Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Tuần 16 - Tiết 62: Ôn tập văn biểu cảm

Ngày soạn : 03/12/2009
Ngày giảng7A:
 7B:
Tuần: 16 - Tiết: 62
ôn tập văn biểu cảm
A. Mục tiêu.
 Học sinh nắm vững những kiến thức cơ bản về văn biểu cảm; Phân biệt tự sự, miêu tả với tư cách là phương thức biểu đạt với yếu tố tự sự, miêu tả trong văn biểu cảm; Thấy rõ vai trò của tự sự, miêu tả đối với văn biểu cảm.
 Rèn cách lập ý, lập dàn bài và cách diễn đạt cho một bài văn biểu cảm.
C. Chuẩn bị:
 Gv: G/án; Dụng cụ dạy học.
 Hs: Học bài, chuẩn bị bài.
C- Tổ chức các hoạt động dạy-học
*HĐ1- Khởi động
1- Tổ chức lớp 
- 7A : Có mặt.HS ; Vắng mặt..HS(.)
- 7B : Có mặt.HS ; Vắng mặt..HS(.)
2- Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra chuẩn bị bài của học sinh
+ Nhận xét: 7A
7B
3- Bài mới( Giới thiệu): 
* HĐ2- Hướng dẫn ôn tập
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung kiến thức
*Ngữ liệu
? Thế nào là văn biểu cảm?
- Hs lần lượt trả lời, bổ sung.
? Muốn bày tỏ thái độ, tình cảm, sự đánh giá của mình cần phải có yếu tố gì? Tại sao?
? Em hãy cho biết, vai trò của miêu tả và tự sự trong văn biểu cảm là gì?
? Văn biểu cảm có gì khác so với văn miêu tả và văn tự sự? Lấy ví dụ?
+ Văn miêu tả nhằm tái hiện đối tượng -> để ta cảm nhận được nó. Còn ở văn biểu cảm: mượn đặc điểm, phẩm chất của đối tượng để nói lên suy nghĩ, cảm xúc của mình.
 + Văn tự sự tức là kể từ đầu đến cuối một sự việc nào đó. Còn trong văn biểu cảm chỉ kể những câu chuyện để lại ấn tượng sâu đậm ).
- Gv: Cần phân biệt tương đối rạch ròi 3 kiểu vb nhưng không nên tuyệt đối hóa ranh giới giữa 3 kiểu vb.
* HĐ3- Hướng dẫn luyện tập
? Khi làm một bài văn biểu cảm, em cần thực hiện những bước nào?
 + Tìm hiểu đề.
 + Tìm ý.
 + Lập dàn bài .
? Em hãy cho biết, văn biểu cảm gồm mấy loại?
Gồm 3 loại: Biểu cảm về sự vật; Biểu cảm về con người; Biểu cảm về tác phẩm .
? Dàn bài khái quát cho mỗi loại văn biểu cảm trên là gì?
( Học sinh chia làm 3 nhóm, mỗi nhóm viết ra vở một dàn bài khái quát cho một loại văn biểu cảm ).
- Gv gọi một vài đại diện trả lời.
- Lớp, gv nhận xét, bổ sung. 
- Hs thảo luận làm dàn ý, trình bày.
- Hs nhận xét, bổ sung.
- Gv nhận xét, bổ sung.
- Hs tập viết đoạn.
? Em hãy cho biết, từ phần ôn tập em rút ra kinh nghiệm gì cho bài viết văn biểu cảm học kỳ sắp tới?
- Hs trả lời.
- Gv nhận xét, bổ sung.
I. Bài học
1. Những kiến thức cơ bản về văn biểu cảm.
1,1. Khái niệm.
- Văn BC: là kiểu VB bày tỏ thái độ, tình cảm và sự đánh giá của con người với thiên nhiên, cuộc sống.
2,2. Vai trò của yếu tố tự sự và miêu tả trong văn b/c.
- Tự sự, miêu tả là phương tiện để người viết biểu hiện tình cảm.
- Thiếu 2 yếu tố trên thì tình cảm mơ hồ, kkông cụ thể vì tình cảm, cảm xúc của con người nảy sinh từ sự việc, cảnh vật cụ thể.
2. So sánh yếu tố miêu tả, tự sự trong văn biểu cảm với văn miêu tả, tự sự.
2,1. Văn tự sự.
 - Kể lại câu chuyện có đầu có cuối, có nguyên nhân, diễn biến, kết quả. (Tái hiện sự kiện)
2,2. Văn miêu tả.
 - Nhằm tái hiện đối tượng, để người đọc, người nghe hình dung được rõ về đối tượng ấy.
2,3. Văn biểu cảm.
 ~ mượn tự sự, miêu tả để bộc lộ thái độ, t/c và sự đánh giá của người viết.
II. Luyện tập.
 *Lập dàn ý cho đề văn BC: “Cảm nghĩ mùa xuân”.
Bước 1. Tìm hiểu đề, tìm ý.
- Kiểu VB: Phát biểu cảm nghĩ(văn BC)
- Đối tượng: Mùa xuân.
- Yêu cầu: bày tỏ thái độ, tình cảm, sự đánh giá.
- Mục đích: Yêu quý mùa xuân....
Bước 2. Lập dàn ý.
MB: - Giới thiệu mùa xuân.
 - Nêu cảm xúc chung.
TB: 
(1) Mx của thiên nhiên: cảnh sắc, thời tiết, khí hậu, cây cỏ, chim muông...
(2) Mùa xuân của con người: tuổi tác, nghề nghiệp, tâm trạng, suy nghĩ.
(3) Phát biểu cảm nghĩ
- Thích hay không thích mùa xuân? Vì sao?
- Kể, tả để bộc lộ cảm nghĩ thích hay không thích?
- Giải thích vì sao mong đợi? Không mong đợi mùa xuân?
KB: Nêu cảm xúc chung.
Bước 3: Diễn đạt.
*HĐ4- Hoạt động nối tiếp
1- Câu hỏi và bài tập củng cố kiến thức : Nhận xét thái độ của Hs trong tiết ôn tập.
2- HDVN
 - Hoàn thành dàn ý chi tiết, đoạn văn.
 - Làm dàn ý biểu cảm về tác phẩm văn học “Bánh trôi nước”. 
 - Chuẩn bị: Mùa xuân của tôi.