A - MỤC TIÊU CẦN ĐẠT
1. Kiến thức: - Cảm nhận và thấm thía tình cảm thiêng liêng và sâu nặng của cha mẹ đối với con cái, thấy được ý nghĩa lớn lao của nhà trường đối với cuộc đời mỗi con người.
- Nghệ thuật viết văn tinh tế, giàu giá trị biểu cảm.
2. Kĩ năng: Rèn kĩ năng đọc diễn cảm văn biểu cảm
3. Tư tưởng, tình cảm, thái độ: Yêu mến cha mẹ , thày cô, bạn bè, trường lớp
B -CHUẨN BỊ
- GV: hướng dẫn HS soạn bài , thiết kế bài dạy , chuẩn bị các phương tiện dạy học cần thiết
- HS : Soạn bài theo yêu cầu của SGK và những huớng dẫn của GV.
C. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC
1 - Kiểm tra : Thế nào là văn bản nhật dụng ? Kể tên những văn bản nhật dụng đã học trong chương trình Ngữ văn 6? Các văn bản ấy đã đề cập đến những vấn đề nào trong đời sống ?
2 - Bài mới:
TuÇn 1 - TiÕt 1 Ngµy so¹n : 23 / 8 / 2008 ; Ngµy day : / 8 / 2008 cæng trêng më ra (LÝ Lan) A - Môc tiªu cÇn ®¹t 1. KiÕn thøc: - C¶m nhËn vµ thÊm thÝa t×nh c¶m thiªng liªng vµ s©u nÆng cña cha mÑ ®èi víi con c¸i, thÊy ®îc ý nghÜa lín lao cña nhµ trêng ®èi víi cuéc ®êi mçi con ngêi. - NghÖ thuËt viÕt v¨n tinh tÕ, giµu gi¸ trÞ biÓu c¶m. 2. KÜ n¨ng: RÌn kÜ n¨ng ®äc diÔn c¶m v¨n biÓu c¶m 3. T tëng, t×nh c¶m, th¸i ®é: Yªu mÕn cha mÑ , thµy c«, b¹n bÌ, trêng líp B -ChuÈn bÞ - GV: híng dÉn HS so¹n bµi , thiÕt kÕ bµi d¹y , chuÈn bÞ c¸c ph¬ng tiÖn d¹y häc cÇn thiÕt - HS : So¹n bµi theo yªu cÇu cña SGK vµ nh÷ng huíng dÉn cña GV. C. TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y – häc 1 - KiÓm tra : ThÕ nµo lµ v¨n b¶n nhËt dông ? KÓ tªn nh÷ng v¨n b¶n nhËt dông ®· häc trong ch¬ng tr×nh Ng÷ v¨n 6? C¸c v¨n b¶n Êy ®· ®Ò cËp ®Õn nh÷ng vÊn ®Ò nµo trong ®êi sèng ? 2 - Bµi míi: Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung cÇn ®¹t GV: H·y ®äc phÇn chó thÝch trong SGK sau ®ã tr×nh bµy nh÷ng nÐt s¬ lîc vÒ t¸c gi¶ vµ xuÊt xø cña t¸c phÈm . HS: Tr¶ lêi theo néi dung SGK. GV: Cã thÓ xÕp “ cæng trêng më ra ”lµ v¨n b¶n nhËt dông ®îc kh«ng ? V× sao? HS: Tr¶ lêi c©u hái dùa vµo kh¸i niÖm v¨n b¶n nhËt dông. GV: Cho biÕt ph¬ng thøc biÓu ®¹t chÝnh cña v¨n b¶n nµy lµ tù sù, miªu t¶ hay biÓu c¶m ? HS : BiÓu c¶m GV: Bµi v¨n biÓu lé c¶m xóc cña ai ? §ã lµ nh÷ng c¶m xóc nh thÕ nµo ? HS: Bµi v¨n viÕt vÒ t©m tr¹ng cña ngêi mÑ trong ®ªm tríc ngµy khai trêng cña con. GV: C¨n cø vµo nh÷ng ®iÒu võa t×m hiÓu chung vÒ v¨n b¶n , theo con nªn ®äc v¨n b¶n nµy nh thÕ nµo ? V× sao? HS : Nªu c¸ch ®äc : Giäng chËm r·i; t×nh c¶m... GV: ®äc mÉu 1 ®o¹n HS : ®äc, nhËn xÐt GV: Tríc ngµy khai trêng ®Çu tiªn, c¶ ngêi mÑ vµ ngêi con ®· chuÈn bÞ nh÷ng g× cho n¨m häc míi ? HS: - Mäi thø cÇn thiÕt : QuÇn ¸o ,s¸ch vë ...®· s½n sµng . - Ngêi mÑ cßn chuÈn bÞ vÒ t©m lÝ cho con:KhÝch lÖ con ... - Ngêi con còng ®· s½n sµng cho n¨m häc míi : Tá ra ngßi lín h¬n khi thu dän ®å ch¬i . GV: Víi sù chuÈn bÞ chu ®¸o nh thÕ , t¹i sao vµo c¸i ®ªm tríc ngµy khai trêng cña con, ngêi mÑ vÉn kh«ng ngñ ®îc ? ( Quan s¸t ®o¹n ®Çu) HS: + MÑ lo con lµ ®øa trÎ nh¹y c¶m sÏ h¸o høc v× ngµy khai trêng mµ kh«ng ngñ ®îc . GV : ThÕ nhng nçi lo Êy ®· ®îc gi¶i to¶ : “ GiÊc ngñ ®Õn víi con nhÑ nhµng nh uèng mét ly s÷a, ¨n mét c¸i kÑo”. VËy mµ ngêi mÑ vÉn kh«ng ngñ , bµ ®· cã nh÷ng viÖc lµm vµ suy nghÜ nh thÕ nµo vµo c¸i ®ªm kh«ng ngñ Êy ? HS: + MÑ ng¾m ®øa con m×nh ®ang ngñ ngon lµnh . + MÑ ®¾p mÒn , bu«ng mïng ...råi “kh«ng biÕt lµm g× n÷a ”. + MÑ kh«ng tËp trung lµm ®îc viÖc g× c¶ , xem l¹i nh÷ng thø ®É chuÈn bÞ cho con, tù nhñ m×nh ph¶i ®i ngñ sím . + MÑ lªn giêng vµ tr»n träc . + MÑ tin lµ con kh«ng bì ngì trong ngµy ®Çu n¨m häc GV : §· tin tëng nh thÕ, ®É kh¼ng ®Þnh “ cßn ®iÒu g× ®Ó lo l¾ng qu¸ ®©u” nhng ngêi mÑ vÉn kh«ng ngñ ®îc . V× sao vËy HS: - V× ng¬× mÑ n«n nao nghÜ vÒ ngµy khai trêng n¨m xa cña m×nh . Khi Êy mÑ cã t©m tr¹ng n«n nao, håi hép trªn ®êng tíi trêng vµ ch¬i v¬i hèt ho¶ng khi ph¶i xa bµ ngo¹i. GV: Cã Ên tîng s©u ®Ëm vÒ ngµy khai trêng ®Çu tiªn nh thÕ nhng t¹i sao ngêi mÑ Êy kh«ng kÓ ®iÒu nµy víi chÝnh ®øa con cña m×nh ? HS: V× muèn kh¾c s©u Ên tîng vÒ ngµy ®Çu tiªn ®i häc vµo lßng con mét c¸ch nhÑ nhµng , cÈn thËn vµ tù nhiªn. GV: §ã lµ tÊt c¶ nh÷ng lÝ do khiÕn ngêi mÑ kh«ng ngñ ®îc trong ®ªm tríc ngµy khai trêng cña con. Bao n«n nao, bao ©u lo, bao mong muèn cø ®an xen miªn man trong t©m tr¹ng mÑ ®ªm nay. Ngµy mai, ngµy ®Çu tiªn con ®Õn trêng cã chót lo l¾ng - mÑ ®· chuÈn bÞ xong, mµ sao vÉn cßn thao thøc. "Hµng n¨m, cø vµo cuèi thu mÑ t«i ©u yÕm n¾m tay t«i dÉn ®i trªn con ®êng lµng dµi vµ hÑp...". Hãa ra ©m vang bµi häc thuë ¸o tr¾ng cña chÝnh m×nh cø sèng dËy xèn xang - mÑ kh«ng ngñ ®îc. Ên tîng s©u ®Ëm vÒ c¸i ngµy ®Çu tiªn Êy mÑ muèn kh¾c s©u vµo con ®Ó con cã nh÷ng gi©y phót thËt ®Ñp, thËt ®¸ng tr©n träng mµ mai nµy mçi khi nhí vÒ con l¹i thÊy xao xuyÕn, b©ng khu©ng. Cã thÓ nãi LÝ Lan ®· rÊt "sèng" víi kØ niÖm tuæi th¬, víi ngµy khai trêng vµo líp Mét. Nhí bµ ngo¹i, t×nh th¬ng con, nçi niÒm vÒ thêi th¬ Êu... nh÷ng kØ niÖm, c¶m xóc Êy m·nh liÖt tha thiÕt Êy cø r¹o rùc, b©ng khu©ng, xao xuyÕn m·i trong lßng ngêi mÑ. T©m tr¹ng ®Ñp ®Ï Êy ®îc t¸c gi¶ diÔn t¶ mét c¸ch nhÑ nhµng, tinh tÕ mµ thÊm thÝa. I Giíi thiÖu t¸c gi¶, t¸c phÈm - T¸c gi¶ : LÝ Lan - T¸c phÈm : +XuÊt xø : §îc ®¨ng trªn b¸o "Yªu trÎ"-TP HCM. + TÝnh chÊt : Lµ v¨n b¶n nhËt dông + ThÓ lo¹i : kÝ. + Ph¬ng thøc biÓu ®¹t : BiÓu c¶m + Néi dung : T©m tr¹ng cña mÑ trong ®ªm tríc ngµy khai trêng cña con. II - §äc vµ t×m hiÓu v¨n b¶n 1. T©m tr¹ng ngêi mÑ + Lo cho con + Nhí l¹i ngµy khai trêng cña m×nh + Mong con cã nh÷ng Ên tîng kh«ng phai vÒ ngµy khai trêng ®Çu tiªn. ->- Thao thøc, phÊp pháng, håi hép, xao xuyÕn GV: Theo dâi nh÷ng viÖc lµm vµ suy nghÜ cña ngêi mÑ vµo c¸i ®ªm tríc ngµy khai trêng ®Çu tiªn cña con, em cã thÓ nãi g× vÒ ngêi mÑ nµy . HS : - MÑ thao thøc kh«ng ngñ, suy nghÜ triÒn miªn. - MÑ chuÈn bÞ chu ®¸o cho con . - MÑ håi hép vÒ ngµy khai trêng ®Çu tiªn cña con . - MÑ quan t©m vµ yªu quý con... - Mét ngêi mÑ cã t©m hån tinh tÕ vµ nhËy c¶m . Þ TÊm lßng yªu th¬ng con , sù n©ng niu ch¨m sãc con ©n t×nh, chu ®¸o...mét t©m hån tinh tÕ vµ nh¹y c¶m. GV: Cã ph¶i ngêi mÑ ®ang nãi trùc tiÕp víi con m×nh kh«ng? Theo con c¸ch viÕt nµy cã t¸c dông g×? HS: Ngêi mÑ ®ang t©m sù víi con vµ còng chÝnh lµ ®ang nãi víi lßng m×nh. Þ Gióp t¸c gi¶ ®i s©u vµo thÕ giíi t©m hån, miªu t¶ ®îc mét c¸ch tinh tÕ t©m tr¹ng håi hép, b©ng khu©ng còng nh nh÷ng t×nh c¶m tha thiÕt mµ mÑ dµnh cho con. §ã lµ nh÷ng ®iÒu s©u th¼m khã nãi b»ng lêi. - Ca ngîi tÊm lßng yªu th¬ng, t×nh c¶m s©u nÆng cña mÑ víi con. GV: §äc ®o¹n cßn l¹i cña v¨n b¶n.trong ®o¹n nµy ngêi mÑ ®· nghÜ vÌ ®iÒu g×? - NghÜ vÒ ngµy khai trêng ë NhËt B¶n - VÒ ¶nh hëng cña gd ®èi víi trÎ em 2.Vai trß cña x· héi vµ nhµ trêng trong viÖcgi¸o dôc trÎ em GV:Em hiÓu cau nãi “sai mét li ®I mét dÆm” cã ý nghÜa g× khi g¾n víi sù nghiÖp gi¸o dôc? HS: kh«ng ®îc sai lÇm trong gd v× gd quyÕt ®Þnh t¬ng lai cña ®Êt níc GV: Ngµy khai trêng rÊt quan träng. Tõ ®ã ta cã thÓ nhËn thÊy gi¸o dôc cã mét vai trß quan träng nh thÕ nµo ®èi víi cuéc sèng mçi ngêi vµ toµn x· héi. GV: NÕu cho r»ng nh÷ng suy nghÜ cña ngêi mÑ vÒ nÒn gi¸o dôc NhËt B¶n Êy Èn chøa nh÷ng íc m¬, mong muèn cho con m×nh. Con cã ®ång ý kh«ng? §ã lµ íc m¬ g×? HS: ¦íc m¬ mµ bÊt k× bËc cha mÑ nµo còng mong ®ã lµ con m×nh ®îc hëng mét nÒn gi¸o dôc tiÕn bé nhÊt, mäi trÎ em ®îc ch¨m sãc gi¸o dôc víi tÊt c¶ sù quan t©m cña x· héi. Gi¸o dôc trong nhµ trêng Cã vai trß v« cïng quan träng ®èi víi cuéc sèng mçi con ngêi vµ toµn x· héi. Trêng häc lµ thÕ giíi k× diÖu cña tuæi th¬, n¬i ch¾p c¸nh cho t¬ng lai mçi ngêi. GV: KÕt bµi ngêi mÑ nãi "bíc qua c¸nh cæng trêng lµ mét thÕ giíi k× diÖu sÏ më ra". Con thö h×nh dung l¹i xem thÕ giíi k× diÖu ®ã lµ g×? HS th¶o luËn. HS:- ThÕ giíi cña ®iÒu hay lÏ ph¶i, cña t×nh th¬ng vµ ®¹o lÝ lµm ngêi... - ThÕ giíi cña ¸nh s¸ng tri thøc, cña nh÷ng hiÓu biÕt lÝ thó vµ k× diÖu mµ nh©n lo¹i hµng v¹n n¨m ®· tÝch lòy ®îc. - ThÕ giíi cña t×nh thÇy trß cao ®Ñp, t×nh b¹n thiªng liªng, cña nh÷ng íc m¬ vµ kh¸t väng bay bæng niÒm vui niÒm hi väng... GV: Bµi v¨n gi¶n dÞ nhng vÉn khiÕn ngêi ®äc suy ngÉm xóc ®éng. V× sao vËy? Gîi ý: C¸ch viÕt gièng nhËt kÝ, dÔ béc lé c¶m xóc. GV: Em h·y nªu néi dung c¬ b¶n cña bµi v¨n GV : Bµi v¨n ®· chØ râ ngµy khai trêng vµo líp Mét lµ ngµy cã dÊu Ên s©u ®Ëm nhÊt trong t©m hån tuæi th¬ vµ cuéc ®êi mçi con ngêi vµ häc tËp lµ nghÜa vô cao c¶ cña tuæi trÎ ®èi víi gia ®×nh vµ x· héi. V× thÕ chóng ta ý thøc mét c¸ch s©u s¾c r»ng "Bíc qua c¸nh cæng trêng lµ mét thÕ giíi k× diÖu sÏ më ra". ThÕ giíi k× diÖu Êy lµ c¶ ch©n trêi v¨n hãa, khoa häc ®ang réng më bao la, ®ãn chê ta ë phÝa tríc. Bµi 1: Yªu cÇu häc sinh trao ®æi ý kiÕn vµ lÝ gi¶ t¹i sao ngµy khai trêng líp 1 l¹i ®Ó l¹i Ên tîng s©u ®Ëm trong mçi ngêi . (HS th¶o luËn nhãm). HS: Tù do béc lé . Cã thÓ : Ên tîng s©u ®Ëm nhÊt v× lµ buæi khai trêng ®Çu tiªn, ®¸nh dÊu bíc ngoÆt lín... §îc thÊy nh÷ng ®iÒu míi l¹, cã nh÷ng c¶m xóc bì ngì, lo sî, vui síng... Bµi 2: Gîi ý: §o¹n v¨n ph¶i ch©n thµnh s©u s¾c, ghi l¹i nh÷ng rung ®éng thËt sù cña b¶n th©n. III. Tæng kÕt 1. NghÖ thuËt - Lêi v¨n gi¶n dÞ, nhÑ nhµng giµu c¶m xóc, t×nh c¶m tù nhiªn ch©n thµnh. 2. Néi dung - TÊm lßng th¬ng yªu t×nh c¶m sau nÆngcña ngêi mÑ ®èi víi convµ vai trß tolín cña nhµ trêng ®èi víi cuéc sèng mçi ngêi. IV - LuyÖn tËp Bµi 1: Bµi 2: 3.cñng cè vµ híng dÉn vÒ nhµ -§äc néi dung phÇn ghi nhí - Lµm bµi tËp 2 phÇn luyÖn tËp; -So¹n v¨n bµi MÑ t«i TuÇn 1 - TiÕt 2 Ngµy so¹n : 23 / 8 / 2008 ; Ngµy day: / 8 / 2008 MÑ t«i (Et-m«n-®« ®¬ A-mi-xi) A - Môc tiªu cÇn ®¹t 1. KiÕn thøc: HiÓu vµ c¶m nhËn ®îc nh÷ng t×nh c¶m thiªng liªng vµ s©u nÆng cña cha mÑ ®èi víi con c¸i vµ thÊy ®îc tr¸ch nhiÖm cña con c¸i ®èi víi cha mÑ. 2. KÜ n¨ng: §äc diÔn c¶m, t×m ý, x¸c ®Þnh bè côc 3. Th¸i ®é: Yªu kÝnh cha mÑ B - ChuÈn bÞ - GV híng dÉn HS so¹n bµi , thiÕt kÕ bµi d¹y , chuÈn bÞ c¸c ph¬ng tiÖn d¹y häc cÇn thiÕt - HS : So¹n bµi theo yªu cÇu cña SGK vµ nh÷ng huíng dÉn cña GV. C. TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y – häc 1 - KiÓm tra : Qua bµi v¨n "Cæng trêng më ra" con hiÓu ®îc ®iÒu g× vÒ ý nghÜa cña viÖc häc tËp trong cuéc ®êi mçi ngêi? Con c¶m nhËn ®îc g× vÒ t©m tr¹ng vµ t×nh c¶m cña ngêi mÑ dµnh cho ®øa con yªu? 2- Bµi míi: Giíi thiÖu bµi míi : Tõ néi dung c©u tr¶ lêi cña HS trong phÇn kiÓm tra bµi cò , GV ®äc mét vµi c©u th¬, hoÆc lêi cña mét bµi h¸t nãi vÒ vai trß cña ngêi mÑ trong cuéc ®êi mçi con ngêi ®Ó giíi thiÖu bµi míi. Ho¹t ®«ng cña thÇy vµ trß Néi dung cÇn ®¹t GV: Ngoµi nh÷ng th«ng tin trong SGK, con cßn biÕt thªm nh÷ng g× vÒ t¸c gi¶ HS: Tr¶ lêi GV : Bæ sung: ¤ng lµ tiÓu thuyÕt gia, nhµ th¬, ngêi viÕt truyÖn ng¾n vµ lµ t¸c gi¶ cña nhiÒu cuèn truyÖn thiÕu nhi vµ truyÖn phiªu lu næi tiÕng . Nh÷ng kØ niÖm thêi häc trß vµ nh÷ng kØ niÖm thêi lµ sinh viªn häc viÖn qu©n sù M«- ®ª- na lµ c¬ së ®Ó t¸c gi¶ h cÊu nªn nh÷ng ¸ng v¨n nhÑ nhµng dung dÞ , ®Çy nh©n ¸i mª hoÆc tr¸i tim cña hµng triÖu ®éc gi¶ trªn kh¾p toµn cÇu . GV híng dÉn ®äc: râ rµng, døt kho¸t, nhng t×nh c¶m HS: §äc v¨n b¶n GV: NhËn xÐt GV: Theo con bµi v¨n nµy kÓ vÒ ai? A - Ngêi mÑ B - Enric« C - T©m tr¹ng cña ngêi cha HS: T©m tr¹ng ngêi cha. (GV ghi ®Ò môc cña bµi häc) GV: V× sao bè viÕt th cho Enric«? Khi viÕt th cho con ngêi cha cã t©m tr¹ng nh thÕ nµo? HS: + V× Enric« ph¹m lçi "tríc mÆt c« gi¸o ®· nãi lêi t ... lo¹i? Cho VD? - GV: Trong tõ phøc c¸c tiÕng cã quan hÖ vÒ ý nghÜa th× gäi lµ tõ ghÐp, cã quan hÖ lÆp ©m th× gäi lµ tõ l¸y. Gi÷a tõ ghÐp vµ tõ l¸y thêng cã mét sè tõ trung gian. H: ThÕ nµo lµ ®¹i tõ? Cho VD? H: Cã mÊy lo¹i ®¹i tõ? Cho VD? H: Quan hÖ tõ lµ g× ? VÝ dô ? H:Vai trß, t¸c dông cña quan hÖ tõ ? - Cho häc sinh so s¸nh quan hÖ tõ víi danh tõ, ®éng tõ, tÝnh tõ.(theo SGK-tr 201.) - MÉu: NguyÖn quyÕt cøu nguy. (C¸c yÕu tè nµo cã chøa vÇn cña 4 tõ trªn lµ yÕu tè H¸n ViÖt. Ngo¹i lÖ: nguyÒn, chuyÒn, chuyÖn lµ thuÇn ViÖt. - TÊt c¶ c¸c tiÕng cã kÕt hîp víi vÇn "Õt" ®Òu lµ thuÇn ViÖt. (ngo¹i lÖ: "kÕt"). - TÊt c¶ c¸c tiÕng cã kÕt hîp víi vÇn "ng" ®Òu lµ thuÇn ViÖt. (ngo¹i lÖ: "ng, øng, ngng".) H:Tõ tr¸i nghÜa, tõ ®ång nghÜa, ®ång ©m lµ g× ? H: T¸c dông cña tõng lo¹i tõ trªn ? VÝ dô ? H:Kh¸i niÖm thµnh ng÷ ? §Æc ®iÓm thµnh ng÷ ? H: Nªu t¸c dông cña ®iÖp ng÷ vµ ch¬i ch÷? I Tõ Phøc: 1. Kh¸i niÖm: Lµ tõ gåm 2 tiÕng trë lªn kÕt hîp víi nhau 2. Ph©n lo¹i: Hai lo¹i tõ phøc: tõ ghÐp; tõ l¸y. VD - tõ ghÐp: Nói ®åi, c¸ r«. - tõ l¸y : Lao xao; ®×u hiu. Cã 2 lo¹i tõ ghÐp: - GhÐp chÝnh phô: C©y bëi, m¸y kh©u. - GhÐp ®¼ng lËp: Nói s«ng, ®á ®en. Cã 2 lo¹i tõ l¸y: - L¸y toµn bé : Xanh xanh, ®o ®á. - L¸y bé phËn: §Ñp ®Ï, b©ng khu©ng. Ii. §¹i tõ: 1. Kh¸i niÖm:Lµ nh÷ng tõ dïng ®Ó trá ngêi, sù vËt, h®, tc hoÆc dïng ®Ó hái. VD: T«i, Êy, ®©u, nµo... 2. Ph©n lo¹i: Cã hai lo¹i ®¹i tõ lµ ®¹i tõ ®Ó trá, ®¹i tõ ®Ó hái. + §¹i tõ ®Ó chØ. - Trá ngêi, sù vËt: T«i, nã, tí, - Trá sè lîng: BÊy, bÊy nhi - Trá ho¹t ®éng, tÝnh chÊt, sù viÖc:VËy, thÕ. + §¹i tõ ®Ó hái. - Hái vÒ ngêi, sù vË: Ai, g×, nµo, ... - Hái vÒ sè lîng: bao nhiªu, mÊy? - Hái vÒ ho¹t ®éng, tÝnh chÊt, sù viÖc: Sao, thÕ nµo. + Ngoµi chøc n¨ng dïng ®Ó chØ vµ hái, ®¹i tõ cßn cã thÓ ®ãng c¸c vai trß ng÷ ph¸p nh: CN, VN, ®Þnh ng÷, bæ ng÷, - VD: + Chóng t«i ®i tham quan. CN + Líp chóng t«i cã hai b¹n ®Òu tªn Lan. §N + D¹o nµy nã vÉn thÕ. VN + Hoa khen nã kh«ng ngít. BN Iii. Quan hÖ tõ: 1. Kh¸i niÖm: - Lµ nh÷ng tõ dïng ®Ó liªn kÕt c¸c thµnh phÇn cña côm tõ, c¸c thµnh phÇn cña c©u hoÆc c©u víi c©u trong ®o¹n v¨n, ®o¹n v¨n víi ®o¹n v¨n trong bµi). VÝ dô: vµ, víi, cïng, nh, do, - Quan hÖ tõ cã sè lîng kh«ng lín nhng tÇn sè sö dông rÊt cao. Nã lµ mét trong nh÷ng tõ c«ng cô quan träng cho viÖc diÔn ®¹t. - Nhê cã quan hÖ tõ mµ lêi nãi, c©u v¨n ®îc diÔn ®¹t chÆt chÏ h¬n, chÝnh x¸c h¬n, gi¶m bít sù hiÓu lÇm khi giao tiÕp. IV. tõ h¸n viÖt: 1.Gi¶i nghÜa: - Dùa vµo ng÷ c¶nh – tõ ®ång ©m. VÝ dô: + thiªn 1: trêi (thiªn nhiªn). + thiªn 2: lÖch (thiªn vÞ). + thiªn 3: ngh×n (thiªn lý). + thiªn 4: dêi (thiªn ®«). - Dùa vµo c¸ch dÞch nghÜa: VÝ dô: Phô tö: cha con. 2.Ph©n biÖt c¸c yÕu tè (tõ) thuÇn ViÖt c¸c víi yÕu tè (tõ) H¸n ViÖt. V. tõ tr¸i nghÜa, ®ång nghÜa, ®ång ©m: HS tù tr¶ lêi c¸c c©u hái bªn Vi. thµnh ng÷: Giµu tÝnh h×nh tîng, tÝnh biÓu c¶m. 3. Cñng cè, HDVN 1. Kh¾c s©u kiÕn thc võa «n tËp. 2. Lu ý hs c¸ch lµm bµi tËp. 3. N¾m ch¾c néi dung võa «n tËp 4. Hoµn thµnh bµi tËp 6&7 (SGK- tr194) TiÕt 69 Ngµy so¹n : 12/2008 Ngµy day : 12/2008 «n tËp tiÕng viÖt(tiÕp) Ch¬ng tr×nh ®Þa ph¬ng phÇn tiÕng viÖt A. Môc tiªu cÇn ®¹t: ¤n tËp phÇn tiÕng ViÖt: §iÖp ngõ vµ ch¬i ch÷ Gióp HS: Kh¾c phôc mét sè lçi chÝnh t¶ do ¶nh hëng cña c¸ch ph¸t ©m ®Þa ph¬ng. B. ChuÈn bÞ: - GV: So¹n bµi, chuÈn bÞ néi dung bµi häc - ¤n t©p vµ chuÈn bÞ C.TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc: 1. KiÓm tra bµi cò: 2. Bµi míi: Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung cÇn ®¹t ? ThÕ nµo lµ ®iÑp ng÷ ? KÓ tªn c¸c lo¹i ®iÖp ng÷ ? T¸c dung cña ®iÖp ng÷ ? ch¬i ch÷ lµ g×? ? Cã nh÷ng lèi ch¬i ch÷ nµo? cho VD H: ChØ ra lèi ch¬i ch÷ ®îc sö dông trong c©u ca dao sau? C« Xu©n ®i chî H¹, mua c¸ thu vÒ, chî h·y cßn ®«ng. GV ®äc cho hs nghe, chÐp l¹i ®o¹n v¨n trong vb Sµi Gßn t«i yªu (Minh H¬ng) Chó ý kiÓm tra c¸c tõ “cha, tr¸i, n¾ng, chiÒu, léng”. - GV cho hs nhí l¹i vµ chÐp 1 ®o¹n trong bµi th¬ TiÕng gµ tra. H: §iÒn vµo chç trèng: x hay s? H: §iÒn tiÕng vµo chç trèng cho thÝch hîp? H: §iÒn tiÕng “m·nh liÖt” vµo chç trèng? H: T×m tªn c¸c sù vËt, ho¹t ®éng, tr¹ng th¸i, ®Æc ®iÓm, tÝnh chÊt cho vp? H: T×m c¸c tõ chØ h®, tr¹ng th¸i chøa tiÕng cã thanh hái, ng·? H: T×m c¸c tõ, côm tõ dùa theo nhÜa hoÆc ®Æc ®iÓm ng÷ ©m ®· cho s½n? H: §Æt c©u víi mçi tõ “giµnh”, “dµnh”? H: §Æt c©u víi mçi tõ “t¾c”, “t¾t”? - GV híng dÉn hs ghi c¸c tõ dÔ lÉn vµo sæ tay cña m×nh. A. ¤n tËp tiÕng ViÖt Vii. ®iÖp ng÷ vµ ch¬i ch÷: §iÖp ng÷ Ch¬i ch÷ Gióp c©u v¨n, th¬ hµm sóc, dÝ dám, cã duyªn,... Bµi tËp: - Lèi ch¬i ch÷ dïng tõ ®ång ©m. B. Ch¬ng tr×nh ®Þa ph¬ng phÇn tiÕng ViÖt Bµi tËp 1: Nghe, viÕt HS nghe vµ chÐp l¹i thËt chÝnh x¸c. Bµi tËp 2: ChÐp l¹i theo trÝ nhí 1 ®o¹n trong bµi TiÕng gµ tra. Bµi tËp 3: a. + §iÒn tõ: - xö lÝ, sö dông, gi¶ sö, xÐt xö. - tiÓu sö, tiÔu trõ, tuÇn tiÔu. + §iÒn tiÕng: - Chung søc, trung thµnh, thuû chung, trung ®¹i. - máng manh, dòng m·nh, m·nh liÖt, m¶nh tr¨ng. b. T×m tõ theo yªu cÇu: - C¸c loµi c¸ b¾t ®Çu b»ng ch÷ “ch”: c¸ chÐp, c¸ chuèi, c¸ chuån, c¸ chim... - C¸c loµi c¸ b¾t ®Çu b»ng “tr”: c¸ trª, c¸ tr¾m, c¸ tr«i, c¸ tra... - C¸c tõ chØ h®...: b¶o ban, gi¶ng d¹y, nghÜ ngîi, ch¹y nh¶y, d¹y dç... - Kh«ng thËt...: gi¶ dèi - Téi ¸c v« nh©n ®¹o: d· man - Dïng cö chØ...: ra hiÖu. c. §Æt c©u ph©n biÖt c¸c tõ chøa tiÕng dÔ lÉn: VD:- Cã thøc ¨n g× ngon bµ l¹i ®Ó dµnh cho t«i. - Cuéc kh¸ng chiÕn ®· giµnh th¾ng lîi hoµn toµn. VD: - B¹n khong ®îc viÕt t¾t khi lµm bµi. - C¸c «ng Êy lµm viÖc t¾c tr¸ch qu¸! Bµi tËp 4. LËp sæ tay chÝnh t¶: VD: xö lÝ, lÞch sö T¾c tr¸ch, viÕt t¾t Giµnh giËt, ®Ó dµnh 3. Cñng cè, HDVN 1. C¸ch kh¾c phôc nh÷ng lçi chÝnh t¶ hay m¾c ph¶i? DuyÖt cña bgh – tuÇn 18 . 2. C¸ch ph¸t ©m chuÈn: ch/ tr; x/s. TiÕp tôc lËp sæ tay chÝnh t¶, rÌn c¸ch ph¸t ©m. TuÇn 19 - TiÕt 71-72 Ngµy so¹n : 12/2008 Ngµy day : 12/2008 KIEÅM TRA HOÏC KÌ I A. môc tiªu cÇn ®¹t - §¸nh gi¸ viÖc n¾m c¸c néi dung c¬ b¶n cña ba phÇn v¨n-tÕng viÖt vµ tËp lµm v¨n trong s¸ch Ng÷ v¨n 7 tËp 1 - Xem xÐt sù v©n dung linh ho¹t theo híng tÝch hîp c¸c kiÕn thøc vµ kÜ n¨ngcña ba phÇn trong bµi kiÓm tra §¸nh gi¸ n¨ng lùc v©n dông ph¬ng thøc tù sù n¸i riªng vÊc kÜ n¨ng lµm v¨n nãi chung ®Ó t¹o l¹p mät bµi viÕt. BiÕt c¸ch vËn dôngnh÷ng kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng Ng÷ v¨n ®· häc mét c¸ch tæng hîp, toµn diÖn theo néi dung vµ c¸ch thøc kiÓm tra, ®¸nh gi¸ míi. B. chuÈn bÞ - GV: So¹n ®Ò kiÎm tra - HS: ¤n tËp vµ chuÈn bÞ c. tiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y häc 1. KTBC 2. Bµi míi A. §Ò bµi I. Tr¾c nghiÖm Khoanh trßn ®¸p ¸n ®óng nhÊt cho c¸c c©u hái sau 1.Bµi th¬ "TiÕng gµ tra" cña Xu©n Quúnh ®îc s¸ng t¸c trong hoµn c¶nh nµo? A. §îc s¸ng t¸c trong nh÷ng n¨m ®Çu cña cuéc kh¸ng chiÐn chãng thùc d©n Ph¸p. B. §îc s¸ng t¸c khi cuéc kh¸ng chiÕn chèng thùc d©n Ph¸p kÕt thóc th¾ng lîi C. §îc s¸ng t¸c trong nh÷ng n¨m ®Çu cña cuéc kh¸ng chiÕn chèng ®Õ quèc MÜ. D. §îc s¸ng t¸c khi níc nhµ ®· thèng nhÊt. 2. C©u v¨n: "M¨c dï gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n mµ t«i ®· phÊn ®Êu v¬n lªn giµnh ®îc rÊt nhiÒu ®iÓm cao trong häc tËp". §óng hay sai? A. §óng B. Sai 3. Trong c©u ca dao sau cã tõ tr¸i nghÜa kh«ng? BÇu ¬i th¬ng lÊy bÝ cïng Tuy r»ng kh¸c gièng nhng chung mét giµn A. Cã B. Kh«ng 4. Dßng nµo sau ®©y gi¶i nghÜa ®óng cho tõ "ch¾t chiu" trong c©u "Dµnh tõng qu¶ ch¾t chiu"? A.TiÕt kiÖm , dÌ sÎn B. Gi÷ g×n, n©ng niu C. Quan t©m, ch¨m sãc D. ¢u yÕm, vç vÒ 5. C©u v¨n "Ai b¶o ®îc non ®õng th¬ng níc, bím ®õng th¬ng hoa, tr¨ng ®õng th¬ng giã; ai cÊm ®îc trai th¬ng g¸i, ai cÊm ®îc mÑ yªu con; ai cÊm ®îc c«g¸i cßn son nhí chång th× míi hÕt ®îc ngêi mª luyÕn mïa xu©n" ®· sö dung phÐp tu tõ g×? A. §iÖp ng÷ B. So s¸nh C. Dïng tõ ®ång nghÜa D.Dïng lèi ch¬i ch÷ 6.Ch÷ "cæ" trong tõ nµo sau ®©y ®ång ©m víi ch÷ "cæ" trong c¸c tõ cßn l¹i? A. Cæ tÝch B. Cæ tay C. Cæ thô D. Cæ kÝnh II. Tù luËn 1. NhËn xÐt ng¾n gän vÒ sù kh¸c nhau cña côm tõ "ta víi ta" trong hai bµi th¬ Qua ®Ìo Ngang (Bµ HuyÖn Thanh Quan) vµ B¹n ®Õn ch¬i nhµ (NguyÔn KhuyÕn)? 2. C¶m nghÜ cña em vÒ mét bµi ca dao ®· häc B.®¸p ¸n vµ biÓu ®iÓm I. Tr¾c nghiÖm: 3 ®iÓm, mçi c©u ®óng ®îc 0,5 ®iÓm 1 2 3 4 5 6 C B B B A B II. Tù luËn: 7 ®iÓm C©u 1: 2 ®iÓm NhËn xÐt ®îc sù kh¸c nhau cña hai côm tõ ta víi ta trong hai bµi th¬: Trong bµi th¬ Qua ®Ìo Ngang: ChØ t¸c gi¶ víi nçi niÒm c« ®¬n ña chÝnh m×nh Sù c« ®¬n bÐ nhá cña con ngêi tríc non níc bao la Trong bµi B¹n ®Õn ch¬i nhµ: ChØ t¸c gi¶ víi ngêi b¹n Sù chan hoµ sÎ chia Êm ¸p cña t×nh b¹n bÌ th¾m thiÕt C©u 2: 5 ®iÓm ViÕt ®óng kiÎu bµi v¨n biÓu c¶m (1,5 ®) Tr×nh bµy ®îc nh÷ng c¶m xóc , suy nghÜ cña b¶n th©n vÒ näi dung vµ ngfhÖ thuËt cña mét bµi ca dao ®· häc(3 ®) DiÔn ®¹t cã c¶m xóc, kh«ng m¾c lçi chÝnh t¶ (1 ®) TuÇn 19 - TiÕt 73 Ngµy so¹n : 12/2008 Ngµy day : 12/2008 TRAÛ BAØI KIEÅM TRA HOÏC KÌ I A. Môc tiªu cÇn ®¹t Gióp Hs : - Cñng cè c¸c kiÕn thøc vÒ t¸c phÈm v¨n häc, vÒ tiÕng ViÖt, kÜ n¨ng viÕt ®o¹n v¨n - BiÕt nh©n xÐt vµ ®¸nh gi¸ bµi lµm cña m×nh - Cã th¸i ®é tÝch cùc tù gi¸c ph¸t hiÖn vµ söa ch÷a c¸c lçi sai trong bµi lµm B - ChuÈn bÞ - GV: ChÊm bµi , nhËn xÐt bµi lµm cña HS - HS : Xem bµi vµ söa ch÷a mét sè lçi sai C. TiÕn tæ chøc c¸c ho¹t ®éng tr×nh d¹y vµ häc 1. KiÓm tra bµi cò 2. Bµi míi Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Néi dung cÇn ®¹t GV: Tr¶ bµi cho HS ? X¸c ®Þnh c¸c lçi sai trong bµi lµm, söa ch÷a ? Tr×nh bµy sù kh¸c nhau cña côm tõ ta víi ta trong hai bµi th¬. - HS tr×nh bµy, nhËn xÐt ? Em chän bµi ca dao nµo h·y tr×nh bµy dµn ý cña bµi ca dao ®ã - HS tr×nh bµy, nhËn xÐt, GV bæ sung, chuÈn x¸c GV: NhËn xÐt chung bµi lµm cña HS, mét sè bµi lµm kÐm, nh÷ng bµi lµm kh¸ - Ch÷a mét sè lçi c¬ b¶n cña HS I. Tr¶ bµi II. §¸p ¸n – BiÓu ®iÓm 1.PhÇn tr¾c nghiÖm: 3 ® Mçi c©u ®óng ®îc 0,5 ®iÓm 2.PhÇn tù luËn: 7 ® a) C©u 1: 2® NhËn xÐt ®îc sù kh¸c nhau cña hai côm tõ ta víi ta trong hai bµi th¬: Trong bµi th¬ Qua ®Ìo Ngang: ChØ t¸c gi¶ víi nçi niÒm c« ®¬n cña chÝnh m×nh Sù c« ®¬n bÐ nhá cña con ngêi tríc non níc bao la Trong bµi B¹n ®Õn ch¬i nhµ: ChØ t¸c gi¶ víi ngêi b¹n Sù chan hoµ sÎ chia Êm ¸p cña t×nh b¹n bÌ th¾m thiÕt b) C©u 2: 5 ® ViÕt ®óng kiÎu bµi v¨n biÓu c¶m (1,5 ®) Tr×nh bµy ®îc nh÷ng c¶m xóc , suy nghÜ cña b¶n th©n vÒ näi dung vµ ngfhÖ thuËt cña mét bµi ca dao ®· häc(3 ®) DiÔn ®¹t cã c¶m xóc, kh«ng m¾c lçi chÝnh t¶ (1 ®) III. NhËn xÐt ¦u ®iÓm VÒ néi dung VÒ c¸ch tr×nh bµy Nhîc ®iÓm VÒ néi dung VÒ c¸ch tr×nh bµy IV. Ch÷a lçi sai Sai tr¾c nghiÖm Sai tõ, c©u, diÔn ®¹t, chÝnh t¶ trong ®o¹n v¨n DuyÖt cña bgh – tuÇn 19 . H ẾT KI I
Tài liệu đính kèm: