Giáo án Công nghệ 7 tiết 13, 14, 15

Giáo án công nghệ lớp 7 – năm học 2010 – 2011
 Ngày soạn: 15 tháng 11 năm 2010
 Ngày dạy :17 tháng 11 năm 2010
Tiết 13
Làm đất và bón phân lót. Gieo trồng cây nông nghiệp
I - Mục tiêu:
 - Hiểu được mục đích và yêu cầu kĩ thuật làm đất, bón phân lót cho cây trồng và 
 các công việc cụ thể.
 - Biết được mục đích kiểm tra, xử lý hạt giống và các căn cứ để xác định thời vụ.
 - Hiểu được các phương pháp gieo trồng
 - Hiểu được khái niệm về thời vụ, những căn cứ để xác định thời vụ.
 - Hình thành kĩ năng kiểm tra và xử lí hạt giống
 - Nhận biết các công việc làm đất bón phân lót
 - Có ý thức trong việc bảo vệ môi trường, xử lí hạt giống trước khi gieo trồng, yêu 
thích công việc lao động chân tay.
II - chuẩn bị :
- Tìm hiểu cách làm đất ở địa phương.
 	- Cách bón phân lót ở địa phương.
III - các hoạt động dạy học :
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Hoạt động 1 : Làm đất có mục đích gì ?
GV : Đặt câu hỏi cho HS hoạt động nhóm
? Có 2 thửa ruộng, 1 thửa được cày bừa kĩ, 1 thửa chưa được cày bừa. Theo em tình hình cỏ dại và đất ở 2 thửa ruộng đó như thế nào? Mầm mống sâu bệnh 2 thửa ruộng đó ra sao ?
Gọi đại diện nhóm trả lời
? Vậy thì làm đất có mục đích gì ?
Nhóm 1: Nhận xét thửa ruộng đã được cày bừa
- Đất tơi xốp
- Cỏ dại ít
- Giữ nước tốt 
- Sâu, bệnh ít
Nhóm 2: Nhận xét thửa ruộng không cày bừa
- Tình trạng đất cứng 
- Cỏ dại nhiều 
- Giữ nước kém
- Sâu, bệnh nhiều 
- Làm cho đất tơi xốp, tăng khả năng giữ nước, giữ chất dinh dưỡng, diệt cỏ dại và mầm mống sâu, bệnh, tạo điều kiện cho cây sinh trưởng và phát triển tốt.
Hoạt động 2: Các công việc làm đất
GV: Treo tranh hình 25, 26 
HS: Quan sát 
Người thực hiện : Nguyễn Thị Kim Nhung – Trường THCS Tiên Yên
29
Giáo án công nghệ lớp 7 – năm học 2010 – 2011
? Làm đất bao gồm các công việc nào ?
? Đối với từng loại đất có phải đất nào cũng cày như nhau không?
? Theo các em khi cày đất xong biện pháp tiếp theo chúng ta phải làm gì? 
? Bừa và đập đất có tác dụng gì 
GV: Bừa nhiều lần cho đất nhỏ và nhuyễn nhưng bừa nhiều hay ít phụ thuộc vào loại đất loại cây
? Em cho biết tiến hành cày bừa đất bằng công cụ gì ?
? Sau khi cày bừa kĩ ta phải tiến hành công việc gì?
? Vậy tại sao phải lên luống?
? Lên luống được tiến hành theo qui trình gì?
? Lên luống áp dụng cho loại cây nào?
Cày, bừa đập đất, lên luống
HS : Độ sâu của đất phụ thộc vào từng 
Bừa và đập đất
- Làm nhỏ đất, san phẳng.
- Đối với đất sét phải bừa nhiều lần để đất nhuyễn
Lên luống
Để dễ chăm sóc, chống ngập úng và tạo tầng đất dày cho cây sinh trưởng.
 Qui trình lên luống
 + Xác định hướng luống.
 + Xác định kích thước.
 + Đánh rãnh, kéo đất tạo luống, làm phẳng.
Chú ý: Khi xác định hướng luống, kích thước luống, độ cao của luống phụ thuộc vào địa hình và tùy loại cây
Hoạt động 3: Bón phân lót 
 ? Bón lót thường dùng loại phân gì ?
? Em hãy nêu các cách bón phân lót phổ biến mà em biết?
- Dùng phân hữu cơ và 1 số phân hoá học đễ bón lót (phân lân) cho cây trồng.
 - Rải phân lên mặt ruộng, theo hàng, theo hốc,
 - Cày bừa hay lấp đất vùi phân xuống.
- Bón vãi cho lúa, rau.
 - Bón hàng cho ngô, khoai.
 - Bón hốc cho cây ăn quả, cây lấy gỗ.
Hoạt động 4: Thời vụ gieo trồng
? Em hãy nêu các cây trồng ở địa phương em thường gieo trồng vào thời vụ nào trong năm ?
GV: Căn cứ để xác định: Dựa vào các yếu tố: Khí hậu, loại cây trồng, tình hình phát triển sâu, bệnh ở mỗi điạ phương
+ Yếu tố khí hậu : Nhiệt độ, độ ẩm.
 Lúa: từ 250 -> 350, Cam: 230->290, 
Cà chua: 200->250, hoa hồng: 180-> 250.
 + Loại cây trồng: Mỗi cây trồng có đặc điểm sinh học và yêu cầu ngoại cảnh khác nhau - gieo trồng khác nhau.
+ Sâu bệnh: Nên tránh những đợt sâu bệnh hại.
Người thực hiện : Nguyễn Thị Kim Nhung – Trường THCS Tiên Yên
30
Giáo án công nghệ lớp 7 – năm học 2010 – 2011
? Trong các yếu tố trên yếu tố nào quyết định nhất đến thời vụ? Vì sao?
? Hoàn thành thông tin vào bảng SGK ở mục 2 ?
HS: Lên bảng thực hiện
 yếu tố khí hậu là yếu tố quyết định
+Các thời vụ gieo trồng
Hoạt động 5: Kiểm tra và xử lý hạt giống.
? Tại sao phải kiểm tra hạt giống và kiểm tra để làm gì ?
? Hạt giống cần đạt những tiêu chuẩn nào?
? Xử lý hạt giống nhằm mục đích gì?
? Có những phương pháp xử lý hạt giống nào? 
- Đảm bảo hạt giống có chất lượng tốt, đủ tiêu chuẩn đem gieo.
 - Kiểm tra hạt giống theo tiêu chuẩn:
 + Tỷ lệ nãy mầm cao, không có sâu bệnh, độ ẩm thấp.
 + Không lẫn giống khác và cỏ dại.
 + Kích thước hạt to.
- Mục đích: Kích thích hạt giống nãy mầm nhanh, trừ sâu, bệnh hại ở hạt. 
- Phương pháp
+ Xử lý bằng nhiệt độ: Lúa 540, Ngô 400.
+ Xử lý bằng hoá học
Hoạt động 6: Phương pháp gieo trồng
? Nêu ý nghĩa của kĩ thuật gieo trồng?
? Mật độ gieo trồng là gì?
? ở địa phương em thường trồng những loại cây gì?
? Trồng theo những phương pháp gieo hạt nào?
? Như thế nào là trồng cây bằng hạt, bằng hom?
GV: Cho học sinh quan sát H. 28 
? Điền vào dấu  trong các H. 28
? Em hãy kể một số cây được trồng bằng hạt, bằng hom và bằng củ mà em biết ?
 + Bảo đảm đúng thời vụ, mật độ, khoảng cách, và độ nông, sâu.
 + Mật độ gieo trồng là số cây/ khóm hoặc số hạt giống trên 1 đơn vị diện tích nhất định.
 + Mật độ gieo trồng được thay đổi tùy theo giống cây, loại đất và điều kiện thời tiết.
+ Gieo bằng hạt: Cây ngắn ngày (lúa, ngô, đỗ, rau...) và trong các vườn ươm..
 + Gieo vãi: Nhanh, ít tốn công, số lượng hạt nhiều, nhưng chăm sóc khó khăn.
+ Gieo hàng và gieo hốc: Tiết kiệm giống, chăm sóc dễ, tốn nhiều công.
- Trồng bằng cây con: áp dụng rộng rãi với nhiều loại cây trồng ngắn ngày và dài ngày.
- Trồng bằng củ và trồng bằng hom
Hoạt động 7: Hướng dẫn học ở nhà
- Tìm hiểu, ghi chép, thờivụ gieo trồng lúa và 1 loài cây hoa màu nào đó ở địa phương.
- Trả lời các câu hỏi SGK
Người thực hiện : Nguyễn Thị Kim Nhung – Trường THCS Tiên Yên
31
Giáo án công nghệ lớp 7 – năm học 2010 – 2011
 Ngày soạn: 22 tháng 11 năm 2010
 Ngày dạy :24 tháng 11 năm 2010
Tiết 14
Thực hành: Xử lý hạt giống bằng nước ấm . Xác định sức nảy mầm và tỷ lệ nảy mầm của hạt giống
I - Mục tiêu:
- Biết cách xử lý hạt giống bằng nước ấm.
- Làm được các thao tác xử lý hạt giống đúng quy trình.
- Biết cách xác định sức nảy mầm và tỉ lệ nảy mầm của hạt giống.
- Làm được các bước đúng qui trình, xá định sức nảy mầm và tỉ lệ nảy mầm của 
 hạt giống
- Rèn ý thức cẩn thận chính xác
II - chuẩn bị :
 - Mẫu hạt lúa, ngô.
 	- Nhiệt kế. Phích nước nóng. Chậu, thùng đựng nước lã.
 	- Đĩa Petri, khay men hãy gỗ, giấy thấm nước hay nước lọc, vải thô hoặc bông.
III - các hoạt động dạy học :
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Hoạt động 1: giới thiệu dụng cụ bài thực hành
GV: Nêu yêu cầu cần đạt trong giờ dạy.
GV: giới thiệu dụng cụ thực hành
Vật liệu và dụng cụ cần thiết.
 - Mẫu hạt lúa, ngô.
 - Nhiệt kế.
 - Phích nước nóng.
 - Chậu, thùng đựng nước lã.
 - Đĩa Petri, khay men hãy gỗ, giấy thấm nước hay nước lọc, vải thô hoặc bông.
Hoạt động 2: Giới thiệu quy trình thực hành
GV: Giới thiệu và làm mẫu pha nước muối cho đủ 10 – 20 lít 
? Vì sao nước muối lại làm cho trứng gà nổi được?
GV: Giới thiệu
1. Xử lý hạt giống bằng nước ấm.
 + Bước 1: Cho hạt vào trong nước muối để loại bỏ hạt lép, hạt lửng. 
 - Hoà nước muối, khi nào cho trứng vào nước hoà muối, nếu trứng nổi là đạt yêu cầu.
- Do tỉ trọng nước lớn, đẩy trứng nổi lên.
- Cho thóc vào rá, nhúng cả rá và thóc và chậu nước muối. Tay khoắng đều hạt lúa, khi hạt ngấm nước, vớt hết hạt nổi, giữ lại hạt chìm, đó là hạt chắc.
Người thực hiện : Nguyễn Thị Kim Nhung – Trường THCS Tiên Yên
32
Giáo án công nghệ lớp 7 – năm học 2010 – 2011
? Vì sao phải dùng nhiệt độ 540C mà không dùng nhiệt độ cao hơn hay thấp hơn ?
GV: Giới thiệu và hướng dẫn mẫu các thao tác thực hiện quy trình xác định sức nảy mầm và tỉ lệ nảy mầm
GV: Làm mẫu cho hs quan sát.
2. Xác định sức nảy mầm và tỉ lệ nảy mầm của hạt giống.
- Bước 1: Chọn từ lô hạt giống lấy mẫu từ 50 đến 100 hạt (hạt nhỏ), từ 30 đến 50 hạt to.
 Ngâm vào nước lã trong 24 giờ.
 - Bước 2: Xếp 2 hoặc 3 tờ giấy lọc hoặc giấy thấm nước, vải đã thấm nước bỏ vào đĩa hoặc khay.
 - Bước 3: Xếp hạt vào đĩa hoặc khay đảm bảo khoảng cách để mầm mọc không dính vào nhau. Luôn giữ ẩm cho giấy.
 Nếu sử dụng khay gỗ hay men thì cho cát sạch vào dưới đáy với chiều dài từ 1 đến 2 cm. Cho nước đủ ấm rồi xếp hạt cho đều, ấn nhẹ hạt cho dính cát.
 - Bước 4: Tính sức nảy mầm và tỉ lệ nảy mầm của hạt.
- Để đĩa khay đã xếp hạt vào nơi cố định để theo dõi hạt nãy mầm.
- Hạt được coi là nảy mầm khi có mầm nảy ra và độ dài mầm bằng 1/2 chiều dài hạt.
- Sức nảy mầm và tỉ lệ nảy mầm của hạt giống được tính như sau :
 + Sức nảy mầm (SNM). Đếm số hạt nảy mầm sau thời gian nhất định (từ 4 đến 5 ngày) tuỳ theo loại hạt giống:
 Số hạt nảy mầm
SNM = x 100%
 100 hạt
+ Bước 2: Rửa sạch hạt chắc.
Đặt rá thóc có hạt chắc vào chậu, lấy nước sạch xối cho hết muối, để hạt thóc róc hết nước.
 + Bước 3: Pha nước 540 C.
- Dùng nước sôi pha vào chậu nước lã sạch.
- Dùng nhiệt kế đo nhiệt độ, khi nhiệt kế chỉ 540 C
Bước 4: Ngâm thóc đã ráo nước vào chậu nước 540C từ 5 đến 10 phút, sau đó ngâm tiếp vào nước sạch 24 giờ cho hạt hút nước no.
Chú ý: Người ta chỉ thay việc ngâm nước 540C bằng cách cho vào lò sấy 540C từ 5 đến 10 phút.
540C thì mầm bệnh đã chết, kích thích được hạt nảy mầm, thấp hơn 540C thì mầm bệnh không chết, cao hơn 540C thì mầm hạt có thể lại chết.
Người thực hiện : Nguyễn Thị Kim Nhung – Trường THCS Tiên Yên
33
Giáo án công nghệ lớp 7 – năm học 2010 – 2011
+ Tỉ lệ nảy mầm (TLNM) là tỉ lệ % số hạt nảy mầm trên tổng số hạt đem gieo sau khi gieo được 7 ngày tuỳ theo loại hạt giống
 Số hạt nảy mầm
TLNM = x 100%
 Tổng số hạt nảy mầm
? Vì sao không đếm ngay 100 hạt trong kho hạt giống mà phải rải đều mẫu hạt lấy 1/4 nhiều lần như trên ?
? Nếu cả kho hạt, em lấy mẫu thế nào để có 100 hạt giống đại diện?
GV: Vừa giới thiệu vừa làm mẫu
? Vì sao không gieo vào đất mà lại dùng bông hay vải thấm nước?
GV: Cho học sinh quan sát đĩa đã có giấy hay bông thấm nước xếp đều trong đĩa.
HS: Đảm bảo mẫu đại diện cho cả kho hạt giống.
HS : Lấy 5 điểm đại diện và làm như 
bước 1
HS: Hạn chế nấm gây hại mầm hạt giống
Học sinh quan sát
Hoạt động 3: tiến hành thực hành.
 GV theo dõi, hướng dẫn những HS còn lúng túng, quan sát và đánh giá quá trình thực hiện, đặc biệt kĩ năng thực hiện.
Học sinh thực hiện các thao tác theo tình tự quy trình 
Hoạt động 4: Đánh giá kết quả thực hành
- Gọi 1 học sinh của nhóm 1 báo cáo kết quả.
- Gọi các nhóm khác bổ sung.
GV: Hướng dẫn học sinh đánh giá kết quả thực hành 
Người thực hiện : Nguyễn Thị Kim Nhung – Trường THCS Tiên Yên
34
Giáo án công nghệ lớp 7 – năm học 2010 – 2011
 Ngày soạn: 29 tháng 11 năm 2010
 Ngày dạy :1 tháng 12 năm 2010
Tiết 15
Các biện pháp chăm sóc cây trồng
I - Mục tiêu:
- Biết được ý nghĩa quy trình và nội dung của các khâu kĩ thuật chăm sóc cây 
 trồng như làm cỏ, vun xới, tưới nước, bón phân thúc...
 - Vận dụng được vào thực tế sản xuất
- Có ý thức lao động, tinh thần chịu khó, cẩn thận
II - chuẩn bị :
Tranh H 29, 30 sách giáo khoa 
III - các hoạt động dạy học :
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Hoạt động 1 : Tìm hiểu biện pháp Tỉa, dặm cây
GV: giới thiệu chăm sóc cây trồng bao gồm các biện pháp như : Tỉa, giặm cây, làm cỏ, vun xới, tưới, tiêu nước, bón phân thúc, chúng ta lần lượt tìm hiểu từng phương pháp
? Theo các em khi nào phải tỉa cây và khi nào phải dặm cây?
GV: Cho HS liên hệ thực tế địa phương
- Tỉa các cây yếu, bị sâu bệnh
- Dặm cây khỏe vào khoảng đất cây không mọc, cây chết.
Hoạt động 2 : Tìm hiểu nội dung các biện pháp chăm sóc cây trồng
GV: Sau khi hạt đã mọc phải tiến hành làm cỏ, vun xới kịp thời để đáp ứng những yêu cầu sinh trưởng, phát triển của cây trồng.
? Công việc làm cỏ tiến hành vào thời điểm nào?
? Mục đích của việc làm cỏ, vun xới là gì?
? Cho VD về làm cỏ và vun gốc cho cây?
GV : Nhận xét kết luận và cho HS liên hệ thực tế
- Làm cỏ sau khi gieo hạt khoảng 1 tháng đối với lúa, ngô.
- Vun xới để cây có ĐK sinh trưởng và phát triển.
Mục đích
 + Diệt cỏ dại, làm cho đất tơi xốp.
 + Hạn chế bốc hơi của nước, bốc mặn, phèn.
+ Chống đổ.
Hoạt động 3: Tưới, tiêu nước
Người thực hiện : Nguyễn Thị Kim Nhung – Trường THCS Tiên Yên
35
Giáo án công nghệ lớp 7 – năm học 2010 – 2011
?Khi nào thì cây cần nước, cần nước để làm gì ?
GV: Mỗi loại cây có phương pháp tưới nước thích hợp, thông thường có các cách tưới như sau: Tưới theo hàng, tưới thấm, tưới ngập, tưới phun mưa
? Theo em thế nào là tưới thấm, tưới ngâm, tưới phun mưa?
GV: Yêu cầu HS quan sát H30. Cho biết các phương pháp tưới nước
? Điền vào các từ còn thiếu trong các hình trên?
a. Tưới ngập b. Tưới theo hốc cây
c. Tưới thấm d. Tưới phun mưa.
GV : Phân tích thêm ưu nhược điểm của các phương pháp tưới
 1. Tưới nước:
 Cây cần nước để sinh trưởng và phát triển do đó cần tưới nước đầy đủ và kịp thời.
 2. Phương pháp tưới: 
 - Tưới theo hàng, vào gốc cây.
 - Tưới thấm: Nước được đưa và rãnh luống(liếp) để thấm dần vào luống.
 - Tưới ngập: Cho nước ngậm tràn mặt ruộng.
 - Tưới phun mưa: Nước được phun thành hạt nhỏ tỏa ra như mưa bằng hệ thống vòi tưới phun. 
3. Tiêu nước: 
 Cây trồng rất cần nước, tuy nhiên nếu thừa nước sẽ gây ngập úng và có thể gây cho cây trồng bị chết. Vì thế phải tiến hành tiêu nước kịp thời, nhanh chóng và bằng biện pháp thích hợp.
Hoạt động 4: Bón phân thúc là cách bón như thế nào 
GV: Giới thiệu các cách bón phân
? Em hãy cho biết các loại phân dùng để bón thúc ?
 ? Hãy kể tên các cách bón phân thúc cho cây?
? Theo em ta phải bón phân như thế nào để không mất chất dinh dưỡng mà không ảnh hưởng đến môi trường sinh thái ?
- Bón phân thúc bằng phân hữu cơ hoai mục và phân hoá học theo qui định như sau:
 - Bón phân.
 - Làm cỏ, vun xới, vùi phân vào đất vừa đỡ mất chất dinh dưỡng mà không gây ô nhiễm môi trường
Hoạt động 5: củng cố - Hướng dẫn về nhà
GV: Treo bảng phụ với bài tập như sau :
 Bài 1: Đúng hay sai?
a. Lúa sau khi cấy cần chú ý tỉa, dặm để đảm bảo mật độ và khoảng cách.
b. Khi cây ngô lên cao phải chú làm cỏ và vun gốc.
e. Khi lúa, lạc bị sâu, bệnh hại nên bơm nước ngập hết cây sẽ diệt được sâu, bệnh.
 Bài 2 : Điền từ vào các câu sau cho thích hợp.
a. Khi lúa đang làm đòng nên bón thúc bằng phân 
b. Dùng phân đạm bón thúc cho rau bằng cách.
c. Tước nước cho lúa bàng cách  Còn tưới cho rau có thể bằng cách.
d. Dụng cụ làm cỏ cho lúa là  Dụng cụ làm cỏ cho rau có thể là 
- Trả lời câu hỏi cuối bài.
Người thực hiện : Nguyễn Thị Kim Nhung – Trường THCS Tiên Yên
36