Giáo án môn Ngữ văn khối 7 - Tiết 85: Sự giàu đẹp của Tiếng Việt

Tuần 22 - Tiết 85
SỰ GIÀU ĐẸP CỦA TIẾNG VIỆT
I. MỤC TIÊU :
1. Kiến thức :	
Qua tiết học, HS cần tiếp thu được:
- Những nét chung về sự giàu đẹp của tiếng Việt qua sự phân tích, chứng minh của tác giả.
- Những điểm nổi bật trong nghệ thuật nghị luận của bài văn.
- Viết một bài văn nghị luận hoàn chỉnh về cơ bản.
2. Thái độ :
- Có tình cảm yêu mến tiếng mẹ đẻ.
3. Kĩ năng :
- Nắm được thể loại văn nghị luận để phân tích chứng minh.
4. Mở rộng :
- Tích hợp với phần Van + TV + TLV.
II. Chuânb bị :
GV :Tài liệu tham khảo: sgk, sgv, stk
Hs : Tham khảo bài trước.
III. Các bước lên lớp :
	1/. Ổn định
	2/. Kiểm tra bài cũ
? Văn bản “Tinh thần yêu nước của nhân dân ta” nghị luận vấn đề gì?
? Tìm câu luận điểm trong văn bản?
? Để làm rõ lòng yêu nước tác giả dựa trên những chứng cứ nào? 
	3/. Bài mới
Hoạt động của Thầy
Hoạt động của Trò
 Ghi bảng 
Hoạt động 1:
Hướng dẫn HS đọc văn bản.
GV đọc đoạn 1 -> HS đọc tiếp
Gv giới thiệu đôi nét về tác giả tác phẩm.
Hoạt động 2:
? Luận điểm của văn bản này là gì?
? Xác định bố cục văn bản?
? Nêu ý chính từng đoạn?
Hoạt động 3:
* Tìm hiểu đoạn 1:
? Phẩm chất của tiếng Việt được biểu hiện qua những phẩm chất nào?
? Câu văn nào khái quát phẩm chất của tiếng Việt?
? Vẻ đẹp được giải thích trên những yếu tố nào?
? Căn cứ vào đâu để nhận xét là một thứ tiếng hay?
? Ở phần này, em thấy cách lập luận của tác giả có gì đặc biệt? (HS thảo luận)
* Tìm hiểu đoạn 2:
? Để chứng minh vẻ đẹp tiếng Việt, tác giả dựa trên những đặc sắc nào? Trong cấu tạo của nó?
? Chất nhạc của tiếng Việt được bằng những chứng cứ nào trong đời sống?
? Tính uyển chuyển trong câu được tác giả xác nhận được xác nhận trên chứng cứ đời sống nào?
? Nhận xét cách nghị luận của tác giả về vẻ đẹp của tiếng Việt? (HS thảo luận)
? Tác giả nêu như thế nào về thừ tiếng hay?
? Dựa trên chứng cứ nào để xác nhận khả năng hay của tiếng Việt?
? Nhận xét cách lập luận của tác giả về thứ tiếng hay? (HS thảo luận)
Hoạt động 4: Tìm hiểu ý nghĩa văn bản.
? Ở văn bản này, nghệ thuật nghị luận của tác giả có gì nổi bật? (HS thảo luận)
? Nghệ thuật này đã chứng minh sự giàu đẹp của tiếng Việt trên những phương diện nào?
GV khái quát tổng kết.
- 3 Hs đọc tiếp
=> HS đọc giải thích từ khó.
=> Sự giàu đẹp của tiếng Việt.
=> 2 đoạn
=> Đoạn 1: Nhận định chung của tiếng Việt là thứ tiếng đẹp và hay.
 Đoạn 2: Chứng minh cái đẹp và sự giàu có của it6éng việt.
=> Tiếng đẹp, tiếng hay
=> Qua ngữ âm và cú pháp
=> Đủ khả năng diễn đạt, tư tưởng tình cảm Việt Nam, thoả mãn yêu cầu đời sống văn hoá nước nhà qua các thời kỳ lớn.
