÇn ªnh (trong nh÷ng tõ lªnh khªnh, bÊp bªnh, chªnh vªnh, lªnh ®ªnh) cã ®Æc ®iÓm chung g×.
a- ChØ sù vËt cao lín, v÷ng vµng.
b- ChØ nh÷ng g× kh«ng v÷ng vµng, kh«ng ch¾c ch¾n.
c- ChØ vËt dÔ bÞ ®æ vì.
d- ChØ nh÷ng vËt nhá bÐ, yÕu ít.
? §Æt c©u víi mçi tõ sau:
a- L¹nh lïng.
b- L¹nh lÏo.
c- Nhanh nh¶u.
d- Nhanh nhÑn.
? C¸c tõ: m¸u mñ, mÆt mòi, tãc tai, r©u ria, khu«n khæ, ngän ngµnh, t­¬i tèt, nÊu n­íng, ngu ngèc, häc hái, mÖt mái, n¶y në, lµ tõ l¸y hay tõ ghÐp.
? H·y ®iÒn thªm c¸c tiÕng ®Ó t¹o thµnh c¸c tõ l¸y:
I. Hệ thống kiến thức cơ bản
1 . Khái niệm:
=> Từ là đơn vị nhỏ nhất dùng để tạo câu 
2. Sự phân loại của từ theo cấu tạo
=> Tiếng là đơn vị để cấu tạo nên từ
Từ được phân ra làm 2 loại : - Từ đơn 
 - Từ phức 
+ Từ có 1 tiếng tạo thành gọi là từ đơn
 VD: Bàn, nhà, Mây , gió 
+ Từ có 2 tiếng trở lên tạo thành goị là từ phức.
 VD: Sách vở, nho nhỏ
2 Loại : + Từ ghép 
 + Từ láy 
 + Từ ghép : là từ có 2 tiếng trở lên ghép lại với nhau tạo thành . Các tiếng có quan hệ với nhau về nghĩa . 
 VD: Bàn ghế do từ Bàn và từ ghế ghép lại với nhau tạo thành từ bàn ghế 
 + Từ láy: Từ có quan hệ láy âm giữa các tiếng được gọi là từ láy 
VD: Sạch sành sanh, xinh xinh 
Từ ghép lại được chia ra làm 2 loại : + Từ ghép chính phụ 
 + Từ ghép đẳng lập 
 + Từ ghép chính phụ : Tiếng chính đứng trước, tiếng phụ đứng sau bổ sung ý nghĩa cho tiếng chính.
 VD: Bút chì , hoa hồng 
- Nghĩa của từ ghép chính phụ hẹp hơn nghĩa của tiếng chính -> Từ ghép chính phụ có tính chất phân nghĩa 
- Từ ghép đẳng lập: Không phân biệt tiếng chính và tiếng phụ, các tiếng ngang nhau về mặt ý nghĩa.
VD: Sách vở, Bàn ghế , chài lưới  
=> nghĩa của từ ghép đẳng lập có tính chất hợp nghĩa 
+ Từ láy cũng được phân ra làm 2 loại :
- Từ láy toàn bộ: Các tiếng láy lại nguyên vẹn tiếng gốc 
VD: Xanh xanh, Đo đỏ
- Từ láy bộ phận : các tiếng láy lại phụ âm đầu hoặc phần vần.
VD: Lom khom, Lác đác 
2. Sự phân loại của từ theo nguồn gốc
* Theo nguồn gốc từ được phân ra làm 2 loại là:
+Từ thuần Việt: Từ do ông cha ta sáng tạo ra.
 VD: ăn, nói, đi
+Từ mượn: Từ vay mượn của nước ngoài
VD: Thư viện, Học sinh
- Mượn ngôn ngữ Tiếng Hán là chủ yếu (Trung Quốc ) ngoài ra còn mượn Tiếng Pháp, Anh
3. Sự phân loại của từ theo nghĩa 
- Căn cứ về nghĩa người ta phân từ làm 2 loại:
* Tõ ®ång nghÜa:
- Lµ nh÷ng tõ cïng nghÜa hoÆc gÇn nghÜa.
VD: KhuÊt nói, tõ trÇn, t¹ thÕ.
- 2 lo¹i:
+ Tõ ®ång nghÜa hoµn toµn: BiÓu thÞ cïng 1 kh¸i niÖm vµ cã s¾c th¸i nh­ nhau.
+ Tõ ®ång nghÜa kh«ng hoµn toµn: biÓu thÞ cïng 1 kh¸i niÖm nh÷ng s¾c th¸i kh¸c nhau.
* Tõ tr¸i nghÜa:
- Lµ nh÷ng tõ cã nghÜa tr¸i ng­îc nhau.
VD : Dµi - ng¾n
 Cao - thÊp
 S¹ch - bÈn
3. Sự phân loại của từ theo âm thanh
 * Từ đồng âm:
- Là những từ phát âm giống nhau nhưng nghĩa khác xa nhau
VD: Em chạy thể dục buổi sáng.
 Hàng hôm nay mẹ bán chạy
II.Luyện tập
1.Bài1:
- Hoàng tử: Con trai vua
- Tôn tử: Cháu con
- Tự tử: Mình làm mình chết.
- Mẫu tử: Mẹ con
-Tử trận: Chết ở trong chiến trường
2. Bµi 2
- §¸p ¸n (A).
:
- §¸p ¸n: (B).
3. Bµi 3:
a- dòng c¶m, kiªn c­êng, gan d¹.
b- chÐn, mêi, x¬i, ¨n.
c- thµnh tÝch, thµnh tùu, thµnh qu¶.
d- nghÜa vô, tr¸ch nhiÖm, bæn phËn, nhiÖm vô.
®- ch¨m chØ, siªng n¨ng, chÞu khã.
e- biÕu, tÆng, cho.
4. Bµi 4:
- §Æt c©u:
VD : Bµi tËp thÓ dôc ®¬n gi¶n qu¸.
 B¹n t«i ¨n mÆc gi¶n dÞ qu¸.
 Bµi ph¸t biÓu h«m nay qu¸ ®¬n ®iÖu.
5. Bµi 5:
a-
- §¸p ¸n: (D)
b- 
a- lµnh ¸o lµnh
 tin lµnh.
b- ®¾t ®¾t hµng
 gi¸ ®¾t.
c- ®en mµu ®en
 sè ®en.
d- chÝn c¬m chÝn
 qu¶ chÝn.
6.Bµi 6:
a- Khi vui muèn khãc, buån tªnh l¹i ..
b- XÐt m×nh c«ng Ýt téi .
c- B¸t c¬m v¬i, n­íc m¾t ..
 Míi m­êi l¨m tuæi ®¾ng cay ®· thõa.
d- Mét vòng n­íc trong, m­êi dßng n­íc 
Mét tr¨m ng­êi ,ch­a ®­îc
mét ng­êi thanh.
7. Bµi 7:
a- TÜnh mÞch - huyªn n¸o.
b- §«ng ®óc - th­a thít.
c- V¾ng lÆng - ån µo.
d- LÆng lÏ - Çm Ü.
8. Bµi 8:
- §Æt c©u:
 VÝ dô: S¸ng ra bê suèi, tèi vµo hang.
9.Bµi 9:
a-
c- §«ng ®ñ (kh«ng ph¶i tõ l¸y)
b-
d- Th¨m th¼m (l¸y toµn bé).
10.Bµi 10:
- S¾p xÕp c¸c tõ l¸y vµo b¶ng ph©n lo¹i:
 Tõ l¸y toµn bé
 Tõ l¸y bé phËn
- ngêi ngêi
- hiu hiu
- th¨m th¼m
- long lanh
- khã kh¨n
- nhá nh¾n
- vi vu
- bån chån
- lÊp l¸nh
- loang lo¸ng
- linh tinh
11. Bµi 11:
- §iÒn theo thø tù:
sÇm sËp, ©m x©m, man m¸c, ngai ng¸i, ®ép ®ép, lïng tïng, å å.
12.Bµi 12:
- §¸p ¸n: ( b )
13. Bµi 13:
- §Æt c©u:
VD: G׬ tËp thÓ dôc chóng em ra xÕp hµng nhanh nhÑn.
