Giáo án môn Khoa học Lớp 7 sách Cánh Diều - Bài 18: Quang hợp ở thực vật (Tiết 1)

Bài 18 
QUANG HỢP Ở THỰC VẬT 
( 3 tiết ) 
7 
KHOA HỌC TỰNHIÊN 
CHỦ ĐỀ 8:TRAO ĐỔI CHẤT VÀ CHUYỂN HÓA NĂNG LƯỢNG 
 Ở SINH VẬT 
Hình 18.1.Sơ đồ tổng hợp chất hữu cơ ở cây xanh 
Chất hữu cơ được tổng hợp ở thực vật thông qua quá trình nào? 
Thực vật có thể tự 
tổng hợp chất hữu cơ từ những nguyên liệu nào? 
Ánh sáng 
m ặt trời 
Oxygen 
Carbon dioxide 
Nước và chất khoáng 
Chất hữu cơ 
Hình 18.1.Sơ đồ tổng hợp chất hữu cơ ở cây xanh 
Ánh sáng 
m ặt trời 
Oxygen 
Carbon dioxide 
Nước và chất khoáng 
Chất hữu cơ 
Những nguyên liệu thực vật cần dùng để tự tổng hợp chất hữu cơ 
Quá trình nguyên liệu tham gia tổng hợp chất hữu cơ ở thực vật là gì? 
Cá nhân hoàn thành phiếu học tập sau trong 2 phút 
Những nguyên liệu thực vật cần dùng để tự tổng hợp chất hữu cơ 
Quá trình nguyên liệu tham gia tổng hợp chất hữu cơ ở thực vật là gì? 
Ánh sáng mặt trời 
Oxygen 
Carbon dioxide 
Nước và muối khoáng 
Qúa trình quang hợp 
QUANG HỢP Ở THỰC VẬT 
( tiết ) 
Bài 18 
 H1. Nêu cấu tạo ngoài của lá cây ?  H2.Điền cấu tạo trong của lá cây sao cho phù hợp ?  H3.Cây dạng lá kim ,cây không có lá có quang hợp không ?H4.Lá cây có vai trò gì trong quá trình quang hợp?  H5. Nêu các chất tham gia và sản phẩm tạo thành của quá trình quang hợp ở thực vật?Viết sơ đồ dạng chữ của quá trình quang hợp?H6.Khái niệm quang hợp?  H7. Quang hợp có ý nghĩa như thế nào đối với sự sống ?  H8. Những sinh vật nào có khả năng quang hợp?  H9. Mô tả mối quan hệ giữa quá trình trao đổi chất và chuyển hoá năng lượng ở tế bào lá cây.  H10.  Viết sơ đồ dạng chữ thể hiện mối quan hệ giữa trao đổi chất và chuyển hoá năng lượng ở tế bào lá cây?  
L àm việc nhóm cặp đôi : Trả lời hệ thống câu hỏi sau ,hoàn thành phiếu học tập 
Yêu cầu bài học 
Quang hợp chủ yếu diễn ra ở lá cây, trong bào quan quang hợp là lục lạp 
I. Vai trò của lá cây với chức năng quang hợp 
QUANG HỢP Ở THỰC VẬT 
( tiết ) 
Bài 18 
I. Vai trò của lá cây với chức năng quang hợp 
Nêu các bộ phận của lá? 
- Lá cây gồm: 
+Cuống lá 
+Gân lá 
+Phiến lá .  
Điền cấu tạo trong của lá cây cho phù hợp? 
6 
4 
5 
2 
3 
1 
Tế bào thịt lá 
Tế bào biểu bì 
mặt trên 
Mạch gỗ 
Mạch rây 
Tế bào biểu bì 
mặt dưới 
Khí khổng 
I. Vai trò của lá cây với chức năng quang hợp 
QUANG HỢP Ở THỰC VẬT 
( tiết ) 
Bài 18 
- Lá cây gồm: 
+Cuống lá 
+Gân lá ( có các bó mạch gỗ,mạch rây) 
+Phiến lá (có lục lạp , khí khổng ).  
Cột A 
Cột B 
Kết quả 
1.Gân lá 
a.giữ lá trên canh, thân cây. 
2.Lục lạp 
b. trao đổi khí và thoát hơi nước 
3.Khí khổng 
c.Chứa chất diệp lục,t hu nhận ánh sáng 
4.Cuống lá 
d.Có mạch dẫn v ận chuyển nước và chất hữu cơ trong cây 
L àm việc nhóm cặp đôi hoàn thành bảng 1 trong phiếu học tập : Chọn chức năng ở cột B phù hợp các bộ phận của lá ở cột A trong quá trình quang hợp 
1-d 
4-a 
3-b 
2-c 
- Nêu đặc điểm của lá cây phù hợp với chức năng quang hợp trong bảng 2: 
Bộ phận 
Đặc điểm 
Vai trò trong quang hợp 
Phiến lá 
Dạng bản dẹt, hướng nằm vuông góc với thân cây. 
Thu nhận được nhiều ánh sáng. 
Gân lá 
Có mạch dẫn, cứng cáp, nằm ở trong cấu trúc lá. 
Vận chuyển nước đến lục lạp và vận chuyển chất hữu cơ từ lục lạp về cuống lá, từ đó vận chuyển đến các bộ phận khác của cây. 
Lục lạp 
Nằm ở lớp giữa của lá, chứa diệp lục. 
Thu nhận ánh sáng dùng cho tổng hợp chất hữu cơ cho lá cây. 
Khí khổng 
Phân bố trên bề mặt lá, có khả năng đóng, mở. 
Trao đổi khí và thoát hơi nước. 
Thảo luận nhóm trong 2 phút : 
 N ghiên cứu thông tin SGK và hình 18.2 
?1: bộ phận nào của cây tham gia quá trình tổng hợp chất hữu cơ của cây? 
? 
?2: Cây dạng lá kim ,cây không có lá có quang hợp không? 
- Lá cây tham gia quá trình tổng hợp chất hữu cơ của cây? 
I. Vai trò của lá cây với chức năng quang hợp 
QUANG HỢP Ở THỰC VẬT 
( tiết ) 
Bài 18 
- Lá cây là cơ quan quang hợp của cây xanh 
- Lá cây gồm: Cuống lá,gân lá ,phiến lá bên trong có các bộ phận của lá gồm lục lạp ,khí khổng,mạch gỗ ,mạch rây. 
- Lá cây là cơ quan quang hợp của cây xanh 
- Cây không có lá (cây xương rồng,cây giao ) thực hiện quang hợp do thân đảm nhận . 
I. Vai trò của lá cây với chức năng quang hợp 
Quan g hợp là một trong những quá trình trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng quan trọng ở thực vật 
 H4 . Nêu các chất tham gia và sản phẩm tạo thành của quá trình quang hợp ở thực vật?Viết sơ đồ dạng chữ của quá trình quang hợp?H5.Nêu khái niệm quang hợp là gì?  H6. Quang hợp có ý nghĩa như thế nào đối với sự sống ?  H7. Những sinh vật nào có khả năng quang hợp?  
L àm việc nhóm cặp đôi :Nghiên cứu thông tin ,hình 18.2 trong SGK. .Trả lời tiếp câu hỏi sau : 
II. Quá trình quang hợp 
1. Khái niệm về quang hợp 
II. Quá trình quang hợp 
Chất hữu cơ 
Sơ đồ Qúa trình quang hợp của cây 
Nước 
II. Quá trình quang hợp 
1. Khái niệm về quang hợp 
Chất tham gia 
Sản phẩm 
Các yếu tố tham gia 
-Cacbon 
dioxit 
- Nước 
- Oxigen 
- Glucose 
- Ánh sáng 
- Diệp lục 
Cho biết các chất tham gia và sản phẩm tạo thành của quá trình quang hợp? 
Chất hữu cơ 
Nước 
1. Khái niệm: Quang hợp là quá trình thu nhận và chuyển hóa năng lượng ánh sáng, tổng hợp nên các chất hữu cơ từ các chất vô cơ như nước ,khí carbon dioxide, diễn ra ở tế bào có chất diệp lục, đồng thời thải ra khí oxigen 
Nêu khái niệm quang hợp là gì? 
2. Phương trình tổng quát 
Nguyên liệu 
Sản phẩm 
Các yếu tố tham gia 
- Cacbon dioxit 
- Nước 
- Oxigen 
- Glucose 
- Ánh sáng 
- Diệp lục 
 ?2 
 ?1 
 ?3 
 ?4 
Chất hữu cơ + Oxigen 
Ánh sáng 
 Diệp lục 
Cacbon dioxit + Nước 
Chất hữu cơ ví dụ như đường glucose .Chất dự trữ đặc trưng của thực vật là tinh bột , tinh bột được tạo thành nhờ sự liên kết của các phân tử Glucose. Từ tinh bột và muối khoáng do rễ hút vào cây sẽ chế tạo ra các sản phẩm hữu cơ khác . 
2. Phương trình tổng quát 
Cacbon dioxit + Nước 
Ánh sáng 
 Diệp lục 
Chất hữu cơ + Oxigen 
 3. Ý nghĩa: 
- Quang hợp tạo ra năng lượng cho sự sống (tích lũy trong các chất hữu cơ), giúp cân bằng khí O2 và khí CO2 trong khí quyển ,có vai trò quyết định sự sống trên trái đất . 
Quang hợp có ý nghĩa như thế nào đối với sự sống trên trái đất? 
Những sinh vật nào có thể quang hợp? 
- Sinh vật có chứa lục lạp trong tế bào thì có khả năng quang hợp. 
 H9. Mô tả mối quan hệ giữa quá trình trao đổi chất và chuyển hoá năng lượng ở tế bào lá cây.  H10.  Viết sơ đồ dạng chữ thể hiện mối quan hệ giữa trao đổi chất và chuyển hoá năng lượng ở tế bào lá cây?  
 nhóm 4 nghiên cứu thông tin ,sơ đồ trong SGK ,cử đại diện trả lời câu hỏi sau : 
III. Mối quan hệ giữa trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng trong quang hợp 
III. Mối quan hệ giữa trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng trong quang hợp 
* Chuyển hóa năng lượng trong quang hợp: 
- Ánh sáng mặt trời (quang năng) nhờ lục lạp chuyển hóa thành năng lượng hóa học (hóa năng) tích lũy trong chất hữu cơ ở lá cây. 
* Trao đổi chất trong quang hợp : 
 Vật chất từ môi trường ngoài (nước và khí carbon dioxide) được vận chuyển đến lục lạp ở lá cây, biến đổi hóa học thành chất hữu cơ(đường,tinh bột) và oxygen . 
Sơ đồ m ối quan hệ giữa trao đổi chất và 
 chuyển hóa năng lượng trong quang hợp 
Trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng trong quang hợp có mối quan hệ như thế nào? 
- Trong quang hợp luôn có sự trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng - tổng hợp các chất đồng thời tích lũy năng lượng và phân giải các chất đã tổng hợp được để giải phóng năng lượng cần cho các hoạt động sống của cây. 
-Trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng trong quang hợp có mối quan hệ chặt chẽ, hai quá trình này luôn diễn ra đồng thời, gắn liền với nhau. 
III. Mối quan hệ giữa trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng trong quang hợp 
-Trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng trong quang hợp có mối quan hệ chặt chẽ, hai quá trình này luôn diễn ra đồng thời, gắn liền với nhau. 
Cacbon dioxit + Nước 
(Các chất vô cơ) 
As mặt trời 
(Quang năng) 
Chất hữu cơ + Oxigen 
( Hóa năng ) 
QUANG HỢP 
Ý nghĩa 
Khái niệm 
Sơ đồ 
Chất tham gia 
Sản phẩm 
TĐC và chuyển hóa 
Vai trò của lá 
Sơ đồ 
Mối quan hệ 
Luyện tập 
GHI NHỚ 
1. Lá là cơ quan quang hợp của cây xanh. 
2. Quang hợp là quá trình thu nhận và chuyển hóa năng lượng ánh sáng, tổng hợp nên các chất hữu cơ từ các chất vô cơ như nước, khí carbon dioxide, diễn ra ở tế bào có chất diệp lục, đồng thời thải ra khí oxygen. 
3. Trong quá trình quang hợp, một phần năng lượng ánh sáng được chuyển hóa thành năng lượng hóa học tích lũy trong các hợp chất hữu cơ ở lá cây. 
4. Trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng trong quang hợp có mối quan hệ chặt chẽ, hai quá trình này luôn diễn ra đồng thời, gắn liền với nhau. 
Vận dụng 
Trồng 2 chậu hoa 10 giờ hoặc hoa dừa cạn: 1 chậu đặt ở ban công nơi có nắng và 1 chậu đặt trong nhà . 
Quan sát sự phát triển của 2 cây và ghi chép lại sự khác biệt và giải thích nguyên nhân. 
Các nhóm báo cáo kết quả nghiên cứu sau 1 tuần. 
Chuẩn bị bài sau :học và trả lời câu hỏi bài 18 
Đọc kĩ bài 19 
Tạm biệt lớp và hẹn gặp lại!