=> HS thảo luận ngắn gọn.
=> Giàu chất nhạc, uyển chuyển trong cách đặt câu.
=> Ấn tượng của người nước ngoài
 Cấu tạo đặc biệt hệ thống ngữ âm.
=> HS thảo luận -> Kết hợp chứng cứ khoa học, đời sống.
=> Thoả mãn nhu cầu trao đổi tình cảm, đời sống văn hoá ngày càng phức tạp.
=> - Dồi dào
 - Từ vựng  tăng lên
 - Ngữ pháp  uyển chuyển
=> Dòng lý lẽ và các chứng cứ khoa học.
=> Nghị luận bằng cách kết hợp giải thích, chứng minh, bình luận.
I. Đọc – Tìm hiểu chú thích :
1. Đọc :
2. Chú thích :
a. Tác giả:
b. Tác phẩm :
3. Giải từ khó :
4. Bố cục :
a/. Luận điểm
“Sự giàu đẹp của tiếng Việt”
b/. Bố cục : 2 đoạn
- Đoạn 1: Nhận định chung của tiếng Việt là một thứ tiếng đẹp, tiếng hay. Giải thích nhận định.
- Đoạn 2: Chứng minh các đẹp và sự giàu có của tiếng Việt.
II. Tìm hiểu nội dung văn bản : 
1/. Nhân định chung về phẩm chất của tiếng Việt.
- Tiếng Việt có những đặc sắc của một thứ tiếng đẹp, một thứ tiếng hay.
2/. Biểu hiện sự giàu đẹp của tiếng Việt.
- Giàu chất nhạc : Hệ thống nguyên âm và phụ âm khá phong phú.
- Tính uyển chuyển trong cách đặt câu.
- Tiếng Việt hay: dồi dào về cấu tạo từ ngữ  về hình thức diễn đạt.
IV. TỔNG KẾT
Ghi nhớ SGK/37
	LUYỆN TẬP
	1/. Sưu tầm ghi lại những ý kiến nói về sự giàu đẹp của tiếng Việt (Về nhà làm)
	2/. Tìm những chứng cứ thể hiện sự giàu đẹp của tiếng Việt về ngữ âm và từ vựng: (qua đèo ngang, Cảnh khuya, Cốm, )
	4/. Dặn dò
	Học bài và soạn bài mới: “Thêm trạng ngữ cho câu”
	+ Đặc điểm của trạng ngữ?
	+ Xem phần luyện tập?
Bµi 21 – tuÇn 22 
TiÕt 85: 
V¨n b¶n:	Sù giµu ®Đp cđa tiÕng viƯt
A.Mơc tiªu cÇn ®¹t: giĩp häc sinh 
hiĨu ®­ỵc trªn nh÷ng nÐt chung sù giµu ®Đp cđa tiÕng viƯt qua sù ph©n tÝch chøng minh cđa t¸c gi¶.
N¾m ®­ỵc nh÷ng ®iĨm nỉi bËt trong nghƯ thuËt nghÞ luËn cđa bµi v¨: lËp luËn chỈt chÏ, chøng cø toµn diƯn, v¨n phong cã tÝnh khoa häc.
B ThiÕt kÕ bµi d¹y häc
* KiĨm tra bµi cị: 
1.§Ĩ chøng minh cho luËn ®iĨm ( vÊn ®Ị): Tinh thÇn yªu n­íc cđa nh©n d©n ta t¸c gi¶ ®· ®­a ra nh÷ng luËn chøng nµo? T¸c dơng cđa c¸c luËn chøng ®ã
2.em hiĨu ý cđa B¸c “ T×nh yªu n­íc cịng nh­ c¸c thø cđa quý tron hßm” nh­ thÕ nµo/.
*Bµi míi: TiÕng viƯt tiÕng mĐ ®Ỵ cđa chĩng ta lµ mét ng«n ng÷ nh­ thÕ nµo, cã nh÷ng phÈmchÊt g×? C¸c em cã thĨ t×m thÊy c©u tr¶ lêi ®Ých ®¸ng vµ s©u s¾c qua mét ®o¹n trÝch cđa Gi¸o s­ §Ỉng Thai Mai.
* C¸c ho¹t ®éng d¹y häc
.
Ho¹t ®éng 1:H­íng dÉn t×m hiĨu chung
Gi¸o viªn ®äc mÉu mét ®o¹n, nªu yªu cÇu ®äc, häc sinh ®äc 
I. T×m hiĨu chung:
1.§äc giäng râ rµng, m¹ch l¹c
2.Gi¶i nghÜa tõ khã 
NhËn chøng: ng­êi lµm chøng, ng­êi cã mỈt, tai nghe, m¾t thÊy sù vËt x¶y ra
X¸c ®Þnh thĨ lo¹i v¨n b¶n
T×m vµ nªu luËn ®iĨm cđa bµi?
ThĨ lo¹i v¨n b¶n
NghÞ luËn chøng minh 
LuËn ®Ị : sù giµu ®Đp cđa tiÕng viƯt
LuËn ®iĨm : TiÕng viƯt cã nh÷ng ®Ỉc s¾c cđa mét thø tiÕng ®Đp hay”
 Bè cơc
? T×m bè cơc cđa bµi vµ nªu ý chÝnh cđa mçi ®o¹n
Më bµi : tõ ®Çuthêi kú lÞch sư
Nªu nhËn ®Þnh tiÕng viƯt lµ mét thø tiÕng ®Đp, mét thø tiÕng hay, gi¶i thÝch nhËn ®Þnh Êy.
- Th©n bµi: Chøng minh cho sù giµu ®Đp, phong phĩ ( c¸i hay ) cđa tiÕng viƯt vỊ mỈt ng÷ ©m, tõ vùng, cĩ ph¸p.
- KÕt luËn: S¬ bé kÕt luËn vỊ søc sèng cđa tiÕng viƯt.
Ho¹t ®éng 2:
Häc sinh ®äc phÇn ®Çu v¨n b¶n
? C©u v¨n nµo kh¸i qu¸t phÈm chÊt cđa tiÕng viƯt
? T¸c gi¶ ph¸t hiƯn phÈm chÊt cđa tiÕng viƯt trªn nh÷ng ph­¬ng diƯn nµo?
? VĨ ®Đp cđa tiÕng viƯt ®­ỵc gi¶i thÝch trªn nh÷ng yÕu tè nµo?
Dùa vµo ®©u ®Ĩ t¸c gi¶ nhËn xÐt tiÕng viƯt lµ mét thø tiÕng hay
? LËp luËn cđa t¸c gi¶ ë ®o¹n nµy cã g× ®Ỉc biƯt?
? T¸c dơng cđa phÐp lËp luËn Êy
? §Ĩ chøng minh vỴ ®Đp cđa tiÕng ViƯt, t¸c gi¶ dùa trªn nh÷ng ®Ỉc s¾c nµo trong kÕt cÊu t¹o cđa nã.
? ChÊt nh¹c ®­ỵc x¸c nhËn trªn c¸c chøng c¬ nµo trong ®êi sèng vµ khoa häc
? em h·y lÊy mét vÝ dơ chøng minh chÊt nh¹c cđa tiÕng viƯt
? tÝnh uyĨn chuyĨn trong c©u kÐo. TiÕng viƯt ®­ỵc t¸c gi¶ x¸c nhËn chøng cø ®êi sèng nµo?
 H H­íng dÉn ph©n tÝch v¨n b¶n
1.NhËn ®Þnh vỊ phÈm chÊt cđa tiÕng viƯt 
* TiÕng viƯt cã nh÷ng ®Ỉc s¾c cđa mét thø tiÕng hay, ®Đp
+ TiÕng ViƯt ®Đp
+ TiÕng viƯt hay 
a, TiÕng viƯt ®Đp
- NhÞp ®iƯu ( hµi hoµ ©m h­ëng, thanh ®iƯu)
- Cĩ ph¸p ( tÕ nhÞ, uyĨn chuyĨn, trong c¸ch ®Ỉt c©u)
B, TiÕng viƯt hay
- §đ kh¶ n¨ng ®Ĩ diƠn ®¹t t­ t­ëng t×nh c¶m cđa ng­êi viƯt nam 
- Tho¶ m·n nhu cÇu cđa cuéc sèng..thêi kú lÞch sư.
LËp luËn ng¾n gän, rµnh m¹ch ®i tõ ý kh¸i qu¸t ®Õn cơ thĨ, dƠ ®äc, dƠ theo dâi, dƠ hiĨu.
BiĨu hiƯn giµu ®Đp cđa tiÕng viƯt
a, TiÕng viƯt ®Đp nh­ thÕ nµo?
-giµu chÊt nh¹c
RÊt uyĨn chuyĨn trong c©u kÐo
* chÊt nh¹c: Ên t­ỵng cho ng­êi n­íc ngoµi
+ cÊu t¹o ®Ỉc biƯt cđa tiÕng viƯt
Vd: chĩ bÐ.nghªng nghªng
* uyĨn chuyĨn trong c©u kÐo. NhËn xÐt cđa mét gi¶ sÜ n­íc ngoµi
H·y t×m dÉn chøng ®Ĩ chøng minh cho sù uyĨn chuyĨn cđa tiÕng viƯt mµ em biÕt
? NhËn xÐt c¸ch nghÞ luËn cđa t¸c gi¶ vỊ vỴ ®Đp cđa tiÕng ViƯt
? T¸c gi¶ quan niƯm nh­ thÕ nµo vỊ thø tiÕng hay?
? C¸i hay ®­ỵc thĨ hiƯn ë nh÷ng chøng cí nµo?
 Häc sinh trao ®ỉi nhãm
? H·y giĩp t¸c gi¶ lµm râ thªmkh¶ n¨ng ®ã cđa tiÕng viƯt b»ng mét vµi dÉn chøng cơ thĨ trong ng«n ng÷ v¨n häc hoỈc ®êi sèng
? NhËn xÐt c¸ch lËp luËn cđa t¸c gi¶ vỊ tiÕng viƯt hay trong ®o¹n v¨n nµy.
? Quan hƯ gi÷a hay vµ ®Đp trong tiÕng viƯt diƠn ra nh­ thÕ nµo
Vd : - Ng­êi sèng ®èng vµng 
- §øng bªn ni ®ång
*LËp luËn: ng­êi hỵp chøng cí KH vµ ®êi sèng lµm lÝ lÏ trë nªn s©u s¾c. tuy nhiªn thiÕu dÉn chøng cơ thĨ trong v¨n häc . h¬i trõu t­ỵng vµ khã hiĨu.
b, TiÕng viƯt hay nh­ thÕ nµo 
Hay v×:
-Tho¶ m·n nhu cÇu trao ®ỉi t×nh c¶m ý nghÜa gi÷a ng­êi víi ng­êi
- Tho¶ m·n yªu cÇu cđa ®êi sèng v¨n ho¸ ngµy cµng phøc t¹p
*ThĨ hiƯn:
+ Dåi dµo vỊ cÊu tậ TN ..H×nh thøc diƠn ®¹t
+ Tõ vùng t¨ng lªn mçi ngµy mét nhiỊu 
+ Ng÷ ph¸p: uyĨn chuyĨn, chÝnh x¸c h¬n
+ Kh«ng ®Ỉt ra tõ míi
Häc sinh ph¸t biĨu
*LËp luËn:
- Dïng lý lÏ vµ c¸c dÉn chøng khoa häc
- ThiÕu dÉn chøng cơ thĨ, sinh ®éng.
- quan hƯ g¾n bã: C¸i ®Đp cđa tiÕng viƯt ®i liỊn víi c¸i hay, ng­ỵc l¹i c¸i hay cịng t¹o ra vỴ ®Đp cđa tiÕng ViƯt
Ho¹t ®éng 3
III. H­íng dÉn tỉng kÕt vµ luyƯn tËp
? Bµi nghÞ luËn nµy mang l¹i cho em nh÷ng hiĨu biÕt s©u s¾c nµo vỊ tiÕng viƯt.
1.Néi dung:
TiÕng viƯt lµ mét thø tiÕng võa ®Đp võa hay do cã nh÷ng ®Ỉc s¾c trong cÊu t¹o vµ kh¶ n¨ng thÝch øng víi hoµn c¶nh lÞch sư
? ë v¨n b¶n nµy nghƯ thuËt nghÞ luËn cđa t¸c gi¶ cã g× nỉi bËt
3 NghƯ thuËt nghÞ luËn
KÕt hỵp gi¶i thÝch víi chøng minh, biƯn luËn
C¸c lý lÏ, chøng cí nªu ra cã søc thuyÕt phơc ë tÝnh khoa häc.
Häc sinh th¶o luËn 
? V¨n b¶n nµy cho ta thÊy t¸c gi¶ lµ ng­êi nh­ thÕ nµo
* T¸c gi¶ am hiĨu tiÕng ViƯt, tr©n träng c¸c gi¸ trÞ cđa tiÕng viƯt, yªu tiÕng mĐ ®Ỵ, cã tinh thÇn d©n téc, tin t­ëng vµo t­¬ng lai tiÕng ViƯt
? Trong häc tËp vµ giao tiÕp em ®· lµm g× cho sù giµu ®Đp cđa tiÕng viƯt
Häc sinh tù bé lé
Ho¹t ®éng 4
H­íng dÉn häc ë nhµ
Häc sinh lµm bµi tËp 1 SGK
®äc bµi ®äc thªm: TiÕng viƯt giµu vµ ®Đp
ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo
Tuần : 22 Văn Bản :
Tiết : 85 SỰ GIÀU ĐẸP CỦA TIẾNG VIỆT
I.MỤC TIÊU :
 1.Kiến thức :
_ Hiểu được trên những nét chung sự giàu đẹp của tiếng việt qua sự phân tích ,chứng minh của tác giả .
_Nắm được những điểm nổi bật trong nghệ thuật nghị luận của bài văn:Lập luận chặt chẽ,chứng cứ toàn diện ,văn phong có tính nghệ thuật .
 2.Thái độ :
_Yêu th ... ng ngoặc đơn ,gạch ngang,dấu phẩy ð chú thích .
3. Nghệ thuật nghị luận: 
_ Kết hợp giải thích,chứng minh,bình luận.
_Lập luận chặt chẽ,dẫn chứng,mở rộng câu.
III. Tổng kết : sgk 
4. Củng cố :
_ Học sinh đọc lại ghi nhớ và chép vào tập. 
5.Dặn dò :
	_ Học bài + chuẩn bị bài “Đức tính giản dị của Bác Hồ “
	* HD : Phân tích phẩm chất cao đẹp trong lối sống giản dị của Bác Hồ ,trong quan hệ với mọi người ,trong lời nói, việc làm , bài viết . 
Tuần 86
THÊM TRẠNG NGỮ CHO CÂU
I. Mục tiêu :
 1. Kiến thức : 
_ Nắm được khái niệm trạng ngữ của câu .
_ Ôn lại các loại trạng ngữ đã học ở bậc tiểu học .
 2. Thái độ :
_ Cẩn thận , chính xác , phân loại trạng ngữ .
 3. Kỹ năng :
_ Thêm thành phần trạng ngữ cho câu và các vị trí khác nhau .
II. Chuẩn bị :
 * Thầy : Kiến thức về các loại trạng ngữ , cách nhậ n biết bằng dấu hiệu nào ?
 * Trò : Xem lại các trạng ngữ đã học ở bậc tiểu học , xem trước bài , chuẩn bị bài , trả lời câu hỏi .
III. Các bước lên lớp : 
 1. Ổn định lớp :
 2. Kiểm tra bài cũ :
_Thế nào là câu đặc biệt ? Cho ví dụ .
_ Câu đặc biệt có những tác dụng nào ? Sửa bài tập 2 .
