Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Tuần 23 - Ôn tập văn nghị luận câu đặc biệt

TUẦN 23
 Soạn 26/1 Dạy 29/1
 ÔN TẬP VĂN NGHỊ LUẬN
CÂU ĐẶC BIỆT
A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT .
 Giúp Hs :
- Nắm vững hơn bố cục và cách lập luận nội dung văn bản nghị luận, kiểu câu đặc biệt ; Biết sử dụng hiệu quả câu đặc biệt .
- Tiếp tục rèn kĩ năng về văn nghị luận : tìm hiểu đề , tìm ý.
B. CHUẨN BỊ
-G/v: Đáp án và những tình huống 
-H/s đọc kĩ các bài tục ngữ
C.TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC
 1. Ổn định lớp
2. Kiểm tra bài cũ :
 - Kiểm tra chuẩn bị ở nhà của học sinh.
3. Bài mới
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung cần đạt
Bố cục bài văn nghị luận gồm mấy phần?
Thế nào là câu đặc biệt ? Cho VD
Tác dụng của câu đặc biệt là gì
* Phần 1 : Lí thuyết
A. Văn nghị luận
Bố cục bài văn nghị luận gồm 3 phần: 
a. Mở bài: Nêu vấn đề có ý nghĩa với đời sống xã hội
b. Thân bài: Trình bày nội dung chủ yếu của bài có thể nhiều đoạn, mỗi đoạn có một luận điểm phụ
c. Kết bài: Nêu kết luận nhằm khẳng định tư tưởng thái độ quan điểm
 B. Câu đặc biệt
* Khái niệm: Câu đặc biệt là kiểu câu không cấu tạo theo mô hình chủ ngữ, vị ngữ
Trên tường có treo bức tranh
* Tác dụng câu đặc biệt?
+ Béc lé c¶m xóc.
+ LiÖt kª th«ng b¸o.
+ X¸c ®Þnh thêi gian, n¬i chèn.
+ Gäi ®¸p.
 * Phần 2: Bài tập
Bài tập trắc nghiệm
Câu 1:Câu đặc biệt là câu có đặc điểm nào sau đây
Có đầy đủ chủ ngữ vị ngữ
Chỉ có chủ ngữ hoặc vị ngữ
Không cấu tạo theo mô hình CN -VN
Cả ba ý trên
Câu 2: Tác dụng nào sau đây không phải của câu đặc biệt
Gọi đáp
Bộc lộ cảm xúc
Hỏi
Liệt kê thông báo
Câu 3: Câu đặc biệt có mấy tác dụng
Một
Hai
Ba
Bốn
Câu 4: Bố cục bài văn nghị luận có mấy phần
A. Hai phần	B. Ba phần	
C. Bốn phần	D. Năm phần
Câu 5: Yếu tố nào mang nội dung tư tưởng chủ đạo của bài văn nghị luận
A. Luận cứ	B. Lập luận	C. Luận điểm
Đáp án
Câu 1: C; Câu 2:C; Câu 3 D ; Câu 4 B ; Câu 5: C
Bài tập tự luận
Bài tập: Đặt câu đặc biệt theo bốn kiểu câu đã học
VD: Này! có việc gì đấy
 Một buổi chiều trên phố.
Bài tập 2: Viết đoạn văn ngắn có sử dụng câu đặc biệt (HS tự làm)
Bài tập 3: Lập dàn bài cho đề văn sau
1. Mở bài : 
- Nhận xét khái quát về vai trò quan trọng của sách trong đời sống của con người 
- Trích dẫn câu nói 
 2. Thân bài : 
a) Giải thích ý nghĩa câu nói : 
Sách là gì ?
+ Là kho tàng tri thức : Về thế giới tự nhiên , về đời sống con người, về kinh nghiệm sản xuất 
+ Là sản phẩm tinh thần : 
 - Sản phẩm của nền văn minh nhân loại 
 - Kết quả của quá trình lao động trí tuệ lâu dài 
 - Hàng hóa có giá trị đặc biệt 
+ Là người bạn tâm tình gần gũi :
 - Giúp ta hiểu điều hay lẽ phải trong đời 
 - Làm cho cuộc sống tinh thần thêm phong phú 
Tại sao sách là ngọn đèn sáng bất diệt của trí tuệ con người : 
+ Sách giúp ta hiểu biết về mọi lĩnh vực : 
 - Khoa học tự nhiên 
 - Khoa học xã hội 
+ Sách giúp ta vượt khoảng cách của không gian , thời gian :
 - Hiểu quá khứ, hiện tại, tương lai
 - Hiểu tình hình trong nước, ngoài nước 
b) Bình luận về tác dụng của sách 
+ Sách tốt :
 - Mở mang trí óc, nâng cao tầm hiểu biết 
 - Giúp con người khám phá giá trị của bản thân 
 - Chắp cánh cho ước mơ và khát vọng sáng tạo 
+ Sách xấu :
 - Tuyên truyền lối sống ích kỷ , thực dụng 
 - Gieo rắc những tư tưởng , tình cảm tiêu cực, ảnh hưởng xấu đến việc hình thành nhân cách 
 c) Thái độ đối với việc đọc sách :
 - Tạo thói quen và duy trì hứng thú đọc sách lâu dài 
 - Cần chọn sách tốt để đọc 
 - Phê phán và lên án sách có nội dung xấu 
 3. Kết bài :
Suy nghĩ về sách với đời sống hiện nay
GV đọc bài văn mẫu cho HS tham khảo 
Ngày nay,chúng ta ai cũng cần phải có kiến thức để nuôi sống mình và gia đình mình,nhưng kiến thức ở đâu ? Nó nằm trong những cuốn sách vì vậy sách là tài sản quý giá,là người bạn tốt của con người,chúng ta phải chăm chỉ đọc sách.
Sách là sản phẩm của trí tuệ con người,sách là tài sản vô cùng quý giá.Sách mang nhiều kiến thức phong phú,giúp ta có những kiến thức làm những cột mốc xuất phát để ta có thêm nhiều kiến thức khác.Sách lưu giữ nhiều kiến thức phong phú về nhiều lĩnh vực khác nhau:những cuộc khởi nghĩa của ông cha ta được ghi trong sử sách,những bài văn hay có trong sách Ngữ Văn,những bài Toán khó nhưng có nhiều cách giải hay trong sách Toán và Bài tập Toán...Những kiến thức này đều xuất phát trong những cuốn sách từ cổ chí kim.Nếu chúng ta còn thắc mắc về những điều mà mình chưa rõ thì thì sách sẽ giúp chúng ta cập nhật thông tin một cách đơn giản mà nhanh nhất.Chúng ta còn có thể giải mã được thắc mắc của chính mình và tìm hiểu thêm được nhiều kiến thức phong phú khác từ những cuốn sách hay mà quý giá.Sách đưa ta đến chân trời của kiến thức,một chân trời kiến thức vô tận,giúp ta mở rộng thêm hiểu biết,là chìa khoá mở ra tri thức giúp đỡ ta sau này khi chúng ta bước vào đời sống tự lập.Sách còn đưa ta đến nơi của những cảm xúc lãng mạn:những cảnh thiên nhiên rất đẹp và những nhân vật tốt bụng luôn cứu giúp người khi hoạn nạn;cho ta biết thêm những tình cảm tốt đẹp:đức tính trung thực,thuỷ chung...Sách giáo dục chúng ta trở thành người tốt.Ai cũng biết những người thành đạt,nổi tiếng trên thế giới như Bác Hồ,Lenin,Lê Quý Đôn...Họ là những con người rất ham đọc sách,luôn tìm tòi kiến thức từ sách vở.Rõ ràng sách luôn là tài sản quý báu,người bạn quan trọng của con người.
Có người hay hỏi rằng:"Đọc sách như thế nào để có hiệu quả cao ?".Chúng ta có thể đọc sách ở nhiều nơi:thư viện,nhà trường,vào thời gian rãnh rỗi khi đang ở nhà...Chúng ta phải lựa chọn sách để đọc,phù hợp với lứa tuổi mọi người.Có nhiều loại sách để chúng ta có thể lựa chọn nhưng phổ biến nhất là hai loại sách:loại thứ nhất là sách kiến thức phổ thông dùng cho học sinh và các học giả chuyên môn;loại thứ hai là sách có kiến thức chuyên môn,dùng để trau dồi cho chuyên môn.Khi đọc sách chúng ta phải vừa đọc,vừa ghi lại những ý quan trọng và những ý mà mình cần thiết nhất.Chúng ta nên ghi vào một cuốn sổ riêng để tiện sử dụng khi cần thiết chúng ta phải vận dụng những kiến thức học được trong sách vào cuộc sống hàng ngày,như vậy thì chúng ta có thể nhớ kĩ hơn những kiến thức học được trong sách.Chúng ta cần phải kiên trí đọc sách để tạo thành thói quen cho mình,phải đọc sách theo những điều trên đây thì mới cho ta hiệu quả cao của việc đọc sách.
Sách luôn là người bạn thân,luôn cần thiết đối với chúng ta dù cho khoa học,kĩ thuật phát triển cao đến đâu.Sách luôn là người bạn tri kỉ,cùng ta đi hết cuộc đời,sách luôn cần thiết đối với chúng ta cho dù khoa học,kĩ thuật phát triển thì sự phát triển của nó đều nhờ vào những kiến thức có trong sách.Chúng ta phải luôn nâng niu,bảo vệ sách,giữ gìn sách để chúng luôn luôn và mãi mãi là người bạn thân của chúng ta sau này.
Là người học sinh,chúng ta cần phải luôn luôn đọc sách vì nhờ vào việc đọc sách mà chúng ta mới có nhiều kiến thức về thế giới chúng ta đang sống và phát triển ra sao.Sách là tài sản quý giá,là người bạn thân tốt của con người.Chúng ta luôn luôn cần phải đọc sách cho dù khoa học,kĩ thuật phát triển đến đâu.
 4. Củng cố dặn dò
Học bài ,làm các BT SGK
Hoàn thiện bài Tập làm văn