Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Tuần 1 - Tiết 1: Cổng trường mở ra (Tiết 1)

Tuần 1- Tiết 1	Ngày dạy:	71: ............................
Ngày soạn: 06/01/2010	73: ............................ 
	74: ............................
CỔNG TRƯỜNG MỞ RA
- Lý Lan -
I. Mục tiêu cần đạt: 
Giúp HS: 
Kiến thức: 
Tình cảm sâu nặng của cha mẹ, gia đình với con cái, ý nghĩa lớn lao của nhà trường đối với cuộc đời mỗi con người, nhất là với tuổi thiếu niên, nhi đồng.
Lời văn biểu hiện tâm trạng người mẹ đối với con trong văn bản.
Kĩ năng:
Đọc- hiểu một văn bản biểu cảm được viết như những dòng nhật kí của một người mẹ.
Phân tích một số chi tiết tiêu biểu diễn tả tâm trạng của người mẹ trong đêm chuẩn bị cho ngay khai trường đầu tiên của con.
Liên hệ vận dụng khi viết một bài văn biểu cảm 
Thái độ: 
Thấy được tình cảm sâu sắc của mẹ dành cho con trong một tình huống đặc biệt: đêm trước ngày khai trường.
Hiểu được những tình cảm cao quý, ý thức trách nhiệm của gia đình đối với trẻ em- tương lai nhân loại.
Hiểu được giá trị của những hình thức biểu cảm chủ yếu trong một văn bản nhật dụng.
II. Chuẩn bị:
1. GV: ĐDDH, giáo án, tranh ảnh minh họa,
2. HS: ĐDHT, soạn bài, vở soạn, ghi,
3. PP/KTDH:
III. Tiến trình dạy học:
1. Ổn định lớp: (1 phút)
Lớp 71. SS: 35. V: 
Lớp 73. SS: 40. V: 
Lớp 74. SS: 44. V: 
2. Kiểm tra bài cũ: (3 phút)
GV: Kiểm tra sự chuẩn bị bài của học sinh.
3. Bài mới: (41 phút)
Ngày khai trường hàng năm đã trở thành ngày hội của toàn dân. Bởi ngày đó bắt đầu một năm học mới với bao mơ ước, bao điều mong đợi trước mắt các em. Không khí ngày khai trường thật náo nức với tuổi thơ của chúng ta. Còn các bậc làm cha làm mẹ thì sao ? Họ có những tâm trạng gì trong ngày ấy ? “Bài Cổng trường mở ra” mà chúng ta học hôm nay sẽ giúp chúng ta hiểu được điều đó. (1 phút)
Hoạt động của GV&HS
Nội dung
BS
Hoạt động 1: Tìm hiểu văn bản “ Sông núi nước Nam” (23 phút)
? Cho biết đôi nét về tác giả?
HS: Theo chú thích
GV:
Đây là bài kí của tác gỉa Lý Lan 
Trích từ báo “Yêu trẻ số 166 Thành phố Hồ Chí Minh năm 1.9.2000
? Hãy cho biết văn bản được viết theo thể loại gì?
HS: bút kí- biểu cảm.
GV hướng dẫn đọc: to, rõ ràng, thể hiện tâm trạng hồi hộp, thao thức của mẹ, giọng đọc tâm tình, trầm lắng.
GV: Đọc mẫu
GV: Gọi 2-3 HS đọc bài
HS: Nhận xét. 
GV: Sửa chữa
? Văn bản chia làm mấy phần? Nội dung chính từng phần?
HS: Trình bày.
GV:
P1: đầu -> ngày đầu năm học: tâm trạng của hai mẹ con trong đêm trước ngày khai trường 
P2: còn lại : tầm quan trọng của nhà trường
GV: để tìm hiểu về tấm lòng của người mẹ dành cho con như thế nào, nhà trường có tầm quan trọng như thế nào đối với mỗi người. Ta sẽ tìm hiểu sang phần II.
I. Tìm hiểu chung:
1. Tác giả, tác phẩm.
 (chú thích *, SGK) 
2. Thể loại:
Bút ký- biểu cảm
3. Đọc- chú thích:
4. Bố cục:
2 phần:
P2: tâm trạng của hai mẹ con trong đêm trước ngày khai trường
P1: tầm quan trọng của nhà trường
Hoạt động 2: GV HD HS tìm hiểu chi tiết văn bản: (26 phút)
? Đêm trước ngày khai trường tâm trạng của người mẹ và đứa con có gì khác nhau ? Điều đó được biểu hiện bằng những chi tiết nào trong bài ? 
HS: Trình bày
GV: Chốt
Mẹ: không ngủ được
 không tập trung được vào việc gì cả.
 lên giường và trằn trọc.
 tin đứa con của mẹ lớn rồi.
Con giấc ngủ đến với con nhẹ nhàng
 hăng hái tranh mẹ dọn dẹp đồ.
? Hãy so sánh tâm trạng hai mẹ con?
HS: Tâm trạng của hai mẹ con đều khác thường nhưng không giống nhau
Tâm trạng con: háo hức, thanh thản, nhẹ nhàng
Tâm trạng mẹ: bâng khuâng, xao xuyến, trằn trọc suy nghĩ miên man
? Theo em, tại sao người mẹ không ngủ được?
HS:
Lo lắng, chăm chút cho con, trăn trở suy nghĩ về người con
Bâng khuâng, hồi tưởng lại tuổi thơ của mình
GV: mẹ đã chuẩn bị cho con mọi thứ để mong mang đến cho con một kí ức đẹp về ngày khai trường của mình.
? Vậy em làm gì đề đền đáp tình cảm của mẹ đối với mình? 
HS: Chăm học, chăm làm, vâng lời cha mẹ, thầy cô
GV: Liên hệ giáo dục HS
? Chi tiết nào chứng tỏ ngày khai trường năm xưa đã để lại ấn tượng sâu đậm trong tâm hồn người mẹ ? 
HS: Cứ nhắm mắt lại là dường như vang bên tai tiếng đọc bài trầm bổng : ‘‘Hằng năm cứ vào cuối thu ... Mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đường làng dài và hẹp ” 
GV: Nôn nao, hồi hộp khi cùng bà ngoại đến trường, sự chơi vơi, hốt hoảng khi cổng trường đóng lại . Đó là những ấn tượng ngày khai trường đầu tiên đã để lại sâu trong lòng mẹ. chính vì vậy mẹ mong mang lại cho con những ấn tượng tốt nhất về ngày khai trường đầu tiên
? Có phải người mẹ đang nói trực tiếp với con không? Theo em, mẹ đang tâm sự với ai? Cách viết dó có tác dụng?
HS: Mẹ tâm sự gián tiếp với con, nói với chính mình.
GV: Nội tâm nhân vật được bộc lộ sâu sắc, tự nhiên. Những điều đó đôi khi khó nói trực tiếp. Tác dụng truyền cảm.
? Câu văn nào nói về tầm quan trọng của nhà trường đối với thế hệ trẻ?
HS: ‘‘Ai cũng biết rằng mỗi sai lầm trong giáo dục sẽ ảnh hưởng đến cả 1 thế hệ mai sau và sai lầm 1 li có thể đưa thế hệ ấy đi chệch cả hàng dặm sau này.”
?Câu văn này có ý nghĩa gì ? Vì sao ? 
HS: Không được phép sai lầm trong giáo dục. Vì giáo dục quyết định tương lai của đất nước 
GV: Mở rộng về giáo dục ở Việt Nam hiện nay và sự ưu tiên cho giáo dục của Đảng và Nhà nước ta.
? Người mẹ nói: bước qua cổng trường là một thế giới kì diệu sẽ mở ra. Em hiểu thế giới kì diệu đó là gì?
HS:Tri thức, tình cảm, tư tưởng, đạo lí, tình bạn, tình thầy trò
GV: Liên hệ giáo dục HS
II. Tìm hiểu chi tiết văn bản:
1. Tâm trạng của hai mẹ con trong đêm trước ngày khai trường:
Tâm trạng của mẹ
Tâm trạng của con
- Không ngủ được
- Lên giường và trằn trọc.
- Không tập trung được vào việc gì cả.
- Tin đứa con của mẹ lớn rồi
- Giấc ngủ đến với con nhẹ nhàng
- Hăng hái tranh mẹ dọn dẹp đồ.
âBâng khuâng, xao xuyến, trằn trọc suy nghĩ miên man
âHáo hức, thanh thản, nhẹ nhàng
2. Tầm quan trọng của nhà trường:
Nhà trường mang lại tri thức, hiểu biết
Bồi dưỡng tư tưởng tốt đẹp, đạo lí làm người
Mở ra ước mơ, tương lai cho con người
Hoạt động 3: GV HD HS tổng kết văn bản: (3 phút)
? Bài văn cho em hiểu thêm gì về người mẹ và nhà trường? 
HS: đọc ghi nhớ- sgk-9
III. Tổng kết:
Ghi nhớ (sgk).
Hoạt động 4: GV HD HS luyện tập: 
(3 phút)
HS: đọc, xác định yêu cầu, làm bài . 
GV: sửa chữa, bổ sung
GV hướng dẫn: Viết đoạn văn 7-8 dòng
Chủ đề: Kỷ niệm đáng nhớ nhất trong ngày khai giảng đầu tiên
PT diễn đạt: tự sự + biểu cảm
IV. Luyện tập:
Bài tập 1: 
Em tán thành ý kiến trên vì nó đánh dấu bước ngoặt, sự thay đổi lớn lao trong cuộc đời mỗi con người: sinh hoạt trong môi trường mới, học nhiều điều -> tâm trạng vừa háo hức vừa hồi hộp , lo lắng
 Bài tập 2: về nhà
4. Củng cố: (2 phút)
Bài học em rút ra được qua tiết học nay?
HS: Trình bày.
GV: Hướng HS đến trách nhiệm của người con, người HS
5. Dặn dò: (1 phút)
Nắm nội dung bài.
Soạn bài mới.
IV. RKN:
Lớp 71:
Lớp 73:
Lớp 74: