Giáo án môn Ngữ văn khối 7 - Trường THCS Hải Cảng - Tiết 109: Những trò lố hay là va - Ren và Phan Bội Châu (Nguyễn Ái Quốc)

Ngày soạn : 15/03/08
Tiết : 109 
NHỮNG TRÒ LỐ HAY LÀ VA-REN VÀ PHAN BỘI CHÂU
(Nguyễn Ái Quốc)
I/ MỤC TIÊU :
1- Kiến thức :
-Thấy giá trị của đoạn văn trong việc khắc họa sắc nét hai nhân vật Va-ren và Phan Bội Châu với hai tính cách đại diện cho hai thế lực xã hội, chính nghĩa và phi nghĩa, hai nhân vật hoàn toàn đối lập trên đất nước ta thời thuộc Pháp.
2- Kĩ năng :
- Rèn kĩ năng phân tích nghệ thuật đối lập và tăng tiến trong miêu tả , tự sự , biểu cảm 
3- Thái độ :
- Cảm phục tinh thần yêu nước của Phan Bội Châu .
II/ CHUẨN BỊ :
1. Giáo viên:
Tham khảo các tài liệu:
Thiết kế câu hỏi Ngữ văn 7.
Sách Giáo viên, sách thiết kế Ngữ văn 7 – Tập II.
Bình giảng Ngữ văn 7.
2. Học sinh:
Học tốt bài cũ.
Đọc văn bản “Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu” soạn bài theo câu hỏi SGK.
III/ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC :
1. Ổn định tổ chức: (1 phút)
	Kiểm tra sĩ số.
2. Kiểm tra bài cũ: (5 phút)
H1: Cảnh đối lập và tăng cấp giữa cảnh trong đê và ngoài đê?
YCTL: - Đình cao vững chãi.
- Quang cảnh tĩnh mịch, trang nghiêm, nhàn nhã, đường bệ, nguy nga.
- Quan huyện: Dáng ngồi oai vệ, đường bệ, cử chỉ nói năng hách dịch, độc đoán của quan với đám quan, nha lại và tay sai. 
- Quang cảnh đánh tổ tôm: lúc mau, lúc khoan, ung dung, êm ái, khi cười, khi nói vui vẻ, dịu dàng.
- Nghe người báo đê vỡ quan huyện đổ trách nhiệm cho cấp dưới, cho dân và rồi vẫn say sưa với ván bài tổ tôm.
H2: Em hãy nêu giá trị hiện thực và giá trị nhân dạo của tác phẩm?
YCTL: 
+ Gía trị hiện thực: lên án sự vô trách nhiệm, vô lương tâm của tên quan phủ “Lòng lang dạ sói”.
+ Gía trị nhân đạo: Sự thông cảm sâu sắc của tác giả trước cảnh nhân dân hộ đê vô cùng vất vả và cảnh nhân dân điêu linh sau khi đê vỡ.
3. Bài mới: (37 phút)
Giới thiệu bài mới: (1 phút)
 Truyện ngắn “Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu” của Nguyễn Ái Quốc được viết bằng chữ Pháp, xuất bản trên đất Pháp, “có tính chất chiến đấu cao và bút pháp điêu luyện, hiện đại”. Qua truyện Nguyễn Ái Quốc đã thẳng thắn, trực tiếp vạch mặt bọn thực dân Pháp xảo trá, dã man, bày tỏ tấm lòng yêu nước, căm thù giặc mạnh mẽ, cháy bỏng.
TL
HOẠT ĐỘNG CỦA GV
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
KIẾN THỨC
16’
20’
Hoạt động 1:
Hướng dẫn HS đọc và tìm hiểu chú thích.
* * GV hướng dẫn HS đọc. 
( Chú ý giọng kể chuyện vừa bình thản, vừa dí dỏm, hài hước; lời đám đông tò mò, bình phẩm, những câu cảm thán, lời độc thoại của Va-ren trong cuộc nói chuyện với PBC  cần đọc giọng phù hợp.)
GV đọc.
GV gọi HS đọc.
GV gọi HS đọc chú thích.
GV giải thích những từ khó.
Hoạt động 2:
GV hướng dẫn HS tìm hiểu hiểu văn bản.
* * Màn hề thứ nhất.
 H1: Theo em, đây là tác phẩm ghi chép sự thật hay là tưởng tượng, hư cấu? Vì sao em biết?
H2: Em hãy giải thích cụm từ “những trò lố”?
* GV: Nguyên chữ Pháp: Turlupinades.
H3: Nhan đề của truyện có tác dụng gì đối với người đọc?
H4: Vậy, mục đích của tiểu phẩm này là gì?
H5: Nhân vật trung tâm của truyện này là ai?
H7: Va-ren được thể hiện trong những cảnh nào và trong sự tương phản, đối lập với ai?
H8: Trong 4 tuần lễ, khi toàn quyền Va-ren trên đường sang Đông Dương thì Phan Bội Châu ở đâu?
H9:Việc Va-ren hứa nửa chính thức sẽ chăm sóc vụ án Phan Bội Châu có ý nghĩa như thế nào?
H10:Trong đoạn văn này Va-ren đã tự ý gây ra trò lố gì? Với ai? Tại sao gọi là trò lố?
HS đọc.
HS đọc chú thích.
TL: Đây là truyện ngắn hình thức có vẻ như một bài kí sự nhưng thực tế là một câu chuyện hư cấu. Vì Nguyễn Ái Quốc nói rằng: “Chúng ta hãy theo dõi bằng đôi cánh bằng đôi cánh của trí tưởng tượng những trò lố chính thức của ông Va-ren.
TL: Những trò lố: có nghĩa là trò hề, nhảm nhí, tồi tệ, kệch cỡm mà người làm trò càng diễn càng bộc lộ sự vô duyên, lố bịch, tức cười.
TL: Nhan đề muốn hé trước với người đọc biết nay là trò cuối cùng và hấp dẫn nhất mà Va-ren kiêm luôn mấy vai trò: biên tập, đạo diến và kiếp chính.
TL: Vạch rõ chủ trương bịp bợm của nhà cầm quyền Pháp, bộ mặt xảo trá, phản động của toàn quyền Va-ren.
Góp một tiếng nói vào phong trào đấu tranh đòi thả PBC. Ca ngợi nhà yêu nước, nhà cách mạng, vị anh hùng dân tộc PBC.
TL: Chính là Va-ren.
TL: Va-ren được thể hiện trên màn kịch thứ nhất là trên đường sang Việt Nam, màn hai là trên dwongf tuần du phố phường Sai Gòn, màn ba là ở kinh đô Huế và màn bốn là cuộc gặp gỡ giữa Va-ren và PBC ở nhà tù Hỏa Lò (Hà Nội). Đây là nhân vật hoàn toàn đối lập với PBC.
TL: Trong thời gian này thì PBC vẫn còn ở trong tù.
TL: Tính hài hước toát ra từ chi tiết này. Hứa nhưng chỉ có một nửa, vậy là có thể thay đổi lời hứa. Y chỉ hứa vì sức ép của dư luận rất mạnh ở Pháp và ở Đông Dương và cũng để tạo uy tín cho bản thân ở Đông Dương. Sự hài hước cứ tăng nhưng thái độ châm biếm vẫn kín, khi tác giả đặt giả thuyết bình luận: Gỉa sử cho rằng một vị toàn quyền 
TL: Trò lố trước dư luận rộng rãi ở Pháp để kiếm thêm chút cảm tình và uy tín trước khi sang Đông Dương nhậm chức.
I/ Đọc và tìm hiểu chú thích:
1.Đọc:
2. Tìm hiểu chú thích.
II/ Tìm hiểu văn bản:
1. Va-ren trên đường sang Việt Nam:
Va-ren hứa sẽ chăm sóc vụ PBCtrước khi sang nhậm chức toàn quyên Đông Dương. Đó là lời hứa dối trá, hứa để vuốt ve, trấn án nhân dân và dư luận thế giới đang đòi thả PBC.
4-Hướng dẫn về nhà : Đọc và phân tích tiếp phần còn lại .