Giáo án Đại số 7 - Tuần 17 - Trần Văn Hương

 Trường: THCS Lê Hồng Phong Họ và tên giáo viên: Trần Văn Hương
 Tổ: Toán - Tin
 §7. ĐỒ THỊ CỦA HÀM SỐ y = ax (a 0) (tt)
 Môn học/HĐGD: Toán Lớp: 7
 (Thời gian thực hiện: 01 tiết)
 I. MỤC TIÊU:
 1. Kiến thức: Củng cố cách vẽ đồ thị hàm số y = ax a 0 
 2. Kĩ năng: Rèn kĩ năng vẽ đồ thị, kiểm tra điểm thuộc đồ thị, điểm không thuộc đồ 
 thị, biết xác định hệ số a khi biết đồ thị hàm số.
 3. Về phẩm chất: Rèn tính cẩn thận, ý thức tự giác, tích cực
 NL sử dụng công cụ vẽ đồ thị hàm số y = ax a 0 
 II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU:
 1. Giáo viên: Thước thẳng, bảng phụ các hình 25; 26 sgk
 2. Học sinh: Thước kẻ, học kỹ cách vẽ đồ thị hàm số y = ax a 0 
 III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
1. Kiểm tra bài cũ 
 Câu hỏi Đáp án
 - Đồ thị hàm số y = ax - Đồ thị hàm số y = ax a 0 là đường 
 a 0 có dạng như thế thẳng đi qua gốc tọa độ (4đ)
 nào? -Vẽ đồ thị hàm số y = 2x (6đ)
 -Vẽ đồ thị hàm số y = 2x Cho x = 1 
 ta có y = 2. 
 Ta được điểm A(1 ; 2)
 Đường thẳng OA là đồ thị hàm số y = 2x
 A. KHỞI ĐỘNG: HOẠT ĐỘNG 1: Mở đầu 
 Nội dung Sản phẩm
 - Mục tiêu: Kích thích học sinh suy nghĩ về một số dạng toán của đồ thị hàm số và 
 cách giải
 - Phương pháp và kỹ thuật dạy học: Thảo luận, đàm thoại gợi mở, thuyết trình
 - Hình thức tổ chức dạy học: Cá nhân, nhóm
 - Phương tiện, thiết bị dạy học: SGK, bảng phụ các hình vẽ trong SGK
 - Sản phẩm: Các dạng toán về đồ thị của hàm số y = ax (a 0 )
 ?: Hãy nêu nêu một số dạng toán về đồ thị của hàm số y = ax - Có thể trả lời được 
 (a 0 ) hoặc không
 ?: Một số dạng toán về đồ thị của hàm số y = ax (a 0 ) như: 
 Vẽ đồ thị hàm số; Xác định điểm có thuộc đồ thị hay không; - Chưa trả lời được
 Xác định hệ số a; Tính giá trị hàm số bằng đồ thị...Vậy cách 
 giải những dạng toán này như thế nào?
 Đó là nội dung của tiết luyện tập
 B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC: 
 C. LUYỆN TẬP 
 1 Hoạt động 2: (Cá nhân kết hợp với cặp đôi )Làm bài 40, 41 sgk
 Nội dung Sản phẩm
 - Mục tiêu: HS biết được đồ thị nằm ở góc phần tư thứ mấy nhờ hệ số a; Biết một 
 điểm có thuộc đồ thị hay không. Xác định được hệ số a; Tìm được điểm trên đồ thị 
 thỏa mãn yêu cầu.
 - Phương pháp và kỹ thuật dạy học: Thảo luận, đàm thoại gợi mở, thuyết trình
 - Hình thức tổ chức dạy học: Cá nhân, cặp đôi, nhóm
 - Phương tiện, thiết bị dạy học: SGK, bảng phụ các hình vẽ trong SGK
 - Sản phẩm: Hs giải được các bài toán liên quan đến đồ thị hàm số
 * Yêu cầu: Bài 40/71SGK
 + Dựa vào đồ thị của bài 39 trả lời Nếu a > 0 đồ thị nằm ở góc phần tư thứ I và 
 câu hỏi: Đồ thị hàm số y = ax nằm thứ III
 ở những góc phần tư nào của mặt Nếu a < 0 đồ thị nằm ở góc phần tư thứ II và 
 phẳng tọa độ nếu : thứ IV
 + a > 0 ; Bài 41/72SGK 1
 1
 + a < 0 
 + Muốn biết điểm nào thuộc đồ thị Thay x = 3 vào hàm số y = - 3x ta được 
 hàm số ta làm như thế nào ? 1 
 * GV đánh giá câu trả lời và bài y = - 3 . 3 = 1
 làm của học sinh. 1 
 * GV chốt về cách muốn biết một ;1 
 Vậy A 3 thuộc đồ thị hàm số
 điểm thuộc đồ thị hay không làm 
 1 
 thế nào. ;1 
 B 3 không thuộc đồ thị hàm số
 C(0;0) thuộc đồ thị.
 * Yêu cầu: Quan sát hình 26sgk, trả a) Ta có: A(2;1), 
 lời câu hỏi: thay x = 2; y = 1 vào y
 + Xác định hệ số a bằng cách nào ? công thức y = ax
 1
 + Làm thế nào để xác định được 1 a.2 a 
 điểm trên đồ thị có hoành độ hoặc 2
 A
 tung độ cho trước ? b) Trên đồ thị 1
 c) Trên đồ thị
 * GV nhận xét đánh giá câu trả lời - O
 của HS 2 2
 * GV chốt cách giải x
 -
 1
 * Yêu cầu: * Bài tập 44/73 SGK
 Thảo luận trả lời câu hỏi * Cho x = 2, ta có y = -1. Ta được điểm A(2 ; 
 + Xác định 1 điểm thuộc đồ thị -1)
 hàm số y = - 0,5 x bằng cách nào ? Đường thẳng OA là đồ thị hàm số y = -0,5x
 2 + Từ đồ thị làm thế nào để tìm giá Từ đồ thị ta thấy: 
 trị của y hay của x khi biết giá trị a) f(2) = -1 ; f(-2) = 1 ; f(4) = -2 ; f(0) = 0
 của đại lượng kia? b) y = -1 x 2 ; 
 + Tìm giá trị của x khi y dương y 0 x 0; y 2,5 x 5
 hoặc âm ta dựa vào đâu ? c) Khi y dương thì x âm ; khi y âm thì x 
 * GV nhận xét đánh giá câu trả lời dương
 của HS
 * GV chốt cách giải
D. VẬN DỤNG 
- Mục tiêu: Vận dụng các kiến thức đã học vào các bài toán nhằm mục đích phát 
triển năng lực tự học, sáng tạo , tự học , tự giác, tích cực 
- Hướng dẫn học ở nhà - Làm bài tập 43; 45; 46 ; 47sgk.
 a
 a 0 
- Đọc bài đọc thêm: đồ thị của hàm số y = x
- Ôn tập theo các câu hỏi ôn tập chương II để tiết sau ôn tập chương
 3 Trường: THCS Lê Hồng Phong Họ và tên giáo viên: Trần Văn Hương
 Tổ: Toán - Tin
 ÔN TẬP CHƯƠNG II
 Môn học/HĐGD: Toán Lớp: 7
 (Thời gian thực hiện: 02 tiết)
I. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức: Hệ thống hoá kiến thức về hai đại lượng tỉ lệ thuận, hai đại lượng tỉ lệ 
nghịch 
2. Kĩ năng: Giải toán về hai đại lượng tỉ lệ thuận, hai đại lượng tỉ lệ nghịch. Chia 1 
số thành các phần tỉ lệ thuận, tỉ lệ nghịch với các số đã cho. Vẽ đồ thị hàm số y = ax 
(a ≠ 0)
3. Về phẩm chất: Có ý thức tập trung, tích cực
NL sử dụng ngôn ngữ, biết hệ thống các kiến thức trong chương 
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU:
1. Giáo viên: Bảng tổng hợp về ĐL TLN, TLT (ĐN, T/C)
2. Học sinh: Làm các câu hỏi ôn tập chương II.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
A. KHỞI ĐỘNG: 
HOẠT ĐỘNG 1: Mở đầu (cá nhân)
 Nội dung Sản phẩm
 - Mục tiêu: Gợi nhớ lại các nội dung của chương II:
 + Nhớ công thức của đại lượng tỉ lệ thuận.
 + Nhớ công thức của đại lượng tỉ lệ nghịch.
 + Nhớ được dạng đồ thị của hàm số y = ax (a ≠ 0)
 - Phương pháp và kỹ thuật dạy học: Thảo luận, đàm thoại gợi mở, thuyết trình
 - Hình thức tổ chức dạy học: Cá nhân
 - Phương tiện, thiết bị dạy học: SGK, bảng phụ các hình vẽ trong SGK
 - Sản phẩm: Nội dung và dạng bài tập của chương II
 ?: Nhắc lại các nội dung đã học ở chương II? - Nhắc lại
 ?: Có những bài tập dạng nào ở chương này? - Dự đoán câu trả 
 GV: Ở chương II này bài tập nội dung chủ yếu là về tỉ lệ thuận, lời
 tỉ lệ nghịch, hàm số và đồ thị của hàm số y = ax (a khác 0). Tiết 
 này sẽ củng cố lại một số bài tập về các nội dung này.
B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC: 
Hoạt động 2: Hệ thống kiến thức 
 Nội dung Sản phẩm
 - Mục tiêu: Hệ thống lại lí thuyết các kiến thức của chương II
 - Phương pháp và kỹ thuật dạy học: Thảo luận, đàm thoại gợi mở, thuyết trình
 - Hình thức tổ chức dạy học: Cá nhân, cặp đôi
 - Phương tiện, thiết bị dạy học: SGK, bảng phụ các hình vẽ trong SGK
 - Sản phẩm: Lí thuyết các kiến thức của chương
 4 * Yêu cầu: Thảo luận trả lời câu I. Hệ thống kiến thức
 hỏi 1. y = kx (k là hằng số khác 0) thì ta nói y tỉ lệ thuận 
 + Nêu công thức liên hệ giữa hai với x theo hệ số k.
 y y y x y x y
 đại lượng tỉ lệ thuận 1 2 3 ... k 1 1 , 1 1
 x x x x y x y
 + Nêu công thức liên hệ giữa hai + 1 2 3 + 2 2 3 3
 a
 đại lượng tỉ lệ nghịch y 
 + Đồ thị của hàm số y = ax (a ≠ 2. x hay xy = a thì y tỉ lệ nghịch với x theo hệ số a
 x y x y
 0) có dạng gì ? 1 2 , 1 3
 y x y x y x ...a x y x y
 * GV: Nhận xét đánh giá câu trả + 1 1 2 2 3 3 + 2 1 3 1
 lời 3. Đồ thị hàm số y = ax (a ≠ 0) là một đường thẳng đi 
 * GV chốt lại các công thức tỉ lệ qua gốc tọa độ
 thuận , tỉ lệ nghịch, đồ thị hàm số 
 y = ax (a khác 0)
C. LUYỆN TẬP 
Hoạt động 3: Bài tập 
 Nội dung Sản phẩm
 - Mục tiêu: HS biết giải một số bài tập về tỉ lệ thuận, tỉ lệ nghịch, biết vẽ đồ thị hàm 
 số y = ax (a 0)
 - Phương pháp và kỹ thuật dạy học: Thảo luận, đàm thoại gợi mở, thuyết trình
 - Hình thức tổ chức dạy học: Cá nhân, cặp đôi
 - Phương tiện, thiết bị dạy học: SGK, bảng phụ các hình vẽ trong SGK
 - Sản phẩm: Lời giải của các bài tập, Vẽ được đồ thị
 * Yêu cầu: Giải các bài toán Bài 1: Cho x,y TLT , điền vào ô trống
 Bài 1: Cho x,y TLT , điền vào ô x -4 -1 0 2 5
 trống y 8 2 0 -4 -10
 x -4 -1 2 y 2
 k 2
 y 2 0 -10 Từ y = kx x 1
 Bài 2: Cho x và y TLN, điền vào ô Bài 2: Cho x và y TLN, điền vào ô trống
 trống. x -5 -3 -2 1 6
 x -5 -2 1 y -6 -10 -15 30 5
 y -10 30 5 a = xy = 1.30 = 30
 Bài 3: Chia số 156 thành 3 số Bài 3: Chia số 156 thành 3 số 
 a) TLT với 3; 4; 6. Giải
 b) TLN với 2, 3, 4 a) Gọi 3 số lần lượt là a, b, c theo bài ra ta 
 a b c
 + Muốn điền vào ô trống ta phải làm 
 gì ? -Tính k theo công thức nào? có: 3 4 6 và a+ b + c=156
 Tính a theo công thức nào ? Áp dụng T/C của dãy tỉ số bằng nhau
 + Nhắc lại các bước giải bài toán a b c a b c 156
 12
 TLT, TLN. 3 4 6 3 4 6 13 
 * GV đánh giá nhận xét bài làm của a 3.12 36;b 4.12 48; c 6.12 72
 HS b) Gọi 3 số lần lượt là a, b, c.
 5 a b c 156
 * GV chốt kiến thức về tỉ lệ thuận, tỉ 144
 lệ nghịch 1 1 1 13
 * Yêu cầu: Vẽ đồ thị hàm số y = 2x Theo bài ta có: 2 3 4 12
 1 1 1
 + Muốn vẽ đồ thị hàm số y = 2x ta a .144 72;b .144 48;c .144 36
 làm như thế nào ? 2 3 4
 + Vì sao chỉ cần xác định 1 điểm Bài 4: Vẽ đồ thị hàm số y = 2x
 thuộc đồ thị là vẽ được đồ thị hàm số - Cho x = 1 thì y = 2. Ta được điểm A(1 ; 2)
 ? Đường thẳng OA là đồ thị hàm số y = 2x
 * GV đánh giá nhận xét bài làm của 
 HS
 * GV chốt kiến thức về vẽ đồ thị hàm 
 số y = ax(a khác 0)
 D. VẬN DỤNG 
- Mục tiêu: Vận dụng các kiến thức đã học vào các bài toán nhằm mục đích phát 
triển năng lực tự học, tự học , tự giác, tích cực 
- Hướng dẫn học ở nhà: - Ôn tập theo bảng tổng kết và luyện lại các dạng bài tập.
- Làm bài tập: 51-55 SGK.
 6