Giáo án môn Ngữ văn khối 7 - Tiết 37 đến tiết 40

 –—¯–—¯–—¯–—¯–—¯–—
Ngày soạn : 17-10-09 BÀI 10
Ngày dạy : 19-10-09 
 TUẦN: 10 ( kết quả cần đạt sgk / 122)
I.VĂN - VĂN BẢN – TIẾT: 37 CẢM NGHĨ TRONG ĐÊM THANH TĨNH 
 ( Tĩnh dạ tứ ) - Lí Bạch -
 A. . MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: Giúp HS 
 - giúp hs thấy được tình cảm quê hương sâu nặng của bài thơ .
 - Thấy được một số đặc điểm nghệ thuật của bài thơ: hình ảnh gần gũi , ngôn ngữ tự nhiên , bình dị , tình cảnh giao hòa .
 - Bước đầu nhận biết bố cục thường gặp( 2/ 2) torng một bài thơ tuyệt cú , thủ pháp đối và tác dụng của nó . 
 B. CHUẨN BỊ: -Thầy: giáo án – bảng phụ 
 - Trò: bài soạn 
 C- TIẾN TRINH TỔ CHỨC:
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA THAÀY
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA TROØ 
 NỘI DUNG -KIẾN THỨC
* HĐ1: KT bài cũ : - đọc bài thơ XA NGẮM THÁC NÚI LƯ của Lí bạch ?- Điểm nhìn của tg đối với toàn cảnh núi Lư?
A. Ngay dưới chân núi Lư 
B. Trên đỉnh níu Lư
C. đứng nhìn từ xa 
D. trên dường xuôi thuyền 
*HĐ2: Bài mới “ Voïng Nguyeät Hoaøi Thöông” (troâng traêng nhôù queâ laø 1 chuû ñeà phoå bieán trong thơ coå khoâng chæ ôû Trung Quoác maø coøn ôû Vieät Nam. Vaàng traêng troøn töôïng tröng cho söï ñoaøn tuï. Cho neân, ôû xa queâ traêng caøng saùng caøng troøn laïi caøng nhôù queâ. Baûn thaân hình aûnh vaàng traêng coâ ñôn treân trôøi cao thaúm trong ñeâm khuya thanh tónh ñuû gôïi neân noãi saàu xa xöù. Tình caûm troâng traêng nhôù queâ cuûa Lyù Baïch ñöôïc theå hieän qua (noãi saàu xa xuù) baøi thô “Tónh Daï Töù”.
* HĐ3:Hd Đọc – Hiểu chú thích
- Hoïc sinh ñoïc chuù thích
-Döïa vaøo chuù thích caùc em nhaéc laïi cho coâ ñoâi neùt veà taùc giaû Lyù Baïch.
à GVHD đọc -> GVđọc 
-> GV nhấn mạnh những điều cần lưu ý về tg 
 Hỏi : xác định số tiếng số câu của bài thơ ? Thuộc thể thơ gì ? cách hiệp vần ?
¦ GV: tiếng thứ 2 và tiếng thứ 4 ở mỗi câu trong thơ ngũ ngôn phải phân minh nghĩa là thanh phải ngược nhau nhưng ở bài thơ này không như thế tiếng 2-4 cùng thanh ( thị -thượng) ( đầu –đầu) -> không bị ràng buộc về niêm luật và đối .
*HĐ4 HDđọc –hiểu văn bản 
 -đọc và so saùnh 2 baøi thô : “Xa Ngaém Taùch Nuùi Lö ” vaø “Caûm Nghó Trong Ñeâm Thanh Tónh”. Em haõy nhaän xeùt noäi dung mieâu taû khoâng gian, thôøi gian vaø caûm xuùc cuûa taùc giaû ôû 2 baøi thô coù gì khaùc nhau ?
- bài thơ có thể chia làm mấy ý ? 
àGV: thơ ngữ ngôn thường có bố cục 2 phần 
- Hoïc sinh ñoïc 2 caâu ñaàu :
- Có người cho rằng hai câu đầu của bài thơ chỉ thuần túy tả cảnh , còn 2 câu cuối là thuần túy tả tình .Em có tán thành ý kiến đó không? vì sao? 
- Chöõ “saøng” cho bieát nhaø thô ñang ngaém traêng vôùi tö theá nào ?
àGV: Nhö vaäy taùc giaû ñang naèm treân giöôøng maø khoâng nguû ñöôïc neân môùi nhìn thaáy aùnh traêng xuyeân qua cöûa soå. Cuõng coù theå taùc giaû ñaõ nguû roài song tænh daäy maø khoâng nguû laïi ñöôïc. Vaø trong tình traïng mô maøng aáy chöõ “nghi” vaø chuõ “söông” xuaát hieän laø raát töï nhieân vaø hôïp lyù. Bôûi vì traêng saùng quaù, maøu traéng cuûa aùnh traêng khieán taùc giaû ngôõ laø söông ñaõ bao phuû khaép nôi treân maët ñaát.
* Thuôû thieáu thôøi oâng thöôøng leân ñænh nuùi Nga Mi ñeå ngaém traêng vì theá oâng nhôù maõi traêng nöõa vaønh treân ñænh nuùi Nga Mi. (Nga Mi sôn nguyeät baùn luaân thu)
àgv: Nhö vaäy ôû 2 caâu ñaàu aùnh traêng naëng tróu noãi nieàm suy tö cuûa taùc giaû, coøn 2 caâu cuoái thì sao 
- Hoïc sinh ñoïc 2 caâu cuoái
- Giaûi thích nghóa Haùn Vieät?
- Phải chăng hai câu thơ cuối chỉ thuần túy là tả tình ?	
- Mà ở đây chỉ có một cụm từ trực tiếp tả tình .Đó là cụm từ nào?
- Nhöõng chöõ : ñeâ ñaàu, cöû đầu ,voïng,  taû gì ? 
àGV: Nhö vaäy, duø laø taû caûnh, taû ngöôøi, song tình ngöôøi ñöôïc theå hieän roõ, noùi khaùc hôn ôû ñaây tình ngöôøi, tình queâ höông ñaõ bieán thaønh haønh ñoäng “voïng”, “cöû”, “ñeâ”.
- ÔÛ 2 caâu cuoái naøy taùc giaû ñaõ söû duïng pheùp ngheä thuaät gì ?
- Haõy chæ ra nhöõng töø ngöõ, hình aûnh ñoái nhau ?
àGV liên hệ thực tế : Ai sinh ra và lớn lên cũng đều có quê hương đi xa ai cũng nhớ những kỉ niệm ở quê hương của mình. 
*HĐ5 :tổng kết: 
- Từ ngữ nào thể hiện nỗi nhớ quê hương da diết của tác giả? 
- cho biết mối quan hệ giữa người và trăng ntn ? 	
- Nhận xét ngôn ngữ sử dụng trong bài thơ? 
- trong một đêm trăng thanh tĩnh xa quê tâm trạng của tg ntn ? 
àGVchốt -> gọi HS đọc ghi nhớ
C
- hs dựa chú thích trả lời 
 -Hs đọc 
- 4 câu mỗi câu 7 tiếng ( ngữ ngôn tứ tuyệt – cổ thể ) . vần chân câu 2-6 
-“Xa Ngaém Taùch Nuùi Lö ” miêu tả cảnh thiên nhiên đẹp hùng vĩ hòa mình với thiên nhiên ,yêu thiên nhiên 
-“Caûm Nghó Trong Ñeâm Thanh tĩnh miêu tả tg đang trạng thái nằm nghĩ với gian phòng tràn ngập ánh trăng tg không ngử được vì nhớ quê 
- 2 ý ( 2câu đầu ý 1– 2 câu cuối ý 
-Hs đọc
- Không thuần túy là tả cảnh mà có cả tả tình vì nhà thơ không ngủ được nhìn thấy sương trên mặt đất 
- ñang naèm treân giöôøng
-Không chỉ tả tình thuần túy .
- “coá höông”	(nhôù queâ cuõ)
- ñoäng töø chæ ngöôøi 
à HSthảo luận 3/ đại diện mhóm 
Trình bày 
-“ tư cố hương” 
-ngắm trăng nhớ quê -> tả cảnh ngụ tình 
- Pheùp ñoái -cöû ñaàu >< ñeâ ñaàu
-voïng minh nguyeät >< tö coá höông
-giản dị mà tinh luyện 
- nổi mhớ quê da diết của một người xa xứ 
- hs đọc
I- Đọc- hiểu chú thích: 
 1. Tác giả : sgk / 123- 124 
 2.- thể thơ: Ngữ ngôn tứ tuyệt 
- Hoaøn caûnh saùng taùc, soá tha phöông trong côn li loaïn.
II- Đọc- Hiểu văn bản:
1. Hai caâu ñaàu :
 Saøng tieàn  thöôïng söông
- Aùnh traêng saùng laø ñoái töôïng caûm nghó cuûa chuû theå tröõ tình trong 1 ñeâm traèn troïc khoâng nguû ñöôïc.
2. Hai caâu cuoái :
- Cöû ñaàu voïng minh nguyeät
- Ñeâ ñaàu töø coá höông.
à Pheùp ñoái, boá cuïc chaët cheõ taïo neân tính thoáng nhaát lieàn maïch cuûa caûm xuùc.
 -é Hình aûnh nhaân vaät röõ tình vaø noãi nhôù queâ höông da dieát
III- GHI NHỚ :SGK/ 124
 *. Cuûng coá :	Ñoïc laïi baøi thô
	 * Daën doø :	-Hoïc baøi thuộc bài thơ phần phiên âm và dịch thơ
 - soaïn baøi “ ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê”.
 –—¯–—¯–—¯–—¯–—¯–—
Ngày soạn : 17-10-09
Ngày dạy : 19-10-09 
II- VĂN 	 
 - VĂN BẢN- TIẾT: 38 NGẪU NHIÊN VIẾT NHÂN BUỔI MỚI VỀ QUÊ
 ( Hồi hương ngẫu thư ) – Hạ Tri chương- 
A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: Giúp HS 
- Thaáy ñöôïc caûm tình saâu naëng cuûa nhaø thô.
- Thaáy ñöôïc 1 soá ñaëc ñieåm cuûa baøi thô : hình aûnh gaàn guõi, ngoân ngöõ töï nhieân, bình dò, tình caûm giao hoøa- Bước đầu nhận biết bố cục thường gặp( 2/ 2) torng một bài thơ tuyệt cú , thủ pháp đối và tác dụng của nó 
B. CHUẨN BỊ: -Thầy: giáo án – bảng phụ 
 - Trò: bài soạn 
C- TIẾN TRINH TỔ CHỨC
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA THAÀY
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA TROØ 
NỘI DUNG - KIẾN THỨC
* HĐ1: KT bài cũ – đọc phiên âm và dịch thơ bài thơ “Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh” ? Nêu chủ đề của bài thơ ?
A.Lên núi nhớ bạn .
B.Non nước hữu tình .
C.Tức cảnh sinh tình.
D.Trông trăng nhớ quê.
*HĐ2: Bài mới Chuùng ta bieát raèng Lyù Baïch xa queâ naêm 25 tuoåi vaø oâng xa queâ maõi maõi, cho neân khi nhìn aùnh traêng saùng thì oâng laïi nhôù ñeán queâ nhaø. Bôûi vì queâ höông laø nôi ta ñöôïc sinh ra, ñöôïc lôùn leân. Vì theá duø ñi ñeán ñaâu chuùng ta ñeàu nhôù veà queâ höông, nhôù veà nguoàn coäi. Vaø loøng yeâu queâ khoâng chæ theå hieän ôû thô Lyù Baïch maø ngay caû ôû Haï Tri Chöông cuõng coù baøi “Hoài höông ngaãu thö” raát laø ñaëc saéc. Sau ñaây coâ vaø caùc em seõ cuøng tìm hieåu. Hoài : trôû veà ; höông : queâ; ngaãu : tình côø ngaãu nhieân; thö : vieát. é Ngaãu nhieân vieát nhaân buoåi môùi veà queâ.
* HĐ3:Hd Đọc – Hiểu chú thích
¦Tröôùc tieân chuùng ta seõ tìm hieåu veà taùc giaû Haï Tri Chöông
- Coâ môøi 1 em ñoïc cho coâ phaàn chuù thích sgk.
- Döïa vaøo phaàn chuù thích caùc em cho coâ bieát vaøi neùt veà taùc gia?û 
àGvgiới thiệu thêm về tg và 1 số điều cần chú ý về tg
àGvgiới thiệu thêm về tg và 1 số điều cần chú ý về tg
- Xác định thể thơ phần phiên âm và phần dịch thơ ? 
èGiaùo vieân ñoïc baøi thô tröôùc 1 laàn (phieân aâm, dòch nghóa, dòch thô sau ñoù höôùng daãn caùch ñoïc).
- Hoïc sinh ñoïc laïi Giaùo vieân nhaän xeùt caùch ñoïc.
- Döïa vaøo phaàn dòch nghóa cuûa töøng yeáu toá, haõy dòchâ nghóa cuûa caùc caâu thô phaàn phieân aâm. (nghóa töøng caâu)
-Coâ môøi 1 em ñoïc laïi cho coâphaàn dòch nghóa.
¦Vaäy chuùng ta hieåu nghóa cuûa baøi thô roài. 1 em ñoïc laïi 2 baûn dòch thô trong saùch.
-Hỏi: Em naøo haõy cho coâ bieát phaàn phieân aâm vaø phaàn dòch thô coù gì khaùc nhau ?
àGV:Nhö vaäy, phaàn phieân aâm theå thô thaát ngoân töù tuyeät, coøn caû 2 baûn dòch thô ñeàu laø theå thô luïc baùt. Tuy khaùc nhau veà caâu, nhòp, vaàn, luaät nhöng caùc dòch giaû cuûa chuùng ta ñeàu chuyeån 
ñöôïc caùi taâm traïng, caûm xuùc cuûa taùc giaû khi veà thaêm queâ cuõ maø treû con laïi töôûng oâng laø khaùc laï
* HĐ4: HD đọc- hiểu văn bản :
- GV HD HS đọc hiểu nhan đề bài thơ 
- Em hiểu thế nào là từ “ngẫu”? Tại sao là “ngẫu nhiên” 
-Bài thơ có thể chia làm mấy ý ?
- HSđọc 2 câu đầu của bài thơ ?
- 2 caâu thô ñaàu taùc giaû cho chuùng ta bieát söï vieäc gì ?
à Vaäy taùc giaû ra ñi töø luùc 16 tuoåi, luùc treû vaø sau hôn 50 naêm oâng laøm quan choán kinh kì thì khi trôû veà oâng coù ñieàu gì ñaùng chuù yù ñaây 
-> Coù nhöõng ñieàu thay ñoåi vaø nhöõng ñieàu khoâng thay ñoåi.
- Nhöõng ñieàu thay ñoåi ñoù laø gì ? 
- Nhöõng ñieàu khoâng thay ñoåi laø gì ? 
àVaäy caùc em thaáy 3 yeáu toá thay ñoåi naøy noù phuï thuoäc vaøo yeáu toá khaùch quan theo 1 quy luaät cuûa thôøi gian ñoù laø con ngöôøi sinh ra, lôùn leân vaø giaø ñi.
- Vaø caùc em thaáy ôû 2 caâu naøy taùc giaû ñaõ söû duïng phöông thöùc bieåu ñaït naøo ? 
àGV:nhöng keå laø chính. Taùc giaû keå laïi söï vieäc mình rôøi queâ luùc coøn treû vaø giaø laém roài môùi trôï veà. Tuy nhieân khi trôû veà thì toùc ruïng, hình daùng vaø tuoåi taùc ñeàu thay ñoåi, nhöng ñaëc bieät veà aâm saéc queâ höông thì vaãn giöõ ñöôïc, khoâng heà thay ñoåi.
-Hỏi: Dù caùch xa haøng ngaøn daëm vaø sau nöûa theá kyû xa queâ höông maø taùc giaû vaãn giöõ ñöôïc gioïng noùi queâ höông. Ñieàu ñoù cho caùc em thaáy ñöôïc ñieàu gì ôû taùc giaû ?àGV: ôû nöôùc ta cuõng ñöôïc chia ra laøm 3 mieàn Baéc, Trung, Nam vaø dó nhieân laø gioïng noùi ôû caû 3 mieàn ñeàu khaùc nhau 
-Vaø ñeå noùi veà ñieàu ñoù thì taùc giaû ñaõ duøng ngheä thuaät gì ? 
-Caùc em chæ ra söï ñoái laäp ñoù ? ¦ giaùo vieân gaïch chaân bảng phụ khi hoïc sinh chæ ra 
àGV: ÔÛ nhöõng caâu ñoái 1 nhö theá naøy thì ngöôøi ta goïi laø tieåu ñoái, töùc laø ñoái giöõa caùc veá caâu vôùi nhau.
- Taùc giaû ñaõ duøng pheùp ñoái trong 2 caâu thô naøy nhaèm muïc ñích gì?	
àGV: Sau 1 thôøi gian daøi xa queâ laøm quan maëc duø coù nhieàu thay ñoåi veà voùc daùng, tuoåi taùc, toùc ruïng nhöng gioïng noùi queâ höông thì khoâng thay ñoåi. Ñoù laø 1 gioïng noùi thieâng lieâng ñaày chaát queâ.
-Hỏi:Vieäc taùc giaû trôû veà queâ höông gôïi cho caùc em suy nghó gì ? Vì sao taùc giaû trôû veà queâ ?
 è chuyển ý: Vôùi taâm traïng raát buoàn vaø boài hoài khi trôû veà queâ höông, nhöng khi trôû veà thì ñieàu gì ñaõ xaûy ra. Coâ môøi 1 em ñoïc cho coâ 2 caâu cuoái vaø ñoïc leân phaàn dòch thô (baûn 1)
- Chuùng ta thaáy khi trôû veà queâ höông laø taùc giaû mong mình gaëp laïi ngöôøi thaân, nhöõng ngöôøi baïn hieàn sau bao naêm xa caùch, bôûi vì veà queâ laø veà ngoâi nhaø cuõ cuûa mình, laø veà nôi choân nhau caét roán. Theá nhöng khi veà queâ taùc giaû gaëp nhöõng ai ?
àGV: ÔÛ ñaây chuùng ta baét gaëp 1 tình huoáng heát söùc ñoäc ñaùo ñoù laø Taùc giaû muoán veà queâ ñeå gaëp laïi ngöôøi thaân nhöng ôû ñaây oâng chæ gaëp nhöõng ñöùa treû con, töùc laø lôùp ngöôøi treû. Vì sao laïi xaûy ra tình huoáng trôù treâu nhö theá ? bôûi vì taùc giaû ñaõ 86 tuoåi roài, soá tuoåi thoï maø xöa nay raát hieám (thaát thaäp coå lai hy). Vì theá maø coù leõ ngöôøi thaân cuûa oâng ñaõ maát caû roài. Vì theá maø oâng chæ gaëp lôùp nhi ñoàng maø thoâi. Dó nhieân laø nhi ñoàng gaëp oâng ñaáy nhöng khoâng heà quen bieát oâng, neân chuùng vui veû cöôøi hoûi oâng 1 caùch hoàn nhieân, raát voâ tö.
- Chuùng ñaõ hoûi ñieàu gì ? AØ chuùng hoûi oâng raèng oâng laø khaùch ôû nôi naøo ñeán chôi? Vôùi tieáng cöôøi hoûi hoàn nhieân cuûa luõ treû, caùc em thaáy coù laøm cho taùc giaû vui leân khoâng ?
- Maø coøn ngöôïc laïi oâng coøn caûm thaáy ngôõ ngaøng xoùt xa. Vì sao vaäy caùc em? 
àGV: Vôùi 1 tình huoáng dôû khoùc dôû cöôøi nhö theá ñaõ laøm cho taùc giaû ngaãu höùng vieát baøi thô naøy ngay khi môùi ñaët chaân veà queâ. Nhöng aån chöùa trong ñoù laø 1 taám loøng yeâu queâ höông ñaát nöôùc raát saâu naëng.
*HĐ5: HDtổng kết : Qua thô naøy chuùng ta caàn ghi nhôù nhöõng gì? Caùc em ñaõ ñoïc baøi thô naøo cuõng noùi veà tình yeâu queâ höông tha thieát
à GV:Tuy nhieân, ôû baøi Tónh Daï Töù laø taùc giaû boäc loä tình yeâu queâ höông tröïc tieáp qua caâu thô cuoái. 
Coøn ôû ñaây laø taùc giaû boäc loä 
caùch giaùn tieáp. Ñoù laø thoâng qua tieáng cöôøi cuûa treû ñeå boäc loä taâm traïng thoaùng buoàn cuûa mình khi bò xem laø khaùch ngay chính treân queâ höông.
- Trong lôùp ta coù baïn naøo xa queâ theo cha meï ñeán ñòa phöông naøy hay khoâng ?
- Caùc em coù nhôù queâ khoâng AØ, ñieàu ñoù laø taát nhieân roài, bôûi vì xa queâ ai laïi khoâng buoàn, ai laïi khoâng coù nhöõng kyû nieäm ñeïp nôi choân nhau, caét roán. Nhö nhaø thô Nam Giang coù vieát
“Thuôû coøn thô  treân cao”
Hay lôøi baøi haùt queâ höông maø chuùng ta vaãn thöôøng nghe.
“Queâ höông laø  thaønh ngöôøi”-
-Gọi HS đọc ghi nhớ 
-OÂng sinh naêm 659 – 744. laøm quan ôû kinh thaønh hôn 50 naêm. Naêm 744 oâng xin caùo quan veà queâ. Khi trôû veà oâng gaëp nhieàu ñieàu baát ngôø do ñoù oâng ngaãu höùng vieát baøi thô naøy.
- Thất ngôn tứ tuyệt 
 - Lục bát
-HS đọc 
-HS dựa sgk dịch 
- Phaàn phieân aâm theå thô thaát ngoân töù tuyeät . Phaàn dòch thô laø theå thô luïc baùt 
-Tình cờ .Tg không định làm thơ khi mới đặt chân từ khi mới về quê 
2 ý
- HSđọc 
-rôøi nhaø ñi töø luùc coøn treû, giaø laém roài môùi quay veà
-voùc daùng, tuoåi taùc, maùi toùc
- gioïng noùi queâ höông
-töï söï (keå) + mieâu taû
-loøng yeâu queâ höông
-Pheùp ñoái
-nhaán maïnh söï vieäc
- Taùc giaû trôû veà queâ khi taùc giaû giaø laém roài muoán trôû veà queâ soáng 1 cuoäc soáng thanh nhaøn, aån giaät vaø vieäc oâng giöõ ñöôïc gioïng noùi cuûa queâ höông chöùng toû oâng coù 1 tình caûm raát saâu naëng ñoái vôùi queâ höông.
- HS đọc 
- nhi ñoàng
101- khoâng làm cho tg vui
-Vì mình laø chuû laïi bò coi laø khaùch ngay chính queâ höông mình.
-Tónh Daï Töù.
- HS đọc ghi nhớ
I- Đọc- hiểu chú thích: 
 1. Tác giả : sgk/127
 2. Thể thơ: 
 - Thất ngôn tứ tuyệt 
 - Lục bát 
II- Đọc – hiểu chú thích: 
1- Hai câu đầu : 
Thieáu tieåu li gia, laõo ñaïi hoài
Höông aâm coâ caûi, maán mao toài
àdùng pheùp ñoái
 à sau 1 thôøi gian daøi xa queâ laøm quan ñaõ laøm thay ñoåi veà voùc daùng, tuoåi taùc, toùc ruïng nhöng gioïng noùi queâ nhaø thì khoâng thay ñoåi loøng yeâu queâ höông
 2- Hai câu cuối:
-Gioïng ñieäu bi haøi (hoùm hænh), Söï ngôõ ngaøng xoùt xa khi bò choi nhö khaùch laï.
 III. Toång keát 
* Ghi nhôù : sgk
 * Cuûng coá : -Ñoïc laïi baøi thô
 * Daën doø : -Hoïc baøi. - Hoïc baøi thuộc bài thơ phần phiên âm và dịch thơ 
 - Soạn: “ TỪ TRÁI NGHĨA ”
 - Chuẩn bị bài từ bài 4 đến bài 10 tuần 11 kt 45phút 
 –—¯–—¯–—¯–—¯–—¯–—
Ngày soạn : 21-10-09
Ngày dạy : 23-10-09
III- TIẾNG VIỆT – TIẾT : 39 TỪ TRÁI NGHĨA 
 A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: Giúp HS 
 - Naém ñöôïc theá naøo laø töø traùi nghóa
 - Thaáy ñöôïc taùc duïng cuûa vieäc söû duïng caùc caëp töø traùi nghóa.
 B. CHUẨN BỊ: - Thầy: giáo án – bảng phụ 
 - Trò: bài soạn 
 C.TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC :
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA THAÀY
HOAÏT ÑOÄNG CUÛA TROØ 
NỘI DUNG - KIẾN THỨC
HĐ1: KT bài cũ: - Thế nào là từ đồng nghĩa? Có mấy loại từ đồng nghĩa ? 
- Laáy 1 ví duï veà töø ñoàng nghóa hoaøn toaøn vaø ñoàng nghóa khoâng hoaøn toaøn ?
*HĐ2: . Baøi môùi :	
Trong cuoäc soáng khi giao tieáp, ñoâi khi chuùng ta voâ tình söû duïng 1 loaïi töø maø khoâng ai ngôø tôùi vì noù quaù quen thuoäc maø laïi tieän duïng. Caùc em coù bieát ñoù laø loaïi töø gì khoâng? Ñoù laø töø traùi nghóa. Vaäy theá naøo laø töø traùi nghóa? Caùch söû duïng noù nhö theá naøo? Chuùng ta seõ cuøng tìm hieåu qua tieát hoïc hoâm nay
* Hđ3: HD TÌM HIỂU THẾ NÀO LÀ TỪ ĐỒNG NGHĨA 
- GV treo bảng phụ 
* VD1 :Vui thay xuaân ñaõ ñeán tuaàn
Neân con eùn bieác lieäng gaàn lieäng xa
EÙn bay maët soùng Hoàng Haø
EÙn bay vaøo laïi bay ra goïi baày
* VD 2 :Doøng soâng beân lôû beân boài
Beân lôû thì ñuïc beân boài thì trong
- Caùc nhaän xeùt trong caùc ví duï treân coù nhöõng caëp töø naøo traùi nghóa nha gaïch chaân?
- Vaäy em naøo coù theå ruùt ra nhaän xeùt theá naøo laø töø traùi nghóa ?
*VD3:SGK/128
 a)Tìm các cập từ đồng nghĩa?
 b) Tìm các cặp từ trái nghĩa với từ “già” trong hợp “ cau già”, “rau già”
- Baây giôø coâ noùi traùi nghóa vôùi 2 töø naøy laø “rau treû” ñöôïc khoâng? Vì sao?
 * VD 4 :Quaû chín > < quaû xanh
	 Côm chín > < côm soáng
* VD 5 :Baùt laønh > < baùt vôõ
	 Tính laønh > < tính döõ.
- ta thaáy nhöõng töø : laønh, chín, giaø coù raát nhieàu nghóa. Những từ nhieàu nghóa coù phaûi chæ coù 1 töø traùi nghóa hay khoâng? Vaäy thì noù nhö theá naøo?
-Gọi HS đọc ghi nhớ 
* HĐ 4 : HDsử dụng từ trái nghĩa 
- HDHs thảo luận 
*CÂU HỎI :
- Tìm các cặp từ trái nghĩa ở vd mục I SGK/129 ? Được sử dụng làm gì? 
- Tìm các cập từ trái nghĩa ở các thành ngữ? 
- Từ trái nghĩa được sử dung trong những trường hợp nào ? 
 -Gọi HS nhắc lại các kiến thức đã học 
* HĐ 5 HD HS làm BT – gọi hs
- gần >< xa 
- vào> < ra 
- lở > < bồi 
- đục > < trong 
- Töø traùi nghóa laø nhöõng töø coù nghóa traùi ngöôïc nhau.
-cúi > < ngẩng 
-trẻ > < già 
- lớn > < nhỏ 
-Người già .> < người trẻ 
- Cau già > < cau non 
-Rau già > < rau non 
- Khoâng. Vì töø treû chæ söû duïng cho ngöôøi chöù khoâng söû duïng cho vaät
- Không .Vì 1 từ trái nghĩa 
có thể có nhiều cặp trái nghĩa khác nhau
- HS thảo luận 3/ 
cúi > < ngẩng 
trẻ > < già 
 lớn > < nhỏ 
à Sử dụng trong thể đối , tạo hình tượng tương phản , gây ấn tượng mạnh 
- Chaân cöùng ñaù meàm
- Coù ñi coù veà
- Maét nhaém maét môû
 -Bảy nổi ba chìm 
 - Nửa úp ,nửa mở 
- HS đọc ghi nhớ
- Thế nào là từ đồng nghĩa:
 1).VD: Mục I SGK/ 128
a)- gần >< xa 
- vào> < ra 
- lở > < bồi 
- đục > < trong 
- cúi > < ngẩng 
trẻ > < già 
 lớn > < nhỏ 
 à Töø traùi nghóa laø nhöõng töø coù nghóa traùi ngöôïc nhau.
b) Cau già > < cau non 
Rau già > < rau non 
Quaû chín > < quaû xanh
Côm chín > < côm soáng
 Baùt laønh > < baùt vôõ
Tính laønh > < tính döõ.
à- Moät töø nhieàu nghóa coù theå thuoäc nhieàu caëp töø traùi nghóa khaùc nhau.
v LUYỆN TẬP 
 Baøi taäp 1 : 	
	Tìm caëp töø traùi nghóa : - Laønh	> <	 raùch
 - Giaøu	> <	 ngheøo
 - Ngaén > <	 daøi
 - Saùng 	> <	 toái
 - Ñeâm 	> <	 ngaøy
 Baøi taäp 3 :Ñieàn töø thích hôïp vaøo caùc thaønh ngöõ :
 - Beân troïng beân khinh - Chân cứng đá mềm - Chạy xắp, chạy ngửa 
 - Buoåi ñöïc buoåi caùi - có đi có về - Vô thưởng vô phạt 
 - Böôùc thaáp böôùc cao - Gần nhà xa ngõ 
 - Chaân öôùt chaân raùo - Mắt nhắm mắt mở
 Baøi taäp 4 : 	Vieát ñoïan vaên ngaén coù söû duïng töø traùi nghóa
* Cuûng coá : 	-Ñoïc laïi baøi ghi nhôù
* Daën doø :	-Hoïc baøi
	-Chuaån bò baøi tieáp theo : Luyeän noùi vaên bieåu caûm veà söï vaät con ngöôøi
	 -Choïn ñeà 1 ( tổ 1-2) đề 2 ( tổ 3-4 ) sgk, chuaån bò noùi tröôùc lôùp.
 –—¯–—¯–—¯–—¯–—¯–—
Ngày soạn : 21-10-09
Ngày dạy : 24-10-09
IV- TẬP LÀM VĂN – TIẾT: 40 
 LUYỆN NÓI: VĂN BIỂU CẢM VỀ SỰ VẬT, CON NGƯỜI 
 A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: Giúp HS 
 - Reøn luyeän kyõ naêng noùi theo chuû ñeà bieåu caûm
- Reøn kyõ naêng tìm yù, laäp daøn baøi
 - Reøn caùch noùi tröôùc ñaùm ñoâng
 B. CHUẨN BỊ: - Thầy: giáo án – bảng phụ 
 - Trò: bài soạn 
 C. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC
 * HĐ1 KT bài cũ : Neâu caùc caùch laäp daøn yù cho baøi vaên bieåu caûm
 * HĐ 2 bài mới: Hoâm nay chuùng ta seõ thöïc haønh luyeän noùi treân lôùp. Bôûi vì caùc em bieát raèng “noùi” laø hình thöùc giao tieáp töï nhieân cuûa con ngöôøi. Ngoaøi vieäc reøn luyeän cho hoïc sinh naêng löïc vieát, giaùo vieân caàn reøn luyeän cho hoïc sinh naêng löïc noùi vì ñoù laø phöông tieän giao tieáp höõu hieäu nhaát, ñaït keát quaû cao nhaát.
 * HĐ3: * Böôùc chuaån bò :
	- Yeâu caàu hoïc sinh chuaån bò baøi tröôùc ôû nhaø.
	- Chia thaønh 4 toå, moãi toå choïn 1 ñeà trong sgk ñeå chuaån bò
	- Kieåm tra vôû hoïc sinh tröôùc khi thöïc haønh.
 * HĐ4: * Böôùc thöïc haønh :
	- Choïn 2 hoïc sinh treân toå ñeå phaùt bieåu tröôùc lôùp phaàn daøn baøi ñaõ chuaån bò.
	- Nhöõng em khaùc phaûi laéng nghe ñeå boå sung, söûa chöõa.
 - chọn 1 bài hay nhất ở mỗi nhóm . Đại diện nhóm trình bày 
 àGV: Lưu ý HS :+ Trước khi nói “ Thưa cô và các bạn ,em xin trình bài nói của mình”
 + Khi trình bày xong “ cảm ơn cô và các bạn đã chú ý lắng nghe” 
 à Giaùo vieân nhaän xeùt, cho ñieåm.
 * Cuûng coá, daën doø :
	- Xem laïi nhöõng baøi vaên bieåu caûm maø em ñaõ hoïc.
	- Chuaån bò baøi tieáp theo : baøi ca nhaø tranh bò gioù thu phaù
 –—¯–—¯–—¯–—¯–—¯–—