Giáo án môn học Đại số khối 7 - Trường THCS Đông Hải - Tiết 59, 60

Ngµy so¹n:12/1/2007	Ngµy gi¶ng: 22/1/2007
TiÕt 59: §a thøc mét biÕn
A. Mơc tiªu:
Giĩp häc sinh biÕt kÝ hiƯu ®a thøc mét biÕn vµ biÕt s¾p xÕp ®a thøc theo luü thõa gi¶m hoỈc t¨ng cđa biÕn.
BiÕt t×m bËc, c¸c hƯ sè, hƯ sè cao nhÊt, hƯ sè tù do cđa ®a thøc mét biÕn.
BiÕt kÝ hiƯu gi¸ trÞ cđa ®a thøc t¹i mét gi¸ trÞ cơ thĨ cđa biÕn
B. ChuÈn bÞ: 
Gi¸o viªn: PhÊn mÇu, b¶ng phơ, th­íc th¼ng.
Häc sinh: GiÊy trong, bĩt d¹ xanh, phiÕu häc tËp.
C. TiÕn tr×nh bµi d¹y: 
1. KiĨm tra bµi cị: (2’-3’)
 ThÕ nµo ®a thøc? BiĨu thøc sau cã lµ ®a thøc kh«ng?
2x5 + 7x3 + 4x2 – 5x + 1
ChØ râ c¸c ®¬n thøc cã trong 2 ®a thøc trªn lµ ®¬n thøc cđa biÕn nµo?
K/®: râ rµng mçi ®a thøc trªn lµ tỉng cđa c¸c ®¬n thøc cđa cïng biÕn x ® ®­ỵc gäi lµ ®a thøc mét biÕn x, kÝ hiƯu lµ f(x)
2. D¹y häc bµi míi:
Ho¹t ®éng cđa thÇy
Ho¹t ®éng cđa trß
Ghi b¶ng
Ho¹t ®éng 1: §a thøc mét biÕn (8’ – 10’)
Cho vÝ dơ vỊ ®a thøc mét biÕn.
Ph¸t biĨu kh¸i niƯm ®a thøc mét biÕn .
Tr¶ lêi miƯng
Tr¶ lêi miƯng
I. §a thøc mét biÕn
VÝ dơ:
A = 7y2 – 3y + lµ ®a thøc cđa biÕn y
B = 2x5–3x+7x3+4x5 + 
Kh¸i niƯm: SGK / 41
L­u ý:
Mçi sè ®­ỵc coi lµ mét ®a thøc mét biÕn
§Ĩ chØ A lµ ®a thøc cđa biÕn y, ng­êi ta viÕt A(y)
Gi¸ trÞ cđa ®a thøc f(x) t¹i x = a ®­ỵc kÝ hiƯu lµ f(a)
Yªu cÇu häc sinh lµm ?1
Yªu cÇu häc sinh lµm ?2
Mét häc sinh lªn b¶ng, c¸c häc sinh kh¸c lµm vµo vë 
Mét häc sinh lªn b¶ng, c¸c häc sinh kh¸c lµm vµo vë 
?1 
Thay y = 5 vµo ®a thøc A(y) ta cã:
A(5) = 7.52 –3.5+ 
= 160
Thay x = - 2 vµo ®a thøc B ta cã:
B(-2) = 6.(-2)5+ 7 (-2)3 – 3 (-2) + = 89
?2 BËc cđa ®a thøc A(y) lµ 2
BËc cđa ®a thøc B(x) lµ 5
* BËc cđa ®a thøc (kh¸c ®a thøc 0, ®· thu gän) lµ sè mị lín nhÊt cđa biÕn trong ®a thøc ®ã.
Ho¹t ®éng 2: S¾p xÕp mét ®a thøc (8’ – 10’)
S¾p xÕp c¸c h¹ng tư theo luü thõa gi¶m dÇn cđa biÕn?
S¾p xÕp c¸c h¹ng tư theo luü thõa t¨ng dÇn cđa biÕn
Rĩt ra chĩ ý.
Mét häc sinh lªn b¶ng, c¸c häc sinh kh¸c lµm vµo vë .
Mét häc sinh lªn b¶ng, c¸c häc sinh kh¸c lµm vµo vë.
Tr¶ lêi miƯng
II. S¾p xÕp mét ®a thøc
VÝ dơ:
C(x)=5x+3x2–7x5 + x6 –2
S¾p xÕp c¸c h¹ng tư theo luü thõa gi¶m dÇn cđa biÕn:
C(x)=x6–7x5+3x2 + 5x –2
S¾p xÕp c¸c h¹ng tư theo luü thõa t¨ng dÇn cđa biÕn:
C(x)=-2+5x+3x2–7x5+ x6
Chĩ ý: §Ĩ s¾p xÕp c¸c h¹ng tư tr­íc hÕt ph¶i thu gän
?3
?4
Q(x) = 5x2 – 2x +1
R (x) = - x2 + 2x – 10
NhËn xÐt:
Mäi ®a thøc bËc 2 cđa biÕn x, xau khi s¾p xÕp c¸c h¹ng tư cđa chĩng theo luü thõa gi¶m dÇn cđa biÕn, ®Ịu cã d¹ng: ax2 + bx + c
Trong ®ã a,b ,c lµ c¸c sè cho tr­íc vµ a ¹ 0
Chĩ ý: (SGK/42)
Ho¹t ®éng 3: HƯ sè (8’ – 10’)
Giíi thiƯu: hƯ sè cao nhÊt, hƯ sè tù do.
Yªu cÇu häc sinh t×m hƯ sè cao nhÊt vµ hƯ sè tù do ë vÝ dơ trªn.
Giíi thiƯu chĩ ý: ®a thøc f(x) cã thĨ viÕt ®Çy ®đ tõ luü thõa bËc cao nhÊt ®Õn luü thõa 0 lµ:
Mét häc sinh lªn b¶ng, c¸c häc sinh kh¸c lµm vµo vë 
III. HƯ sè:
P(x) = 6x5 + 7x3 – 3x + 2
PhÇn biÕn
x5
x3
x
PhÇn hƯ sè
6
7
-3
2
HƯ sè cao nhÊt: 6
HƯ sè tù do: 2
Chĩ ý:
P(x) = 6x5 + 0 x4 + 7x3 + 0 x2 – 3x + 2
HƯ sè c¸c luü thõa bËc 4, bËc 2 cđa P(x) b»ng 0
3. LuyƯn tËp vµ cđng cè bµi häc: (8’- 10’)
 Bµi 39 (Tr 43 - SGK)
4. H­íng dÉn häc sinh häc ë nhµ: (1’)
 Bµi tËp 40 ®Õn 43 (SGK - Tr 43)
Ngµy so¹n:18/1/2007	Ngµy gi¶ng: 25/1/2007
TiÕt 60: Céng vµ trõ §a thøc mét biÕn 
A. Mơc tiªu:
 Häc sinh biÕt céng trõ ®a thøc mét biÕn b»ng nhiỊu c¸ch kh¸c nhau.
 HiĨu ®­ỵc thùc chÊt f(x) – g(x) = f(x) + (-g(x))
RÌn kÜ n¨ng s¾p xÕp ®a thøc theo luü thõa gi¶m dÇn hoỈc t¨ng dÇn cđa biÕn vµ céng trõ c¸c ®a thøc ®ång d¹ng.
B. ChuÈn bÞ: 
Gi¸o viªn: PhÊn mµu, b¶ng phơ, th­íc th¼ng.
Häc sinh: Bĩt d¹ xanh, giÊy trong, phiÕu häc tËp.
C. TiÕn tr×nh bµi d¹y: 
1. KiĨm tra bµi cị: (5’-7’)
 Hai ®a thøc sau cã ph¶i lµ ®a thøc mét biÕn kh«ng? Cã thĨ kÝ hiƯu hai ®a thøc nµy ntn? X¸c ®Þnh bËc, hƯ sè, hƯ sè tù do c¸c ®a thøc ®ã.
Nh¾c l¹i quy t¾c céng trõ c¸c ®a thøc? ¸p dơng tÝnh tỉng hiƯu cđa hai ®a thøc
2. D¹y häc bµi míi:
Ho¹t ®éng cđa thÇy
Ho¹t ®éng cđa trß
Ghi b¶ng
Ho¹t ®éng 1: Céng hai ®a thøc mét biÕn (3’ – 5’)
H­íng dÉn häc sinh céng hai ®a thøc A(x) vµ B(x) b»ng c¸ch ®Ỉt phÐp tÝnh:
S¾p xÕp hai ®a thøc cïng theo luü thõa gi¶m dÇn hoỈc t¨ng dÇn cđa biÕn
§Ỉt phÐp tÝnh nh­ céng c¸c sè (chĩ ý c¸c ®¬n thøc ®ång d¹ng trong cïng mét cét )
Mét häc sinh lªn b¶ng, c¸c häc sinh kh¸c lµm vµo vë 
Mét häc sinh lªn b¶ng, c¸c häc sinh kh¸c lµm vµo vë 
1. Céng hai ®a thøc mét biÕn
VÝ dơ:
A(x)=5x4+6x3-x2+7x– 5
B(x) = 3x3 + 2x2 + 2
C¸ch 1
A(x) + B(x)
= (5x4 + 6x3 - x2 + 7x– 5) + (3x3 + 2x2 + 2)
= 5x4 + 6x3 - x2 + 7x – 5 + 3x3 + 2x2 + 2
= 5x4 + (6x3 + 3x3) + (-x2 + 2x2) + 7x + (-5 + 2 )
= 5x4 + 9x3 +x2 +7x – 3
C¸ch 2
A(x)=5x4+6x3- x2+7x–5
+B(x) = 3x3+2x2 +2
A(x)+B(x)=5x4+9x3+x2+7x-3
Ho¹t ®éng 2: Trõ hai ®a thøc mét biÕn (30’ – 32’)
H­íng dÉn häc sinh trõ hai ®a thøc A(x) vµ B(x) b»ng c¸ch ®Ỉt phÐp tÝnh:
S¾p xÕp hai ®a thøc cïng theo luü thõa gi¶m dÇn hoỈc t¨ng dÇn cđa biÕn
§Ỉt phÐp tÝnh nh­ trõ c¸c sè (chĩ ý c¸c ®¬n thøc ®ång d¹ng trong cïng mét cét )
Thùc chÊt A(x) - B(x) = A(x) +(-B(x))Þ Cã thĨ thùc hiƯn phÐp tÝnh b»ng c¸ch c«ng víi ®a thøc ®èi c¶u ®a thøc B(x), viÕt ®a thøc ®èi c¶u ®a thøc B(x) ntn?
Giíi thiƯu chĩ ý
Yªu cÇu häc sinh lµm ?1
Mét häc sinh lªn b¶ng, c¸c häc sinh kh¸c lµm vµo vë 
Tr¶ lêi: c¸c h¹ng tư cđa ®a thøc B(x) víi dÊu ng­ỵc l¹i ta ®­ỵc ®a thøc – B (x)
Mét häc sinh lªn b¶ng, c¸c häc sinh kh¸c lµm vµo vë
2. Trõ hai ®a thøc mét biÕn
VÝ dơ: TÝnh A(x) – B(x) víi A(x) vµ B(x) ®· cho ë trªn.
C¸ch 1: häc sinh tù gi¶i
C¸ch 2: §Ỉt phÐp tÝnh
A(x)=5x4+6x3- x2+7x–5
-B(x) = 3x3+2x2 +2
A(x)-B(x)=5x4+3x3-3x2+7x-7
Chĩ ý:
C¸ch 1: Thùc hiƯn céng trõ ®a thøc ®· häc ë §6
C¸ch 2: S¾p xÕp c¸c h¹ng tư cđa hai ®a thøc cïng theo luü htõa gi¶m hoỈc t¨ng cđa biÕn, råi ®Ỉt phÐp tÝnh theo cét däc t­¬ng tù nh­ céng trõ c¸c sè
¸p dơng: 
?1
M(x)=x4+5x3-x2+x–0,5
+N(x)=3x4 -5x2-x – 2
M(x)+N(x)=4x4+5x3–6x2–2,5
M(x)-N(x)
=-2x4+5x3+4x2+2x+1,5
Ho¹t ®éng 3: LuyƯn tËp (30’ – 32’)
Bµi 45 (Tr 45 - SGK)
Yªu cÇu häc sinh lµm bµi
Theo dâi, nhËn xÐt, sưa ch÷a, cho ®iĨm.
Mét häc sinh lªn b¶ng, c¸c häc sinh kh¸c lµm vµo vë 
3. LuyƯn tËp
Bµi 45 (Tr 45 - SGK)
Q(x) = x5 – 2x2 + 1 – P (x)
Q(x) = x5 – 2x2 + 1 - x4 + 3x2 + x - 
Q(x) = x5 – x4 + x2 +x + 
P(x) – R (x) = x3
R(x) = P(x) – x3 = x4 - 3x2 - x + - x3
3. LuyƯn tËp vµ cđng cè bµi häc: (Lång vµo phÇn luyƯn tËp)
4. H­íng dÉn häc sinh häc ë nhµ: (1’)
Bµi tËp 44 ®Õn 46,47,48 (SGK - Tr 46)