Giáo án dạy Vật lý lớp 7 tiết 12: Độ cao của âm

Ngày soạn: 08 /10
Ngày giảng: 11/10
Tiết 12. Độ cao của âm
I. mục tiêu.
 KT : Nhận biết được âm cao (bổng) có tần số lớn, âm thấp (trầm) có tần số nhỏ 
 Nhận biết được âm to có biên độ dao động lớn, âm nhỏ có biên độ dao động nhỏ 
 KN : Nêu được ví dụ về âm trầm, âm bổng là do tần số dao động của vật 
 TĐ : Nghiêm túc trong học tập, có ý thức vận dụng kiến thức vào thực tế.
II. Chuẩn bị.
 GV:Chuẩn bị cho mỗi nhóm HS
+ 1 dây cao su buộc căng trên giá đỡ
+ 1 giá thí nghiệm
+ 1 con lắc đơn có chiều dài 20 cm
+ 1 con lắc đơn có chiều dài 40 cm
+ 1 đĩa phát âm có 3 hàng lỗ xung quanh, 1 mô tơ 3 vôn,6 vôn 1 chiều
 + 1 miếng phim nhựa
 + 1 thép lá 0,7x 15x 300 mm ; hộp gỗ
 HS :Học bài cũ, đọc trước bài mới
III. Tổ chức các HĐDH : 
 Khởi động ,mở bài. Kiểm tra bài cũ : 
các nguồn âm có đặc điểm nào giống nhau ? Cho ví dụ về nguồn âm
Trả lời: Khi phát ra âm, các vật đều dao động .Ví dụ : Ta gảy vào dây đàn thì dây đàn dao động phát ra âm 
 HĐ1 : Quan sát dao động nhanh, chậm, nghiên cứu khái niệm tần số (10 phút)
Mục tiêu : HS nhận biết mối liên hệ giữa dao động nhanh, chậm và tần số. 
Đồ dùng: 1 giá thí nghiệm ; 2 con lắc đơn có chiều dài 20 cm và 40 cm
Cách tiến hành :HĐ nhóm , trực quan, thực hành, vấn đáp
HĐ của GV
HĐ của HS
Ghi bảng
- GV bố trí TN H11.1
- GV hướng dẫn HS cách xác định một dao động, tính số dao động của vật trong thời gian 10s từ đó tính số dao động trong một giây.
- GV yêu cầu HS lên kéo con lắc ra khỏi vị trí cân bằng và đếm số dao động trong 10s, làm TN với 2 con lắc 20cm và 40cm lệch một góc như nhau.
- Yêu cầu HS đọc thông báo để trả lời câu hỏi tần số là gì?
- GV thông báo đơn vị của tần số, kí hiệu của tần số.
- GV cho HS trả lời C2.
- Yêu cầu HS hoàn thành phần nhận xét.
- Gọi HS đọc phần nhận xét, GV chốt lại ,HS ghi vở
- HS chú ý nghe để hiểu thế nào là một dao động.
- HS đếm số dao động của 2 con lắc trong 10s ghi kết quả vào bảng SGK-31.
- HS đọc thông báo SGK.
- Vận dụng kiến thức trên tính tần số dao động của con lắc a và b.
- HS hoàn thành phần nhận xét
I. Dao động nhanh- chậm, tần số.
* Thí nghiệm 1( SGK- 31)
C1:
dao động chậm hơn;
dao động nhanh hơn;
- Số dao động trong một giây gọi là tần số.
- Đơn vị của tần số là héc
Kí hiệu là Hz.
C2: Con lắc b có tần số dao động lớn hơn. 
* Nhận xét: Dao động càng nhanh, tần số dao động càng lớn và ngược lại.
 HĐ2 : Nghiên cứu mối liên hệ giữa độ cao của âm với tần số (15 phút)	
Mục tiêu: Nhận biết được âm cao (bổng) có tần số lớn, âm thấp (trầm) có tần số nhỏ 
Đồ dùng:1 thép lá 0,7x 15x 300 mm ; hộp gỗ
Cách tiến hành :HĐ nhóm , trực quan, thực hành, vấn đáp
- ở phần này GV có thể cho HS làm TN 3 trước TN 2 vì TN3 phân biệt âm trầm và âm bổng rõ hơn.
- GV tổ chức cho HS làm TN theo H11.3 
- GV hướng dẫn HS thay đổi vị trí đĩa nhựa bằng cách thay đổi số pin. Khi chạm góc miếng phim nhựa vào hàng lỗ nên để úp cong miếng phim ngược chiều quay của đĩa nhựa, âm phát ra sẽ to và rõ hơn.
- GV yêu cầu các nhóm làm TN H11.2
- Hướng dẫn HS giữ chặt một đầu lá thép trên mặt bàn.
TN này khó đếm dao động nên làm TN quan sát.
- Từ TN 1,2,3 yêu cầu HS điền vào chỗ trống để hoàn thành kết luận trang 32.
- Gọi khoảng 2 HS đọc kết luận
- HS làm TN theo nhóm
- HS khác chú ý lắng nghe, phân biệt âm phát ra ở cùng một hàng lỗ khi đĩa quay nhanh, quay chậm để nhận biết được:
+ quay nhanh -> bổng
+ quay chậm -> trầm
- Hoàn thành C4.
- HS đọc TN 2 SGK-32
- Mỗi nhóm chuẩn bị dụng cụ và tiến hành TN.
- HS bật nhẹ lá thép -> quan sát trường hợp nào dao động nhanh hơn.
- HS trả lời C3
- Cá nhân HS hoàn thành kết luận và ghi vở kết luận đúng 
II. Âm cao và âm thấp:
* Thí nghiệm 3: (SGK- 32)
C4 :
- chậm - thấp
- nhanh- cao
* Thí nghiệm 2 (SGK-32)
C3:
- Chậm - thấp
- Nhanh – cao
* Kết luận:
Dao động càng nhanh, tần số dao động càng lớn, âm phát ra càng cao và ngược lại.
 HĐ3 : Vận dụng ( 5 phút)
Mục tiêu: Nêu được ví dụ về âm trầm, âm bổng là do tần số dao động của vật ; làm được BT
Đồ dùng:SGK, bảng phụ
Cách tiến hành :trực quan, vấn đáp
- Yêu cầu HS đọc C5 và trả lời.
- Cho HS hoạt động nhóm trả lời C6.
- GV hướng dẫn HS trả lời C7, kiểm tra bằng TN và giải thích.
- Cá nhân HS suy nghĩ, trả lời C5.
- HS trao đổi nhóm C6
- Cá nhân trả lời C7 :
C7: Âm phát ra cao hơn khi chạm góc miếng bìa vào hàng lỗ ở gần vành đĩa do số lỗ ở gần vành đĩa nhiều hơn số lỗ ở gần tâm đĩa, miếng bìa dao động nhanh hơn, âm phát ra cao hơn.
III. Vận dụng:
C5: Vật có tần số 70Hz dao động nhanh hơn.
Vật có tần số 50Hz phát ra âm thấp hơn.
C6: Dây đàn căng ít- âm trầm - tần số nhỏ.
Dây đàn căng nhiều- âm bổng – tần số lớn.
IV. Hướng dẫn các HĐ nối tiếp. 
+ Học thuộc phần ghi nhớ SGK	
+ Về nhà đọc phần “Có thể em chưa biết”
	+ Đọc trước bài 12 : Độ to của âm	
Ngày soạn: 15/11
Ngày giảng:18 /11
Tiết 13. Độ to của âm
I. mục tiêu.
 KT : 
 KN : 
 TĐ : 
II. Chuẩn bị.
 GV:
 HS :
III. Tổ chức các HĐDH : 
 Khởi động ,mở bài. Kiểm tra bài cũ : 
 HĐ1 : ( phút)
Mục tiêu: 
Đồ dùng:
Cách tiến hành :
 HĐ2 : ( phút)
Mục tiêu: 
Đồ dùng:
Cách tiến hành :
 HĐ3 : ( phút)
Mục tiêu: 
Đồ dùng:
Cách tiến hành :
 HĐ4 : ( phút)
Mục tiêu: 
Đồ dùng:
Cách tiến hành :
IV. Hướng dẫn các HĐ nối tiếp. 
+ Học thuộc phần ghi nhớ SGK	
+ Về nhà đọc phần “Có thể em chưa biết”
	+ Đọc trước bài :