Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Tuần 14 - Tiết 54: Tiếng gà trưa

Ngày soạn : 23/11/2009
Ngày giảng7A:
 7B:
Tuần: 14 - Tiết: 54
Tiếng gà trưa ( T2 )
	( Xuân Quỳnh )
A- Mục tiêu cần đạt
Cảm nhận được vẻ đẹp trong sáng, đằm thắm của những kỉ niệm về tuổi thơ 
B- Chuẩn bị
- GV: Giáo án
- HS: Soạn bài
C- Tổ chức các hoạt động dạy-học
*HĐ1- Khởi động
1- Tổ chức lớp 
- 7A : Có mặt.HS ; Vắng mặt..HS(.)
- 7B : Có mặt.HS ; Vắng mặt..HS(.)
2- Kiểm tra bài cũ:
+ Câu hỏi:
Câu 1: Đọc thuộc lòng đoạn 1 bài thơ tiếng gà trưa? Cảm hứng của tác giả trong bài thơ "Tiếng gà trưa"( Xuân Quỳnh) được khơi gợi từ điều gì?
Gợi ý: Người chiến sỹ trên đường hành quân chợt nghe tiếng gà nhảy ổ.
+ Nhận xét: 7A
7B
3- Bài mới( Giới thiệu): Gv tóm tắt nội dung tiết 1
* HĐ2- Hướng dẫn đọc hiểu văn bản
-Đọc đoạn thơ của VB? Nêu nội dung ?
- ở đoạn 2, “ Tiếng gà trưa” khơi dậy những hình ảnh thân thương nào từ thủa ấu thơ?
( H/ả những con gà mái mơ + h/ả những quả trứng hồng
H/ả người bà với những thương yêu, lo toan)
- Những con gà mái, những quả trứng hồng hiện ra qua những chi tiết?
- Nhận xét gì về từ ngữ, biện pháp nghệ thuật sử dụng trong khổ thơ? Tác dụng?
( phương thức tự sự + miêu tả kết hợp)
Sắc mầu của gà và trứng gợi tả vẻ đẹp riêng nào trong cuộc sống làng quê?
- Trong âm thanh của tiếng gà trưa, những kỉ niệm về tình bà cháu đã hiện về như thế nào?
- Chi tiết bà mắng cháu gợi cho em suy nghĩ gì?
(Hình ảnh em nhỏ trong bài thơ hiện ra ntn? )
( Lời bà mắng yêu vì bà muốn sau này cháu sẽ được xinh đẹp và hạnh phúc
- Chi tiết thể hiện tình cảm chân thực, giản dị mà sâu sắc trong tình yêu của bà dành cho cháu )
- Hình ảnh người bà chắt chiu từng quả trứng trên tay cho em cảm nghĩ gì ?
( Người bà thôn quê chịu thương, chịu khó chắt chiu từng niềm vui nhỏ trong cuộc sống con người còn nhiều vất vả, lo toan )
- Qua những kỉ niệm tuổi thơ của người cháu h/ả người bà hiện lên với những đức tính cao quý nào ?
- Em cảm nhận được gì về tình cảm bà cháu trong bài thơ?
- tình cảm bà cháu biểu hiện trong lời nói, cử chỉ, cảm xúc hết sức bình thường. Tại sao tình cảm ấy không phai mờ trong tâm hồn người cháu?
- từ “ Tiếng gà trưa” đ tác giả đã suy tư những gì?
- Vì sao tác giả cho rằng “ Tiếng gà trưa” mang bao nhiêu hạnh phúc?
( Tiếng gà, những ổ trứng hồng là hình ảnh của cuộc sống bình yên, no ấm. Tiếng gà thức dậy tình cảm gia đình, quê hương, là âm thanh bình dị của quê hương)
- ở khổ thơ cuối, biện pháp nghệ thuật nào đã được sở dụng? Tác dụng của nó?.. 
- ở khổ thơ cuối tác giả sử dụng dạng điệp ngư nào?
GV giảng: Từ tiếng gà cục tác cục ta mà nhớ lại, mà bồi hồi thương yêu vào cuộc chiến đấu hôm nay.
Tình yêu quê hương bắt đầu từ tình cảm gia đình tình bà cháu từ hình ảnh những quả trứng hồng.
II- Phân tích văn bản (tiếp)
2, Tiếng gà trưa khơi dậy những KN ấu thơ
“ ổ rơm hồng những quả trứng
Này con gà mái mơ
Khắp mình hoa đốm trắng
Này con gà mái vàng
Lông óng như mầu nắng”
- Tính từ gợi mầu sắc tưới sáng, điệp từ “ này” như 1 sự giới thiệu đầy hồ hởi, vui 
sướng, hân hoan như kéo quá khứ về với hiện tại
- Vẻ đẹp tươi sáng, đầm ấm, hiền hoà, bình dị trong cuộc sống làng quê VN – sự gắn bó của con người với gia đình, làng quê
* Nhớ đến bà và tình cảm bà dành cho cháu
“ Có tiếng bà vẫn mắng
Gà đẻ mà mày nhìn
Rồi sau này lang mặt
- Kỉ niệm về tuổi thơ dại xem trộm gà đẻ bị bà mắng
“ Tay bà khum soi trứng hình ảnh người bà đầy lòng yêu thương, chắt chiu dành dụm chăm lo cho cháu.
.sương muối 
 “ Ôi cái quần chéo go.
 .hồng sắc trứng” đ đeo đuổi tâm trí nhà thơ
đ Niềm vui mong ước của tuổi thơ ( được quần áo mới từ tiền bán gà ) mong ước ấy đi cả vào giấc ngủ của trẻ thơ
đ Tâm hồn trẻ thơ trong sáng, hồn nhiên, trân trọng, yêu quý bà 
đ Hình ảnh người bà nghèo nhưng hết lòng vì con cháu chịu đựng, nhẫn nại, hy sinh
đ Tình cảm bà cháu thật sâu nặng, thắm thiết ( bà chắt chiu, chăm lo cho cháu, cháu yêu thương kính trọng, biết ơn bà)
( Vì đó là tình cảm chân thành, ấm áp tình ruột thịt. Đó lá tình cảm gia đình, tình cảm quê hương, tình cảm cội nguồn không thể thiếu trong mỗi con người)
3, Những suy tư gợi lên từ “tiếng gà trưa”
- Suy tư về hạnh phúc: Hạnh phúc bình dị
- Suy tư về cuộc chiến đấu hôm nay
“ Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu Tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi cũng vì bà.
Vì tiếng gà cục tác
ổ trứng hồng tuổi thơ
đ Điệp ngữ cách quãng “ Vì” khẳng định niềm tin và mục đích chiến đấu hết sức cao cả ( vì Tổ quốc ) nhưng cũng hết sức bình dị ( Tiếng gà, ổ trứng hồng ) giữa buổi hành quân mà nghĩ suy, liên tưởng, bà và quê nghèo..
III- Tổng kết
1, Nghệ thuật: Chi tiết hình ảnh thơ tự nhiên, giản dị nhưng chân thành bởi cảm xúc.
2, ND : Tình yêu loài vật, yêu bà
 Bao trùm là tình yêu gia đình, yêu quê hương đất nước
* Ghi nhớ ( SGK )
*HĐ3-Hướng dẫn luyện tập
	- Học thuộc lòng 1 đoạn trong bài mà em thích 
	- Nêu cảm nghĩ về tình bà cháu
*HĐ4- Hoạt động nối tiếp
1- Câu hỏi và bài tập củng cố kiến thức : Khái quát nội dung bài
2- HDVN
 Học thuộc lòng bài thơ
 Phân tích nội dung, nghệ thuật
Xem trước bài; “ Điệp ngữ”