Tiết 34: Luyện tập
I. Mục tiêu
1. Về kiến thức: Củng cố khái niệm đồ thị của hàm số, đồ thị của hàm số y = ax ( a 0 ).
2. Về kỹ năng: Rèn kĩ năng vẽ đồ thị của hàm số y = ax ( a 0 ), biết kiểm tra điểm thuộc đồ thị, điểm không thuộc đồ thị hàm số. Biết cách xác định hệ số a khi biết đồ thị hàm số.
3. Về thái độ: Học sinh có thái độ học tập tự giác, tích cực, nghiêm túc.
Qua tiết học tạo hứng thú cho học sinh thêm yêu thích bộ môn.
Ngµy so¹n:03/12/2010 Ngµy d¹y: 06/12/2010 D¹y líp: 7A Ngµy d¹y: 06/12/2010 D¹y líp: 7B TiÕt 34: LuyƯn tËp I. Mơc tiªu 1. VỊ kiÕn thøc: Củng cố khái niệm đồ thị của hàm số, đồ thị của hàm số y = ax ( a ¹ 0 ). 2. VỊ kü n¨ng: Rèn kĩ năng vẽ đồ thị của hàm số y = ax ( a ¹ 0 ), biết kiểm tra điểm thuộc đồ thị, điểm khơng thuộc đồ thị hàm số. Biết cách xác định hệ số a khi biết đồ thị hàm số. 3. VỊ th¸i ®é: Häc sinh cã th¸i ®é häc tËp tù gi¸c, tÝch cùc, nghiªm tĩc. Qua tiÕt häc t¹o høng thĩ cho häc sinh thªm yªu thÝch bé m«n. II. ChuÈn bÞ cđa GV vµ HS 1. ChuÈn bÞ cđa GV: Bảng phụ ghi bài tập; Thước thẳng cĩ chia khoảng, phấn màu, b¶ng phụ cĩ kẻ ơ vuơng. 2. ChuÈn bÞ cđa HS:lµm c¸c bµi tËp vỊ nhµ; häc thuéc lÝ thuyÕt; thíc th¼ng; b¶ng nhãm III. TiÕn tr×nh bµi d¹y 1. KiĨm tra bµi cị: (6’). a. Câu hỏi b. Trả lời HS1: Đồ thị hàm số y = f(x)là gì ? Vẽ trên cùng một tọa độ Oxy đồ thị các hàm số : y = 2x y = 4x . Hai đồ thị này nằm trong các góc phần tư nào? HS2: Đồ thị hàm số y = ax (a0) là đường như thế nào? Vẽ đồ thị hàm số : y = -0,5x và y = -2x trên cùng một hệ trục . Hỏi đồ thị hàm số này nằm trong phần tư nào? HS1: Nêu định nghĩa đồ thị hàm số y=f(x) Vẽ đồ thị : A B HS2 :Hai đồ thị này nằm trong các góc phần tư thứ I và III HS: Đồ thị hàm số y = ax (a0) là đường thẳng đi qua gốc tọa độ Vẽ đồ thị : = -0,5x : M (2;-1) = -2x : N (1;-2 ) O N M y = -2x Hai đồ thị này nằm trong góc phần tư thứ II & IV * §Ỉt vÊn ®Ị:(1’) ë tiÕt tríc ta ®· ®ỵc t×m hiĨu vỊ ®å thÞ cđa hµm sè y = ax (a0). Trong tiÕt häc nµy ta cïng ®i lµm mét sè bµi tËp ¸p dơng ®Ĩ t×m hiĨu kÜ h¬n vỊ ®å thÞ hµm sè y =ax (a0). 2. D¹y néi dung bµi míi Ho¹t ®éng cđa thÇy vµ trß Néi dung ghi b¶ng Hoạt động 1 Lý thuyÕt: (5') ? §å thÞ cđa hµm sè y =f(x) lµ g× ? §å thÞ hµm sè ®å thÞ cđa hµm sè y = ax ( a 0) cã ®Ỉc ®iĨm g×? ? Nªu c¸c bíc vÏ ®å thÞ hµm sè y = ax (a0) Hoạt động 2: LuyƯn tËp: (30') ? Lµm bµi tËp 41 (SGK -72) HS N/c ®Ị bµi trong 2' ? §Ĩ kiĨm tra c¸c ®iĨm A, B, C cã thuéc ®å thÞ hay kh«ng ta lµm nh thÕ nµo? GV Híng dÉn c©u a ? HS lªn b¶ng lµm hai c©u cßn l¹i GV VËy ®Ĩ x¸c ®Þnh mét ®iĨm cã thuéc ®å thÞ hµm sè hay kh«ng ta thay gi¸ trÞ cđa x vµo ®å thÞ t×m gi¸ trÞ cđa y nÕu y0 = y th× ®iĨm ®ã thuéc ®å thÞ hµm sè ? Lµm bµi tËp 42(SGK -72) GV treo b¶ng phơ ? HS ®äc ®Ị bµi ? §Ĩ x¸c ®Þnh hƯ sè a ta lµm nh thÕ nµo GV Gỵi ý: Muèn t×m hƯ sè a ta thay to¹ ®é ®iĨm A vµo c«ng thøc y = ax HS Thùc hiƯn ? §iĨm cã hoµnh ®é b»ng trªn ®å thÞ th× tung ®é b»ng bao nhiªu? Muèn t×m ®ỵc ®iĨm nµy ta lµm nh thÕ nµo? HS: Tõ ®iĨm trªn trơc hoµnh kỴ ®êng th¼ng song song víi trơc tung , ®êng th¼ng nµy c¾t ®êng th¼ng OA t¹i 1 ®iĨm. Tõ ®iĨm nµy kỴ ®êng th¼ng song song víi trơc hoµnh vµ vu«ng gãc víi trơc tung t¹i mét ®iĨm giao ®iĨm nµy lµ tung ®é cÇn t×m b»ng GV: T¬ng tù c¸c em ®¸nh dÊu ®iĨm cã tung ®é b»ng –1 ? §iĨm cã hoµnh ®é b»ng th× tung ®é b»ng bao nhiªu? GV Gỵi ý: ®Ĩ t×m ®ỵc tung ®é ta thay hoµnh ®é vµo c«ng thøc y = x ? §¸nh dÊu ®iĨm trªn ®å thÞ cã tung ®é b»ng (-1) ? Lµm bµi tËp 44 (SGK - 73) ? H·y cho biÕt t×m f(a) lµ g× HS: Lµ t×m gi¸ trÞ cđa hµm sè (t×m y) t¹i x= a ? H·y cho biÕt ®Ĩ t×m f(a) b»ng ®å thÞ ta lµm nh thÕ nµo? ? H·y biĨu diƠn x theo y? HS: Tõ y= - 0,5 x x= GV Yªu cÇu ho¹t ®éng nhãm trong 5’ ®Ĩ gi¶i bµi to¸n Sau 5’ c¸c nhãm nép bµi cđa nhãm m×nh, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt ®¸nh gi¸, sưa sai (nÕu cã) ? Khi y > 0 th× x mang gi¸ trÞ g× HS x ©m ? Khi y < 0 th× x mang gi¸ trÞ g× HS x d¬ng Bài 43: SGK/72 GV đưa đề bài lên bảng phụ. HS đọc đồ thị: O B A GV yêu cầu HS nhắc lại : Đồ thị hàm số là đường như thế nào ? Muốn vẽ đồ thị hàm số y = ax ta làm như thế nào? Những điểm có tọa độ thế nào thì thuộc đồ thị hàm số y = f(x) ? HS trả lời câu hỏi. I. Lý thuyÕt - §å thÞ hµm sè y = ax (a0) lµ mét ®êng th¼ng ®i qua gèc to¹ ®é - C¸c bíc ®Ĩ vÏ ®å thÞ hµm sè y = ax (a0) nh sau: + VÏ hƯ trơc to¹ ®é Oxy + X® thªm mét ®iĨm thuéc ®å thÞ hµm sè kh¸c ®iĨm 0. + VÏ ®êng th¼ng ®i qua gèc O vµ ®iĨm võa x®. Ta ®ỵc ®å thÞ hµm sè y = ax (a0) II. LuyƯn tËp Bµi 41: SGK/72 §iĨm M (x0; y0) thuéc ®å thÞ hµm sè y = f(x) nÕu y0 = f(x0) XÐt ®iĨm A ( - ; 1). Ta thay x = - vµo y = -3x ta ®ỵc y = (-3) (-) = 1 §iĨm A thuéc ®å thÞ hµm sè y =-3x - §iĨm B kh«ng thuéc ®å thÞ hµm sè y = -3x - C thuéc ®å thÞ hµm sè y = -3x Bµi 42: SGK/72 A (2; 1). Thay x =2; y =1 vµo c«ng thøc y = ax ta ®ỵc 1 = a.2 a = y = x b) §iĨm B (; ) c) §iĨm C (-2; -1) Bµi 44 :SGK/72 a) f(2) = -1; f(-2) = 1; f(4) = -2 f(0) = 0 b) y =-1 x = 2 y = 0 x = 0 y =2,5 x = -5 c) Khi y d¬ng