Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 8 - Tuần 18 - Tiết 69: Hoạt động ngữ văn làm thơ 7 chữ

Ngày soạn: 15/12/2008
Tuần: 18 
Tiết: 69 
Hoạt động ngữ văn
LÀM THƠ 7 CHỮ
A. Mục tiêu cần đạt: 
	Giúp Học sinh.
	- Biết cách làm thơ bảy chữ với những yêu cầu tối thiểu. Đặt câu thơ 7 chữ biết ngắt nhịp 4/3, biết gieo đúng vần.
	- Tạo không khí mạnh dạn, sáng tạo vui vẻ.
B. Chuẩn bị :
	- Giáo viên: Giáo án, SGK.
	- Học sinh: Bài thơ 7 chữ do mình sáng tác.
C. Các bước lên lớp :
 I. Ổn định tổ chức:
II. Kiểm tra bài cũ:
III. Bài mới:
	1. Giới thiệu bài: 1’
Các em đã đợc tìm hiểu rất nhiều bài thơ 7 chữ. Tuổi trẻ với bao ớc mơ, hy vọng , bao rung động trong cuộc sống. Giờ học này chúng ta sẽ củng cố lại lý thuyết về thơ 7 chữ và thực hành bằng cách viết những bài thơ 7 chữ.
	2. Tiến trình bài giảng: 39ư
Thời
gian
Hoạt động của Thầy
Hoạt động của Trò
ND cần đạt
10’
Hoạt động 1: Ôn tập bài 15.
- Giáo viên chúng ta đã luyện tập phương pháp thuyết minh về 1 thể loại văn học ở bài 15.
? Muốn làm 1 bài thơ 7 chữ (4 câu hoặc 8 câu) chúng ta phải xác định được những yếu tố nào?
- Giáo viên chốt: Luật cơ bản là: "Nhất tam ngũ bất luận; nhị lục phân minh.
Trong câu thơ 7 tiếng. Các tiếng 1, 3, 5 có thể sử dụng vần bằng, trắc tuỳ ý, còn các tiếng 2, 4, 6 phải phân biệt rõ ràng chính xác.
- Xác định được số tiếng và số dòng của bài thơ.
- Xác định được bằng trắc cho từng tiếng trong bài thơ.
- Xác định đối, niêm giữa các dòng thơ.
- Xác định các vần trong bài thơ.
- Xác định cách ngắt nhịp.
I. Lý thuyết
15’
Hoạt động 2: HD Học sinh phân tích mẫu.
- Giáo viên đưa Bài tập: "Bánh trôi nước".
Gọi Học sinh đọc.
? Bài thơ viết theo thể thơ nào? Số câu? Số tiếng?
? Phân tích luật bằng, trắc?
? Nhận xét về niêm,đối?
? Cách ngắt nhịp ?
? Vần?
- 
Học sinh đọc.
- Thể thơ thất ngôn tứ tuyệt
4 câu, 28 tiếng.
Thân em vừa trắng lại vừa tròn
 B B B T T B B
Bảy nổi ba chìm với nước non
T T B B T T B
Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn
T T T B B T T
Mà em vẫn giữ tấm lòng son
B B T T T B B
- Bằng đối với trắc.
- Các cặp niêm: nổi - nát
 chìm - dầu ; nước - kẻ.
- 4/3 ; 2 / 2 / 3 .
- Vần: Vần chân, bằng (vần on)
 Tròn - non - son.
II. Phân tích Mẫu.
14’
Hoạt động 3: HD Học sinh luyện tập.
- Gọi Học sinh đọc Bài tập "tối" của Đoàn văn Cừ?
? Bài thơ đã bị chép sai: Hãy chỉ ra chỗ sai, nói lý do và thử tìm cách sửa lại cho đúng?
? Hãy làm tiếp 2 câu cuối theo ý mình trong bài thơ của Tú Xương mà người biên soạn đã giấu đi?
? Làm tiếp bài thơ dở dang dưới đây cho trọn vẹn theo ý mình?
- Giáo viên gọi 2 - 3 Học sinh đọc bài thơ của mình để cả lớp bình, nhận xét. Giáo viên đọc 1 số bài thơ mấu tiêu biểu đắc sắc.
- Học sinh đọc.
- Sau chữ "mờ " bỏ dấu phẩy.
- Sửa chữ "xanh " (tiếng 7 dòng 2) thành chữ "lê".
- Học sinh 1:
 " Đáng cho cái tội quân lừa dối.
Giữa khắp nhân gian vẫn gọi thầy".
- Học sinh 2:
Hoặc chế diếu chú Cuội cô đơn.
Nơi mặt trăng chỉ có đá cuội với bụi.
Cung trăng chỉ toàn đất cùng đá.
Hít bụi suốt ngày đã sướng chăng.
- Học sinh 3:
Cõi trần ai cũng trường mặt nó
Nay đến cung trăng bởi chị Hằng.
Câu thơ nguyên văn của Tú Xương:
Chứa ai chẳng chứa chứa thằng Cuội.
Tôi gớm gan cho cái chị Hằng.
- Phấp phới trong lòng bao tiếng gọi
Thoảng hương lúa chín gió đồng quê.
Học sinh đọc và bình bài hay.
III. Luyện tập.
Tập làm thơ
IV. Củng cố và hướng dẫn về nhà 5’
	1. Củng cố:
	- Điểm của thể thơ bảy chữ như thế nào?
	- Trình bày vần, đối, niêm trong thể thơ bảy chữ?
	2. Hướng dẫn về nhà:
 - Mỗi em làm 1 bài thơ 7 chữ.
 - Chuẩn bị bài ôn tập HK I.