Giáo án Đại số 7 - GV: Đinh Thị Nhật - Tiết 17: Số vô tỉ. Khái niệm về căn bậc hai

Ngµy so¹n : 02/10/2010
Ngµy d¹y : 12/10/2010
Ngµy d¹y : 11/10/2010
D¹y líp : 7A
D¹y líp : 7B
TiÕt 17: Sè v« tØ. Kh¸i niÖm vÒ c¨n bËc hai
1. Mục tiêu:
	- Häc sinh cã kh¸i niÖm vÒ sè v« tØ vµ hiÓu thÕ nµo lµ c¨n bËc hai cña mét sè kh«ng ©m
	- BiÕt sö dông ®óng kÝ hiÖu 
	- Cã kÜ n¨ng tÝnh c¨n bËc hai	
2. Chuẩn bị:
a. Giáo viên: Gi¸o ¸n + Tµi liÖu tham kh¶o + §å dïng d¹y häc + B¶ng phô + PhiÕu häc tËp.
b. Học sinh: §äc tr­íc bµi míi + «n tËp c¸c kiÕn thøc liªn quan.
3. Tiến trình bài dạy.
* Ổn định: 7B:
 7A:
a. Kiểm tra bài cũ: ( Không kiểm tra )
b. Dạy bài mới:
* §Æt vÊn ®Ò: (1') Chóng ta ®· biÕt mäi sè h÷u tØ ®Òu cã thÓ viÕt ®­îc d­íi d¹ng sè thËp ph©n h÷u h¹n hoÆc v« h¹n tuÇn hoµn. VËy mét sè kh«ng viÕt ®­îc d­íi d¹ng sè thËp ph©n h÷u h¹n hoÆc v« h¹n tuÇn hoµn ng­êi ta gäi ®ã lµ sè nµo? Cã phÐp to¸n nµo(kÝ hiÖu to¸n häc nµo) ®Ó biÓu diÔn, tÝnh gi¸ trÞ cã liªn quan ®Õn sè h÷u tØ. Ta vµo bµi häc h«m nay.
Hoạt động của thầy trò
Học sinh ghi
* Ho¹t ®éng 1: Sè v« tû (12')
1m
C
F
B
E
A
D
1. Sè v« tØ:
Gv
C¶ líp ®äc vµ nghiªn cøu bµi to¸n (Sgk/40)
Gv
Treo b¶ng phô cã h×nh 5
?
Bµi to¸n cho biÕt g× vµ yªu cÇu g×?
Hs
Cho: h×nh vu«ng AEBF cã c¹nh b»ng 1m, h×nh vu«ng ABCD c¹nh AB lµ ®­êng chÐo cña h×nh AEBF
T×m: SABCD vµ ®é dµi ®­êng chÐo AB
Gv
§Ó tÝnh SABCD ta tÝnh SAEBF
Tb?
H·y tÝnh SAEBF
Hs
SAEBF = AE.EB = 1.1 = 1
Gi¶i:
Gv
Nh×n h×nh vÏ ta thÊy diÖn tÝch h×nh vu«ng AEBF b»ng 2 lÇn diÖn tÝch tam gi¸c ABF. Cßn S h×nh vu«ng ABCD b»ng 4 lÇn diÖn tÝch tam gi¸c ABF
DiÖn tÝch h×nh vu«ng AEBF lµ:
1.1 = 1 (m2)
DiÖn tÝch h×nh vu«ng ABCD gÊp 2 lÇn diÖn tÝc h×nh vu«ng AEBF
?
VËy diÖn tÝch h×nh vu«ng ABCD b»ng bao nhiªu
VËy diÖn tÝch h×nh vu«ng ABCD lµ:
Hs
DiÖn tÝch h×nh vu«ng ABCD b»ng:
1.1 = 1 (m2)
DiÖn tÝch h×nh vu«ng ABCD gÊp 2 lÇn diÖn tÝch h×nh vu«ng AEBF. 
VËy diÖn tÝch h×nh vu«ng ABCD b»ng 2.1 = 2 (m2)
2.1 = 2 (m2)
Gäi ®é dµi c¹nh AB lµ x (m) (x> 0)
Ta cã: x2 = 2
x = 1,414213562373095 ... Lµ mét sè thËp ph©n v« h¹n mµ ë phÇn thËp ph©n kh«ng cã chu k× nµo c¶. 
K?
Gäi ®é dµi c¹nh AB lµ x (m) ®k: x > 0. H·y biÕn ®æi diÖn tÝch h×nh vu«ng ABCD theo x
§ã lµ sè thËp ph©n v« h¹n kh«ng tuÇn hoµn. Ng­êi ta gäi lµ sè v« tØ
Hs
Ta cã x2 = 2
Gv
Ng­êi ta ®· chøng minh ®­îc r»ng kh«ng cã sè h÷u tØ nµo mµ b×nh ph­¬ng b»ng 2 vµ ®· tÝnh ®­îc
x = 1,414213562373095 ...
Gv
Sè nµy lµ mét sè thËp ph©n v« h¹n mµ ë phÇn thËp ph©n cña nã kh«ng cã 1 chu k× nµo c¶. §ã lµ 1 sè thËp ph©n v« h¹n kh«ng tuÇn hoµn. Ta gäi nh÷ng sè nh­ vËy lµ sè v« tØ.
?
VËy sè v« tØ lµ g×?
* §Þnh nghÜa: Sè v« tØ lµ sè viÕt ®­îc d­íi d¹ng sè thËp ph©n v« h¹n kh«ng tuÇn hoµn. KÝ hiÖu lµ I
Hs
Sè v« tØ lµ sè viÕt ®­îc d­íi d¹ng sè thËp ph©n v« h¹n kh«ng tuÇn hoµn. 
?
Sè v« tØ kh¸c sè h÷u tØ nh­ thÕ nµo?
Hs
Sè v« tØ viÕt ®­îc d­íi d¹ng sè thËp ph©n v« h¹n kh«ng tuÇn hoµn. Cßn sè h÷u tØ lµ sè viÕt ®­îc d­íi d¹ng sè thËp ph©n h÷u h¹n hoÆc v« h¹n tuÇn hoµn.
Gv
Giíi thiÖu: tËp hîp c¸c sè v« tØ ®­îc kÝ hiÖu lµ I
Gv
NhÊn m¹nh: Sè thËp ph©n gåm:
STPVHKTH lµ sè v« tØ
* Ho¹t ®éng 2: Kh¸i niÖm vÒ c¨n bËc hai (12')
2. Kh¸i niÖm vÒ c¨n bËc hai
?
H·y tÝnh 32 = ? ; (-3)2 = ? 
Hs
32 = 9 ; (-3)2 = 9
Gv
Ta nãi 3 vµ (-3) lµ c¸c c¨n bËc hai cña 9
Tb?
T­¬ng tù lµ c¨n bËc hai cña sè nµo?
Hs
 lµ c¸c c¨n bËc hai cña 
Tb?
0 lµ c¨n bËc hai cña sè nµo?
Hs
0 lµ c¨n bËc hai cña 0
K?
T×m x biÕt x2 = - 1
Hs
Kh«ng cã x v× kh«ng cã sè nµo b×nh ph­¬ng lªn b»ng (-1)
Gv
VËy (-1) kh«ng cã c¨n bËc hai
K?
VËy c¨n bËc hai cña mét sè a kh«ng ©m lµ 1 sè nh­ thÕ nµo?
Hs
C¨n bËc hai cña mét sè a kh«ng ©m lµ sè x sao cho x2 = a
* §Þnh nghÜa: C¨n bËc hai cña mét sè a kh«ng ©m lµ sè x sao cho x2 = a
Hs
§äc ®Þnh nghÜa (Sgk/41)
?
¸p dông lµm ? 1
? 1 (Sgk/41)
Hs
Ho¹t ®éng c¸ nh©n trong vßng 3 phót. Lªn b¶ng tr×nh bµy.
Gi¶i:
?
T­¬ng tù h·y t×m c¸c c¨n bËc hai cña 
C¨n bËc hai cña 16 lµ 4 vµ - 4
Hs
C¨n bËc hai cña lµ vµ . Kh«ng cã c¨n bËc hai cña -16 v× kh«ng cã sè nµo b×nh ph­¬ng lªn b»ng -16
Gv
VËy chØ cã sè d­¬ng vµ sè 0 míi cã c¨n bËc hai, sè ©m kh«ng cã c¨n bËc hai.
?
Mçi sè d­¬ng cã bao nhiªu c¨n bËc hai? Sè 0 cã bao nhiªu c¨n bËc hai?
Hs
Mçi sè d­¬ng cã ®óng hai c¨n bËc hai. Sè 0 chØ cã mét c¨n bËc hai lµ 0
* NhËn xÐt: 
- Sè a > 0 cã 2 c¨n bËc hai lµ>0 vµ - < 0
- Sè a < 0 kh«ng cã c¨n bËc hai
- Sè a = 0 cã mét c¨n bËc hai duy nhÊt lµ 0
?
Sè d­¬ng a cã mÊy c¨n bËc hai?
Sè a < 0 cã mÊy c¨n bËc hai?
Sè 0 cã mÊy c¨n bËc hai?
Gv
Chèt l¹i: sè d­¬ng a cã ®óng 2 c¨n bËc hai lµ vµ 
Sè 0 chØ cã mét c¨n bËc hai 
VÝ dô: Sè 4 cã 2 c¨n bËc hai lµ: 
Gv
Chó ý kh«ng ®­îc viÕt: v× vÕ tr¸i lµ ký hiÖu chØ cho c¨n d­¬ng cña 4
Gv
Cho häc sinh lµm ? 2
? 2 (Sgk/41)
?
ViÕt c¸c c¨n bËc hai cña 3; 10; 25
Gi¶i:
Hs
3 em lªn b¶ng lµm, mçi em lµm 1 c©u
- C¸c c¨n bËc hai cña 3 lµ vµ -
- C¸c c¨n bËc hai cña 10 lµ vµ -
- C¸c c¨n bËc hai cña 25 lµ = 5 vµ -=-5.
* Ho¹t ®éng 3:c. LuyÖn tËp cñng cè (10')
3. LuyÖn tËp:
?
Nªu kh¸i niÖm vÒ sè v« tØ, ®Þnh nghÜa c¨n bËc hai
Bµi 82 (Sgk/41)
Hs
Lµm bµi 82 (Sgk/41)
Th¶o luËn nhãm trong 4 phót ®Ó hoµn thiÖn bµi tËp ra phiÕu häc tËp
a. v× 52= 25 nªn = 5
b. v× 72= 49 nªn = 7
c. v× 12= 1 nªn = 1
d. v× = nªn = 
Gv
Chèt l¹i bµi häc:
- Kh¸i niÖm sè v« tØ, sù kh¸c nhau gi÷a sè h÷u tØ vµ sè v« tØ
- §Þnh nghÜa c¨n bËc hai. C¨n bËc hai chØ tån t¹i a kh«ng ©m
Hs
Gv
Lµm Bµi tËp:
Treo b¶ng phô:
Chän ®¸p ¸n ®óng trong c¸c c©u sau:
1)NÕu =2 th× x2 b»ng:
 A. 2 B. 4 C. 8 D. 16
2)Sè 16 cã 2 c¨n b¹c hai lµ:
	A) vµ 
	B) vµ -
3) = 4 v× 42 = 16
4) = - 4 v× (- 4)2 = 16
Bµi tËp :
§¸p ¸n ®óng:
B
B
§óng
 4) Sai
d. H­íng dÉn vÒ nhµ (2')
- Häc lÝ thuyÕt: Kh¸i niÖm sè v« tØ; ®Þnh nghÜa c¨n bËc hai
- Lµm bµi tËp: 83; 84; 85; 86 (Sgk/41, 42)
 Bµi 106; 107; 110; 114 (SBT/18, 19)
- H­íng dÉn: Bµi 86 (Sgk/42): Gv h­íng dÉn c¸ch sö dông m¸y tÝnh bá tói:
VD: TÝnh th× Ên sè tr­íc sau ®ã Ên nót trªn m¸y ®­îc kÕt qu¶.
- TiÕt sau mang th­íc kÎ, compa.
- ChuÈn bÞ bµi sau: §äc tr­íc bµi “ Sè thùc”