 3. Bài mới : 
Hoạt động 1
Tìm Hiểu Đặc Điểm Của Trạng Ngữ
Hoạt động của Thầy
Hoạt động của Trò
Ghi bảng
_Dựa vào kiến thức đã học ,hãy xác định trạng ngữ ở mỗi câu trên .
_ Các trạng ngữ trên bổ sung cho câu những nội dung gì ?
_ Vậy trạng ngữ thêm vào trong câu để xác định các nội dung gì ?
_ Vị trí trạng ngữ ở trong câu như thế nào ?
Vd:- Dưới bóng tre xanh, đã từ lâu đời, Người dân cày Việt Nam dựng nhà, dựng cửa,vỡ đất, Khai hoang.
→ Người dân cày Việt Nam, Dưới bóng tre xanh, đã từ lâu đời, dựng nhà, dựng cửa,vỡ đất, Khai hoang.
→ Người dân cày Việt Nam, dựng nhà, dựng cửa,vỡ đất, Khai hoang, Dưới bóng tre xanh, đã từ lâu đời.
- Gọi hs đọc ghi nhớ Sgk
_ Hs tìm và xác định .
+ Dưới bóng tre xanh , đã từ lâu đời,đời đời,kiếp kiếp .
+ Từ nghìn đời nay 
 - Địa điểm, thời gian (giúp cho ý nghĩa của câu cụ thể hơn).
_ Hs nêu điểm ghi nhớ 1
_ Hs quan sát và trả lời .
+ Vị trí câu 1: Ở đầu,giữa,cuối câu.Để phân cách trạng ngữ với nồng cốt câu thường có những quãng nghỉ ,khi nói hoặc dấu phẩy khi viết ( nhất là trạng ngữ cuối câu ) .
Vd : Đưa ra đằng sau câu .
 Tre ăn ở với người , đời đời, kiếp kiếp.
→Đời đời, kiếp kiếp,Tre ăn ở với người
→ Tre , đời đời, kiếp kiếp, ăn ở với người
- Cối xay tre nặng nề quay, từ nghìn đời nay, xay nắm thóc
→ Từ nghìn đời nay, Cối xay tre nặng nề quay, xay nắm thóc.
→ Cối xay tre nặng nề quay, xay nắm thóc, từ nghìn đời nay
I.Đặc điểm cảu trạng ngữ: 
 1.Tìm và xác định :
+ Dưới bóng tre xanh ; đã từ lâu đời; đời đời,kiếp kiếp .
+ Từ nghìn đời nay
2. Nội dung trạng ngữ bổ sung :
+ Dưới bóng tre xanh ( Tt về Địa điểm )
+ Đã từ lâu đời ( Thômg tin về thời gian )
+ Đời đời,kiếp kiếp (Thômg tin về thời gian)
+ Từ nghìn đời nay(Thômg tin về thời gian)
3. Vị trí của trạng ngữ :
- Ở đầu,giữa,cuối câu.
* Ghi nhớ : Sgk
Hoạt động 2
Luyện Tập
Gv cho hs đọc yêu cầu của bài tập .
_ Bài tập 1
_ Bài tập 2 
BT1 Thêm trạng ngữ : 
* Câu b. Là câu có cụm từ mùa xuân làm trạng ngữ 
* Câu a. Chủ ngữ và vị ngữ 
* Câu c. Phụ ngữ trong cụm động từ 
* Câu d. Câu đặc biệt 
BT2. Xác định trạng ngữ 
a).Như báo trước mùa về của một thứ quà thanh nhã và tinh khiết ( Cách thức .
 + Khi đi qua những cánh đồng xanh mà hạt thóc nếp đầu tiên làm trĩu thân lúa còn tươi ( trạng ngữ chỉ thời gian ).
 + Trong các vỏ xanh kia (Địa điểm,nơi chốn )
 + Dưới ánh nắng ( nơi chốn )
b) Với khả năng thích ứng với hoàn cảnh lịch sử như chúng ta vừa nói trên đây ( cách thức ) .
4. Cùng cố : 
	_ Gọi 2 hs đọc lại phần ghi nhớ 
	_ Gv hướng dẫn luyện tập như trên .
5. Dặn dò : 
	_ Học bài, chuẩn bị bài “Thêm trạng ngữ cho câu “ .(tt)
	_ Làm bài tập 3. Kiểm tra Tiếng Việt 1 tiết . 
Tuần 22
Tiết 87
TÌM HIỂU CHUNG VỀ PHÉP
NGHỊ LUẬN CHỨNG MINH
I Mục tiêu :
 1. Kiến thức :
_ Nắm được mục đích tính chất và các yếu tố của phép lập luận chứng minh .
 2.Kỹ năng :
_ Nhận diện và phân tích một đề ,một văn bản nghị luận chứng minh .
 3. Thái độ :
_ Tìm tòi ,học hỏi để có những chứng cứ xác thực để chứng minh .
II. Chuẩn bị :
 * Thầy : Khái niệm” chứng minh “ kiến thức về văn chứng minh , quá trình chứng minh và cách chứng minh .
 * Trò : Trả lời câu hỏi,tìm hiểu mục đích và phương pháp chứng minh , đọc trước văn bản “ Đừng sợ vấp ngã “ .
III . Các bước lên lớp :
 1. Ổn định lớp : 
 2. Kiểm tra bài :
_ Hãy nêu mối quan hệ giữa bố cục và phương pháp lập luận trong văn nghị luận.
 3. Bài mới :
Hoạt động 1
Nhu Cầu Chứng Minh Trong Đời Sống
Hoạt động của Thầy
Hoạt động của Trò
Ghi bảng
_ Trong đời sống, khi nào người ta cần chứng minh ?
_Khi chứng minh để ai đó tin rằng lới nói của em là sự thật thì em phải làm thế nào ?
_ Vậy từ đó em hãy cho biết thế nào là chứng minh ?
2. Trong văn bản nghị luận khi ta sử dụng lời văn (không dùng nhân chứng vật chứng thì làm thế nào để chứng tỏ một ý kiến nào đó là đúng sự thật ,đáng tin cậy.
_ Hs trả lời 
+Trong đời sống ,khi cần chứng minh cho người khác tin rằng lời nói của mình là sự thật thì ta phải chứng minh .
_ Khi chứng minh một điều ta nói là sự thật thì ta phải đưa ra bằng chứng để thuyết phục . Bắng chứng ấy có thể là người ( nhân chứng) ,vật chứng,sự việc ,số liệuð chứng minh là đưa ra những bằng chứng để chứng tỏ một ý kiến (luận điểm) nào đó là chân thực .
_ Trong văn bản nghị luận ,khi người ta chỉ sử dụng lời văn (không dùng nhân chứng,vật chứng )thì ta dùng lời lẽ,lời trình bày,lập luận để làm sáng tỏ vấn đề .
I. Mục đích và phương pháp chứng minh: 
 * Trong đời sống người ta dùng sự thật ( chứng cứ xác thực) để chứng tỏ một điều gì đó là đáng tin .
Hoạt động 2
Tìm Hiểu Chứng Minh Qua Văn Bản Chứng Minh 
_ Cho đọc bài “Đừng sợ vấp ngã” .
_ Tìm luận điểm cơ bản của bài văn này là gì ?
_ Để khuyên người ta “Đừng sợ vấp ngã”thì bài văn đã lập luận như thế nào ?
_ Bài viết nêu ra những ý nào để chứng minh .( Đã bao lần vấp ngã mà không hề nhớ ).
_ Bài viết nêu vần đề gì ớ kết bài ?
_ Bài văn đã lập luận như thế nào ?
_ Các sự thật diễn ra có đáng tin cậy không ?
_ Qua đó em hiểu phép lập luận chứng minh ?
_ Gọi hs đọc bài văn .
_ Hs tìm hiểu bài trả lời .
* Luận điểm chính là “Đừng sợ vấp ngã”,được thể hiện ờ nhan đề .Luận điểm này còn được nhắc lại ở câu kết .”Vậy xin bạn chớ lo sợ thất bại “.
_ Để khuyên người ta “Đừng sợ vấp ngã” thì bài văn phải trả lời ,tức là phải chứng minh .
_ Phương pháp lập luận : Bài viết nêu ra các ý: 
+ Vấp ngã là thường và lấy ví dụ mà ai cũng có để chứng minh (Nêu câu hỏi về các lần vấp ngã của bạn và khẳng định đứng sợ vấp ngã ).
_ Những người nổi tiếng đã từng vấp ngã ,nhưng vấp ngã không gây trở ngại cho họ trở thành nổi tiếng (dẫn chứng 5 danh nhân mà ai cũng thừa nhận ) .
_ Bài viết nêu ra cái đáng sợ hơn vấp ngã là sự thiếu cố gắng .
_ Bài văn đã lập luận :Dùng lý lẽ kết hợp với các bằng chứng để chứng minh .
_ Các sự thật được diễn ra đều rất đáng tin cậy vì chúng được rút ra từ tiểu sử những người đã thành công ,thực sự nổi tiếng .
_ Hs nêu điểm ghi nhớ 2 
II. Tìm hiểu chứng minh qua văn bản chứng minh:
* Trong văn nghị luận chứng minh,là một phép lập luận dùng những lý lẽ bằng chứng chân thực ,đã được thừa nhận để chứng tỏ luận điểm mới (cần được chứng minh)là đáng tin cậy .
* Các lý lẽ,bằng chứng dùng trong phép lập luận chứng minh phải được lựa chọn ,thẩm tra,phân tích thì mới có sức thuyết phục.
4. Củng cố : Hs đọc to phần ghi nhớ + nắm lại phương pháp luận trong bài văn nghị luận chứng minh .
F Tiết 2 : 
Hoạt động 3
Củng Cố Kiến Thức
_ Gọi hs đọc bài văn “ không sợ sai lầm “ và chỉ ra luận điểm .
– cả lớp theo dõi tìm hiểu trả lời .
 _ Hãy tìm những câu văn mang luận điểm đó .
_ Để chứng minh cho luận điểm người viết đã nêu ra những luận cứ nào ?
_ So sánh kiểu chứng minh ở mỗi bài như thế nào ?
_ Gọi hs đọc bài – cả lớp theo dõi tìm hiểu trả lời .
III. Luyện tập :
1. Luận điểm của bài văn là : Không sợ sai lầm .
 a) Những câu văn mang luận điểm : Một người mà lúc nào cũng sỡ thất bại ,làm gì cũng sỡ sai lầm là một người sợ hãi thực tế,trốn tránh thực tế , và suốt đời không thể tự lập .
 _ Nếu bạn sợ sai lầm thì bạn chẳng dám làm gì ?
 _ Thất bại là mẹ thành công .
 _ Những người sáng suốt dám làm ,không sợ sai lầm mới là người làm chủ số phận của mình .
 b). Để chứng minh cho luận điểm của mình ,người viết nêu ra các luận cứ sau : Không thể có chuyện sống mà không phạm chút sai lầm . Sợ sai lầm thì sẽ không dám làm gì và không làm được gì . Sai lầm đem đến bài học cho những người biết rút kinh nghiệm khi phạm sai lầm .
_ Đó là những luận cứ hiển nhiên ,thực tế,có sức thuyết phục cao .
 c). Trong bài “ Đừng sợ vấp ngã “, người viết dùng lý lẽ và dẫn chứng ( chủ yếu là dẫn chứng ) để chứng minh .
_ Trong bài “ không sợ sai lầm “ người viết chỉ dùng lý lẽ phân tích ,các lý lẽ chứng minh cho luận điểm đó là những lý lẽ đã được thừa nhận .
4. Củng cố : 
_ Gọi hs nêu lại nội dung bài học . Luyện tập như ở trên .
5. Dặn dò : 
_ Học bài , đọc thêm văn bản “ Có hiểu đời mới hiểu văn “ 
_ Chuẩn bị : Cách làm văn lập luận chứng minh .
Kí duyệt
Ngày tháng  năm 2009
Lê Thị Xoan