Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Tuần 3 - Bài 3 - Tiết 9: Văn bản: Những câu hát về tình cảm gia đình

Tuần 3
Lớp :7a. Tiết:. Ngày dạy:  Sĩ số: ..Vắng:.
 7b. Tiết:. Ngày dạy:  Sĩ số: ..Vắng..
 7c. Tiết:. Ngày dạy:  Sĩ số: ..Vắng:.
 Bài:3. Tiết: 9. Văn bản.
Những câu hát về tình cảm gia đình
 I.Mục tiêu dạy học 
 1.Kiến thức 
-Bước đầu nắm được khái njệm ca dao –dân ca.
-Nắm được nội dung, ý nghĩa và một số hình thức nghệ thuật tiêu biểu của các bài ca dao về tình cảm gia đình
 2. Kĩ năng.
 Rèn luyện khả năng đọc hiểu các bài ca dao về tình cảm gia đình.
 .3.Tình cảm 
Giáo dục tình cảm yêu mến,thích thú với các làn điệu dân ca việt nam. Tình cảm yêu gia đính, người thân.
.II.Chuẩn bị .
-H/s đọc ,chuẩn bị bài ở nhà.
-G/v một số bài dân ca có cùng chủ đề về tình cảm gia đình
III.Tiến trình bài học .
ổn định tổ chức .
Kiểm tra bài cũ.
? Phương thức biểu đạt, cách xắp xếp bố cục của v/bản “Cuộc chia tay của những con búp bê”?
Bài mới . Giới thiệu bài
HĐGV
HĐHS
KTCĐ
HĐ1 H/dẫn đọc, tìm hiểu chung văn bản
- Giới thiệu khái niệm ca dao, dân ca.
Y/cầu đọc nội dung khái niệm (sgk)
? Em hãy đọc một vài bài ca dao mà em biết?
- Nhận xét 
- G/v giới thiệu một số làn điệu dân ca quen thuộc .
- Giới thiệu giọng đọc
- Y/cầu đọc đọc văn bản
- Y/cầu đọc chú giải
? Đặc điểm chung về nội dung của 4 bài ca?
? Chủ đề các bài ca?
- Đưa ra nội dung cần đạt
? Đặc điểm chung về hình thức của 4 bài ca?
- Đưa ra nội dung cần đạt
- Chú ý nghe
- Đọc, chú ý. 
- Đọc.
- Chú ý 
- Chú ý nghe.
- Chú ý , đọc
- Nhận xét
-Đọc chú thích(sgk)
- Trả lời,bổ sung ý kiến
- Trả lời
- Chú ý 
-Suy nghĩ, trả lời
- Chú ý 
I .Đọc, tìm hiểu chung.
* Khái niệm ca dao- dân ca
 (sgk 35)
1. Đọc, chú giải
2. Đặc điểm chung của các bài ca dao
- Cả 4 bài ca đều có nội dung về tình cảm gia đình: 
+ Bài 1: Nỗi nhớ cha mẹ 
+ Bài 2: Lòng kính yêu ông bà,tổ tiên
+ Bài 3: Lòng biết ơn ông bà cha mẹ
+ bài 4: Tình anh em
-Thể thơ lục bát, giọng điệu chữ tình, hình ảnh thơ quen thuộc.
HĐ2 H/dẫn tìm hiểu nội dung bài ca dao 1
-Y/cầu đọc nội dung bài ca dao1
? Bài ca sử dụng biện pháp nghệ thuật gì? Tác dụng của nó?
- Giảng bình:
- Đọc, chú ý 
- Suy nghĩ , trả lời.	 
- Nhận xét , bổ sung ý kiến.
- Chú ý , ghi vở.
II. Tìm hiểu chi tiết
1. Bài ca dao 1
- Nghệ thuật so sánh : Đặt công lao cha mẹ ngang tầm với sự vĩ đại , vĩnh cửu của thiên nhiên.
- Thể hiện lòng biết ơn cha mẹ ,khẳng định công lao cha mẹ 
HĐ3 H/dẫn tìm hiểu chi tiết bài ca dao 2
-Y/cầu đọc nội dung bài ca dao2
? Tâm trạng của nhân vật chữ tình được miêu tả trong hoàn cảnh thời gian , không gian nào?
- Kết luận:
? Hoàn cảnh đó gợi tâm trạng nào?
- Giảng bình:
- Đọc, chú ý nghe.
- Suy nghĩ ,trả lời.
-Chú ý .
- Trả lời, bổ sung ý kiến
- Chú ý , ghi vở.
2. Bài ca dao 2
- Thời gian: Chiều chiều: Lúc cuối ngày lặp đi lặp lại
- Không gian :Ngõ sau: Nơi kín đáo, ít người qua lại.
=> Gợi tâm trạng bồn ,cô đơn,Tủi cực. 
- Quê mẹ : Nơi có cha mẹ ,gia đình
=> Bài ca diễn tả nỗ nhớ cha mẹ ,nhớ quê hương da diết.
HĐ4 H/dẫn tìm hiểu chi tiết bài ca dao 3 
-Y/cầu đọc nội dung bài ca dao3
- Nỗi nhớ trong bài ca được gợi tả bằng hình ảnh nào?
- Kết luận.
 ? ý nghĩa của hình ảnh nuộc lạt mái nhà.?
- Chốt nội dung cần đạt.
? Tình cảm trong bài được diễn tả bằng từ nào? 
- Giảng bình:
- Đọc , chú ý 
- Trả lời, bổ sung ý kiến
- Chú ý , 
- Suy nghĩ ,trả lời.
- Bổ sung ý kiến 
- Chú ý nghe.
-Trả lời.
- Chú ý nghe, ghi vở.
3. Bài ca dao 3
-Dùng hình ảnh nuộc lạt mái nhà để diễn tả nỗi nhớ thương thấm thía.
+ Nuộc lạt gợi công công sức lao động của ông cha để tạo lập gia đình.
+ Nuộc lạt gợi mái nhà ấm cúng, gọi tình cảm kết nối bền chặt.
- Ngó lên ( trông lên) thể hiện tình cảm tôn kính của con cháu với ông bà.
HĐ5 H/dẫn tìm hiểu nội dung bài ca dao 4
-Y/cầu đọc nội dung bài ca dao 4
- Giải thích ý nghĩa các từ người xa, bác mẹ ,cùng thân.
? Từ đó em thấy tình cảm anh em được cắt nghĩa như thế nào?
- Chốt nội dung cần đạt.
? Chỉ ra chi tiết ví von trong bài, nêu ý nghĩa của chi tiết đó? 
- Giảng bình:
- Chú ý nghe.
- Suy nghĩ , trả lời.
- Bổ sung ý kiến.
- Chú ý 
- Trình bày ý kiến, nhận xét , bổ sung.
- Chú ý
4. Bài ca dao 4
- Anh em không phải người xa lạ 
- Đều có cùng cha mẹ sinh ra.
- Đều có quan hệ máu mủ ruột già.
- Anh em được ví như tay với chân liền 1 cơ thể không thể chia cắt.
=> Bài ca đề cao tình cảm anh em , nhắc nhở anh em đoàn kết thương yêu nhau.
Củng cố
Hệ thống hóa nội dung bài học.
Dặn dò
H/dẫn chuẩn bị bài ở nhà