I. MỤC TIÊU :
- HS hiểu được công dụng, cấu tạo của cầu chì và aptomat.
- HS hiểu được nguyên lý làm việc, vị trí lắp đặt của những thiết bị nêu trên trong mạch điện.
- Mô tả được nguyên lý làm việc và vị trí lắp đặt của cầu chì trong mạch điện.
- Biết được các số liệu ghi trên thiết bị, từ đó chọn vả sử dụng hợp lí.
II. CHUẨN BỊ :
- Tranh vẽ về cấu tạo của cầu chì.
- Một số thiết bị : Cầu chì các loại, aptomat.
- Dụng cụ, thiết bị : + Máy biến áp 220V / 6V.
+ 4 đoạn dây dài 5cm loại 1A.
+ 3m dây điện.
+ 1 bộ đui đèn và bóng đèn 6V – 3W.
+ 1 công tắc điện, 1 cầu chì hộp.
- Mẫu báo cáo của HS
Phòng Giáo Dục & Đào Tạo Vĩnh Châu Trường Trung Học Cơ Sở Vĩnh Hiệp Giáo Viên: Kiều Văn Hưởng Giáo án Công Nghệ 8 Tuần 30 Tiết 48 I. MỤC TIÊU : - HS hiểu được công dụng, cấu tạo của cầu chì và aptomat. - HS hiểu được nguyên lý làm việc, vị trí lắp đặt của những thiết bị nêu trên trong mạch điện. - Mô tả được nguyên lý làm việc và vị trí lắp đặt của cầu chì trong mạch điện. - Biết được các số liệu ghi trên thiết bị, từ đó chọn vả sử dụng hợp lí. II. CHUẨN BỊ : - Tranh vẽ về cấu tạo của cầu chì. - Một số thiết bị : Cầu chì các loại, aptomat. - Dụng cụ, thiết bị : + Máy biến áp 220V / 6V. + 4 đoạn dây dài 5cm loại 1A. + 3m dây điện. + 1 bộ đui đèn và bóng đèn 6V – 3W. + 1 công tắc điện, 1 cầu chì hộp. - Mẫu báo cáo của HS. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 1. Ổn định tổ chức: Kiểm diện HS 2. Kiểm tra bài cũ: Hãy trình bày cấu tạo, nguyên lí làm việc, phân loại các thiết bị đóng - cắt mạnh điện trong gia đình? 3. Bài mới: GV giới thiệu và ghi tên bài 53,54 lên bảng. Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung Hoạt động 1: Tìm hiểu về cầu chì GV cho HS quan sát tranh kết hợp mẫu vật gọi HS nêu: - Hãy cho biết công dụng của cầu chì trong mạch điện? - Theo em cầu chì gồm những bộ phận nào? - Các bộ phận cầu chì thường được làm bằng vật liệu gì? - Bộ phận quan trọng nhất của cầu chì là gì? Vì sao? - Trên cầu chì có ghi số liệu gì? - Hãy kể một số dạng cầu chì mà em gặp trong thực tế? - Yêu cầu HS gọi tên cầu chì trên hình 53.2 SGK. - Nguyên tắc bảo vệ của cầu chì Hình 53.1 - Cầu chì dùng để bào vệ đồ dùng điện và mạch điện khi gặp các sự cố điện. - Gồm vỏ, dây chì và các cực giữ dây. - Vỏ cầu chì thường được làm bằng nhựa hoặc sứ. Các cực cầu chì thường được làm bằng đồng. - Bộ phận quan trọng nhất của cầu chì là dây chảy bằng chì. - Ghi điện áp và dòng điện định mức - Cầu chì hộp, cầu chì ống - HS làm theo yêu cầu - Khi dòng điện tăng quá giá trị định I. Cầu chì : 1. Công dụng : Cầu chì là loại thiết bị điện dùng để bảo vệ an toàn cho các đồ dùng điện, mạch điện khi xảy ra sự cố ngắn mạch hoặc quá tải. 2. Cấu tạo và phân loại : a. Cấu tạo : Gồm 3 bộ phận chính : + Vỏ: thường được làm bằng sứ, nhựa hoặc thuỷ tinh. + Các cực giữ dây chảy và dây dẫn điện : thường làm bằng đồng. + Dây chảy:Thường làm bằng chì. b. Phân loại: Có nhiều loại cầu chì. Theo hình dạng: cầu chì hộp, cầu chì ống, cầu chì nút 3. Nguyên lý làm việc : Bộ phận quan trọng nhất là dây chảy được mắc nối tiếp với mạch Phòng Giáo Dục & Đào Tạo Vĩnh Châu Trường Trung Học Cơ Sở Vĩnh Hiệp Giáo Viên: Kiều Văn Hưởng Giáo án Công Nghệ 8 là như thế nào? - Trong mạch điện, cầu chì được mắc ở vị trí nào? - GV giới thiệu bảng 53.1 SGK, về giá