Bài soạn môn Ngữ văn 7 - Tuần 26

Tuần: 26
Tiết: 97
Ngày soạn: 26/02/2011
Ngày dạy: 28/02/2011
VĂN BẢN: Ý NGHĨA VĂN CHƯƠNG
 (Hoài Thanh)
I. Mục tiêu : Qua bài học, học sinh nắm được:
 1. Kiến thức:
	- Sơ giản về Hoài Thanh.
- Quan niệm của tác giả về nguồn gốc cốt yếu, ý nghĩa, công dụng của văn chương.
- Nắm được luận điểm và cách trình bày luận điểm về một vấn đề văn học trong một văn bản nghị luận của nhà văn Hoài Thanh.
 2. Kĩ năng:
	- Đọc hiểu văn bản nghị luận văn học.
	- Xác định và phân tích luận điểm được triển khai trong văn bản nghị luận
 3. Thái độ:
- Bồi dưỡng lòng yêu thích văn chương .
II. Chuẩn bị :
	- Giáo viên chuẩn bị : Nghiên cứu SGK, SGV, soạn bài, 
 Một số tác phẩm văn học minh họa nội dung .
- Học sinh chuẩn bị : Đọc trước bài - trả lời câu hỏi, dẫn chứng minh họa cho nội dung văn bản . .
III. Các bước lên lớp :
 1. ổn định lớp : Kiểm tra sĩ số .
 2. Kiểm tra bài cũ :
? Học xong bài " Đức tính giản dị của Bác Hồ " em biết được gì ? Em có cảm nghị gì ?
3. Bài mới : 
Hoạt động dạy và học
Nội dung ghi bảng
Gọi hs đọc chú thích *
H: Nêu vài nét chính về tác giả, tác phẩm ?
- Hướng dẫn hs đọc văn bản và phần chú thích số.
H: Văn bản này thuộc thể loại nào?
H: Văn bản nghị luận về vấn đề gì ?
Gv phân biệt cho hs 2 loại :
 - Nghị luận CT, XH và nghị luận văn chương .
H : Văn bản chia làm mấy phần, nội dung từng phần .
Tìm hiểu nội dung chi tiết .
Gọi hs đọc lại phần 1 .
Cho hs thảo luận câu hỏi (1) SGK - Gọi hs trả lời - nhận xét - bổ sung .
H : Nhận xét cách nêu vấn đề của tác giả ?
H : Nhận xét của em về quan niệm của tác giả?
H : Lấy dẫn chứng minh họa ?
(Nguyễn Du viết Kiều ; Đặng Trần Côn viết Chinh phụ ngâm ... ) .
GV : Cội nguồn của rất nhiều tác phẩm văn chương xuất phát từ tình thương, lòng nhân ái
H : Quan niệm ấy có hoàn toàn chính xác hay không ?
- Nhưng chưa hoàn toàn đầy đủ .
GV : Còn có những quan điểm khác, lao động, nghi lễ, vui chơi ...
H : Tiếp theo tác giả nói về vấn đề gì ?
Gọi hs đọc câu 2 - cho hs thảo luận - gọi hs trả lời - nhận xét - bổ sung .
( dẫn chứng : Thân phận người lao động, người nông dân ... kết thức có hậu ... )
H : Chỉ ra những câu văn nói về tác dụng của văn chương ?
H : Phân tích, rút ra nội dung, ý nghĩa của từng câu đó ?
H : Nét đặc sắc trong gnhệ thuật nghị luận của tác giả ở đây là gì ?
H : Tóm lại, theo tác giả văn chương có công dụng, ý nghĩa gì ?
H : Lấy dẫn chứng làm sang tỏ ý vừa nêu? (yêu nước, căm thù giặc, yêu quê hương, nhân ái ...).
Tổng kết :
H : Nêu lại nghệ thuật đặc sắc của văn bản ?
H : Nội dung của văn bản là gì ?
H : Qua đây ta hiểu gì về tác giả ? (am hiểu, chân trọng, đề cao văn chương ) .
Luyện tập :
Gọi hs đọc yêu cầu bài tập, cho hs thảo luận ý giải thích; thi làm ý chứng minh .
I/ Tìm hiểu chung :
 1. Tác giả, tác phẩm .
 2. Đọc, Chú thích : 
3. Thể loại: Nghị luận văn chương : Làm sáng tỏ nguồn gốc, ý nghĩa văn chương.
4. Bố cục : 2 phần .
- Từ đầu ... "Vị tha " : Nguồn gốc cốt yếu, nhiệm vụ của văn chương .
- Còn lại : Công dụng của văn chương .
II/ Phân tích :
1. Nguồn gốc cốt yếu cuả văn chương .
- Đời xưa ... nguồn gốc của thơ ca - > khi con người có cảm xúc mãnh liệt => Thương người, thương muôn vật, muôn loài 
-> Cách vào đề tự nhiên, hấp dẫn .
=> Quan điểm đúng đắn, sâu sắc .
2. Nhiệm vụ :
- Văn chương hình dung sự sống .
- Văn chương sáng tạo .
-> Phản ánh cuộc sống ( bằng hình ảnh, hình tượng ) .
Dựng lên những hình ảnh, ý tưởng cho cuộc sống trong tương lai .
3. Công dụng của văn chương :
- Một người ... hay sao ?
- Văn chương gây ... nghìn lần .
- Từ khi ... mới hay .
- Nếu ... nghèo nàn .
-> Lập luận chặt chẽ, sáng sủa, vừa có lý lẽ, vừa có cảm xúc, hình ảnh .
=> Văn chương khơi dậy, nuôi dưỡng làm giàu những tình cảm tốt đẹp của con người, làm đẹp cuộc sống.
III/ Tổng kết :
1. Nghệ thuật .
2. Nội dung .
IV/ Luyện tập .
4. Củng cố : 
- Tiết học giúp em biết gì ? Gợi cho em suy nghĩ gì ?Giáo dục tình cảm, ý thức học văn chương; tích hợp cách viết văn nghị luận .
5. Đánh giá:
6. Dặn dò : 
- Học bài .
- Tiếp tục làm bài luyện tập
Tiết: 98
Ngày soạn: 25/02/2011
KIỂM TRA VĂN
I. Mục tiêu :
1. Kiến thức: Kiểm tra toàn diện kiến thức về văn bản đã học từ đầu kỳ II .
2. Kĩ năng: Rèn kỹ năng làm bài .
3. Thái độ: Bồi dưỡng ý thức học bài, làm bài nghiêm túc .
II. Chuẩn bị :
	- Giáo viên chuẩn bị : Nghiên cứu ra đề, đáp án phù hợp .
	- Học sinh chuẩn bị : học bài kỹ .
III. Các bước lên lớp :
1. Ổn định lớp : Kiểm tra sĩ số .
2. Phát đề .
- GV phát đề đã phô tô sẵn cho học sinh.
- HS nhận đề và điền thông tin cần thiết trước khi làm bài.
3. Bao quát .
GV bao quát lớp và kịp thời nhắc nhở đối với những học sinh có thái độ làm bài không nghiêm túc.
4. Thu bài - nhận xét .
5. Dặn dò .
- Học, ôn lại những kiến thức vừa kiểm tra
- Chuẩn bị bài : Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động ( tiếp theo ) .
ĐỀ RA
Phần 1. Trắc nghiêm (2 điểm): Khoanh tròn vào một phương án đúng.
1. Trong những câu tục ngữ sau, câu nào không nói về việc học?
A. Muốn biết phải hỏi, muốn giỏi phải học.
B. Chớ thấy sóng cả mà ngã tay chèo. 
C. Không cày không có thóc, không học không biết chữ. 
D. Có học mới hay, có cày mới biết
2. Trong các câu dưới đây, câu nào không phải tục ngữ?
A. Một lượt tát, một bát cơm. 
B. Đói cho sạch, rách cho thơm. 
C. Mặt dơi tai chuột. 
D. Người đẹp vì lụa, lúa tốt vì phân.
3. Câu tục ngữ “Nhất thì, nhì thục” Khuyên người làm ruộng điều gì?
A.Không được sao nhãng việc đồng áng. 
B. Không được quyên thời vụ. 
C.Không được sao nhãng việc đồng áng và quyên thời vụ . 
D. Phải làm cho đất tốt.
4. Nối các câu tục ngữ có ý nghĩa gần gũi nhau ở cột A với cột B.
Cột A
Cột B
1. Lời nói, gói vàng.
1
a. Một miếng khi đói bằng một gói khi no
2. Lá lành đùm lá rách.
2
b. Có học mới biết, có đi mới đến.
3. Đi một ngày đàng, học một sàng khôn
3
c. Người làm ra của, chứ của không làm ra người.
4. Gần mực thì đen, gần đèn thì rạng.
4
d. Một lời nói, một đọi máu.
5. Một mặt người bằng mười mặt của.
5
e. Ở bầu thì tròn, ở ống thì dài.
Phần 2. Tự luận (8 điểm)
1. Trong văn bản “Đức tính giản dị của Bác Hồ”, tác giả Phạm văn Đồng đã dùng những dẫn chứng nào để chứng minh đức tính giản dị của Bác Hồ trong đời sống, trong quan hệ với mọi người? (4 điểm)
2. Viết đoạn văn từ 7 đến 10 câu chứng minh lòng yêu nước của dân tộc ta. (4 điểm)
ĐÁP ÁN VÀ BIỂU ĐIỂM
Phần 1. Trắc nghiêm (2 điểm): Khoanh tròn vào một phương án đúng.
Câu
1
2
3
4
Đáp án
B
C
C
1 - d ; 2 - a ; 3 - b ; 4 - e ; 5 - c
Phần 2. Tự luận (8 điểm)
1. Trong văn bản “Đức tính giản dị của Bác Hồ”, tác giả Phạm văn Đồng đã dùng những dẫn chứng nào để chứng minh đức tính giản dị của Bác Hồ trong đời sống, trong quan hệ với mọi người? (4 điểm)
- Bữa cơm, đồ dùng: (1,5 điểm)
+ vài ba món giản đơn.
+ Khi ăn không để rơi vãi hạt cơm nào.
+ Ăn xong, cái bát sạch và thức ăn được sắp tươm tất.
- Cái nhà: (1 điểm)
+ Vài ba phòng, luôn lộng gió và ánh sáng, phảng phất hương thơm của hoa vườn
- Lối sống: (1,5 điểm)
+ Suốt đời làm việc, suốt ngày làm việc từ việc nhỏ đến việc lớn.
+ Ít người giúp việc, luôn tự làm việc.
+ Đặt tên cho các đồng chí giúp việc những cái tên mà gộp lại là ý chí chiến đấu và chiến thắng.
2. Viết đoạn văn từ 7 đến 10 câu chứng minh lòng yêu nước của dân tộc ta. (4 điểm)
Yêu cầu:
- Về nội dung: Lòng yêu nước của dân tộc ta (có dẫn chứng)
- Về hình thức: Đoạn văn từ 7 đến 10 câu, diễn đạt rõ ràng, đúng chính tả, ngữ pháp.
Tiết: 99
Ngày soạn: 25/02/2011
CHUYỂN ĐỔI CÂU CHỦ ĐỘNG THÀNH CÂU BỊ ĐỘNG (TIẾP THEO)
I. Mục tiêu : Qua bài học học sinh nắm được:
 1. Kiến thức:	
- Củng cố kiến thức về câu chủ động và câu bị động, tác dụng của việc chuyển đổi.
- Quy tắc chuyển đổi câu chủ động thành mỗi kiểu câu bị động .
 2. Kĩ năng: 
- Rèn luyện thao tác chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động và ngược lại
- Đặt câu chủ động hay bị động phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp.
 3. Thái độ: Bồi dưỡng ý thức sử dụng câu phù hợp mục đích, văn cảnh .
II. Chuẩn bị :
	- Giáo viên chuẩn bị : Nghiên cứu SGK, SGV, soạn bài.
	- Học sinh chuẩn bị : Đọc trước bài - trả lời câu hỏi .
III. Các bước lên lớp :
 1. Ổn định lớp : Kiểm tra sĩ số .
 2. Kiểm tra bài cũ :
- Thế nào là câu chủ động ? cho ví dụ ?
- Thế nào là câu bị động ? cho ví dụ ?
- Nêu mục đích của việc chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động .
 3. Bài mới : 
Hoạt động dạy và học
Nội dung ghi bảng
- Tìm hiểu cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động .
Gv đưa bảng phụ ghi 2 câu ví dụ .
Gọi hs đọc câu 1 - cho hs thảo luận 
Gọi hs nêu điểm giống nhau .
H : Vì sao em biết đó là câu bị động ?
Gọi hs nêu điển khác nhau .
Gv đưa bảng phụ ghi câu chủ động của 2câu bị động trên cho hs so sánh (nội dung, vị trí từ ngữ ) .
Gọi hs đọc câu 2 - cho hs nêu nhận xét - gv dùng bảng phụ (gắn). 
Thực hiện thao tác chuyển đổi cho hs theo dõi
Gọi hs đọc câu 3- cho hs thảo luận - gọi hs trả lời - nhận xét - bổ sung . 
H : Qua tìm hiểu em hãy cho biết cách
I/ Cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động :
1. Ví dụ :
+ Giống : 	- Cùng nói về một sự việc .
	- Cùng là câu bị động .
+ Khác :	- Câu (a) có từ được .
	- Câu (b) không có từ được .
(a) Chuyển từ (cụm từ) chỉ đối tượng lên đầu câu, thêm từ bị hoặc được sau từ, cụm từ ấy .
(b) Chuyển từ, (cụm từ) chuyển đối tượng lên đầu câu; lược bỏ hoặc biến từ (cụm từ) chỉ chủ thể thành bộ phận không bắt buộc .
chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động ?
H : Có phải cứ có từ bị, được là câu bị động không ?
Gọi hs đọc ghi nhớ .
Luyện tập :
- Gọi hs đọc yêu cầu BT1 - cho hs làm vào PHT lớn - đưa kết quả lên bảng, nhận xét, bổ sung .
- Gọi hs đọc yêu cầu BT2 - cho hs làm thi - nhận xét - bổ sung .
- Gọi hs đọc yêu cầu BT3 - cho hs viết - gọi một số hs đọc, nhận xét, bổ sung .
H : Em hãy cho một câu chủ động rồi đổi
thành những câu bị động tương ứng .
H : Xác định kiểu câu (CĐ - BĐ) của 2 câu sau đây ? Chuyển đổi thành những kiểu tương ứng ?
H : Nhận xét 2 câu bị động (2) .
Gv : Tùy văn cảnh, đối tượng chuyển đổi cho phù hợp (rõ nghĩa, có tác dụng) -> Giáo dục .
2. Ghi nhớ :
- Hai cách chuyển đổi :
- Không phải cứ có bị, được là câu bị động 
II/ Luyện tập :
1,a. Ngôi ... xây từ ...
 Ngôi ... được xây ...
 b. Tất cả ... làm bằng ...
 Tất cả ... được ...
 c. Con ngựa ... buộc ...
 Con ngựa ... được buộc ...
 d. Một ... dựng lên ...
 Một ... được dựng lên ...
2.a. Em bị ... (được) .
 b. Ngôi nhà ấy ...
 c. Sự khác biệt ...
-> Được : Tích cực - mong muốn .
 Bị : Tiêu cực - không .
3. Viết đoạn văn .
* Bổ sung 
- Câu chủ động
Nắng bốc hương hoa Tràm thơm ngây ngất 
- Câu bị động ... IỂU CHUNG VỀ PHẾP LẬP LUẬN GIẢI THÍCH
I.MỤC TIÊU BÀI DẠY.
1. Kiến thức: 
- B­íc ®Çu n¾m ®­îc môc ®Ých, tÝnh chÊt vµ yÕu tè cña kiÓu bµi v¨n nghÞ luËn gi¶i thÝch, nhËn diÖn vµ ph©n tÝch c¸c ®Ò bµi nghÞ luËn gi¶i thÝch, so s¸nh víi c¸c ®Ò nghÞ luËn chøng minh
2. Kĩ năng: Nhận biết văn giải thích
3. Thái độ:.
II. CHUẨN BỊ.
1. Của giáo viên: bảng phụ, tranh ảnh
2. Của học sinh: soạn bài
III. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP.
1. Ổn định tổ chức lớp: kiểm tra sĩ số
2. Kiểm tra bài cũ:
3. Giảng bài mới,củng cố kiến thức, rèn kĩ năng.
Hoạt động dạy và học
Nội dung ghi bảng
Ho¹t ®éng 1 :
* Cã hs hái :
+ V× sao l¹i cã m­a?
+ H¹nh phóc lµ g×?
+ T¹i sao l¹i cã hiÖn t­îng ®éng ®Êt?
- Gv ®­a thªm VD : V× sao n­íc biÓn mÆn?
- Gv chèt : Muèn gi¶i thÝch ng­êi ta ph¶i cã sù hiÓu biÕt nhÊt ®Þnh vÒ vÊn ®Ò ®ã.
(?) VÊn ®Ò cÇn gi¶i thÝch trong v¨n nghÞ luËn lµ g×?
- Hs tr¶ lêi
(?) Tõ ®ã, hs ®­a ra nhËn xÐt : VÊn ®Ò gi¶i thÝch trong v¨n nghÞ luËn cã kh¸c so víi vÊn ®Ò gi¶i thÝch trong ®êi sèng?
(?) VËy, môc ®Ých gi¶i thÝch trong v¨n nghÞ luËn lµ g×?VÊn ®Ò gi¶i thÝch trong VB nµy lµ g×?
- Hs tr¶ lêi
(?) Theo em, ®o¹n v¨n nµy gióp em hiÓu ®iÒu g×?
(?) Nh­ vËy, t¸c gi¶ ®· gi¶i thÝch b»ng c¸ch nµo?
(?) Em h·y chØ ra mèi quan hÖ gi÷a c©u : “ VËy khiªm tèn lµ g×? ” víi nh÷ng c©u cßn l¹i trong ®o¹n v¨n?
(?) Trong ®o¹n v¨n nµy, t¸c gi¶ ®· sö dông kiÓu c©u g×?
(?) VËy ®o¹n v¨n nµy t¸c gi¶ gi¶i thÝch b»ng c¸ch nµo?
(?) §o¹n v¨n tiÕp theo t¸c gi¶ viÕt vÒ néi dung g×?
® C©u 1 : Nªu c©u hái
Nh÷ng c©u cßn l¹i tr¶ lêi cho c©u hái 
(?) Theo em, b»ng c¸ch nµo ng­êi viÕt ®· tr¶ lêi c©u hái “ T¹i sao con ng­êi l¹i ph¶i khiªm tèn?
I. T×m hiÓu vÒ nhu cÇu gi¶i thÝch
1. Gi¶i thÝch trong ®êi sèng :
- Môc ®Ých : Gióp cho ng­êi ta hiÓu nh÷ng ®iÒu ch­a biÕt.
2. Gi¶i thÝch trong v¨n nghÞ luËn :
-Môc ®Ých : 
+ HiÓu râ vÊn ®Ò
+ N©ng cao nhËn thøc, trÝ tuÖ vµ båi d­ìng t­ t­ëng, t×nh c¶m cho con ng­êi
II. T×m hiÓu vÒ phÐp lËp luËn gi¶i thÝch
- VB “ Lßng khiªm tèn ”
1. VÊn ®Ò gi¶i thÝch : Lßng khiªm tèn
2. C¸ch gi¶i thÝch
- Nªu lªn lîi Ých cña lßng khiªm tèn
- Nªu ®Þnh nghÜa
- §Æt c©u hái : lµ g×?
- Nªu biÓu hiÖn cña lßng khiªm tèn
§Æt c©u hái : nh­ thÕ nµo?
- So s¸nh, ®èi chiÕu
® T×m ra nguyªn nh©n
§Æt c©u hái : v× sao, t¹i sao?
- Lµm thÕ nµo ®Ó trë thµnh ng­êi khiªm tèn? (lµm g×, b»ng c¸ch nµo?)
® §Æt c©u hái vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái :
- Lµ g×?
- Nh­ thÕ nµo?
- T¹i sao?
- Lµm thÕ nµo?
III. Bè côc vµ ph­¬ng ph¸p lËp luËn
1. Bè côc : 3 phÇn
2. Ph­¬ng ph¸p lËp luËn
Sö dông hîp lý c¸c ph­¬ng ph¸p lËp luËn
IV. Ghi nhí (SGK, 71)
V. LuyÖn tËp
IV. DẶN DÒ: 
- Hoàn thành các bài tập.
- chuẩn bị bài: Sống chết mặc bay.
Tiết: 105 - 106	Ngày soạn 10/ 03/ 2011
SỐNG CHẾT MẶC BAY
I.MỤC TIÊU BÀI DẠY.
1. Kiến thức: 
- Néi dung hiÖn thùc vµ ý nghÜa t­ t­ëng cña truyÖn, thÓ hiÖn qua viÖc miªu t¶ mét tªn quan phñ v« tr¸ch nhiÖm tíi t¸ng tËn l­¬ng t©m ®èi víi tÝnh m¹ng vµ tµi s¶n c¶u nh©n d©n.
2. Kĩ năng:
- Nh÷ng gi¸ trÞ ®Æc s¾c cña truyÖn
3. Thái độ: Phê phán thói quan liêu, thờ ơ.
II. CHUẨN BỊ.
1. Của giáo viên: bảng phụ, tranh ảnh
2. Của học sinh: soạn bài
III. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP.
1. Ổn định tổ chức.
2. Kiểm tra bài cũ:
3. Giảng bài mới,củng cố kiến thức, rèn kĩ năng.
Hoạt động dạy và học
Nội dung ghi bảng
* Giới thiệu bài.
Ho¹t ®éng 1 :
(1) Dùa vµo chó thÝch *, h·y giíi thiÖu ®«i nÐt vÒ t¸c gi¶ vµ hoµn c¶nh s¸ng t¸c v¨n b¶n?
Gäi hs ®äc vµ yªu cÇu hs x¸c ®Þnh :
- ThÓ lo¹i
- Gi¶i thÝch tõ khã
- Bè côc
- Tãm t¾t ng¾n gän ND cèt truyÖn
(?) Träng t©m miªu t¶ n»m ë ®o¹n nµo?
(§o¹n 2)
(2) §äc kü toµn truyÖn, theo dâi m¹ch truyÖn tõ ®Çu ®Õn cuèi, chóng ta thÊy t¸c gi¶ ®· sö dông nh÷ng biÖn ph¸p nghÖ thuËt chñ yÕu nµo? Tr×nh bµy hiÓu biÕt cña em vÒ nh÷ng biÖn ph¸p NT nµy?
(Hs dùa vµo c©u 2 vµ 3 trong SGK, phÇn “ §äc – hiÓu VB ” ®Ó tr¶ lêi.
* Gv chuyÓn ý sang ph©n tÝch
* Giới thiệu bài.
Ho¹t ®éng 2 :
(3) PhÐp t­¬ng ph¶n ®­îc t¸c gi¶ sö dông trong VB ntn?
(4) C¶nh hé ®ª ®­îc miªu t¶ ntn?
(5) Trong ®×nh, quan phô mÉu vµ ®¸m nha l¹i, lÝnh tr¸ng ë ®©y còng ®ang lµm nhiÖm vô hé ®ª. Nh­ng h·y xem hä hé ®ª ntn?
(6) T¸c gi¶ ®Æc biÖt chó ý miªu t¶ ai? Dùa vµo ®©u mµ em biÕt ®iÒu ®ã?
(7) Cïng trong mét thêi ®iÓm, cïng trªn mét mÆt ®ª nh­ng l¹i diÔn ra hai c¶nh t­îng hoµn toµn tr¸i ng­îc nhau, em cã nhËn xÐt g× vÒ NT miªu t¶ ®ã cña t¸c gi¶?
- M©u thuÉn gi÷a v¸n bµi cña quan ®ang ®Õn håi quyÕt ®Þnh vµ t×nh thÕ gay cÊn cña khóc ®ª mçi lóc cµng nguy cÊp.
(8) Theo dâi ®o¹n cuèi VB, cho biÕt t¸c gi¶ ®· kÕt hîp ng«n ng÷ miªu t¶ víi biÓu c¶m ntn? T¸c dông cña c¸ch dïng ng«n ng÷ nµy?
(9) Th¶o luËn : C¶m nhËn cña em vÒ gi¸ trÞ cña truyÖn “ Sèng chÕt mÆc bay ” vÒ ND ph¶n ¸nh hiÖn thùc? ND nh©n ®¹o? §Æc s¾c NT?
I.T×m hiÓu chung
1. T¸c gi¶ : Lµ mét trong sè Ýt ng­êi cã thµnh tùu ®Çu tiªn vÒ thÓ lo¹i truyÖn ng¾n hiÖn ®¹i.
2. T¸c phÈm :
- ThÓ lo¹i : truyÖn ng¾n hiÖn ®¹i
- Bè côc :
+Tõ ®Çu ® “ Háng mÊt ” : C¶nh d©n chóng hé ®ª
+ TiÕp theo ® “ §iÕu mµy ! ” ® C¶nh quan phñ vµ nha l¹i ®¸nh tæ t«m.
+ Cßn l¹i : C¶nh ®ª vì, nh©n d©n l©m vµo c¶nh th¶m sÇu kÓ sao cho xiÕt 
- Tãm t¾t : TruyÖn kÓ chuyÖn mét “ quan phô mÉu ” ung dung ¨n ch¬i bµi b¹c trong c¶nh vì ®ª, nh©n d©n trªn mét vïng réng lín ch×m ®¾m trong th¶m ho¹. 
Hết tiết 1
II. Ph©n tÝch
1. C¶nh hé ®ª
- Ng­êi rÊt ®«ng
- Lµm viÖc rÊt vÊt v¶
- ¢m thanh dån dËp, ån µo
- Søc ng­êi ngµy cµng gi¶m, mµ søc trêi th× ngµy cµng t¨ng.
2. C¶nh trong ®×nh
- N¬i ë : Cao vµ v÷ng ch·i
- Thµnh phÇn : Quan phô mÉu, c¸c nha l¹i, lÝnh lÖ, ngêi nhµVai vÕ trËt tù nh­ mét triÒu ®×nh thu nhá.
- Quan phô mÉu :
+ Cã kÎ hÇu ng­êi h¹
+ VËt dông sang träng, ®Çy ®ñ
+ Giäng nãi uy nghiªm
+ Cã ng­êi ngåi hÇu bµi
® NT t¶ thùc, t« ®Ëm sù ®èi lËp tõng chi tiÕt cô thÓ, sinh ®éng. Qua ®ã hÐ më sù v« tr¸ch nhiÖm cña “ quan cha mÑ ” ®èi víi d©n.
Þ KÕt hîp gi÷a t­¬ng ph¶n, t¨ng cÊp, t¸c gi¶ v¹ch trÇn bé mÆt v« tr¸ch nhiÖm, tµn ¸c “ lßng lang d¹ thó ” cña quan phô mÉu.
3. C¶nh ®ª vì
“ Kh¾p mäi n¬ingËp hÕt ”
® ng«n ng÷ miªu t¶
“ KÎ sèng kh«ng cã chçkÓ sao cho xiÕt”
® ng«n ng÷ biÓu c¶m
Þ ThÓ hiÖn t×nh c¶m nh©n ®¹o cña t¸c gi¶
III. Tæng kÕt
IV. LuyÖn tËp
IV. DẶN DÒ: 
- So¹n “ Nh÷ng trß lè hay lµ Va-ren vµ Phan Béi Ch©u ”
Tiết: 107	Ngày soạn 10/ 03/ 2011
CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH
I.MỤC TIÊU BÀI DẠY.
1. Kiến thức:
- N¾m ®­îc c¸ch thøc cô thÓ trong viÖc lµm mét bµi v¨n lËp luËn gi¶i thÝch
2. Kĩ năng:
- BiÕt ®­îc nh÷ng ®iÒu cÇn l­u ý vµ nh÷ng lçi cÇn tr¸nh trong lóc lµm bµi
3. Thái độ: Lập luận giải thích trong sáng
II. CHUẨN BỊ.
1. Của giáo viên: bảng phụ, tranh ảnh
2. Của học sinh: soạn bài
III. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP.
1. Ổn định tổ chức lớp: Kiểm tra sĩ số
2. Kiểm tra bài cũ:
3. Giảng bài mới,củng cố kiến thức, rèn kĩ năng.
Hoạt động dạy và học
Nội dung ghi bảng
* Giới thiệu bài.
Ho¹t ®éng 1 : 
(1) §Ò bµi nªu ra yªu cÇu g×? §Ó gi¶i thÝch c©u tôc ng÷ trªn, em ph¶i t×m hiÓu nghÜa ®en vµ nghÜa bãng cña c©u TN. NghÜa ®en vµ nghÜa bãng ë ®©y lµ g×?
(2) H·y tiÕp tôc t×m ý cho ®Ò v¨n trªn b»ng c¸ch ®Æt c©u hái.
Ho¹t ®éng 2 :
Còng nh­ trong bµi v¨n CM, bµi v¨n GT còng cã bè côc ba phÇn. H·y nªu nhiÖm vô cña mçi phÇn?
Ho¹t ®éng 3 :
§Ó viÕt phÇn më bµi kh«ng chØ cã mét c¸ch mµ cã nhiÒu c¸ch kh¸c nhau
* Gäi hs ®äc 3 MB trong SGK, tr. 85
* Gäi hs ®äc 3 ®o¹n phÇn TB.
(?)NhËn xÐt vÒ c¸ch liªn kÕt ®o¹n, c¸ch gi¶i thÝch nghÜa ®en, nghÜa bãng?
* Gäi hs ®äc phÇn KB vµ nh¾c nhë : Cã nhiÒu c¸ch kÕt bµi kh¸c nhau nh­ng MB vµ KB ph¶i t­¬ng øng víi nhau.
* Gäi hs ®äc GN (SGK, 86)
I. C¸c b­íc lµm bµi v¨n lËp luËn gi¶i thÝch
1. T×m hiÓu ®Ò vµ t×m ý
- Yªu cÇu : Gi¶i thÝch c©u tôc ng÷
- T×m ý :
+Lµ g×?
· NghÜa ®en : §i mét ngµy ®­êng th× sÏ cã mét sµng kh«n.
· NghÜa bãng : §i ®©y ®i ®ã th× më réng tÇm hiÓu biÕt, kh«n ngoan tõng tr¶i.
+T¹i sao?
· §i nhiÒu häc ®­îc nhiÒu ®iÒu m×nh ch­a biÕt ® më mang kiÕn thøc.
· §i nhiÒu tÝch luü ®­îc nhiÒu kiÕn thøc ® vËn dông vµo ®êi sèng.
· V× ®©y lµ mong ­íc bao ®êi cña ng­êi n«ng d©n sau luü tre xanh muèn ®i ®©y ®i ®ã ®Ó më réng tÇm hiÓu biÕt.
2. LËp dµn ý
3. ViÕt bµi
a.ViÕt MB : 3 c¸ch :
- §i th¼ng vµo vÊn ®Ò
- §èi lËp hoµn c¶nh víi ý thøc
- Nh×n tõ chung tíi riªng
b.ViÕt TB :
* Chó ý khi chuyÓn ®o¹n sö dông c¸c tõ, ng÷, c©u liªn kÕt nh­ : thËt vËy, tr­íc tiªn, qu¶ thËt,
- Gi¶i thÝch nghÜa ®en : GT nghÜa tõng tõ, tõng vÕ råi nghÜa cña c¶ c©u.
- Kh¸i qu¸t thµnh tÝnh quy luËt, nghÜa më réng.
c.ViÕt KB :
* Ghi nhí (SGK, 86)
II. Luyện tập
IV. DẶN DÒ:
- So¹n : “ LuyÖn tËp lËp luËn gi¶i thÝch ”
Tiết: 108	Ngày soạn 17/ 03/ 2011
LUYỆN TẬP LẬP LUẬN GIẢI THÍCH;
VIẾT BÀI TẬP LÀM VĂN SỐ 6 Ở NHÀ
I.MỤC TIÊU BÀI DẠY.
1. Kiến thức: 
- Cñng cè nh÷ng hiÓu biÕt vÒ c¸ch lµm bµi v¨n lËp luËn GT.
- VËn dông ®­îc nh÷ng hiÓu biÕt ®ã vµo viÖc lµm mét bµi GT cho mét nhËn ®Þnh, mét ý kiÕn vÒ mét vÊn ®Ò quen thuéc.
2. Kĩ năng:
- TiÕp tôc rÌn luyÖn vµ cñng cè c¸c kü n¨ng t×m hiÓu ®Ò, t×m ý, lËp dµn ý, nhËn xÐt dµn ý, ph©n tÝch tõng luËn ®iÓm trong dµn ý thµnh ®o¹n v¨n hoµn chØnh
3. Thái độ:.
II. CHUẨN BỊ.
1. Của giáo viên: bảng phụ, tranh ảnh
2. Của học sinh: soạn bài
III. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP.
1. Ổn định tổ chức.
2. Kiểm tra bài cũ:
3. Giảng bài mới,củng cố kiến thức, rèn kĩ năng.
Hoạt động dạy và học
Nội dung ghi bảng
* Giới thiệu bài.
Ho¹t ®éng 1:
(1) Khi tiÕn hµnh t×m hiÓu ®Ò, chóng ta ph¶i t×m hiÓu nh÷ng vÊn ®Ò g×? Cô thÓ vÊn ®Ò trªn sÏ ntn?
(2) §Ó gi¶i thÝch ®­îc ND trªn, em cÇn ®Æt ra nh÷ng c©u hái ntn?
Tr¶ lêi c©u hái : V× sao?
Tr¶ lêi c©u hái : Lµm thÕ nµo?
Ho¹t ®éng 2 :
*Gv cã thÓ ph¸c th¶o dµn ý lªn b¶ng
Ho¹t ®éng 3 :
* Yªu cÇu hs viÕt ®o¹n MB, viÕt mét ®o¹n phÇn th©n bµi cã liªn kÕt víi MB, viÕt ®o¹n kÕt bµi.
I. T×m hiÓu ®Ò vµ t×m ý
1. ThÓ lo¹i : Gi¶i thÝch mét nhËn ®Þnh
2. Néi dung : S¸ch lµ ngän ®Ìn s¸ng bÊt diÖt cña trÝ tuÖ con ng­êi.
3. Ph¹m vi lÝ lÏ vµ dÉn chøng : Kh«ng giíi h¹n
4.T×m ý :
II. LËp dµn ý
1. MB :
- Vai trß cña s¸ch rÊt to lín
“ S¸ch lµ ngän ®Ìn”
2. TB :
- Dùa vµo phÇn t×m ý
3. KB :
- Kh¼ng ®Þnh vai trß cña s¸ch.
- N©ng niu, quý träng nh÷ng cuèn s¸ch.
III. ViÕt bµi
a. Më bµi :
NÕu b­íc ch©n vµo mét cöa hµng s¸ch, b¹n sÏ cho¸ng ngîp tr­íc nh÷ng c¬ man nµo lµ s¸ch. B¹n sÏ thÊy s¸ch ®èi víi con ng­êi cã vai trß quan träng ntn. §Ó kh¼ng ®Þnh vai trß Êy mét nhµ v¨n ®· nãi :“ S¸ch lµ ngän ®Ìn s¸ng bÊt diÖt”
b.Th©n bµi :
Tr­íc hÕt cÇn ph¶i hiÓu : “ S¸ch trÝ tuÖ con ng­êi” lµ g×? TrÝ tuÖ lµ
c. KÕt bµi :
Tãm l¹i, s¸ch cã vai trß to lín ®èi víi cuéc sèng con ng­êi. V× vËy, chóng ta ph¶o biÕt chän s¸ch mµ ®äc
IV. DẶN DÒ: 
- Hs chuÈn bÞ kÜ 5 ®Ò bµi trong SGK, chuÈn bÞ cho bµi lµm v¨n sè 6 hai tiÕt ë nhµ.
- So¹n : “ Nh÷ng trß lè hay Varen vµ Phan Béi Ch©u ”