Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Tiết 99: Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động (tiếp)

NS:2/3/09
NG:5/3/09
Tiết 99
CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG THÀNH CÂU BỊ ĐỘNG (tiếp)
A. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức: Nắm được cách chuyển đổi các cặp câu tương ứng chủ động thành bị động và ngược lại.
2. Kĩ năng: Có kĩ năng nhận diện và phân biệt câu bình thường có chứa từ bị, được và các cặp câu chủ động, bị động tương ứng.
3. Thái độ: Thấy được sự phong phú đa dạng của Tiếng Việt, từ đó có ý thức giữ gìn.
B. CHUẨN BỊ:
GV: Bảng phụ.
HS: Vở bài tập, SBT
C. PHƯƠNG PHÁP:
- Phương pháp: phát vấn, quy nạp thực hành, Phân tích.
D. TIẾN TRÌNH GIỜ DẠY.
I. ổn định: KTSS: 7B..............
II. Kiểm tra bài cũ:
? Thế nào câu chủ động? Câu bị động? Cho ví dụ minh hoạ?
? Mục đích của việc chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động và ngược lại là gì?
H: Ghi nhớ1+ 2 SGK (57,58).
III. Giảng bài mới:
 G: ở tiết trước, các em đã hiểu thế nào là câu chủ động, câu bị động. Mục đích của việc chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động. Vậy muốn chuyển câu chủ động thành câu câu bị động thì ta làm thế nào? Có những cách chuyển nào? Chúng ta cùng tìm hiểu nội dung bài học hôm nay.
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Nội dung
G: H­íng dÉn H t×m hiÓu c¸ch chuyÓn ®æi c©u chñ ®éng thµnh c©u bÞ ®éng?
G: Treo b¶ng phô ghi vÝ dô SGK_T64.
? Hai c©u võa ®äc cã g× gièng nhau? (Hai c©u cã miªu t¶ cïng mét sù viÖc kh«ng?)
? Theo kh¸i niÖm c©u bÞ ®éng th× hai c©u nµy cã ph¶i lµ c©u bÞ ®éng kh«ng?
? VËy gi÷a hai c©u nµy cã g× kh¸c nhau?
G: Treo b¶ng phô ghi vÝ dô:
“Ng­êi ta ®· h¹ c¸nh mµn ®iÒu treo ë ®Çu bµn thê «ng v¶i xuèng tõ h«m “ho¸ vµng””
? C©u nµy cã cïng mét néi dung miªu t¶ víi hai c©u a vµ b kh«ng?
? §©y lµ c©u chñ ®éng hay c©u bÞ ®éng
? Muèn chuyÓn c©u chñ ®éng ®ã thµnh c©u bÞ ®éng th× ta chuyÓn ntn?
? Nh­ vËy cã mÊy c¸ch chuyÓn ®æi c©u chñ ®éng thµnh c©u bÞ ®éng?
G: Treo b¶ng phô ghi VD3 SGK.
a. B¹n em ®­îc gi¶i nhÊt.
b. Tay em bÞ ®au.
? Hai c©u trªn cã ph¶i c©u bÞ ®éng kh«ng? V× sao?
G: Kh«ng ph¶i c©u nµo cã tõ bÞ, ®­îc còng lµ c©u bÞ ®éng.
? Nh­ vËy, thÕ nµo lµ chuyÓn c©u chñ ®éng thµnh c©u bÞ ®éng?
G: Lµ lµm cho c©u ®ang cã chñ ng÷ chØ chñ thÓ cña ho¹t ®éng thµnh c©u cã chñ ng÷ chØ ®èi t­îng cña hµnh ®éng ®­îc nªu ë vÞ ng÷.
Ho¹t ®éng c¸ nh©n.
G + H quan s¸t, nhËn xÐt, söa sai ( nÕu cã)
G: Cho ®iÓm.
H: §äc to, râ vÝ dô trªn b¶ng
H: Miªu t¶ cïng mét sù viÖc " tøc lµ néi dung gièng nhau.
H: Gièng nhau: cïng ®èi t­îng miªu t¶
H: lµ c©u bÞ ®éng.
H: Kh¸c: 
+ C©u a chøa tõ ®­îc.
+ C©u b kh«ng chøa tõ ®­îc.
H: Cã cïng néi dung miªu t¶ víi hai c©u a vµ b.
H: Câu chủ động
H:SGK_T64.
H: Cã hai c¸ch chuyÓn.
H: Kh«ng ph¶i lµ c©u bÞ ®éng v× nã kh«ng cã c©u chñ ®éng t­¬ng øng.
H:Ghi nhí SGK_T64
H lµm bµi tËp " lªn b¶ng tr×nh bµy.
A. Lí thuyết
I. C¸ch chuyÓn ®æi c©u chñ ®éng thµnh c©u bÞ ®éng.
1. Ngữ liệu: (SGK_T64)
2. Ph©n tÝch:
+ Cïng ®èi t­îng miªu t¶.
+ Cïng lµ c©u bÞ ®éng.
+ C©u a chøa tõ ®­îc.
+ C©u b kh«ng chøa tõ ®­îc.
3. NhËn xÐt: 
- Cã 2 c¸ch chuyÓn c©u chñ ®éng thµnh c©u bÞ ®éng:
+ ChuyÓn ®èi t­îng cña ho¹t ®éng lªn ®Çu c©u và thêm các từ Bị được
+ ChuyÓn ®èi t­îng cña ho¹t ®éng lªn ®Çu c©u và bỏ hoặc biến từ chỉ chủ thể thành bộ phận không bắt buộc
* Ghi nhí SGK_T64.
III. LuyÖn tËp:
Bµi tËp 1: ChuyÓn ®æi c©u.
a.(1) Ng«i chïa Êy ®­îc x©y tõ thÕ kØ XIII.
(2)......................x©y tõ thÕ kØ XIII.
b. (1) TÊt c¶ c¸c c¸nh cöa chïa ®­îc lµm b»ng gç lim.
(2) TÊt c¶ c¸c c¸nh cöa chïa lµm b»ng gç lim.
c. (1) Con ngùa b¹ch ®­îc buéc bªn gèc ®µo.
(2) Con ngùa b¹ch buéc bªn gèc ®µo.
d. (1) Mét l¸ cê ®¹i ®­îc dùng ë giøa s©n.
(2) Mét l¸ cê ®¹i dùng ë giøa s©n.
Bµi tËp 2. ( Ho¹t ®éng nhãm).
a. ThÇy gi¸o phª b×nh em.
+ (1) Em ®­îc thÇy gi¸o phª b×nh. (s¾c th¸i ý nghÜa tÝch cùc, tiÕp nhËn sù phª b×nh cña thÇy mét c¸ch chñ ®éng, tù gi¸c, cã chuÈn bÞ vÒ t©m thÕ.)
+ (2) Em bÞ thÇy gi¸o phª b×nh: ( S¾c th¸i ý nghÜa tiªu cùc)
b. Ng­êi ta ph¸ ng«i nhµ Êy ®i/
+ (1) Ng«i nhµ Êy ®· ®­îc ng­êi ta ph¸ ®i " S¾c th¸i ý nghÜa tÝch cùc.
+ (2) Ng«i nhµ Êy ®· bÞ ng­êi ta ph¸ ®i " S¾c th¸i ý nghÜa tiªu cùc.
c.
+ (1) Sù kh¸c biÖt ....... ®· ®­îc trµo l­u ®« thÞ ho¸ thu hÑp " s¾c th¸i ý nghÜa tÝch cùc.
+ (2) Sù kh¸c biÖt ....... ®· bÞ trµo l­u ®« thÞ ho¸ thu hÑp " s¾c th¸i ý nghÜa tiªu cùc.
G: 
- C©u bÞ ®éng dïng ®­îc cã hµm ý ®¸nh gi¸ tÝch cùc vÒ sù viÖc ®­îc nãi ®Õn trong c©u.
- C©u bÞ ®éng dïng bÞ cã hµm ý ®¸nh gi¸ tiªu cùc vÒ sù viÖc ®­îc nãi ®Õn trong c©u.
Bµi tËp 3 ( Ho¹t ®éng c¸ nh©n)
G: H­íng dÉn H lµm bµi tËp 3.
IV. Cñng cè: G: hÖ thèng l¹i néi dung kiÕn thøc cÇn ghi nhí cña bµi.
? ThÕ nµo lµ c©u C§, c©u B§?
? Môc ®Ých cña viÖc chuyÓn ®æi c©u C§ thµnh c©u B§.
V. H­íng dÉn vÒ nhµ:
- Häc kÜ néi dung bµi häc, lµm bµi tËp cßn l¹i
- ChuÈn bÞ kÜ bµi: LuyÖn tËp viÕt ®o¹n v¨n chøng minh.
E. RÚT KINH NGHIỆM:
................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................