th× x ©m Khi y ©m th× x d¬ng Bài 43: SGK/72 a) Thời gian chuyển động của người đi bộ là 4(h) Thời gian chuyển động của người đi xe đạp là 2(h). b) Quãng đường đi được của người đi bộ là 20(km). Quãng đường đi được của người đi xe đạp là 30(km). c) Vận tốc của người đi bộ là: 20 : 4 = 5(km/h) Vận tốc của người đi xe đạp là: 30 : 2 = 15 (km/h) - Những điểm có tọa độ thỏa mãn công thức hàm số y = f(x) thì thuộc đồ thị của hàm số 3, Cđng cè, luyƯn tËp:( 2’) ? §å thÞ cđa hµm sè y =f(x) lµ g× ? §å thÞ hµm sè ®å thÞ cđa hµm sè y = ax ( a 0) cã ®Ỉc ®iĨm g×? 4. Híng dÉn häc sinh tù häc ë nhµ (2’) Bài tập 45; 47 SGK/73; 74 Đọc “Bài đọc thêm” . Đồ thị của hàm số SGK/74, 75, 76. 2 Tiết sau ôn tập chương II Làm 4 câu hỏi ôn tập chương và BT 48, 49, 50 SGK/76, 77 ====================== Ngµy so¹n: 05 /12/2010 Ngµy d¹y: 08 /12/2010 D¹y líp: 7A Ngµy d¹y: 08 /12/2010 D¹y líp: 7B TiÕt 35 : ¤n tËp ch¬ng II I. Mơc tiªu 1. VỊ kiÕn thøc: HƯ thèng ho¸ kiÕn thøc trong ch¬ng vỊ hai ®¹i lỵng tØ lƯ thuËn, tØ lƯ nghÞch, hµm sè vµ ®å thÞ hµm sè 2. VỊ kü n¨ng: RÌn kÜ n¨ng gi¶i bµi tËp liªn quan ®Õn c¸c kiÕn thøc trªn 3. VỊ th¸i ®é: - ThÊy râ ®ỵc ý nghÜa thùc tÕ cđa to¸n häc trong ®êi sèng thùc tÕ II. ChuÈn bÞ cđa GV vµ HS 1. ChuÈn bÞ cđa GV: Bảng phụ ghi bài tập , thước thẳng , máy tính . 2. ChuÈn bÞ cđa HS: chuÈn bÞ bµi tËp; «n tËp lý thuyÕt III. TiÕn tr×nh bµi d¹y 1. KiĨm tra bµi cị (ko kiĨm tra ). * §Ỉt vÊn ®Ị:(1’) : §Ĩ cđng cè c¸c kiÕn thøc träng t©m trong ch¬ng II, thÇy cïng c¸c em nghiªn cøu sÏ nghiªn cøu bµi häc h«m nay 2. D¹y néi dung bµi míi Ho¹t ®éng cđa thÇy trß Néi dung ghi b¶ng Ho¹t ®éng 1: LÝ thuyÕt:(15’) ? Khi nµo th× ®¹i lỵng y vµ x lµ hai ®¹i lỵng tØ lƯ thuËn víi nhau? Cho vd? ? ViÕt d¹ng tỉng qu¸t biĨu diƠn mèi liªn hƯ gi÷a hai ®¹i lỵng y vµ x nµy? ? Ngỵc l¹i ®¹i lỵng x tØ lƯ thuËn víi ®¹i lỵng y theo hƯ sè tØ lƯ nµo? ? Khi nµo hai ®¹i lỵng y vµ x tØ lƯ nghÞch víi nhau? Cho vd? ? ViÕt d¹ng tỉng qu¸t biĨu diƠn mèi liªn hƯ gi÷a hai ®¹i lỵng y vµ x nµy? GV treo b¶ng phơ giíi thiƯu vỊ hai t/c cđa ®¹i lỵng tØ lƯ thuËn vµ ®¹i lỵng tØ lƯ nghÞch: Nªu râ sù kh¸c nhau cđa hai t¬nh quan nµy GV: C¸c bµi to¸n vỊ ®¹i lỵng tØ lƯ thuËn vµ ®¹i lỵng tØ lƯ nghÞch x® râ mèi t¬ng quan gi÷a c¸c ®¹i lỵng ®Ĩ ¸p dơng c¸c t/c cđa c¸c ®¹i lỵng nµy, råi ¸p dơng t/c cđa d·y tØ sè b»ng nhau ®Ĩ gi¶i GV: Hµm sè y = ax (a0) cho ta biÕt y vµ x lµ hai ®¹i lỵng tØ lƯ thuËn . ? §å thÞ hµm sè y = ax (a0) cã d¹ng nh thÕ nµo? ? §Ĩ vÏ ®ỵc ®å thÞ nµy ta cÇn lµm ntn? ? §Ĩ kiĨm tra mét ®iĨm thuéc ®å thÞ hay kh«ng ta lµm thÕ nµo? Ho¹t ®éng 2: II. Bµi tËp (25’) ? Lµm c¸c bµi tËp sau: Bµi 1: BiÕt cø 100 kg thãc th× cho 60kg g¹o. Hái 20 bao thãc, mçi bao nỈng 60kg cho bao nhiªu kg g¹o? ? TÝnh kl cđa 20 bao thãc? ? Tãm t¾t ®Ị bµi? ? KL cđa thãc vµ kl cđa g¹o lµ hai ®¹i lỵng cã quan hƯ víi nhau ntn? ? Ta ¸p dơng t/c nµo cđa ®¹i lỵng tØ lƯ thuËn? HS: t/c 2 ? HS lªn b¶ng tr×nh bµy? Bµi 2: §Ĩ ®µo mét con m¬ng cÇn 30 ngêi lµm trong 8 giê. NÕu t¨ng thªm 10 ngêi th× thêi gian gi¶m ®ỵc mÊy giê? (g/s n¨ng suÊt lµm viƯc cđa mçi ngêi nh nhau vµ kh«ng ®ỉi) ? Cïng mét c«ng viƯc ®µo con m¬ng, sè ngêi vµ thêi gian lµm lµ hai ®¹i lỵng quan hƯ nh thÕ nµo? ? §Ĩ gi¶i ®ỵc bµi nµy ta ¸p dơng t/c nµo cđa ®¹i lỵng tØ lƯ nghÞch ? Tãm t¾t ®Ị bµi ? 1tÊn níc biĨn nỈmg bao nhiªu gam Bµi 3: bt 48 (SGK - 76) ? §Ĩ gi¶i ®ùc bµi tËp nµy ta ph¶i lu ý g× vỊ ®¬n vÞ ®o? Bµi 4: VÏ ®å thÞ hµm sè y =-2x HS Th¶o luËn 4 nhãm trong 4’ ®Ĩ vÏ ®å thÞ hµm sè I. LÝ thuyÕt: - §¹i lỵng tØ lƯ thuËn y =kx ( k lµ h»ng sè kh¸c 0) ( x tØ lƯ thuËn víi y theo hƯ sè ; x = y) - §¹i lỵng tØ lƯ nghÞch y = hay xy =a (a lµ h»ng sè kh¸c 0) - §å thÞ hµm sè y = ax (a0) lµ mét ®êng th¼ng ®i qua gèc to¹ ®é - Víi hƯ trơc to¹ ®é ®· cho ®Ĩ vÏ ®ỵc ®å thÞ hµm sè ta cÇn x® thªm mét ®iĨm kh¸c ®iĨm 0, b»ng c¸ch cho x mét gi¸ trÞ - §Ĩ kiĨm tra mét ®iĨm thuéc ®å thÞ hay kh«ng ta thay to¹ ®é ®iĨm ®ã vµo c«ng thøc ®å thÞ hµm sè: §iĨm M (x0; y0) thuéc ®å thÞ hµm sè y =f(x) nÕu y0 =f(x0) - Muèn t×m hƯ sè a cđa ®å thÞ hµm sè y = ax khi biÕt B (x0; y0) ®iĨm thuéc ®å thÞ, ta thay to¹ ®é ®iĨm B vµo c«ng thøc ®å thÞ hµm sè d¹ng tỉng qu¸t: a = II. Bµi tËp: 1. Bµi 1: Kl cđa 20 bao thãc nỈng lµ: 60.20=1200 (kg) 100 kg thãc cho 60 kg g¹o 1200kg thãc cho x kg g¹o? V× sè thãc vµ g¹o lµ hai ®¹i lỵng tØ lƯ thuËn x=720 kg Bµi 2: Tãm t¾t: 30 ngêi lµm hÕt 8 giê 40 ngêi lµm hÕt x giê? Gi¶i Sè ngêi vµ sè giê lµm song c«ng viƯc lµ hai ®¹i lỵng tØ lƯ nghÞch Ta cã (giê) VËy thêi gian lµm gi¶m ®ỵc 8 - 6 = 2 (giê) Bµi 3: Gäi lỵng muèi cã trong 250 g níc biĨn lµ x. V× lỵng níc biĨn vµ lỵng muèi cã trong ®ã lµ hai ®Þa lỵng tØ lƯ thuËn nªn theo t/c ®¹i lỵng tØ thuËn ta cã (g) Bµi 4: VÏ ®å thÞ hµm sè y =-2x y =-2x 3, Cđng cè, luyƯn tËp:( 3’) Nh¾c l¹i c¸c kh¸i niƯm: ? §å thÞ hµm sè y = ax (a0) cã d¹ng nh thÕ nµo? ? §Ĩ vÏ ®ỵc ®å thÞ nµy ta cÇn lµm ntn? ? §Ĩ kiĨm tra mét ®iĨm thuéc ®å thÞ hay kh«ng ta lµm thÕ nµo? 4. Híng dÉn häc sinh tù häc ë nhµ (2’) - Xem l¹i néi dung lÝ thuyÕt liªn quan ®Õn ®¹i lỵng tØ lƯ nghÞch, tØ lƯ thuËn, hµm sè vµ ®å thÞ hµm sè - Lµm bµi tËp 50, 52, 53, 56 sgk - Xem l¹i néi dung lÝ thuyÕt ch¬ng I tiÕt sau «n tËp HKI =================================== Ngµy so¹n:10/ 12/2010 Ngµy d¹y:13/ 12/2010 D¹y líp: 7A Ngµy d¹y:13/ 12/2010 D¹y líp: 7B TiÕt 36 : ¤n tËp häc k× I (tiÕt 1) I. Mơc tiªu 1. VỊ kiÕn thøc: Häc sinh ®ỵc hƯ thèng ho¸ kiÕn thøc cđa ch¬ng I: C¸c phÐp tÝnh vỊ sè h÷u tØ, c¸c tÝnh chÊt cđa tØ lƯ thøc vµ d·y tØ sè b»ng nhau, kh¸i niƯm sè v« tØ, sè thùc, c¨n bËc hai - Th«ng qua gi¶i c¸c bµi tËp, cđng cè kh¾c s©u c¸c kiÕn thøc träng t©m cđa ch¬ng. 2. VỊ kü n¨ng:RÌn kÜ n¨ng thùc hiƯn c¸c phÐp tÝnh vỊ sè h÷u tØ, kÜ n¨ng vËn dơng tÝnh chÊt cđa tØ lƯ thøc vµ d·y tØ sè b»ng nhau, t¹o ®iỊu kiƯn cho häc sinh lµm tèt bµi kiĨm tra häc k×. 3. VỊ th¸i ®é: ThÊy ®ỵc sù cÇn thiÕt ph¶i «n tËp sau mét ch¬ng cđa m«n häc II. ChuÈn bÞ cđa GV vµ HS 1. ChuÈn bÞ cđa GV: Gi¸o ¸n; b¶ng phơ(ghi néi dung lÝ thuyÕt vµ bµi tËp) 2. ChuÈn bÞ cđa HS: ¤n l¹i néi dung kiÕn thøc cđa ch¬ng I &II III. TiÕn tr×nh bµi d¹y 1. KiĨm tra bµi cị: KÕt hỵp víi tiÕt «n tËp * §Ỉt vÊn ®Ị:(1’) : Trong ch¬ng I ®¹i sè 7 Chĩng ta ®ỵc nghiªn cøu vỊ sè h÷u tØ. Sè thùc. Trong tiÕt häc nµy chĩng ta sÏ «n tËp l¹i c¸c kiÕn thøc träng t©m cđa ch¬ng lµm c¬ së ®Ĩ c¸c em häc tiÕp sang häc k× hai. 2. D¹y néi dung bµi míi Ho¹t ®éng cđa thÇy vµ trß Néi dung ghi b¶ng Ho¹t ®éng 1: ¤n tËp vỊ sè h÷u tØ, sè thùc: (12') - Sè h÷u tØ lµ g×? - Sè h÷u tØ cã biĨu diƠn thËp ph©n nh thÕ nµo? HS: Mçi sè h÷u tØ ®ỵc biĨu diƠn bëi mét sè thËp ph©n h÷u h¹n hoỈc v« h¹n tuÇn hoµn vµ ngỵc l¹i - GTT§ cđa mét sè h÷u tØ x ®ỵc x¸c ®Þnh nh thÕ nµo? - Luü thõa cđa mét sè h÷u tØ x ®ỵc ph¸t biĨu nh thÕ nµo? - ViÕt d¹ng tỉng qu¸t: TÝch vµ th¬ng cđa hai luü thõa cïng c¬ sè, luü thõa cđa luü thõa, luü thõa cđa mét tÝch, luü thõa cđa mét th¬ng? - Sè v« tØ lµ g×? - C¨n bËc hai cđa mét sè lµ g×? ? Sè thùc lµ g×? Hs: Sè thùc gåm sè h÷u tØ vµ sè v« tØ GV: C¸c phÐp to¸n trong tËp R cịng cã c¸c t/c t¬ng tù nh trong tËp Q GV: Ta cã N Z Q R Ho¹t ®éng 2: ¤n tËp vỊ tØ lƯ thøc - d·y tØ sè b»ng nhau: (7') ? TØ lƯ thøc lµ g×? Hs: TØ lƯ thøc lµ ®¼ng thøc cđa hai tØ sè: ? Nªu t/c c¬ b¶n cđa tØ lƯ thøc? Hs: Tr¶ lêi, gv ghi b¶ng ? ViÕt d¹ng tỉng qu¸t cđa t/c cđa d·y tØ sè b»ng nhau? Hs: lªn b¶ng viªt, díi líp lµm vµo vë Ho¹t ®éng 2: Bµi tËp: (20') - Lµm bµi tËp sau: GV §a ra bµi tËp Bµi 1: Thùc hiƯn c¸c phÐp tÝnh b»ng c¸ch hỵp lý (nÕu cã thĨ) a) : - : b) - + c) HS Ho¹t ®éng nhãm trong 4’ ®Ĩ gi¶i bµi to¸n mét c¸ch hỵp lý nhÊt GV Chèt kt: ¸p dơng tc ph©n phèi cđa phÐp nh©n vµ phÐp céng vµ ¸p dơng c¸c tÝnh chÊt ®ã mét c¸ch hỵp lÝ Bµi 2: a) H·y chØ ra ®¸p ¸n ®ĩng trong c¸c c©u sau: -2 = A. 7 B. -7 C. 14 b) H·y tÝnh: ; -; ; 2; 2 (-2)2 + - + GV Lu ý hs c¸ch tÝnh c¨n bËc hai vµ ©m c¨n bËc hai Bµi 3: Tỉng kÕt cuèi n¨m häc 2001 - 2002 trêng THCS T« HiƯu cã sè hs giái thuéc c¸c khèi 6; 7; 8; 9 lÇn lỵt tØ lƯ víi c¸c sè 5; 7; 9; 8 vµ sè hs giái khèi 8 nhiỊu h¬n sè hs giái khèi 9 lµ 3 hs. H·y tÝnh sè hs giái toµn trêng - HS ®äc ®Ị vµ tãm t¾t ®Ị bµi? - Bµi tËp nµy lµ d¹ng bµi tËp nµo ta ®· häc? - Th¶o luËn nhãm trong 5’ ®Ĩ t×m lêi gi¶i bµi to¸n I. ¤n tËp vỊ sè h÷u tØ, sè thùc - Sè h÷u tØ lµ sè viÕt ®ỵc díi d¹ng ph©n sè víi a,bZ, b 0 - Mçi sè h÷u tØ ®ỵc biĨu diƠn bëi mét sè thËp ph©n h÷u h¹n hoỈc v« h¹n tuÇn hoµn vµ ngỵc l¹i - Gi¸ trÞ tuyƯt ®èi cđa mét sè h÷u tØ: = x nÕu x 0 -x nÕu x < 0 - Luü thõa cđa mét sè h÷u tØ + am. an = am+n + am: an = am-n (m >= n; a 0) + (am)n = am.n + (x.y)n = xn.yn + ( )n= ( y 0) - Sè v« tØ lµ sè viÕt ®ỵc díi d¹ng sè thËp ph©n v« h¹n kh«ng tuÇn hoµn. - C¨n bËc hai cđa mét sè a kh«ng ©m lµ sè x sao cho x2= a - Sè thùc gåm sè h÷u tØ vµ sè v« tØ. Ta cã N Z Q R II. ¤n tËp vỊ tØ lƯ thøc - d·y tØ sè b»ng nhau - TØ lƯ thøc lµ ®¼ng thøc cđa hai tØ sè: T/c c¬ b¶n cđa tØ lƯ thøc + NÕu = th× a.d= b.c + NÕu a.d= b.c vµ a,b,c,d 0 th× ta cã c¸c tØ lƯ thøc = ; = ; = ; = - TÝnh chÊt cđa d·y tØ sè b»ng nhau: Tõ tØ lƯ thøc = = = = Tõ d·y tØ sè b»ng nhau = = = = = = III. Bµi tËp: (20') 1. Bµi 1 a) (): =- : =- == - b) = ( = = c) = = 2. Bµi 2 a) -2= -= -7 §¸p ¸n ®ĩng lµ B b) = 6; -= -4 = ; 2 = 3 2 = = 3 (-2)2 + - + = 4 + 6 - 3 + 5 = 12 3. Bµi 3. Gäi sè hs giái cđa c¸c khèi 6; 7; 8; 9 lÇn lỵt lµ a;b; c; d (hs) Mµ vµ c- d = 3 Theo t/c cđa d·y tØ sè b»ng nhau ta cã = =3 a =15 ;b=21;c = 27; d =24 VËy sè hs giái ë c¸c khèi líp lÇn lỵt lµ: 15; 21; 27; 24 (hs) 3, Cđng cè, luyƯn tËp:( 3’) Nh¾c l¹i c¸c kh¸i niƯm: - Sè h÷u tØ lµ g×? - Sè h÷u tØ cã biĨu diƠn thËp ph©n nh thÕ nµo? - Sè v« tØ lµ g×? - Sè thùc lµ g×? - C¨n bËc hai cđa mét sè lµ g×? 