Giáo án Đại 7 tiết 29, 30

Ngày soạn:/11/10
Ngày giảng:/11/10
Tiết 29. Hàm số
I. Mục tiêu:
1. Kiến thức:
HS biết một số ví dụ về hàm số, biết khái niệm hàm số và biết cách cho hàm số bằng bảng và công thức.
2. Kỹ năng:
Nhận biết hàm số, tính các giá rị tương ứng của hàm số.
3. Thái độ: Giáo dục cho học sinh ý thức tự học.
II. Đồ dùng:
GV: Bảng phụ ghi bài tập khái niệm về hàm số. Thước thẳng.
Học sinh: thước thẳng.
III. Phương pháp:
IV. Tổ chức dạy học:
Mở bài (3phút)
Trong thực tiễn và toán học ta thường gặp các đại lượng thay đổi phụ thuộc vào sự thay đổi của các đại lượng khác, sự thay đổi đó thể hiện như thế nào?
Hoạt động 1: Một số ví dụ về hàm số (10phút)
* Mục tiêu: HS biết một số ví dụ về hàm số.
* Đồ dùng: Bảng phụ
* Cách tiến hành: 
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Y/c học sinh đọc ví dụ 1 
GV đưa ra bảng phụ ví dụ 1
Ví dụ 2 ( SGK)
-Công thức này cho ta biết m và V là hai đại lượng quan hệ với nhau như thế nào?
-Hãy tính các giá trị tương ứng của m khi V=1;2;3;4.
Ví dụ 3: Một vật chuyển động đều trên quãng đường dài 50km với vận tốc v (km/h). Hãy tính thời gian t (h) của vật đó?
-Công thức này cho ta biết với quãng đường không đổi, thời gian và vận tốc là hai đại lượng quan hệ thế nào? 
-Hãy lập bảng các giá trị tương ứng của t khi biết v = 5; 10; 25; 50
Nhìn vào bảng ở ví dụ 1 em có nhận xét gì?
-Với mỗi thời điểm t, ta xác định được mấy giá trị nhiệt độ T tương ứng?
Lấy ví dụ.
Tương ứng, ở ví dụ 2 em có nhận xét gì? 
-Ta nói nhiệt độ T là hàm số của thời điểm t, khối lượng m là một hàm số của thể tích V.
- ở ví dụ 3, thời gian m là một hàm số của đại lượng nào?
Ví dụ 1: Theo bảng này, nhiệt độ trong ngày cao nhất lúc 12 giờ trưa (260C) và thấp nhất lúc 4 giờ sáng (180C)
Ví dụ 2. m = 7,8.V
* m và V là hai đại lượng tỉ lệ thuận vì công thức có dạng: y = kx với k = 7,8.
V(cm3)
1
2
3
4
m(g)
7,8
15,6
23,4
31,2
Ví dụ 3.
t = 50/vuãng đương không đổi thì thời gian và vận tốc là 2 đại lượng tỉ lệ ngịch vì công thức có dạng y=a/x
v(km/h)
5
10
25
50
t(h)
10
5
2
1
HS: Nhiệt độ T phụ thuộc vào sự thay đổi của thời điểm t
-Với mỗi giá trị của thời điểm t, ta chỉ xác định được giá trị tương ứng của nhiệt độ T.
Ví dụ: t = 0 (giờ) thì T = 200C
T = 12 (giờ) thì T = 260C
HS: khối lượng m của thanh đồng phụ thuộc vào thể tích V ta chỉ xác định được một giá trị tương ứng của m.
Thời gian t là hàm số của vận tốc v.
Hoạt động 2: Khái niệm hàm số
* Kiến thức: Hs biết khái niệm hàm số.
* Đồ dùng: Bảng phụ
* Cách tiến hành:
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
GV: Qua các ví dụ trên, hãy cho biết đại lượng y được gọi là hàm số của đại lượng thay đổi x khi nào?
GV đưa khái niệm hàm số (trang 93 SGK) lên bảng phụ. Lưu ý để y là hàm số của x cần có các điều kiện sau:
-x và y đều nhận các giá trị số.
- Đại lượng y phụ thuộc vào đại lượng x. 
-Với mỗi giá trị của x không thể tìm được nhiều hơn một giá trị tương ứng của y. 
GV giới thiệu phần “Chú ý” trang 63 SGK.
* Nếu đại lượng y phụ thuộc vào đại lượng thay đổi x sao cho với mỗi giá trị của x ta luôn xác định được chỉ một giá trị tương ứng của y thì y được gọi là hàm số của x.
* Chú ý: (SGK)
Hoạt động 3: Luyện tập
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Cho HS làm bài tập 24 trang 63 SGK 
Đối chiếu 3 điều kiện của hàm số, cho biết y có phải là hàm số của x hay không?
Đây là trường hợp hàm số được cho bằng bảng.
-GV: Cho ví dụ để hàm số được cho bởi công thức?
Xét hàm số y = f(x) = 3x
Hãy tính f(1)? f(-5)? f(0)?
Xét hàm số: y = g(x) = 12/x
Hãy tính g(2)? g(-4)?
Ta thấy 3 điều kiện của hàm số đều thoả mãn, vậy y là hàm số của x.
y = f(x) = 3x; Y = g(x) = 
Ta có:
+ f(1) = 3.1 = 3
 f(-5) = 3.(-5) = -15
 f(0) = 3.0 = 0
+ g(2) = = 6; 
 g(-4) = =-3
Tổng kết và hướng dẫn học bài ở nhà(2 phút)
- Nắm vững khái niệm hàm số, vận dụng các điều kiện để y là một hàm số của x. 
- Bài tập 25,26,32,33 trang 64 SGK
- Tiết sau luyện tập
Ngày soạn:/11/10
Ngày giảng:/11/10
Tiết 30: Luyện tập
I. Mục tiêu:
1. Kiến thức:
HS củng cố khái niệm hàm số.
2. Kỹ năng:
Rèn luyện kỹ năng nhận biết đại lượng này có phải là hàm số của đại lượng kia hay không (theo bảng, công thức, sơ đồ)
Tìm được giá trị tương ứng của hàm số theo biến số và ngược lại
3. Thái độ: cẩn thận, tỉ mỉ, chính xác
II. Đồ dùng:
GV: Bảng phụ ghi bài tập. Thước kẻ
HS: Thước kẻ, Bảng phụ nhóm.
III. Phương pháp: Vấn đáp, luyện tập và thực hành.
IV. Tổ chức dạy học:
Hoạt động 1: Kiểm tra, chữa bài tập
* Mục tiêu: Kiểm tra việc học bài ở nhà của Hs
* Cách tiến hành:
Khi nào đại lượng y được gọi là hàm số của đại lượng x?
Cho hàm số y = 2x+ 1. Lập bảng các giá trị tương ứng của y khi x=-5; x=-4; x=-3; x=-2; x=0; x=1/5?
Gv nhận xét, cho điểm.
Hoạt động 1. Nhận biết hàm số (10phút)
* Mục tiêu: Hs nhận biết y có là hàm số của x hay không?
* Đồ dùng: Bảng phụ
* Cách tiến hành:
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
-Gv đưa ra bảng phụ bài tập 27 (64)
đại lượng y có phải là hàm số của đại lượng x hay không? 
Bài 27 (64)
-HS quan sát bảng cho như SGK.
a) Đại lượng y là hàm số của đại lượng x vì y phụ thuộc theo sự biến đổi của x, với mỗi giá trị của x chỉ có một giá trị tương ứng của y. 
Công thức: xy = 15 ị y = 
y và x là tỉ lệ nghịch với nhau. 
b) y là một hàm hằng. Với mỗi giá trị của x chỉ có một giá trị tương ứng của y bằng 2.
Hoạt động 2. Dạng bài tính giá trị của biểu thức.( 25 phút)
* Mục tiêu: HS biết tính giá trị của y khi cho các giá trị của x.
* Cách tiến hành:
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
GV yêu cầu học sinh hoạt động nhóm
N1- bài tập 25 
Cho hàm số y = f(x) = 3x2 +1.
Tính f; f(1); f(3)
N2- bài tập 26 
Cho hàm số y = 5x – 1.
Lập bảng các giá trị tương ứng của y khi 
X = -5; -4; -3; -2; 0; 1/5
-Gv nhận xét các nhóm.
HS hoạt động nhóm trong 7 phút
Bài 25(64)
f
f(1) = 3.12 +1=3+1=4
f(3)=3.32+1 = 27 +1 = 28
- Bài 26 (64).
Y = f(x) = x2 –2.
f(2) = 22-2 = 2
f(1) = 12 –2 = -1
f(0) = 02 – 2 = -2
f(-1) = (-2)2 –2 =2
f(-2) = (-2)2 –2=2
Hoạt động 3: Hướng dẫn về nhà (2phút)
-Bài tập về nhà số 28,29
-Đọc trước bài 6. Mặt phẳng toạ đọ.
-Tiết sau mang thước kẻ compa để học bài.
-
c)
Đây là một hàm hằng vì ứng với mỗi giá trị của x, chỉ có 1 giá trị tương ứng của y bằng 1. 
Hoạt động 4: Hướng dẫn về nhà
-
Hoạt động của GV 
Hoạt động của HS 
HS1: - Khi nào đại lượng y được gọi là hàm số của đại lượng x?
-Chữa bài tập 26 trang 64 SGK.
HS2: Chữa bài tập 27 trang 64 SGK (Đề bài đưa lên bảng phụ hoặc đèn chiếu).
Đại lượng y có phải là hàm số của đại lượng x không? 
HS3: Chữa Bài tập 29 SGK. 
Cho hàm số y = f(x) = x2 – 2.
Hãy tính: f(2); f(1); f(0); f(-1); f(-2),
GV nhận xét và cho điểm.
HS cả lớp nhận xét bài làm của bạn. 
HS1: Trình bày khái niệm hàm số (SGK)
Hoạt động 2: Luyện tập (30’)
Bài 30 trang 64 SGK,
Cho hàm số y = f(x) = 1-8x
Khẳng định nào sau đây là đúng:
f(-1) = 9. 
f
f(3) = 25
GV: Để trả lời bài này, ta phải làm thế nào?
Bài 31 trang 65 SGK
Cho hàm số y = 
Điền số thích hợp vào ô trống trong bảng sau.(bảng phụ)
-GV: Biết x, tính y như thế nào? 
Biết y, tính x nh thế nào? 
* GV giới thiệu cho HS cách cho tương ứng bằng sơ đồ Ven. 
Ví dụ: Cho a, b, c, d, m, n, p, q ẻ R
GV: Giải thích a ứng với m,
Bài tập: Trong các sơ đồ sau sơ đồ nào biểu diễn một hàm số. 
a) 
b)
GV lưu ý HS: Tương ứng xét theo chiều từ x tới y.
Bài 40 trang 48, 49 SBT
(Đề bài đưa lên màn hình)
Hãy khoanh tròn chữ cái đứng trước câu trả lời đúng.
Đại lượng y trong bảng nào sau đây không phải là hàm số của đại lượng x. 
Giải thích:
-GV yêu cầu thêm: Giải thích ở các bảng B, C, D tại sao y là hàm số của x. Hàm số ở bảng C có gì đặc biệt.
Bài 42 trang 49 SBT
(Đưa đề bài lên màn hình).
Cho hàm số y – f(x) = 5-2x
Tính f(-2); f(-1); f(0); f(3)
Tính các giá trị của x ứng với y = 5; 3; -1.
Hỏi y và x có tỉ lệ thuận không? Có tỉ lệ nghịch không? Vì sao? 
GV kiểm tra bài làm của một vài nhóm.
1/ bài 30: SGKTa phải tính f(-1); f; f(3) rồi đối chiếu với các giá trị cho ở đề bài: 
f(-1) =1-8(-1)=9 ị a đúng
f=1-8.1/2=-3ị b đúng.
f(3) =1-8.3 = -23 ị c sai
HS: Thay giá trị của x vào công thức 
y =
từ y = x ị 3y = 2x ịx 
Kết quả
a)Sơ đồ a không biểu diễn một hàm số vì ứng với một giá trị của x(3) ta xác định được hai giá trị của y (0 và 5). 
b)Sơ đồ b biểu diễn một hàm số vì ứng với mỗi giá trị của x là chỉ xác định được một giá trị tương ứng của y.
Bài làm:
A giải thích: ở bảng A y không phải là hàm số của x vì ứng với một giá trị của x có hai giá trị tương ứng của y.
X = 1 thì y = - 1 và 1
X = 4 thì y =- 2 và 2.
-HS giải thích theo khái niệm hàm số.
Hàm số ở bảng C là hàm hằng.
Cho HS hoạt động nhóm
HS có thể lập bảng cho gọn.
Y và x không tỉ lệ thuận vì 
X và y không tỉ lệ nghịch vì (2-).9 ạ 0(-1).7
Hoặc có thể trình bày cụ thể; 
a) f(-2) =5-2.(-2) = 9 
b) y =5-2x
Thay y = 5 vào công thức ị x = 0