trị định mức dây chảy cầu chì. mức, dây chì nóng chảy và bị đứt làm hở mạch điện. - Cầu chì được mắc vào dây pha, trước công tắc và ổ lấy điện? - HS chú ý điện cần bảo vệ. Khi dòng điện tăng lên quá giá trị định mức, dây chảy cầu chì nóng chảy và bị đứt làm mạch điện hở. Hoạt động 2: Tìm hiểu về Aptomat GV cho HS quan sát tranh kết hợp mẫu vật gọi HS nêu: - Công dụng của Aptomat là gì? - Aptomat có ưu điểm gì so với cầu chì và cầu dao? - GV giải thích thêm về nguyên lí làm việc của aptomat. - Aptomat dùng để bảo vệ và cắt mạch điện khi có sự cố điện. - Sau khi sửa chữa khắc phục sự cố xong, ta dễ dàng đóng điện trở lại để mạch điện được vận hành dễ dạng hơn so với cầu dao và cầu chì. - HS chú ý. II. APTOMAT : Aptomat là thiết bị tự động cắt mạch điện khi bị ngắn mạch hoặc quá tải. Aptomat phối hợp cả chức năng của cầu chì và cầu dao. Hoạt động 3: GV hướng dẫn HS thực hành - GV giao cho HS một đoạn dây đồng và dây chì. Yêu cầu HS hoạt động nhóm thực hiện các nội dung thực hành SGK, kết quả thu được ghi vào báo cáo thực hành. - GV cho HS quan sát mạch điện, hỏi: - Khi đóng công tắc K, quan sát xem bóng đèn có sáng không? - Tắc công tắc K, làm đứt dây chì, sau đó đóng công tắc K lại. Bóng đèn có sáng không? - Có nhận xét gì về chức năng của dây chì trong trường hợp mạch điện làm việc bình thường? - GV cho HS quan sát mạch điện, hỏi: - Nối mạch điện như hình vẽ. Mở công tắc K, dòng điện sẽ đi thế nào trong mạch? Bóng đèn có sáng không? - Quan sát mạch điện khi khoá K đóng? Dòng điện đi như thế nào trong mạch điện, có đi qua bóng đèn không? III. Thực hành - CẦU CHÌ - HS nhận thiết bị thực hiện theo các nội dung: 1. So sánh dây chì và dây đồng : - So sánh dây chì với một đoạn lõi dây điện bằng đồng? Chúng khác nhau như thế nào? Dây nào cứng hơn? (dây đồng cứng hơn). - Đốt một đoạn dây chì và dây đồâng. Dây nào dễ nóng chảy hơn?(dây chì dể nóng chảy hơn) - Hãy gải thích tại sao người ta dùng dây chì để bảo vệ mạch điện khỏi hiện tượng ngắn mạch?(vì nhiệt độ nóng chảy của dây chì nhỏ). 2. Thực hành trường hợp mạch điện làm việc bình thường : - Đèn sáng. - Đèn không sáng. - Cầu chì đóng vai trò như dây dẫn điện. 3. Thực hành bảo vệ ngắn mạch của cầu chì : - Dòng điện từ nguồn qua cầu chì qua đèn. Đèn sáng. - Dòng điện từ nguồn qua cầu chì qua khóa K, mạch điện sẽ ngắn mạch. Dòng điện không qua đèn. Phòng Giáo Dục & Đào Tạo Vĩnh Châu Trường Trung Học Cơ Sở Vĩnh Hiệp Giáo Viên: Kiều Văn Hưởng Giáo án Công Nghệ 8 - Hiện tượng này được gọi là hiện tượng gì của mạch điện? - Làm thí nghiệm khi khoá K đóng, hiện tượng gì sẽ xảy ra? - Thay dây chì mới, làm lại thí nghiệm một lần nữa. - Sau khi quan sát hiện tượng xảy ra, hãy nêu chức năng của cầu chì trong mạch điện. - Trong quá trình thực hành GV theo dõi, kiểm tra uốn nắn sai sót của HS. - GV hướng dẫn HS cách trình bày các kết quả nhận được vào bảng báo cáo thực hành theo mẫu ở trang 188 SGK. - Hiện tượng ngắn mạch. - Cầu chì sẽ nồ làm đứt dây chảy. Hết giờ thực hành HS thu dọn, vệ sinh nơi thực hành. - Các nhóm thảo luận và thống nhất ý kiến. Báo cáo kết quả thực hành của mình vào giấy theo mẫu trang 188 SGK 4. Củng cố: - Gọi HS đọc phần ghi nhớ trong SGK/186 - Trả lời câu hỏi trong SGK/186 5. Hướng dẫn về nhà: HS về nhà học bài, xem trước bài 55 SGK.
Tài liệu đính kèm: