Giáo án môn Đại số 7 - Đinh Long Mỹ - Tuần 5

Tiết : 09	Tuần 05
§. Tỷ lệ thức
I. MỤC TIÊU 
HS hiểu rõ thế nào là tỷ lệ thức , nắm vững hai tính chất của tỷ lệ thức .
Nhận biết được tỷ lệ thức và các sốhạng của tỷ lệ thức . Vận dụng thành thạo các tính chất của tỷ lệ thức .
Có thói quen nhận dạng bài toán .
II. CHUẨN BỊ
_ GV: SGK, Giáo án, Máy tính bỏ túi.
– HS : Xem trước bài mới ở nhà, Máy tính bỏ túi.
 - Phương pháp : Đàm thoại gợi mở, Nêu vấn đề, hoạt động nhóm.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 
Hoạt động của Giáo viên và Học sinh
Ghi bảng
Hoạt động 1 : Định nghĩa. (15 phút)
- Yêu cầu học sinh so sánh hai tỉ số : ?
- Gọi 1 hs thực hiện .
 -GV nhận xét, bổ sung.
- GV giới thiệu khái niệm tỷ lệ thức .
- Giới thiệu các số hạng của tỷ lệ thức , số ngoại tỉ ( a;d)û , sốtrung tỉ( b;c)û .
- Cho hs làm ?1 .
- Cho tỷ số 2,3:6,9 Hãy viết một tỉ số nữa để hai tỉ số này lập thành một tỉ lệ thức .
- Yêu cầu hs cho VD về tỉ lệ thức .
Hoạt động 2: Tính chất . (20 phút)
* Xét tỉ lệ thức nhân 2 vế với 27.36 ta có điều gì ?
- Tương tự ta có điều gì ?
- Yêu cầu hs suy luận 
* từ đẳng thức 10.12=8.15 ta có thể suy được tỉ lệ thức ?
Chia 2 vế cho 12.15
Tổng quát từ a.d=b.c =>?
* từ tỉ lệ thức theo tc1 suy được gì ?
từ đẳng thức a.d=b.c theo tc2 suy ra gì ?
-Hãy nhận xét các vị trí của trung tỉ ngoại tỉ của 3 tỉ lệ thức sau so với tỉ lệ thức đầu ?
- GV giới thiệu bảng tóm tắt .
Hoạt động 3: Củng cố . (9 phút)
- Khắc sâu kiến thức bằng bảng tóm tắt.
- Lµm bài tập : 47;46.
1) Định nghĩa :
 SGK
 * Tỉ lệ thức còn viết 
a:b=c:d
a,d là số hạng ngoại tỷ 
c,b là số hạng trung tỷ 
* Aùp dụng :
 là tỷ lệ thức 
không phải tỉ lệ thức .
2) Tính chất :
* TC1: (t/c cơ bản )
Nếu thì a.d=b.c 
* TC2: sgk
*Bảng tóm tắt : SGK.
Bài 46 :
a)x.3,6=27.(-2)
x=27.(-2):3,6=-15
Bài 47: 
Ta có :6.63=9.42
Hoạt động 5 : Hướng dẫn học ở nhà (1 phút)
- Học bài theo sgk.
¤Ân tập -tiết 10 kiểm tra 15'.
Làm bài tập còn lại SGK.
- Làm bài 68; 69 ; 70 sbt.
Tiết : 10	
§. Luyện tập + Kiểm tra 15 phút
I. MỤC TIÊU 
- Cũng cố kiến thức về tỉ lệ thức ( định nghĩa và tính chất ).
- Rèn kỹ năng lập tỉ lệ thức khi biết một đẳng thức hoặc một tỉ lệ thức , tìm một số hạng khi biết các số hạng kia của tỉ lệ thức .
- Biết cách nhận biết một tỷ lệ thức .
II. CHUẨN BỊ
_ GV: SGK, Giáo án, bảng phụ bài 50.
– HS : Xem trước các bài tập phần luyện tập, Máy tính bỏ túi.
 - Phương pháp : Đàm thoại gợi mở, Nêu vấn đề, hoạt động nhóm.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 
Hoạt động của Giáo viên và Học sinh
Ghi bảng
Hoạt động 1 : Kiểm tra. (5 phút)
* Nêu định nghĩa tỉ lệ thức .
* Nêu hai tính chất của tỉ lệ thức ( trình bày công thức ).
-HS đứng tại chỗ phát biểu.
-GV nhận xét chung và ghi điểm.
Hoạt động 2: Bài tập. (24 phút) 
- Cho hs làm bài 49 câu a; b.
- Gọi hai hs lên bảng làm .
-HS ở dưới cùng làm vào vở.
- Cả lớp cùng làm rồi nhận xét .
- Cho HS hoạt động nhóm bài 50 .
phân thành từng loại bài cho thành viên trong nhóm thảo luận .
- Nhóm nào có kết quả trước sẽ có quyền trả lời .
- Những nhóm còn lại sẽ nhận xét câu trả lời. 
-GV nhận xét chung và chốt lại.
- Cho hs làm bài 51 .
- Nêu trình tự làm bài 51 .
- Gọi 1 hs lên bảng làm .
-Hs lên bảng thực hiện.
-HS ở dưới nhận xét, bổ sung.
-GV nhận xét chung và chốt lại.
Bài 49: Các tỉ số sau có lập thành tỉ lệ thức không ?
a)3,5:5,25=350: 525= 14:21 .
vậy 3,5:5,25=14:21 nên lập thành tỉ lệ thức 
 nên không lập thành tỉ lệ thức 
Bài 50:Tên một tác phẩm nổi tiếng của Hưng Đạo Vương Trần Quốc Toản :
 Ợ :
C : 16 B : 
I : -63 U : 
Ư : -0,84 L: 0,3
Ế : 9,17 T : 6
Có tên: BINH THƯ YẾU LƯỢC 
Bài 51: Lập các tỉ lệ thức có thể : 1,5 ; 2 ; 3,6 ; 4,8 
Ta có : 2.3,6= 4,8 .1,5 .
Hoạt động 4 : KIỂM TRA 15'
 ĐỀ BÀI :
Câu 1 : (3 điểm) Khoanh tròn chỉ một chữ cái trước câu trả lời đúng nhất.
1) Kết quả của bằng :	A. 	B. 	C. 	D. 
2) Kết quả của phép tính bằng :	A. 1	B. 5	C. 7	D. 
3) Kết quả của bằng :	A. 2	B. 25	C. 26	D. 28
4) Kết quả của bằng :	A. -2009	B. 	C. 1	D. 0
5) Kết quả của phép tính bằng :	A. 	B. 1	C. 	D. 2
6) Kết quả của bằng :	A. 4	B. 	C. 	D. 
Câu 2 : (3 điểm) Tính 
Câu 3 : (4 điểm) Lập tất cả các tỉ lệ thức có thể được từ đẳng thức sau:
 8. 161 = 28 . 46 
ĐÁP ÁN :
Câu 1 : Mỗi ý đúng được 0,5 điểm. (1 – B; 2 – A; 3 – C; 4 – C; 5 – C; 6 – D)
Câu 2 : Tính kết quả đúng (= 5) được 3 điểm.
Câu 3: Lập đúng được 4 điểm.
Hoạt động 5 : Hướng dẫn học ở nhà (1 phút)
- Khắc sâu cách lập tỷ lệ thức từ 1 đẳng thức tích hoặc một tỉ lệ thức .
- Tìm số hạng chưa biết của tỉ lệ thức .
BTVN phần còn lại ;
HS khá làm bài 71; 72; 73 SBT .
- Chuẩn bị bài tính chất của dãy tỉ số bằng nhau.
Tiết : 09	Tuần 05
§. Luyện tập + Kiểm tra 15 phút
I. MỤC TIÊU 
+Cho hai ®­êng th¼ng song song vµ mét c¾t tuyÕn cho biÕt sè ®o cđa mét gãc, biÕt tÝnh c¸c gãc cßn l¹i.
+VËn dơng ®­ỵc tiªn ®Ị ¥clÝt vµ tÝnh chÊt cđa hai ®­êng th¼ng song song ®Ĩ gi¶i bµi tËp.
+B­íc ®Çu biÕt suy luËn bµi to¸n vµ biÕt c¸ch tr×nh bµy bµi gi¶i.
II. CHUẨN BỊ
-GV: Th­íc th¼ng, th­íc ®o gãc, ªke, b¶ng phơ (hoỈc giÊy trong, m¸y chiÕu).
-HS: Th­íc th¼ng, th­íc ®o gãc, giÊy trong, b¶ng nhãm, bĩt viÕt b¶ng, vë BT in.
 - Phương pháp : Đàm thoại gợi mở, Nêu vấn đề, hoạt động nhóm.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 
 Ho¹t ®éng 1: KiĨm tra (5 ph).
Ho¹t ®éng cđa gi¸o viªn
-Gäi 1 HS lªn b¶ng lµm bµi theo c©u hái trªn b¶ng phơ.
-C©u hái: 
+Ph¸t biĨu tiªn ®Ị ¥clÝt?
+§iỊn vµo chç trèng ():
a)Qua ®iĨm A ë ngoµi ®­êng th¼ng a cã kh«ng qu¸ mét ®­êng th¼ng song song víi 
b)NÕu qua ®iĨm A ë ngoµi ®­êng th¼ng a, cã hai ®­êng th¼ng song song víi a th× 
c)Cho ®iĨm A ë ngoµi ®­êng th¼ng a. §­êng th¼ng ®i qua A vµ song song víi a lµ.
-Yªu cÇu nhËn xÐt ®¸nh gi¸ bµi lµm cđa hai b¹n.
-GV: C¸c c©u trªn chÝnh lµ c¸c c¸ch ph¸t biĨu kh¸c nhau cđa tiªn ®Ị ¥clÝt.
Ho¹t ®éng cđa häc sinh
-HS 1: 
+Ph¸t biĨu tiªn ®Ị ¥clÝt. 
- HS 2 :
+§iỊn vµo chç trèng: 
“®­êng th¼ng a”
“hai ®­êng th¼ng ®ã trïng nhau”
c) “duy nhÊt”
-C¸c HS kh¸c nhËn xÐt ®¸nh gi¸ bµi lµm cđa b¹n.
 Ho¹t ®éng 2: LuyƯn tËp (22 ph).
Ho¹t ®éng cđa thÇy vµ trß
Ghi b¶ng
-Yªu cÇu lµm nhanh BT 35/94 SGK.
-1 HS ®äc ®Çu bµi 35/94.
-GV vÏ DABC lªn b¶ng.
-Yªu cÇu HS tr¶ lêi, GV vÏ lªn h×nh.
-HS . . . ChØ vÏ ®­ỵc 1 ®­êng th¼ng a, 1 ®­êng th¼ng b v× theo tiªn ®Ị ¥clÝt qua 1 ®iĨm ë ngoµi 1 ®­êng th¼ng chØ cã 1 ®­êng th¼ng // víi nã.
-Yªu cÇu HS ghi vë BT.
-Cho ®iĨm HS tr¶ lêi ®ĩng.
-Yªu cÇu HS lµm BT 36/94 SGK (Bµi 22/100 vë BT in)
-GV treo b¶ng phơ ghi néi dung BT 36, yªu cÇu HS ®iỊn vµo chç trèng.
-Mçi HS ®iỊn 1 chç trèng trªn b¶ng phơ.
-HS kh¸c ®iỊn vµo vë BT.
-Yªu cÇu ®äc BT 37/95 SGK.
-Yªu cÇu x¸c ®Þnh c¸c cỈp gãc b»ng nhau cđa hai tam gi¸c ®· cho vµ gi¶i thÝch.
-Gäi 1 HS ®øng t¹i chç tr¶ lêi.
-Yªu cÇu HS kh¸c sưa ch÷a
Bµi 21 (35/94 SGK):
 A a 
 C
 B
 b
a //BC; b //AC lµ duy nhÊt.
Bµi 22 (36/94 SGK):
a)¢1 = B3
b)¢2 = B2
c)= 1800 (v× lµ hai gãc trong cïng phÝa)
d)(v× lµ hai gãc ®èi ®Ønh)
Bµi 23 (37/95 SGK):
 B A b
 C
 D E a
 a // b 
 CAB = CDE (v× lµ hai gãc so le trong)
CBA = CED (v× lµ hai gãc so le trong)
ACB = DCE (v× lµ hai gãc ®èi ®Ønh)
 Ho¹t ®éng 3: KiĨm tra viÕt (15 ph).
C©u 1: (4 ®iĨm) Khoanh trßn chØ 1 ch÷ c¸i tr­íc c©u tr¶ lêi ®ĩng nhÊt.
1) CỈp gãc so le trong lµ :
	A. ¢1 vµ ¢2	B. ¢3 vµ 	C. ¢2 vµ 	D. ¢4 vµ 
2) CỈp gãc ®ång vÞ lµ :
	A. ¢1 vµ ¢2	B. ¢3 vµ 	C. ¢2 vµ 	D. ¢4 vµ 
3) CỈp gãc trong cïng phÝa lµ :
	A. ¢1 vµ ¢2	B. ¢3 vµ 	C. ¢2 vµ 	D. ¢4 vµ 
4) Sè ®o cđa ¢3 b»ng :
	A. 1350	B. 1450	C. 1550	D. 450
5) (2 ®iĨm)Trong c¸c c©u sau h·y chän c©u sai:
	a)Hai ®­êng th¼ng song song lµ hai ®­êng th¼ng kh«ng cã ®iĨm chung.
	b)NÕu ®­êng th¼ng c c¾t hai ®­êng th¼ng a, b mµ trong c¸c gãc t¹o thµnh cã mét cỈp gãc so le trong b»ng nhau th× a // b.
	c) NÕu ®­êng th¼ng c c¾t hai ®­êng th¼ng a, b mµ trong c¸c gãc t¹o thµnh cã mét cỈp gãc ®ång vÞ b»ng nhau th× a // b.
	d)Cho ®iĨm M n»m ngoµi ®­êng th¼ng a. §­êng th¼ng b ®i qua M vµ song song víi ®­êng th¼ng a lµ duy nhÊt.
	e)Cã duy nhÊt mét ®­êng th¼ng song song víi mét ®­êng th¼ng cho tr­íc.
C©u 2: (6 ®iĨm) Cho h×nh vÏ biÕt a // b.
H·y nªu tªn c¸c cỈp gãc b»ng nhau D E b
cđa hai tam gi¸c CAB vµ CDE. 
H·y gi¶i thÝch v× sao. 	 C
 §¸p ¸n.
C©u 1 : Khoanh trßn ®ĩng (tõ 1->4) ®­ỵc 2 ®iĨm. A	 B	 a
 1 - D; 2 - C; 3 - B; 4 - A 
 Chän ®ĩng ý e ®­ỵc 2 ®iĨm.
C©u 2: ViÕt ®ĩng vµ gi¶I thÝch ®ĩng 3 cỈp gãc , mçi cỈp gãc ®­ỵc 2 ®iĨm.
Hoạt động 4 : Hướng dẫn học ở nhà (3 phút)
-Häc l¹i c¸c bµi tËp ®· ch÷a.
-BTVN: 38, 39/95 SGK; 29, 30/79 SBT.
Tiết : 10	
§. Từ vuông góc đến song song
I. MỤC TIÊU 
 -KiÕn thøc c¬ b¶n: 
+BiÕt quan hƯ gi÷a hai ®­êng th¼ng cïng vu«ng gãc hoỈc cïng song song víi mét ®­êng th¼ng thø ba.
-Kü n¨ng c¬ b¶n:
+BiÕt ph¸t biĨu chÝnh x¸c mét mƯnh ®Ị to¸n häc.
-T­ duy, th¸i ®é: B­íc ®Çu tËp suy luËn, cÈn thËn khi vÏ h×nh.
II. CHUẨN BỊ
-GV: Th­íc th¼ng, ªke, th­íc ®o gãc, b¶ng phơ.
 -HS: Th­íc th¼ng, ªke, th­íc ®o gãc, b¶ng phơ nhãm, bĩt viÕt b¶ng.
 - Phương pháp : Đàm thoại gợi mở, Nêu vấn đề, hoạt động nhóm.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 
Hoạt động của Giáo viên và Học sinh
Ghi bảng
Hoạt động 1 : Kiểm tra bài cũ. (7 phút)
-C©u 1:
+H·y nªu dÊu hiƯu nhËn biÕt hai ®­êng th¼ng song song.
+Cho ®iĨm M n»m ngoµi ®­êng th¼ng d. VÏ ®­êng th¼ng c ®i qua M sao cho c vu«ng gãc víi d.
-C©u 2:
+Ph¸t biĨu tiªn ®Ị ¥clÝt vµ tÝnh chÊt cđa hai ®­êng th¼ng song song
+Trªn h×nh b¹n võa vÏ, dïng ªke vÏ ®­êng th¼ng d’ ®i qua M vµ d’ c
-Cho HS c¶ líp nhËn xÐt ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ cđa c¸c b¹n trªn b¶ng.
-§V§: Qua h×nh c¸c b¹n vÏ trªn b¶ng. Em cã nhËn xÐt g× vỊ quan hƯ gi÷a ®­êng th¼ng d vµ d’ ? V× sao?
-Sau khi HS nhËn xÐt GV nãi: §ã chÝnh lµ quan hƯ gi÷a tÝnh vu«ng gãc vµ tÝnh song song cđa ba ®­êng th¼ng.
-Cho ghi ®Çu bµi.
Hoạt động 2 . (20 phút)
-Cho HS quan s¸t h×nh 27/96 tr¶ lêi ?1.
-HS ®øng t¹i chç tr¶ lêi ?1.
-Yªu cÇu vÏ l¹i h×nh vµ ghi chÐp.
-HS VÏ l¹i h×nh 27 vµo vë vµ ghi c©u tr¶ lêi.
-H: Em h·y nªu nhËn xÐt vỊ quan hƯ gi÷a hai ®­êng th¼ng ph©n biƯt cïng vu«ng gãc víi ®­êng th¼ng thø ba?
-GV Cho ghi tãm t¾t d­íi d¹ng kÝ hiƯu theo h×nh vÏ.
-§­a bµi to¸n trªn b¶ng phơ: NÕu cã a // b vµ c a th× quan hƯ gi÷a ®­êng th¼ng c vµ b thÕ nµo? V× sao?
-Gỵi ý: 
+LiƯu c cã kh«ng c¾t b ®­ỵc kh«ng? V× sao?
+NÕu c c¾t b th× gãc t¹o thµnh b»ng bao nhiªu? V× sao?
-Qua bµi to¸n rĩt ra nhËn xÐt g×?
-§ã lµ néi dung tÝnh chÊt 2. 
-Yªu cÇu mét sè HS nh¾c l¹i hai tÝnh chÊt trang 96.
-Yªu cÇu HS viÕt t/c d­íi d¹ng kÝ hiƯu.
-Yªu cÇu so s¸nh néi dung tÝnh chÊt 1 vµ tÝnh chÊt 2.
-Cho cđng cè t/c b»ng BT 40/97 SGK:
-§iỊn tõ vµo chç trèng.
-1 HS ®øng t¹i chç tr¶ lêi.
-GV nhËn xÐt chung vµ chèt l¹i.
Hoạt động 3 . (15 phút)
-Yªu cÇu ®äc mơc 2 trong 2 phĩt.
-Yªu cÇu ho¹t ®éng nhãm lµm ?2 trong 5 phĩt
-HS : Ho¹t ®éng nhãm lµm ?2 vµo b¶ng nhãm cã h×nh vÏ.
-§¹i diƯn 1 nhãm b»ng suy luËn gi¶i thÝch c©u b
-Yªu cÇu HS ph¸t biĨu tÝnh chÊt trang 97 SGK.
-Cđng cè b»ng BT 41/ 97
-Yªu cÇu lµm miƯng
-HS 1: 
+Ph¸t biĨu dÊu hiƯu nhËn biÕt hai ®­êng th¼ng song song. c
+VÏ h×nh: VÏ c d
 d’ M
 d 
-HS 2:
+Ph¸t biĨu tiªn ®Ị ¥clÝt vµ t/c hai ®­êng th¼ng song song.
+VÏ tiÕp ®­êng th¼ng d’ c.
-NX: §­êng th¼ng d // d’ v× cã 1 cỈp gãc so le trong b»ng nhau.
-Ghi ®Çu bµi.
1.Quan hƯ gi÷a tÝnh vu«ng gãc vµ tÝnh song song:
 ?1 a c vµ b c
 a)a cã song song víi b.
b)V× c c¾t a vµ b t¹o thµnh cỈp gãc so le trong b»ng nhau nªn a // b.
*TÝnh chÊt 1: c
 a
NÕu a c vµ b c 
 th× a // b
 b
*TÝnh chÊt 2:
NÕu a // b vµ c a 
 th× c b
BT 40/97 SGK:
 §iỊn tõ
a) th× a //b
b) th× c b.
2.Ba ®­êng th¼ng song song:
?2: BiÕt d’ // d ; d” //d
a)Dù ®o¸n d’ // d”
b)VÏ a d
+a d’ v× a d vµ d // d’
+a d” v× a d vµ d // d”
+d’ // d” v× cïng vu«ng gãc víi a.
*TÝnh chÊt:
NÕu d’ // d ; d” //d
 th× d’ // d”
ViÕt d // d’ // d”.
BT 41/97 SGK:
§iỊn tõ: th× b // c
Hoạt động 4 : Hướng dẫn học ở nhà (3 phút)
+BTVN: 44, 45, 46/ 98 SGK ; 33, 34/80 SBT.
+Yªu cÇu häc thuéc ba tÝnh chÊt cđa bµi.
+TËp diƠn ®¹t c¸c tÝnh chÊt b»ng h×nh vÏ vµ kÝ hiƯu to¸n häc.
	Năm Căn, ngày . . . tháng . . . năm 200
	TỔ TRƯỞNG
	Mai Thị Đài