14. Bµi 14:
- C¸c tõ nªu ra ®Òu lµ tõ ghÐp.
15. Bµi 15: §iÒn vµo chç trèng
.rµo; bÈm; tïm; 
nhÎ;.tïng; chÝt; trong ; ngoan .; lång ; mÞn ..; ®Ñp 
*HĐ 4: Hướng dẫn hoạt động tiếp nối.
 - Ôn tập kỹ các kiến thức về từ
 - Chuẩn bị : Ôn tập một số vấn đề về văn biểu cảm 
 Ngày soạn: / /2012.
 Ngày dạy: / /2012.
ÔN TẬP VĂN BIỂU CẢM 
Tiết 3 - 4: TÌM HIỂU MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ VĂN BIỂU CẢM.
A. Mục tiêu bài học:
 - Kiến thức: Nắm chắc những đặc điểm, vai trò của văn biểu cảm, cách làm bài văn biểu cảm.
 - Kỹ năng: Biết vận dụng kiến thức đã học trong chủ đề để viết văn biểu cảm
 - Thái độ: Có ý thức ôn tập kiến thức văn học tự giác
B.Chuẩn bị
 GV: Bảng phụ, hệ thống kiến thức cơ bản về văn biểu cảm 
 HS: Chuẩn bị bài theo yêu cầu của GV
C.Tổ chức các hoạt động dạy học
 *HĐ1: Kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh
 *HĐ2: Giới thiệu bài: 
 Biểu cảm là một lĩnh vực rộng lớn, tuy không tách rời với suy nghĩ nhưng gắn với toàn bộ đời sống tình cảm, cảm xúc, sự đánh giá và nhu cầu biểu cảm của con người. Để nắm được đặc điểm, vai trò của văn biểu cảm, từ đó biết cách tạo lập văn bản biểu cảm hôm nay chúng ta cùng ôn lại kiến thức về văn biểu cảm 
 *HĐ3: Bài mới
 HĐ của GV và HS
 Nội dung cần đạt
? Em hiểu biểu cảm có nghĩa là gì ?
? Thế nào là văn biểu cảm?
? So sánh biểu cảm bằng văn giống và khác biểu cảm trong thực tế như thế nào?
? Biểu cảm có vai trò tác dụng như thế nào đối với đời sống con người ?
? Có phải tình cảm nào cũng có thể viết thành văn biểu cảm không ?  ... cỏc em rỳt kinh nghiệm.
I-Lý thuyờ́t
1. Để cỏc định thời điểm, nơi chốn, nguyờn nhõn, mục đớch, phương tiện, cỏch thức diễn ra sự việc nờu trong cõu, cõu thường được mở rộng bằng cỏch thờm trạng ngữ.
2. Trạng ngữ cú thể đứng ở đầu cõu, giữa cõu, cuối cõu.
3. Trạng ngữ được dựng để mụỷ rộng cõu, cú trường hợp bắt buộc phải dựng trạng ngữ.
II - Luyện tập
Bài tập 1: Tỡm trạng ngữ trong những cõu cú từ ngữ in đậm dưới đõy:
a) Mựa đụng, giữa ngày mựa-làng quờ toàn màu vàng- những màu vàng rất khỏc nhau.
 ( Tụ Hoài)
b) Qủa nhiờn mựa đụng năm ấy xảy ra một việc biến lớn. 
 ( Tụ Hoài) Bài tập 2:
Xỏc định và nờu tỏc dụng của cỏc trạng ngữ trong đoạn trớch sau đõy:
a)Trờn quóng trường Ba Đỡnh lịch sử, lăng Bỏc uy nghi mà gần gũi, cõy và hoa khắp miền đất nước về đõy hội tụ, đõm chồi phụ sắc và tỏa hương thơm.
-> Trạng ngữ xỏc định nơi chốn diễn ra sự việc núi về lăng Bỏc.
b) Diệu kỡ thay, trong một ngày, của Tựng cú ba sắc màu nước biển. Bỡnh minh, mặt trời như chiếc than hồng đỏ ối chiếu xuống mặt biển, nước biển nhuộm màu hồng nhạt. Trưa, nước biển xanh lơ và khi chiều tà thỡ biển đổi sang màu xanh lục.( Thụy Chương)
Bài tập 3:
 Trạng ngữ được tỏch thành cõu riờng dưới đõy cú tỏc dụng gỡ? 
Đờm. Trong phũng tập thể, Na, Hà đều đó ngủ say.
 ( Bỏo VN, số 36, 1993)
- Trạng ngữ nhằm nhấn mạnh ý về thời gian)
3. Cuỷng coỏ, hướng dẫn về nhà: 
- Học lại toàn bộ kiến thức..
- Chuẩn bị phần" Chuyển đổi cõu chủ đọng thành cõu bị động"
- Làm cỏc bài tập gv phỏt cho hs cỏc tờ giấy cú in sẵn cỏc bài tập để cho hs chuẩn bị trước.
Ngày soạn: 
Ngày dạy: 
Tiết 4
CAÂU CHUÛ ẹOÄNG
I.MUẽC TIEÂU CAÀN ẹAẽT: 
1- Kiến thức:
- ễn tập nắm vững cỏc kiến thức về cõu chuỷ ủoọng qua một số bài tập cụ thể.
- Nắm được những điều cần lưu ý vận dụng vào thực hành.	 
2- Kĩ năng:
 - Bước đầu phỏt hiện và phõn tớch tỏc dụng vai trũ của caõu chuỷ ủoọng
3- Thỏi độ:
- Coự ý thức giửừ gỡn sửù trong saựng cuỷa tieõựng Vieọt
II- CHUAÅN Bề:
-GV:Chọn một số baứi tập đủể học sinh tham khảovaứ luyện tập.
- HS: Soạn theo hướng dẫn của GV.
III- TIEÁN TRèNH TOÅ CHệÙC CAÙC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC:
1- Kieồm tra baứi cuừ :
	? Kieồm tra sửù chuaồn bũ cuỷa hoùc sinh.
2- Baứi mụựi:
Hoaùt ủoọng cuỷa thaày vaứ troứ
Noọi dung caàn ủaùt
 (GV hửụựng daón HS ụn tập một số vấn đề về "Chuyển đổi cõu chủ động thành cõu bị động ")
? thế nào là cõu chủ động
? Chuyển đổi cõu chủ động thành cõu bị động nhằm mục đớch gỡ?
GV: Hướng dẫn HS xỏc định và nờu tỏc dụng.
GV nhận xột.?
HS: Nhận xột, bổ sung-> hs rỳt kinh nghiệm.
GV:Gợi ý cho hs biết chuyển đổi cõu chủ động thành cõu bị động.
Hướng dẫn hs thực hiện.
?Trong các câu sau câu nào là câu chủ động
- HS: xác định
A. Nhà vua truyền ngôi cho cậu bé
? Viêt đoạn văn
- HS: viết và trình bày
Theo dừi hs trỡnh bày, nhận xột, bổ sung.
Gv tổng hợp ý kiến của học sinh, bổ sung sửa chữa cho hoàn chỉnh, giỳp cỏc em rỳt kinh nghiệm.
I- ễn tập lớ thuyết:
- Cõu chủ động: là cõu cú chủ ngữ là người, vật thực hiện hoạt động hướng vào người vật khỏc
- Mục đớch của việc chuyển đổi cõu chủ động thành cõu bị động và ngược lại.
+ Trỏnh lặp đi lặp lại một kiểu cõu, dễ gõy ấn tượng đơn điệu
+ Dảm bảo mạch văn thống nhất.
II- Luyện tập
Bài tập 1: Tỡm cõu bị động trong đoạn trớch sau:
 Buổi sớm nắng sỏng. Những cỏnh buồm nõu trờn biển được nắng chiếu vào rực hồng lờn như đàn bướm mỳa lượn giữa trời xanh. Mặt trời xế trưa bị mõy che lỗ đỗ. Những tia nắng giỏc vàng một vàng biển trũn, làm nổi bật những cỏnh bườm duyờn dỏng như ỏnh sỏng chiếu cho cỏc nàng tiờn biển mỳa vui. Chiều nắng tàn, mỏt dịu, pha tớm hồng. Những con súng nhố nhẹ liếm lờn bói cỏt, bọt súng màu bưởi đào.
 ( Vũ Tỳ Nam)
Bài tập 2:
Chuyển những cõu bị động của bài tập 1 thành cõu chủ động
Mõy che mặt trời xế trưa lỗ đỗ
Nắng chiếu vào những cỏnh buồm nõu trờn biển hồng rực lờn như đàn bướm mỳa lượn giữa trời xanh.
Bài tập 3
Trong các câu sau câu nào là câu chủ động
A. Nhà vua truyền ngôi cho cậu bé
B. Lan đợc mẹ tặng chiếc cặp sách mới nhân ngày khai trờng
C. Thuyền bị gió làm lật
D. Ngôi nhà đã bị ai đó phá
Bài tập 4: Viét đoạn văn về đờ̀ tài học tập trong đố có dùng câu chủ động
3. Cuỷng coỏ, hướng dẫn về nhà: 
- OÂn taọp lại toàn bộ kiến thức..
- Chuẩn bị noọi dung baứi sau 
- Làm các bài tập gv phát cho hs các tờ giấy có in sẵn các bài tập để cho hs chuẩn bị trước.
Ngµy so¹n: 
Ngµy d¹y: 
TiÕt 5
C©u bÞ ®éng
I.MUÏC TIEÂU CAÀN ÑAÏT: 
1- Kiến thức:
- Ôn tập nắm vững các kiến thức về câu rút gọn qua một số bài tập cụ thể.
- Đọc lại nội dung bài học -> rút ra được những nội dung bài học. Nắm được những điều cần lưu ý vận dụng vào thực hành.	 
2- Kĩ năng:
 - Bước đầu phát hiện và phân tích tác dụng vai trò của caâu ruùt goïn
3- Thái độ:
- Coù ý thức giöõ gìn söï trong saùng cuûa tieâùng Vieät
II- CHUAÅN BÒ:
-GV:Chọn một số bài tập đñể học sinh tham khảovaø luyện tập.
- HS: Soạn theo hướng dẫn của GV.
III- TIEÁN TRÌNH TOÅ CHÖÙC CAÙC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC:
1- Kieåm tra baøi cuõ :
	? Kieåm tra söï chuaån bò cuûa hoïc sinh.
2- Baøi môùi:
Hoaït ñoäng cuûa thaày vaø troø
Noäi dung caàn ñaït
 HÑ 1: (GV höôùng daãn HS ôn tập một số vấn đề về "Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động ")
? thế nào là câu bị động
? Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động nhằm mục đích gì?
- HS: Tr×nh bµy
? Nªu c¸c kiÎu c©u bÞ ®éng
? Cã ph¶i c¸c c©u cã tõ bÞ, ®îc ®Òu lµ c©u bÞ ®éng kh«ng?
- Kh«ng ph¶i
GV: Hướng dẫn HS xác định câu bị động trong đoạn trích GV nhận xét.?
- HS: Tr×nh bµy
HS: Nhận xét, bổ sung, rút kinh nghiệm.
GV: trong c¸c c©u cã tõ ®îc sau c©u nµo 
Lµ c©u bÞ ®éng? 
Hướng dẫn hs thực hiện.
D. Mçi lÇn ®îc ®iÓm cao, t«i l¹i ®îc ba mÑ mua tÆng mét thø ®å dïng häc tËp míi
? trong c¸c c©u cã tõ bÞ sau c©u nµo 
Kh«ng lµ c©u bÞ ®éng
¤ng t«i bÞ ®au ch©n
? Viªt ®o¹n v¨n
- HS: viÕt vµ tr×nh bµy
Theo dõi hs trình bày, nhận xét, bổ sung.
Gv tổng hợp ý kiến của học sinh, bổ sung sửa chữa cho hoàn chỉnh, giúp các em rút kinh nghiệm.
I- Ôn tập lí thuyết:
1 Câu bị động: là câu có chủ ngữ là người, vật bị hoạt động của người vật khác hướng vào
2. Mục đích của việc chuyển đổi câu bị động thành câu chủ động và ngược lại.
+ Tránh lặp đi lặp lại một kiểu câu, dễ gây ấn tượng đơn điệu
+ Dảm bảo mạch văn thống nhất
3. C¸c kiÓu c©u bÞ ®éng
- C©u bÞ ®éng cã tõ bÞ ,®îc
- C©u bÞ ®éng kh«ng cã tõ bÞ ®îc
4 Kh«ng ph¶i c©u nµo cã tõ bÞ, ®îc còng lµ c©u bÞ ®éng
II- Luyện tập
Bài tập 1: Tìm câu bị động trong đoạn trích sau:
 Tõ thuë nhá Tè H÷u ®· ®îc cha d¹y lµm th¬ theo nh÷ng lèi cæ. Bµ mÑ Tè H÷u lµ con mét nhµ nho, thuéc nhiÒu ca dao, d©n ca xø HuÕ vµ rÊt giµu t×nh th¬ng con. Tè H÷u må c«i mÑ tõ n¨m 12 tuæi vµ mét n¨m sau l¹i xa gia ®×nh vµo häc trêng quèc häc HuÕ.
( NguyÔn v¨n Long)
Bài tập 2:
Trong c¸c c©u cã tõ ®îc sau c©u nµo 
Lµ c©u bÞ ®éng
A.Cha mÑ t«i sinh ®îc hai ngêi con
B. Gia ®×nh t«i chuyÓn vÒ hµ Néi ®îc 10 n¨m råi
C. B¹n Êy ®îc ®iÓm 10
D. Mçi lÇn ®îc ®iÓm cao, t«i l¹i ®îc ba mÑ mua tÆng mét thø ®å dïng häc tËp míi
Bài tập 3: trong c¸c c©u cã tõ bÞ sau c©u nµo 
Kh«ng lµ c©u bÞ ®éng
A¤ng t«i bÞ ®au ch©n
B. tªn cíp ®· bÞ c¶nh s¸t b¾t giam vµ ®ang chê ngµy xÐt xö
Khu vên bÞ c¬n b·o lµm cho tan hoang
M«i trêng ®ang bÞ con ngêi lµm cho « nhiÔm
Bài tập 4: ViÐt ®o¹n v¨n vÒ ®ề tµi häc tËp trong ®ó cã dïng c©u bÞ ®éng
3. Cñng cè vµ HDVN
- Häc kÜ các néi dung đ· «n tËp
- ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo më réng thµnh phÇn c©u
Ngµy so¹n: 
Ngµy d¹y: 
TiÕt 6
Dïng côm chñ vÞ ®Ó Më réng c©u
I.MUÏC TIEÂU CAÀN ÑAÏT: 
1- Kiến thức:
- Ôn tập nắm vững các kiến thức về më réng thµnh phÇn c©u qua một số bài tập cụ thể.
2- Kĩ năng:
 - Bước đầu phát hiện và phân tích tác dụng vai trò của caâu më réng thµnh phÇn
3- Thái độ:
- Coù ý thức giöõ gìn söï trong saùng cuûa tieâùng Vieät
II- CHUAÅN BÒ:
- GV:Chọn một số bài tập đñể học sinh tham khảovaø luyện tập.
- HS: Soạn theo hướng dẫn của GV.
III- TIEÁN TRÌNH TOÅ CHÖÙC CAÙC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC:
1- Kieåm tra baøi cuõ :
	? Kieåm tra söï chuaån bò cuûa hoïc sinh.
2- Baøi môùi:
Hoaït ñoäng cuûa thaày vaø troø
Noäi dung caàn ñaït
 (GV höôùng daãn HS ôn tập một số vấn đề về "Më réng thµnh phÇn c©u ")
? thế nào là c©u më réng thµnh phÇn
? Nªu VD c©u MRTP
- HS: Tr×nh bµy
 Trung ®éi trö¬ng BÝnh khu«n mÆt / bÇu bÜnh
 CN VN
? T×m trong ®o¹n v¨n c¸c côm chñ vÞ lµm thµnh phÇn c©u?
- HS x¸c ®Þnh
? trong c¸c c©u sau ®©y , c©u nµo kh«ng ph¶i lµ c©u dïng cum CV ®Ó më réng c©u? 
- D. ¤ng t«i ®ang ngåi ®äc b¸o trªn trµng kØ ë phßng kh¸ch
? Nh÷ng cÆp c©u díi ®©y, cÆp c©u nµo kh«ng thÓ gép l¹i thµnh mét c©u cã côm chñ vÞ lµm thanh phÇn c©u mµ kh«ng thay ®æi ý nghÜa cña chóng
Mïa xu©n ®Õn mäi vËt nh cã thªm søc sèng míi
? Viªt ®o¹n v¨n
- HS: viÕt vµ tr×nh bµy
Theo dõi hs trình bày, nhận xét, bổ sung.
Gv tổng hợp ý kiến của học sinh, bổ sung sửa chữa cho hoàn chỉnh, giúp các em rút kinh nghiệm.
I- Ôn tập lí thuyết:
1 Khi nãi, viÕt ngêi ta cã thÓ dïng kÕt cÊu cã h×nh thøc gièng c©u, gäi lµ côm chñ vÞ , lµm thµnh phÇn c©u
2. Nh÷ng trêng dïng côm chñ vÞ lµm thµnh phÇn c©u
- MR chñ ng÷
- MR vÞ ng÷
- MR phô ng÷ cña cum danh tõ, côm ®éng tõ, côm tÝnh tõ
II- Luyện tập
Bài tập 1:
 T×m trong ®o¹n v¨n c¸c côm chñ vÞ lµm thµnh phÇn c©u
 H»ng ngµy chóng ta thêng cã dÞp tiÕp xóc víi ®êi sèng bªn ngoµi, tríc m¾t chóng ta, loµi ngêi cßn ®Çy rÉy nh÷ng c¶nh khæ. Tõ mét «ng l·o giµ nua r¨ng long tãc b¹c, lÏ ra ph¶i ®îc sèng trong sù ®ïm bäc cña con ch¸u, thÕ mµ «ng l¸o Êy ph¶i sèng kiÕp ®êi hµnh khÊt sèng b»ng cña bè thÝ cña kÎ qua ®êng, ®Õn mét ®øa tre rth¬, qu¸ bÐ báng mµ l¹i sèng b»ng c¸ch ®i nhÆt tõng mÈu b¸nh cña ngêi kh¸c ¨n dë, thay v× ®îc cha mÑ nu«i nÊng d¹y dç...Nh÷ng h×nh ¶nh Êy vµ th¶m tr¹ng Êy khiÕn cho mäi ngêi xãt th¬ng, vµ t×m c¸ch gióp ®ì. §ã chÝnh lµ lßng nh©n ®¹o.
Bài tập 2. 
 Trong c¸c c©u sau ®©y , c©u nµo kh«ng ph¶i lµ c©u dïng cụm CV ®Ó më réng c©u
A. MÑ vÒ lµ mét tin vui
B. T«i rÊt thÝch quyÓn truyÖn bè tÆng t«i nh©n dÞp sinh nhËt
C. Chóng t«i ®· lµm xong bµi tËp mµ thÇy gi¸o giao vÒ nhµ
D, ¤ng t«i ®ang ngåi ®äc b¸o trªn trµng kØ ë phßng kh¸ch
Bµi tËp 3: 
 Nh÷ng cÆp c©u díi ®©y, cÆp c©u nµo kh«ng thÓ gép l¹i thµnh mét c©u cã côm chñ vÞ lµm thanh phÇn c©u mµ kh«ng thay ®æi ý nghÜa cña chóng
Anh em vui vÎ hoµ thuËn. ¤ng bµ vµ cha mÑ rÊt vui lßng
Chóng ta ph¶i c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. §Êt níc ta theo kÞp víi c¸c níc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi
Mïa xu©n ®Õn mäi vËt nh cã thªm søc sèng míi
MÑ ®i lµm . Em ®i häc
Bài tập 4: ViÐt ®o¹n v¨n vÒ ®Ì tµi häc tËp trong ®ó cã dïng c©u MRTP
3. Cñng cè vµ HDVN
- Häc kÜ cac néi dung d· «n tËp
- ChuÈn bÞ cho bµi kiÎm tra tù chän