Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Tiết 111: Dùng cụm chủ - Vị để mở rộng câu. Luyện tập ( tiết 1)

Tiết 111.
dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu. luyện tập. 
 ( Tiếp)
I. Mục tiêu.
1. Kiến thức: Giúp HS củng cố kiến thức về dùng cụm chủ- vị để mở rộng câu.
2. Kĩ năng: Rèn kĩ năng nhận diện, phân tích các cụm chủ - vị trong câu và dùng câu có cụm chủ - vị.
3. Thái độ: GDHS ý thức học tập bộ môn.
II. Chuẩn bị.
 GV: Bảng phụ, tham khảo SGV.
 HS: Tìm hiểu trả lời câu hỏi theo SGK.
III. Tiến trình tổ chức dạy học.
1. ổn định tổ chức ( 1 ph) 7B:
2. Kiểm tra bài cũ( 4 ph)
? Thế nào là dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu? ( Ghi nhớ SGK- 68)
? Các trường hợp dùng cụm chủ- vị để mở rộng câu?
( - 4 trường hợp: Mở rộng cụm chủ vị: Chủ ngữ
 Mở rộng cụm chủ vị: Vị ngữ
 Mở rộng cụm chủ vị: Cụm danh từ
 Mở rộng cụm chủ vị: Cụm động từ, tính từ. )
3. Bài mới.
Hoạt động của GV - HS
Nội dung
* Hoạt động 1. HDHS làm bài tập 1.(15ph)
- HS đọc yêu cầu bài tập .
? Tìm cụm chủ vị làm thành phần câu hoặc thành phần cụm từ trong mỗi câu cụm chủ vị làm thành phần gì?
- HS hoạt động độc lập
- Nêu ý kiến -> NX - Bổ xung
- GV chốt.
* Hoạt động 2. HDHS làm bài tập 2.(10ph)
* Hoạt động nhóm( Theo bàn)
- GV nêu yêu cầu nhiệm vụ.
? Gộp các câu cùng cặp thành một câu có cụm chủ vị làm thành phần câu hoặc thành phần cụm từ mà không thay đổi nghĩa chính của chúng? 
- Hoạt động nhóm (5Ph)
- Nhiệm vụ: Các nhóm tập trung giải quyết vấn đề, Đại diện nhóm trình bày,
- NX, GV treo bảng phụ ghi đáp án đúng.
* Hoạt động 3. HDHS làm bài tập 3.(10ph)
- Thảo luận cặp.
? Gộp mỗi cặp câu hoặc vế câu thành một câu có cụm C-V làm thành phần câu hoặc thành phần của cụm từ.
- Đại diện lên bảng trình bày - nhận xét.
- GV chốt. 
1. Bài tập 1. Xác định và gọi tên các cụm chủ vị làm thành phần câu.
a. Khí hậu nước ta/ ấm áp/ 
 C V => Cụm c-v làm chủ ngữ.
cho phép/ ta/ ... trồng trọt, thu hoạch...
 Cụm ĐT C V1 V2
=> Cụm C - V1, V2 làm bổ ngữ.
b....khi/ các ca sĩ/ ca tụng...tiếng chim
 DT C V=>ĐN C1 
kêu, tiếng suối chảy/... nghe mới hay.
 C2 V => cụm C-V làmĐN
c. ... thấy/ những tục lệ tốt đẹp ấy/ mất
 ĐT C V
 dần => Cụm chủ vị làm bổ ngữ.
... những thức bóng bảy, hào nhoáng và thô kệch/ bắt trước người ngoài...=> Cụm chủ vị làm bổ ngữ.
2. Bài tập 2. Gộp các câu có cụm chủ vị làm thành phần.
a. Chúng em/ học giỏi /khiến /cha mẹ và thầy cô/rất vui lòng.
b. Nhà văn Hoài Thanh/ khẳng định rằng/ cái đẹp/ là cái có ích.
c. Tiếng Việt/ rất giàu thanh điệu/ khiến lời nói của người Việt Nam ta du dương, trầm bổng như một bản nhạc.
d. Cách mạng tháng tám/ thành công/ đã khiến cho Tiếng Việt/ có một bước phát triển mới, một số phận mới.
3. Bài tập 3. Gộp các câu thành câu có cụm C-V làm thành phần câu.
a. Anh em hoà thuận khiến hai thân/ vui vầy.
b. Đây là cảnh một rừng thông ngày ngày biết bao nhiêu người/ qua lại.
c. Hàng loạt vở kịch như "Tay người đàn bà,Giác ngộ, Bên kia sông Đuống",... ra đời đã sưởi ấm cho ánh đèn sân khấu ở khắp mọi miền đất nước. 
4. Củng cố( 3 ph) 
 - Đọc lại ghi nhớ sgk. Khắc sâu kiến thức qua nội dung bài tập.
5. HD học ở nhà( 2 ph)
 - Ôn lại bài, Hoàn thiệncác bài tập vào vở. Chuẩn bị tiết 112. Luyện nói....
Tiết 112
luyện nói: bài văn giải thích một vấn đề.
I. Mục tiêu.
1. Kiến thức: Giúp HS nắm vững và vận dụng thành thạo hơn các kĩ năng làm kiểu bài văn nghị luận giải thích, đồng thời nhận thức sâu sắc hơn những kiến thức xã hội, văn hoá có liên quan đến các đề bài luyện tập.
2. Kĩ năng: Rèn luyện kĩ năng nói trong nhóm, trước tập thể một vấn đề đã chuẩn bị. Kĩ năng nghe và nhận xét người khác nói.
3. Thái độ: GDHS ý thức sử dụng bài nói giải thích một vấn đề.
II. Chuẩn bị.
 GV: Đề bài, Tham khảo SGV.
 HS: Chuẩn bị đề bài theo gợi ý sgk.
III. Tiến trình tổ chức dạy học.
1. ổn định tổ chức ( 1 ph) 7B:
2. Kiểm tra bài cũ( 4 ph)
 - Bài soạn của HS.
3. Bài mới.
Hoạt động của GV - HS
Nội dung
* Hoạt động 1. HD hs luyện nói.
- Chia lớp thành hai nhóm ( 2 dãy bàn) 
 Nhóm 1,2 Thực hiện đề 1.
 Nhóm 3,4 Thực hiện đề 2.
- Mỗi bàn cử một nhóm trưởng điều khiển, một nhóm phó làm thư kí ghi chép các ý kiến nhận xét. Mỗi hs trong nhóm lần lượt nói từng đoạn, từng luận điểm cho đến hết bài. -> Cử một bạn nói trước lớp.
- Đại diện của mỗi nhóm trình bày bài nói của mình.
- Nhận xét bài nói của mỗi bạn. 
+ Cần lưu ý hs:
- Phải bình tĩnh, mạnh dạn, tự tin.
- Hình dung mình đang giải thích cho các bạn chưa biết đang muốn hiểu, thật sự giao lưu với người nghe, nói to, rõ ràng, lưu loát chú ý ngữ điệu.
- Chú ý đến 3 đối tượng HS khá, trung bình, yếu.
- GV nhận xét bổ sung. 
* Hoạt động 2. GV sơ kết.
- Số học sinh được nói.
- Chất lượng nói.
+ Nội dung ý kiến:
+ Giọng nói:
+ Tác phong:
+ Tư thế nói.
- ý kiến phát biểu nhận xét: Đánh giá các hs của 2 nhóm đã nói trước lớp.
1. Tổ chức: Luyện nói theo đề.
 Đề 1: Trường em tổ chức một cuộc thi giải thích câu tục ngữ. Để tham dự cuộc thi đó, em hãy tìm và giải thích một câu tục ngữ mà em tâm đắc.
 Đề2: Em hay thường đọc những sách gì? Hãy giải thích vì sao em thích đọc loại sách ấy?
a.Nói theo nhóm. 
b. Nói trước lớp.
2. Sơ kết chung về kết quả giờ luyện nói.
* Ưu điểm:
- Nói rõ ràng mạch lạc, mạnh dạn, tự nhiên.
- Có nội dung theo chủ đề đã cho...
* Nhược điểm:
- Nói nhỏ, rụt rè, thiếu tự nhiên.
- Nội dung chưa sát đề, nội dung bài nói còn lủng củng....
4. Củng cố( 3 ph)
 ? Bố cục bài văn giải thích gồm mấy phần? yêu cầu của những nội dung đó là gì?
 - Cách nói, tư thế, tác phong... trong bài luyện nói.
5. HD học ở nhà( 2 ph)
 - Ôn lại cách làm bài văn giải thích.
 - Soạn tiết 113. Ca Huế trên sông Hương.