4. Híng dÉn häc sinh tù häc ë nhµ (2’) - ¤n l¹i toµn bé lý thuyÕt ®· «n trong tiÕt võa råi - Xem l¹i hƯ thèng bµi tËp ®· ch÷a. - ¤n tríc néi dung lÝ thuyÕt trong ch¬ng 2 vµ c¸c d¹ng bµi tËp ®ltl thuËn vµ ®ltl nghÞch, hµm sè vµ ®å thÞ hµm sè Ngµy so¹n12/ 12 /2010 Ngµy d¹y:15/ 12 /2010 D¹y líp: 7A Ngµy d¹y:15/ 12 /2010 D¹y líp: 7B TiÕt 37: ¤n tËp häc k× I (tiÕp) I. Mơc tiªu 1. VỊ kiÕn thøc: - ¤n tËp vỊ ®¹i lỵng tØ lƯ thuËn, ®¹i lỵng tØ lƯ nghÞch, d·y tØ sè b»ng nhau, t×m x, mét sè bµi to¸n vỊ ®å thÞ hµm sè y =ax (a0) 2. VỊ kü n¨ng: - TiÕp tơc rÌn kÜ n¨ng vỊ gi¶i c¸c bµi to¸n vỊ ®¹i lù¬ng tØ lƯ thuËn, ®¹i lỵng tØ lƯ nghÞch, vÏ ®å thÞ hµm sè y = ax (a0). §ỵc lµm c¸c bµi tËp c¬ b¶n cđa ch¬ng. 3. VỊ th¸i ®é: - HS thÊy ®ỵc øng dơng cđa to¸n häc vµo ®êi sèng II. ChuÈn bÞ cđa GV vµ HS 1. ChuÈn bÞ cđa GV: Gi¸o ¸n; b¶ng phơ(ghi néi dung lÝ thuyÕt vµ bµi tËp); thíc th¼ng 2. ChuÈn bÞ cđa HS: ¤n l¹i néi dung kiÕn thøc cđa ch¬ng I &II; b¶ng nhãm; vë ghi III. TiÕn tr×nh bµi d¹y 1. KiĨm tra bµi cị : KiĨm tra trong qu¸ tr×nh «n tËp * §Ỉt vÊn ®Ị:(1’) : Trong tiÕt häc h«m nay c« cïng c¸c em sÏ nghiªn cøu c¸c kiÕn thøc cßn l¹i ®ã lµ ®ltl nghÞch ®ltl thuËn hµm sè y = ax, ®ã lµ c¸c kiÕn thøc quan träng cuèi cïng trong hk1 2. D¹y néi dung bµi míi Ho¹t ®éng cđa thÇy vµ trß Néi dung ghi b¶ng Ho¹t ®éng 1: LÝ thuyÕt: (10') - Khi nµo th× ®¹i lỵng y vµ x lµ hai ®Þa lỵng tØ lƯ thuËn víi nhau? Cho vd? - ViÕt d¹ng tỉng qu¸t biĨu diƠn mèi liªn hƯ gi÷a hai ®¹i lỵng y vµ x nµy? - Ngỵc l¹i ®¹i lỵng x tØ lƯ thuËn víi ®¹i lỵng y theo hƯ sè tØ lƯ nµo? - Khi nµo hai ®¹i lỵng y vµ x tØ lƯ nghÞch víi nhau? Cho vd? - ViÕt d¹ng tỉng qu¸t biĨu diƠn mèi liªn hƯ gi÷a hai ®¹i lỵng y vµ x nµy? GV Treo b¶ng phơ giíi thiƯu vỊ hai t/c cđa ®¹i lỵng tØ lƯ thuËn vµ ®¹i lỵng tØ lƯ nghÞch: Nªu râ sù kh¸c nhau cđa hai t¬ng quan nµy GV: C¸c bµi to¸n vỊ ®¹i lỵng tØ lƯ thuËn vµ ®¹i lỵng tØ lƯ nghÞch x® râ mèi t¬ng quan gi÷a c¸c ®¹i lỵng ®Ĩ ¸p dơng c¸c t/c cđa c¸c ®¹i lỵng nµy, råi ¸p dơng t/c cđa d·y tØ sè b»ng nhau ®Ĩ gi¶i - Muèn gi¶i bµi to¸n vỊ d·y tØ sè b»ng nhau ta ph¶i lµm thÕ nµo GV: Hµm sè y = ax (a0) cho ta biÕt y vµ x lµ hai ®¹i lỵng tØ lƯ thuËn . - §å thÞ hµm sè y = ax (a0) cã d¹ng nh thÕ nµo? - §Ĩ vÏ ®ỵc ®å thÞ nµy ta cÇn lµm ntn? - §Ĩ kiĨm tra mét ®iĨm thuéc ®å thÞ hay kh«ng ta lµm thÕ nµo? Hoạt động 2: Bµi tËp: (30') GV Lµm c¸c bµi tËp sau * Bµi 1: T×m x trong tØ lƯ thøc a) x: 8,5 = 0,69 : (-1, 15) b) (0,25x) : 3 = : 0,125 * Bµi 2: T×m hai sè x vµ y biÕt 7x = 3y vµ x -y = 16 ? Tõ ®¼ng thøc 7x =3y h·y lËp tØ lƯ thøc? GV: ¸p dơng t/c cđa d·y tØ sè b»ng nhau ®Ĩ t×m x vµ y. * Bµi 3: T×m x biÕt a) ( b) 8- = 3 c) ( x+5)3 = -64 * Bµi 4 Cho hµm sè: y = -2x a) BiÕt ®iĨm A (3; y0) thuéc ®å thÞ hµm sè y =-2x. TÝnh y0 b) §iĨm B(1,5; 3) cã thuéc ®å thÞ cđa hµm sè y =-2x hay kh«ng? V× sao? GV §a ra