Bài soạn Ngữ văn 7 tiết 63: Văn bản: Sài Gòn tôi yêu ( Minh Hương)

Ngày soạn : / / 200
Ngày dạy : / / 200 
Tiết : 63 
 Văn bản : SÀI GÒN TÔI YÊU 
 Minh Hương 
A. Mục tiêu yêu cầu :
 Giúp hs : 
	- Cảm nhận được vẻ đẹp của Sài Gòn với thiên nhiên khí hậu nhiệt đới và vẻ đẹp trong phong cách của người Sài Gòn 
	- Thấy được tình yêu của tác giả đối với Sài Gòn . 
	- Giáo dục tình yêu đối với thành phố và những con người Sài Gòn với những vẻ đẹp riêng , Tình yêu quê hương nơi mình sinh trưởng và gắn bó .
	- Rèn luyện kỹ năng phân tích và tìm hiểu một bài tuỳ bút .
B. Đồ dùng dạy học :
	- Gv : Giáo án , Sgk 	
	- Hs : Bài cũ + Bài mới 
C. Phương pháp dạy học :
	- Vấn đáp - Giảng giải .
D. Tiến trình lên lớp :
 I. Ổn định tổ chức : (1’) 
 II. Kiểm tra bài cũ : (5’)
	F Hạt cốm được sinh thành từ đâu ? Cảm nhận sự sinh thành của hạt cốm của Thạch Lam có gì đặc biệt ? 
	F Nhà văn đã cảm nhận ý nghĩa sâu xa, giá trị văn hoá trong hạt cốm giản dị như thế nào ? 
 III. Bài mới :
 1) Giới thiệu bài : (1’) 
	Em biết gì về thành phố Sài Gòn ? (Phủ Gia Định - thời chúa Nguyễn Phúc Chu 1697, sau trở thành thành phố Sài Gòn thủ phủ của xứ Nam kì . Từ sau tháng 4/1975 mnag tên là thành phố HCM. Hiện nay thành phố HCM là thành phố lớn nhất, dân số đông nhất trong các tỉnh, thành phố của nước ta , là trung tâm kinh tế lớn nhất của Việt Nam .) 
	Em có thể kể tên các tác phẩm thơ , văn, nhạc, viết về Sài Gòn- TP HCM ?+
 2) Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học :
TG
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung
10’
Hoạt động 1: Hướng dẫn hs đọc và tìm hiểu chung về văn bản “Sài Gòn tôi yêu” .
I. Đọc và tìm hiểu chung về văn bản . 
- Gv đọc mẫu một đoạn.
- Gọi hs đọc 
- Lưu ý cho hs sắc thái biểu cảm và từ địa phương . 
- Gv nhận xét cách đọc của hs . 
F Tác giả đã cảm nhận Sài Gòn về những phương diện nào ? Thể hiện tình cảm gì của tác giả ? 
F Dựa vào mạch cảm xúc và suy nghĩ của tác giả, hãy tìm bố cục của bài văn ? và nêu ý chính ? 
- Hs lắng nghe .
- Hs đọc 
- Hs lắng nghe và ghi nhớ 
+ Thiên nhiên, khí hậu, thời tiết, cuộc sống sinh hoạt của thành phố, cư dân và phong cách con người Sài Gòn . 
+ Đoạn 1 : Tông chi họ hàng à nêu những ấn tượng chung về Sài Gòn và tình yêu của tác giả đối với thành phố ấy .
+ Đoạn 2 :  “leo lên hơn 5 triệu” àCảm nhận và bình luận về vẻ đẹp con người Sài Gòn . 
+ Đoạn 3 : Phần còn lại à Khẳng định lại tình cảm của tác giả với thành phố Sài Gòn . 
1) Đọc VB – Chú thích:
(sgk tr 168-172) 
2) Tìm hiểu chung về văn bản : 
a) Đại ý : Bài tuỳ bút thể hiện tình cảm yêu mến và những ấn tượng bao quát chung của tác giả về thành phố Sài Gòn trên các phương diện Thiên nhiên, khí hậu, thời tiết, cuộc sống sinh hoạt của thành phố, cư dân và phong cách con người Sài Gòn 
b) Bố cục : 
Có 3 đoạn 
 + Đoạn 1 : Tông chi họ hàng à nêu những ấn tượng chung về Sài Gòn và tình yêu của tác giả đối với thành phố ấy .
 + Đoạn 2 :  “leo lên hơn 5 triệu” àCảm nhận và bình luận về vẻ đẹp con người Sài Gòn . 
 + Đoạn 3 : Phần còn lại à Khẳng định lại tình cảm của tác giả với thành phố Sài Gòn . 
Hoạt động 2 : Hướng dẫn hs phân tích tác phẩm . 
II. Phân tích 
12’
9’
F Những nét nổi bật của Sài Gòn dễ nhận thấy và gây ấn tượng sâu sắc cho tác giả ? 
F Tác giả cảm nhận khá tinh tế về thiên nhiên, khí hậu đặc biệt của Sài Gòn như thế nào ? Biểu hiện qua những chi tiết nào ? 
F Tác giả cảm nhận về không khí, nhịp điệu sống của thành phố như thế nào?
F Tác giả biểu hiện tình yêu của mình đối với thành phố Sài Gòn như thể nào? Biểu hiện như thế nào? 
Gv: Để biện minh cho tình yêu Sài Gòn tác giả đã dẫn câu ca dao nói về quy luật tâm lí thông thường của con người “yêu nhau” .
F Tác giả đã sử dụng những biện pháp nghệ thuật nào ? Qua những hình ảnh ngôn ngữ nào ? 
Gv: Trong một đoạn văn ngắn có 7 câu đều có cụm từ “Tôi yêu ” hoặc “yêu”  nhưng không đơn điệu tẻ nhạt à tình cảm dạt dào, tình yêu thành phố cứ trào lên như những đợt sóng . 
F Tác giả cảm nhận về đặc điểm cư dân Sài Gòn như thế nào ? 
F Cảm nhận của tác giả về phong cách con người Sài Gòn như thế nào? 
F Tác giả nhận xét, bình luận về phong cách của người Sài Gòn như thế nào? 
Gv: Nêu người Hà Nội tự hào là “Người tràng an” thanh lịch, hào hoa, phong nhã, tính tế thì người Sài Gòn cũng có thể tự hào là những người rất chân thành , bộc trực 
+ Khí hậu, thời tiết, nhịp điệu sinh hoạt của thành phố Sài Gòn gây ấn tượng sâu sắc cho tác giả và những người tư nơi khác đến .
+ Khí hậu nhiệt đới (mưa, nắng) 
+ “Nắng sớm” một thứ nắng ngọt ngào.
+ “chiều lộng gió nhớ thương”
+ “Những cơn mưa nhiệt đới bất ngờ” 
+ “Thời tiết trái chứng với trời đang vu vu buồn bã, bỗng nhiên trong vắt lại như thuỷ tinh”
+ Rất đa dạng trong nhiều thời khắc khác nhau (đêm khuya thưa thớt tiếng ồn, phố phường ráo động dập dìu xe cộ vào những giờ cao điểm, cái tĩnh lặng của buổi sáng tinh sương làm không khí mát dịu, thanh sạch ) 
+ Nồng nhiệt, chân tình .
+ “Tôi đang già” 
+ “Sài Gòn vẫn trẻ” 
+ “Người yêu” của tác giả vẫn thanh xuân . 
+ “Ba trăm năm tuổi” so với “năm ngàn năm tuổi của đất nước” à sung sướng thốt lên “Cái đô thị này còn xuân chán” , “Sài Gòn cứ trẻ hoài” 
“Cư dân ngày nay  đô thị ngọc ngà” . 
+ So sánh, TN, điệp ngữ sử dụng những tính từ . 
+ Nơi hội tụ của bốn phương những đã hoà hợp, không phân biệt nguồn gốc .
+ Chân thành, bộc trực, cởi mở, các cô gái có vẻ đẹp tự nhiên, dễ gần mà ý nhị 
“Dáng đi khoẻ khoắn cũng yễu điệu e thẹn, nụ cười, nhiệt tình, tươi tắn”
+ Người lục tỉnh rất chân thành bộc trực .
+ Ăn nói, giao tiếp “tự nhiên, nhiều lúc hề trà, dễ dãi, cách giao tiếp hơi cổ xưa .
+ Nhận xét về bản lĩnh sống ở tinh thần bất khuất và sẳn sàng hi sinh cả tính mạng .
+ Sài Gòn còn là đất lớn, đô thị hiền hoà à “leo lên hơn 5 triệu” 
 1) Ấn tượng chung và tình yêu thương gắn bó của tác giả với thành phố Sài Gòn .
 a) Ấn tượng chung về thành phố Sài Gòn :
- Khí hậu nhiệt đới :
 + “Nắng sớm” một thứ nắng ngọt ngào.
 + “Chiều lộng gió nhớ thương”
 + “Những cơn mưa nhiệt đới bất ngờ” 
 + “Thời tiết trái chứng với trời đang vu vu buồn bã, bỗng nhiên trong vắt lại như thuỷ tinh”
 - Nhịp điệu sống rất đa dạng trong nhiều thời khắc khác nhau (đêm khuya thưa thớt tiếng ồn, phố phường ráo động dập dìu xe cộ vào những giờ cao điểm, cái tĩnh lặng của buổi sáng tinh sương làm không khí mát dịu, thanh sạch ) 
 b) Tình yêu thương, gắn bó của tác giả với thành phố Sài Gòn :
- “Sài Gòn vẫn trẻ” 
- “Cái đô thị này còn xuân chán”
- “Sài Gòn cứ trẻ hoài” 
- “Tôi yêu  tôi yêu ”
=> Đã thể hiện tình cảm dạt dào, tình yêu thành phố Sài Gòn chân thành, nồng nhiệt cuả mình . 
 2) Cảm nhận và bình luận về vẻ đẹp người Sài Gòn :
- Nét đẹp trang phục : Nón vải vành rộng, áo bà ba trắng 
- Nét đẹp dáng vẻ : Khoẻ khoắn, cặp mắt sáng rỡ, nụ cười nhiệt tình 
- Nét đẹp xã giao : Chào ngưới lớn thì cuối đầu 
- Sài Gòn là đất lành .
=> Phong cách về người Sài Gòn : 
+ Ăn nói tự nhiên 
+ Ít dàn dượng, tính toán 
+ Chân thành, bộc trực 
 3) Tổng kết-Củng cố :(5’) 
	- Cho hs đọc phần ghi nhớ .
	- Cho hs trả lời một số câu hỏi sau : 
	F Qua bài văn này em cảm nhận được điều gì mới, sâu sắc về Sài Gòn ?
	F Tình cảm của tác giả như thế nào ?
	F Theo em sức truyền cảm của bài văn này do đâu ? 
 4) Đánh giá tiết học : (1’) 
 5) Dặn dò : (1’) 
	- Học bài 
	- Làm bài tập 1 và 2 phần luyện tập sgk tr173 
	- Soạn bài “Mùa xuân của tôi” 
 IV. Rút kinh nghiệm , bổ sung :