bµi tËp tr¾c nghiƯm cho hs chän c¸c ph¬ng ¸n H·y chØ ra ®¸p ¸n ®ĩng trong c¸c c©u sau: a) x9: x5= A. x4 B. x14 C. x45 b) = A. 4 -7 =-3 B. -4 -7 =-11 C. - 3 vµ -11 D. 9 c) Trong c¸c kh¼ng ®Þnh sau, kh¼ng ®Þnh nµo ®ĩng (§), kh¼ng ®Þnh nµo sai(S)? A. Sè h÷u tØ ©m nhá h¬n sè h÷u tØ d¬ng B. Sè h÷u tØ ©m lín h¬n sè o C. Sè h÷u tØ ©m nhá h¬n sè nguyªn ©m GV Yªu cÇu hs vÏ ®å thÞ hµm sè y = x HS Lªn b¶ng thùc hiƯn I. LÝ thuyÕt - §¹i lỵng tØ lƯ thuËn y =kx ( k lµ h»ng sè kh¸c 0) ( x tØ lƯ thuËn víi y theo hƯ sè ;x =y) - §¹i lỵng tØ lƯ nghÞch y = hay xy =a (a lµ h»ng sè kh¸c 0) - Ta ph¶i ¸p dơng c¸c t/c cđa d·y tØ sè b»ng nhau. Dùa vµo chĩ ý sau: Khi d·y tØ sè , ta nãi c¸c sè a, b, c tØ lƯ víi c¸c sè 2; 3; 5. Ta cịng viÕt: a: b: c= 2: 3: 5 - §å thÞ hµm sè y = ax (a0) lµ mét ®êng th¼ng ®i qua gèc to¹ ®é - Víi hƯ trơc to¹ ®é ®· cho ®Ĩ vÏ ®ỵc ®å thÞ hµm sè ta cÇn x® thªm mét ®iĨm kh¸c ®iĨm 0, b»ng c¸ch cho x mét gi¸ trÞ - §Ĩ kiĨm tra mét ®iĨm thuéc ®å thÞ hay kh«ng ta thay to¹ ®é ®iĨm ®ã vµo c«ng thøc ®å thÞ hµm sè: §iĨm M (x0; y0) thuéc ®å thÞ hµm sè y =f(x) nÕu y0 =f(x0) - Muèn t×m hƯ sè a cđa ®å thÞ hµm sè y = ax khi biÕt B (x0; y0) ®iĨm thuéc ®å thÞ, ta thay to¹ ®é ®iĨm B vµo c«ng thøc ®å thÞ hµm sè d¹ng tỉng qu¸t: a = II. Bµi tËp 1. Bµi 1 a) =-5,1 b) x = 80 2. Bµi 2 7x = 3y x = 3.(-4) = -12 y= 7.(-4) =-28 3. Bµi 3 a) ( 2x =-3 x=- b) x =hoỈc x =2 c) ( x+5)3 = -64 ( x+5)3 =(-4)3 x +5 =-4 x =- 9 4. Bµi 4 a) A (3; y0) thuéc ®å thÞ hµm sè y = -2x. Ta thay x =3 vµ y = y0 vµo y =-2x y0 = -2 .3 y0 =- 6 b) XÐt ®iĨm B (1,5; 3) Ta thay x = 1,5 vµo c«ng thøc y =-2x y= -2 .1,5 y =-3 (3) VËy ®iĨm B kh«ng thuéc ®å thÞ hµm sèy =-2x 5. Bµi 5: a) A. x4 b) A. 4 -7 =-3 c) A. §ĩng B. Sai C. Sai 6. Bµi 6: 3. Cđng cè, luyƯn tËp:( 2’) Yªu cÇu HS nh¾c l¹i c¸c kh¸i niƯm: - Khi nµo th× ®¹i lỵng y vµ x lµ hai ®Þa lỵng tØ lƯ thuËn víi nhau? - Khi nµo hai ®¹i lỵng y vµ x tØ lƯ nghÞch víi nhau? - §å thÞ hµm sè y = ax (a0) cã d¹ng nh thÕ nµo? - §Ĩ vÏ ®ỵc ®å thÞ nµy ta cÇn lµm ntn? - §Ĩ kiĨm tra mét ®iĨm thuéc ®å thÞ hay kh«ng ta lµm thÕ nµo? 4. Híng dÉn häc sinh tù häc ë nhµ (2’) - Häc thuéc néi dung lÝ thuyÕt h«m nay võa «n. Xem l¹i c¸c d¹ng bµi tËp ®· ch÷a - Lµm mét sè d¹ng bµi tËp liªn quan trong sbt - ChuÈn bÞ giÊy tiÕt sau kiĨm tra Häc kú. ===================== Ngµy kiểm tra :21/ 12 /2010 D¹y líp: 7A Ngµy kiểm tra :21/ 12 /2010 D¹y líp: 7B Tiết 38 + 39 Kiểm tra học kỳ I( Đại số và Hình học) ( Kiểm tra theo đề của phịng )
Tài liệu đính kèm: