Giáo án môn Ngữ văn lớp 7 - Bùi Thanh Hải - Tuần 31, 32

TuÇn 31
Ngµy so¹n: .../..../2011
Ngµy d¹y: .../..../2011 
TiÕt 113. Ca HuÕ trªn s«ng H­¬ng.
 (Theo Hµ ¸nh Minh)
A. Môc tiªu:
Häc sinh thÊy ®­îc vÎ ®Ñp cña mét sinh ho¹t v¨n ho¸ ë cè ®« HuÕ, mét vïng d©n ca phong phó, giµu cã, tinh tÕ... víi nh÷ng con ng­êi rÊt ®çi tµi hoa.
	TÝch hîp phÇn TV phÐp liÖt kª.
	RÌn kÜ n¨ng ®äc, t×m hiÓu vµ ph©n tÝch VBND (viÕt theo thÓ bót kÝ kÕt hîp NL, miªu t¶, biÓu c¶m).
 C¶m nhËn s©u s¾c vÎ ®Ñp cña quª h­¬ng qua nÐt ®Ñp v¨n hãa xø HuÕ.
B - Ph­¬ng ph¸p:
 - T×m hiÓu v¨n b¶n, nªu-gqv®. Ph©n tÝch.
C - ChuÈn bÞ:
- Gv: G/¸n, mét sè h×nh ¶nh vÒ s«ng H­¬ng.
- Hs: Häc vµ chuÈn bÞ bµi theo hÖ thèng c©u hái Sgk.
D - TiÕn tr×nh lªn líp:
 I. æn ®Þnh tæ chøc: 
II. KiÓm tra:- Tãm t¾t truyÖn “Nh÷ng trß lè...”? T¹i sao t/g ®Æt tªn nh­ vËy?- ChØ râ nghÖ thuËt t­¬ng ph¶n t¨ng cÊp trong vb? T¸c dông?
III. Bµi míi:
 1. §Æt vÊn ®Ò : C¸c VB nhËt dông ë líp 6 giíi thiÖu vÒ nh÷ng danh lam th¾ng c¶nh, di tÝch lÞch sö ; Líp 7 (k× I), c¸c vb tËp trung nãi vÒ quyÒn phô n÷, trÎ em ; “Ca HuÕ ...” gióp ng­êi ®äc h×nh dung 1 c¸ch cô thÓ 1 sinh ho¹t v¨n ho¸ rÊt ®Æc tr­ng, næi bËt cña xø HuÕ méng m¬.
 2. TriÓn khai.
Ho¹t ®éng cña GV vµ HS
Néi dung kiÕn thøc
* Ho¹t ®éng 1.
- H. Tr­íc khi häc bµi nµy, em biÕt g× vÒ ®Êt cè ®« HuÕ. KÓ tªn mét sè vïng d©n ca næi tiÕng cña ®Êt n­íc mµ em biÕt?
- G. Giíi thiÖu vÒ ca HuÕ cho hs nghe mét vµi lµn ®iÖu ca HuÕ.
- C¸ch ®äc: chËm. râ rµng, m¹ch l¹c, chó ý c©u ®b, rót gän.
- H. §äc vb. Gi¶i thÝch 1 vµi chó thÝch.
? ThÓ lo¹i, bè côc? Néi dung tõng phÇn?
? VÒ h×nh thøc, vb kÕt hîp nhiÒu h×nh thøc nh­ NL, m/t¶, b/c. H·y x® ph­¬ng thøc chÝnh cña mçi phÇn?
- H. PhÇn 1: NL CM.
 PhÇn 2: m/t¶ + b/c.
* Ho¹t ®éng 2.
? Trong vb, t/g chó ý ®Õn sù næi tiÕng nµo cña HuÕ? T¹i sao t/g quan t©m ®Õn d©n ca HuÕ?
? Em h·y kÓ tªn c¸c lµn ®iÖu d©n ca HuÕ trong bµi?
- G. Ca HuÕ ®a d¹ng vµ phong phó ®Õn nçi khã cã thÓ nhí hÕt tªn c¸c lµn ®iÖu.
? NhËn xÐt vÒ néi dung vµ h×nh thøc cña d©n ca HuÕ?
- H. Néi dung phong phó, ®a d¹ng lµn ®iÖu.
? T/g ®· sö dông biÖn ph¸p nghÖ thuËt vµ ph/thøc biÓu ®¹t nµo?
? Theo dâi phÇn 2, d©n ca HuÕ ®­îc h×nh thµnh vµ cã t/c næi bËt ntn?
? Néi dung vµ ý nghÜa cña tõng lo¹i bµi ca, ®iÖu hß, b¶n nh¹c ntn?
H. Tr¶ lêi.
G. NhËn xÐt, chèt.
? Cã g× ®Æc s¾c trong c¸ch biÓu diÔn ca HuÕ trªn c¸c ph­¬ng diÖn:
Dµn nh¹c.
Nh¹c c«ng.
? C¸ch th­ëng thøc ca HuÕ cã ®Æc s¾c g×?
Kh«ng gian.
Thêi gian.
Con ng­êi.
? NhËn xÐt ®Æc ®iÓm ng«n ng÷ trong phÇn 2? NÐt ®Ñp nµo cña ca HuÕ ®­îc nhÊn m¹nh?
? C¸ch kÕt thóc vb cho ta c¶m nhËn sù huyÒn diÖu nµo cña ca HuÕ trªn s«ng H­¬ng?
- H. Th¶o luËn.
* Ho¹t ®éng 3.
? Qua vb, em hiÓu thªm nh÷ng vÎ ®Ñp g× cña ca HuÕ?
H. Tr¶ lêi.
§äc Ghi nhí (Sgk)
I. T×m hiÓu chung.
1. §äc, chó gi¶i (sgk).
2. ThÓ lo¹i: 
 V¨n b¶n nhËt dông (bót kÝ)
3. Bè côc: (2 phÇn)
 + Tõ ®Çu ... “lÝ hoµi nam”: 
 Giíi thiÖu HuÕ, c¸i n«i cña d©n ca.
 + PhÇn cßn l¹i: 
 Nh÷ng ®Æc s¾c cña ca HuÕ.
II. Ph©n tÝch.
1. Sù phong phó, ®a d¹ng cña d©n ca HuÕ.
- Nh÷ng lµn ®iÖu d©n ca, mang ®Ëm b¶n s¾c t©m hån vµ tµi hoa cña nhiÒu vïng ®Êt.
- NhiÒu lµn ®iÖu hß: ®¸nh c¸, cÊy trång, ch¨n nu«i, ®­a linh, chÌo c¹n...
- NhiÒu ®iÖu lÝ: lÝ con s¸o, lÝ hoµi nam, lÝ hoµi xu©n...
-> TÊt c¶ thÓ hiÖn lßng kh¸t khao nçi mong chê hoµi mong tha thiÕt cña t©m hån HuÕ.
 HuÕ lµ c¸i n«i cña c¸c lµn ®iÖu d©n ca.
* PhÐp liÖt kª + g/th b×nh luËn, t/g ®· CM d©n ca HuÕ phong phó vÒ lµn ®iÖu, s©u s¾c thÊm thÝa vÒ néi dung t/c.
2. NÐt ®Æc s¾c cña ca HuÕ.
a. Nguån gèc.
 Ca HuÕ b¾t nguån tõ nh¹c d©n gian vµ nh¹c cung ®×nh :
- Nh¹c d©n gian th­êng s«i næi , l¹c quan , t­¬i vui.
- Nh¹c cung ®×nh nh· nhÆn, trang träng, uy nghi.
b. Mçi lµn ®iÖu d©n ca, b¶n nh¹c cã néi dung, ý nghÜa riªng.
- C¸c ®iÖu hß, ®iÖu lÝ: cã ®iÖu buån b· cã ®iÖu n¸o nøc, nång hËu t×nh ng­êi, gÇn gòi víi d©n ca NghÖ TÜnh.
- C¸c ®iÖu nam: buån man m¸c, th­¬ng c¶m, bi ai, v­¬ng vÊn, cã khi ko vui ko buån.
- C¸c b¶n ®µn: du d­¬ng, trÇm bæng, rÐo r¾t, lóc khoan lóc nhÆt.
c. C¸ch biÓu diÔn.
- Dµn nh¹c gåm nhiÒu lo¹i: ®µn tranh, ®µn nguyÖt, t× bµ, nhÞ, ®µn tam, ®µn bÇu, s¸o, cÆp sanh.
- Nh¹c c«ng: dïng c¸c ngãn ®µn trau chuèt ngãn nhÊn, mæ, vç.
- Ca c«ng, ca nhi: rÊt trÎ, vËn ¸o dµi the theo lèi cæ truyÒn duyªn d¸ng, lÞch sù.
d. Th­ëng thøc ca HuÕ.
 - Trªn thuyÒn rång ®­îc trang trÝ léng lÉy, gi÷a s«ng H­¬ng trong ®ªm tr¨ng giã m¸t thanh v¾ng. 
 -> C¸ch th­ëng thøc d©n d· mµ sang träng.
* NghÖ thuËt: LiÖt kª (d/c)
 Miªu t¶ + b/c¶m.
Ca HuÕ m·i quyÕn rò, lµm giµu t©m hån con ng­êi bëi sù tinh tÕ, thanh lÞch, ®Ëm tÝnh d©n téc.
III. Tæng kÕt.
1. HuÕ næi tiÕng vÒ ©m nh¹c d©n gian vµ nh¹c cung ®×nh; con ng­êi HuÕ thanh lÞch.
2. Ph­¬ng thøc NLCM kÕt hîp miªu t¶, b/c vµ liÖt kª.
* Ghi nhí: sgk (104).
IV. Cñng cè 
- H·y liªn hÖ víi ®Þa ph­¬ng m×nh ®ang sèng xem cã nh÷ng lµn ®iÖu d©n ca nµo? KÓ tªn c¸c lµn ®iÖu Êy (KhuyÕn khÝch h¸t)	
V. DÆn dß 
	- T×m hiÓu vÒ HuÕ, d©n ca vµ ©m nh¹c ®Þa ph­¬ng.
	- ChuÈn bÞ: LiÖt kª.
* Rót kinh nghiÖm giê d¹y: .
.
.
*************************************
Ngµy so¹n: .../..../2011
Ngµy d¹y: .../..../2011 
TiÕt 114: LiÖt kª
A. Môc tiªu:
Gióp häc sinh hiÓu ®­îc thÕ nµo lµ phÐp liÖt kª, t¸c dông cña phÐp liÖt kª. Ph©n biÖt ®­îc c¸c kiÓu liÖt kª.
BiÕt vËn dông phÐp liÖt kª trong nãi vµ viÕt.
Gi¸o dôc ý thøc n¾m b¾t kiÕn thøc mét c¸ch nghiªm tóc.
B. Ph­¬ng ph¸p:
T×m hiÓu vÝ dô, nªu-gqv®. LuyÖn tËp.
C. ChuÈn bÞ:
- Gv: G/¸n. B¶ng phô.
- Hs: Häc vµ chuÈn bÞ bµi.
D - TiÕn tr×nh lªn líp:
 I. æn ®Þnh tæ chøc: 
II. KiÓm tra: - ThÕ nµo lµ dïng côm chñ - vÞ ®Ó më réng c©u? Cho vÝ dô vµ ph©n tÝch?
III. Bµi míi:
 1. §Æt vÊn ®Ò: G dÉn vµo bµi.
 2. TriÓn khai.
Ho¹t ®éng cña GV vµ HS
Néi dung kiÕn thøc
* Ho¹t ®éng 1.
- H. §äc vÝ dô.
Th¶o luËn, tr¶ lêi c©u hái.
? NhËn xÐt cÊu t¹o vµ ý nghÜa cña c¸c bé phËn ®­îc in ®Ëm trong ®v?
? T¸c dông cña c¸ch diÔn ®¹t trªn?
- H. Th¶o luËn, tr¶ lêi.
? ThÕ nµo lµ phÐp liÖt kª?
- H. §äc ghi nhí.
- G. Cho vÝ dô, hs ph©n tÝch phÐp liÖt kª.
* Ho¹t ®éng 2.
- H. §äc vÝ dô.
? C¸c phÐp liÖt kª trong vÝ dô cã g× kh¸c nhau vÒ cÊu t¹o, ý nghÜa?
? Thö ®¶o trËt tù c¸c bé phËn liÖt kª. nhËn xÐt?
* G. Chèt ý:
- VÒ cÊu t¹o, cã 2 kiÓu liÖt kª: Theo cÆp, ko theo cÆp.
- VÒ ý nghÜa, cã 2 kiÓu liÖt kª: t¨ng tiÕn, ko t¨ng tiÕn.
* Ho¹t ®éng 3.
- H. Lµm bµi tËp, ch÷a bµi.
- G. H­íng dÉn, chèt ®¸p ¸n.
- H. VËn dông :
 Ph©n lo¹i phÐp liÖt kª trong vb “Ca HuÕ ...”?
- Bµi 3 : KhuyÕn khÝch hs lµm ®Ò b,c - Nhãm.
I. ThÕ nµo lµ phÐp liÖt kª?
1. VÝ dô: (sgk) 
2. NhËn xÐt:
- VÒ cÊu t¹o: m« h×nh có ph¸p cã kÕt cÊu t­¬ng tù nhau.
- VÒ ý nghÜa: Cïng chØ nh÷ng ®å vËt xa xØ, ®¾t tiÒn quanh quan phô mÉu.
-> T¸c dông: Lµm næi bËt sù xa hoa, thãi h­ëng l¹c cña viªn quan. 
* Ghi nhí 1: (sgk 105)
II. C¸c kiÓu liÖt kª.
1. VÝ dô 1: (sgk 105).
* VÒ cÊu t¹o:
- C©u a: liÖt kª theo tr×nh tù sù viÖc, kh«ng theo tõng cÆp.
- C©u b: liÖt kª theo tõng cÆp.
 (DÊu hiÖu: qht “vµ”)
2. VÝ dô 2:
* VÒ ý nghÜa:
- C©u a: cã thÓ ®æi trËt tù c¸c bé phËn liÖt kª mµ ko thay ®æi ý nghÜa cña c©u.
- C©u b: ko thay ®æi c¸c bé phËn liÖt kª ®­îc v× chóng ®­îc s¾p xÕp theo møc ®é t¨ng tiÕn vÒ ý nghÜa.
 * Ghi nhí 2: (sgk 105).
III. LuyÖn tËp.
Bµi 1: X® phÐp liÖt kª trong vb Tinh thÇn yªu n­íc....
 §o¹n 1: DiÔn t¶ søc m¹nh cña tinh thÇn yªu n­íc.
 §o¹n 2: DiÔn t¶ sù tù hµo vÒ nh÷ng trang sö vÎ vang qua tÊm g­¬ng nh÷ng vÞ anh hïng dt.
 §o¹n 3: DiÔn t¶ sù ®ång t©m, nhÊt trÝ cña ng­êi VN ®øng lªn chèng Ph¸p.
Bµi 2: X® phÐp liÖt kª.
a, D­íi lßng ®­êng ... trªn vØa hÌ, trong cöa tiÖm ... nh÷ng cu li xe ... nh÷ng qu¶ d­a hÊu ... nh÷ng x©u l¹p x­êng ... c¸i rèn 1 chó kh¸ch ... 1 viªn quan uÓ o¶i...
b, §iÖn giËt, dïi ®©m, dao c¾t, löa nung.
 -> Sù tµn b¹o, d· man cña bän giÆc vµ k® sù dòng c¶m cña ng­êi con g¸i VN.
Bµi 3: §Æt c©u cã sö dông phÐp liÖt kª.
IV. Cñng cè .
	- VÏ s¬ ®å ph©n lo¹i c¸c kiÓu liÖt kª.
V. DÆn dß .
	- TËp nhËn diÖn, nªu td cña phÐp liÖt kª. Hoµn thiÖn bµi 3.
	- ChuÈn bÞ: T×m hiÓu chung vÒ v¨n b¶n hµnh chÝnh.
* Rót kinh nghiÖm giê d¹y: .
.
.
*************************************
Ngµy so¹n: .../..../2011
Ngµy d¹y: .../..../2011 
TiÕt 115: T×m hiÓu chung vÒ v¨n b¶n hµnh chÝnh
A. Môc tiªu:
Gióp hs cã ®­îc nh÷ng hiÓu biÕt chung vÒ v¨n b¶n hµnh chÝnh: Môc ®Ých, néi dung, yªu cÇu vµ c¸c lo¹i v¨n b¶n hµnh chÝnh th­êng gÆp trong cuéc sèng.
VËn dông viÕt ®­îc VBHC ®óng quy c¸ch.	
Th¸i ®é nghiªm tóc khi viÕt v¨n b¶n hµnh chÝnh.
B - Ph­¬ng ph¸p:
 - T×m hiÓu vÝ dô, nªu-gqv®. LuyÖn tËp.
C - ChuÈn bÞ:
- Gv: G/¸n. Mét sè v¨n b¶n mÉu.
- Hs: Häc vµ chuÈn bÞ bµi.
D - TiÕn tr×nh lªn líp:
 I. æn ®Þnh tæ chøc: 
II. KiÓm tra: - Nªu c¸c lo¹i VBHC mµ em biÕt? 
III. Bµi míi:
 1. §Æt vÊn ®Ò: G dÉn vµo bµi.
 2. TriÓn khai. 
Ho¹t ®éng cña GV vµ HS
Néi dung kiÕn thøc
* Ho¹t ®éng 1.
- H. §äc kÜ 3 vb sgk.
- H. X¸c ®Þnh:
 + VB nµy viÕt c¸i g×?
 + ViÕt ®Ó lµm g×?
 + Mèi quan hÖ gi÷a ng­êi
 viÕt vµ ng­êi nhËn vb.
? Khi nµo ph¶i viÕt th«ng b¸o, ®Ò nghÞ, b¸o c¸o? M® c¸c lo¹i vb ®ã lµ g×?
- H. Tr¶ lêi, th¶o luËn. 
? Ba vb Êy cã g× gièng vµ kh¸c nhau?
- H. NhËn xÐt, bæ sung.
? So s¸nh 3 vb víi c¸c vb truyÖn, th¬ ®· häc?
? T×m mét sè lo¹i vb t­¬ng tù víi 3 lo¹i vb trªn?
? ThÕ nµo lµ VBHC? §Æc ®iÓm?
- H. §äc ghi nhí.
- G. NhÊn yªu cÇu vÒ néi dung, h×nh thøc.
* Ho¹t ®éng 2.
- H. §äc c¸c t×nh huèng.
 X® kiÓu vb.
- H. Theo nhãm.
 ViÕt VBHC, ch÷a bµi.
- G. Chèt vb phï hîp.
I. ThÕ nµo lµ v¨n b¶n hµnh chÝnh?
1. V¨n b¶n (sgk).
2. NhËn xÐt.
a, VB th«ng b¸o:
 Khi cÇn truyÒn ®¹t 1 v® xuèng cÊp d­íi hoÆc muèn cho nhiÒu ng­êi biÕt.
- Môc ®Ých: phæ biÕn th«ng tin.
 (th­êng kÌm theo h­íng dÉn vµ yªu cÇu thùc hiÖn)
b, VB ®Ò nghÞ (kiÕn nghÞ).
 Khi cÇn ®Ò ®¹t nguyÖn väng cña c¸ nh©n hay tËp thÓ nµo ®ã víi c¬ quan, c¸ nh©n cã thÈm quyÒn gi¶i quyÕt.
- Môc ®Ých: Tr×nh bµy nguyÖn väng.
 (th­êng kÌm lêi c¶m ¬n)
c, VB b¸o c¸o.
 Khi cÇn th«ng b¸o 1 v® g× ®ã lªn cÊp cao h¬n.
- Môc ®Ých: Tæng kÕt, tËp hîp kÕt qu¶ ®¹t ®­îc ®Ó cÊp trªn biÕt.
 (th­êng kÌm theo sè liÖu, tØ lÖ)
3. So s¸nh 3 kiÓu v¨n b¶n.
+ Gièng nhau:
 C¸c lo¹i vb cã tÝnh khu«n mÉu.
+ Kh¸c nhau: Môc ®Ých.
 Néi dung.
 Yªu cÇu.
4. So s¸nh 3 vb víi v¨n b¶n truyÖn, th¬.
+ VB hµnh chÝnh: 
 - ViÕt theo mÉu. (tÝnh quy ­íc)
 - Ai còng viÕt ®­îc. (tÝnh phæ cËp)
 - Tõ ng÷ gi¶n dÞ, dÔ hiÓu. (tõ ®¬n nghÜa)
+ VB truyÖn, th¬.
 - Lµ sù s¸ng t¹o cña t/g. (tÝnh c¸ thÓ)
 - ChØ nhµ th¬, n.v¨n míi viÕt ®­îc. (®Æc thï)
 - Ng. ng÷ liªn t­ëng, t/t­îng, c¶m xóc. (b/c)
5. C¸c vb t­¬ng tù VBHC. 
 - §¬n tõ, biªn b¶n, hîp ®ång, giÊy chøng nhËn, giÊy khai sinh...
* Ghi nhí: (sgk 110).
II. LuyÖn tËp.
Bµi 1 (sgk 110).
V¨n b¶n th«ng b¸o.
 “ b¸o c¸o. ... n (2 c©u ®Çu), sau ng¹c nhiªn, ®au khæ, bÊt lùc.
- H. §äc tãm t¾t néi dung vë chÌo.
? X® vÞ trÝ cña ®o¹n trÝch?
? Nh©n vËt nµo lµ nh©n vËt chÝnh? Hai nh©n vËt nµy xung ®ét nhau theo m©u thuÉn nµo?
 Xung ®ét kÎ thèng trÞ - kÎ bÞ trÞ, mÑ chång - nµng d©u).
? Bè côc ®o¹n trÝch theo tr×nh tù ntn?
- H. - Tr­íc khi bÞ oan.
 - Trong khi bÞ oan.
 - Sau khi bÞ oan.
* Ho¹t ®éng 2.
- H. Tãm t¾t néi dung cña ®o¹n trÝch.
? PhÇn ®Çu trÝch ®o¹n ®· giíi thiÖu thÕ nµo vÒ cuéc sèng g.® cña TK? 
 H. T×m chi tiÕt, tr¶ lêi.
G. Chèt, b×nh.
? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nh©n vËt TK qua hµnh ®éng, lêi nãi cña n.v? 
H. suy nghÜ, tr¶ lêi. 
- G. DÉn d¾t, chuyÓn ý.
? §©y thùc sù lµ mét sù hiÓu lÇm, theo em sù hiÓu lÇm nµy bÞ ®Èy lªn cao ®é lµ do ai?
- H. Th¶o luËn. 
 (Do ThiÖn SÜ/Sïng bµ. Gi¶i thÝch). 
? LiÖt kª vµ nªu nhËn xÐt cña em vÒ hµnh ®éng, ng«n ng÷ cña Sïng Bµ víi ThÞ KÝnh?
- H. Ph¸t hiÖn, nhËn xÐt.
- G. Chèt. (Cã thÓ yªu cÇu H b×nh vÒ hµnh ®éng , ng«n ng÷)
? Qua ®ã, em thÊy Sïng bµ lµ n.v ntn?
H. Tr¶ lêi.
G. Chèt.
? Trong ®o¹n trÝch, TK kªu oan mÊy lÇn? Kªu víi ai? Cã nhËn ®­îc sù c¶m th«ng ko? Em cã nhËn xÐt g× vÒ sù c¶m th«ng ®ã?
- H. Th¶o luËn. Tr¶ lêi.
- G. Chèt.
 NhËn xÐt vÒ lêi nãi, cö chØ cña TK?
- H. NhËn xÐt.
? Xung ®ét kÞch trong ®o¹n trÝch ph¸t triÓn cao nhÊt ë sù viÖc nµo?
- H. Ph¸t hiÖn.
- G.(diÔn gi¶ng)
? NÕu lóc tr­íc Sïng «ng hoµn toµn bÞ Sïng bµ lÊn ¸t th× b©y giê l·o l¹i cã th¸i ®é ntn? NhËn xÐt g× vÒ nh©n vËt nµy?
H. T×m chi tiÕt, nhËn xÐt.
 - Bµy ra mµn kÞch: lõa M·ng «ng sang.
 - Hµnh ®éng phò phµng: Dói ng· M·ng «ng råi bá vµo nhµ.
? Em cã c¶m xóc, suy nghÜ g× vÒ c¶nh cha con TK «m nhau khãc?
H. Nªu suy nghÜ riªng vµ gi¶i thÝch.
? Ph©n tÝch t©m tr¹ng cña TK khi rêi khái nhµ Sïng bµ?
- H. Ph©n tÝch.
- G. B×nh, chèt.
? NhËn xÐt vÒ quyÕt ®Þnh cña TK?
( ThiÕu c¸i khoÎ kho¾n, l¹c quan cña nh÷ng ng­êi vî trong ca dao. ThiÕu b¶n lÜnh, cøng cái, nghÞ lùc ®Ó chèng l¹i oan tr¸i, bÊt c«ng).
* Ho¹t ®éng 3.
? Kh¸i qu¸t gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cña vë kÞch?
H. ®äc ghi nhí (Sgk)
I. T×m hiÓu chung.
1. ChÌo lµ g×?
 (Sgk)
2. §äc, gi¶i thÝch tõ khã..
 (Sgk)
3. Tãm t¾t vë chÌo.(Sgk 111)
VÞ trÝ: phÇn I.
4. NhËn vËt.
 - Sïng Bµ: Nh©n vËt mô ¸c, ®¹i diÖn cho tÇng líp ®Þa chñ phong kiÕn.
 - ThÞ KÝnh: Nh©n vËt n÷ chÝnh, ®¹i diÖn cho phô n÷ lao ®éng, ng­êi d©n th­êng.
5, Bè côc: (3 phÇn)
 - Tõ ®Çu ... “xÐn tµy mét mùc”.
 - TiÕp ... “VÒ cïng cha, con ¬i”.
 - §o¹n cuèi.
* §©y lµ vë chÌo tiªu biÓu, mÉu mùc cho NT chÌo cæ ë n­íc ta, lµ vë chÌo mang tÝch PhËt.
II. Ph©n tÝch.
1. Khung c¶nh cña xung ®ét.
 Më ®Çu lµ c¶nh sinh ho¹t gia ®×nh:
- Chång ®äc s¸ch dïi mµi kinh sö.
- Vî ngåi kh©u ¸o, qu¹t m¸t cho chång.
 -> C¶nh gia ®×nh Êm cóng, næi bËt h×nh ¶nh ng­êi vî th­¬ng chång, ©n cÇn, dÞu dµng.
2. Nçi oan cña ThÞ KÝnh.
- Hµnh ®éng: CÇm dao xÐn r©u chång.
 -> TK bÞ vu téi giÕt chång.
a. Th¸i ®é cña Sïng Bµ.
* Hµnh ®éng: Tµn nhÉn, th« b¹o:
* Ng«n ng÷: Toµn lêi ®ay nghiÕn, m¾ng nhiÕc, xØ v¶ thÓ hiÖn sù coi th­êng, dÌ bØu, khinh bØ.
 -> G¸n cho TK nhiÒu téi danh, ko cÇn biÕt ph¶i tr¸i, ®uæi TK ®i v× lÝ do kh¸c, ko ph¶i lÝ do giÕt chång.
* Nh©n vËt tiÓu biÓu cho vai mô ¸c, h¸m cña, hay khoe khoang, kiªu k×, ®éc ®o¸n, trÊn ¸t ng­êi kh¸c mét c¸ch tµn nhÉn, phò phµng.
b. Nçi oan øc cña ThÞ KÝnh.
* 5 lÇn kªu oan.
- LÇn 1,2,4: Kªu oan víi mÑ chång.
 ChØ nh­ löa ®æ thªm dÇu cµng lµm mô tu«n ra nh÷ng lêi ®ay nghiÕn v« lÝ, tµn nhÉn).
- LÇn 3: Kªu oan víi chång. 
V« Ých, ThiÖn SÜ hoµn toµn bá mÆc vî cho mÑ hµnh h¹.
- LÇn 5: Kªu oan víi cha.
 NhËn ®­îc sù c¶m th«ng, lµ sù c¶m th«ng ®au khæ vµ bÊt lùc.
-> Nh©n vËt n÷ chÝnh, ®¹i diÖn cho ng­êi phô n÷, ng­êi d©n b×nh th­êng trong oan øc vÉn ch©n thùc, hiÒn lµnh, gi÷ phÐp t¾c gia ®×nh -> nhÉn nhôc.
* Nçi oan lªn ®Õn cùc ®iÓm khi Sïng «ng, Sïng bµ gäi M·ng «ng sang tr¶ con.
 - Cha con ThÞ KÝnh nhôc nh·, ª chÒ.
 - TK bÞ ®Èy vµo cùc ®iÓm cña nçi ®au.
-> H×nh ¶nh nh÷ng con ng­êi chÞu oan øc, ®au khæ mµ hoµn toµn bÊt lùc.
* Th¸i ®é cña Sïng «ng:
- H¾n thay ®æi c¶ quan hÖ th«ng gia thµnh hËn thï khinh rÎ. 
 - Sïng «ng, Sïng bµ béc lé cùc ®iÓm tÝnh c¸ch bÊt nh©n, bÊt nghÜa.
* T©m tr¹ng cña ThÞ KÝnh khi rêi khái nhµ Sïng bµ.
- Ngo¸i nh×n mäi vËt: kØ, s¸ch, ... 
 -> T©m tr¹ng xãt xa, nuèi tiÕc, b¬ v¬. 
- QuyÕt ®Þnh: gi¶ trai ®i tu.
 + TÝch cùc: Muèn ®­îc tá râ lßng ®oan chÝnh.
 + Tiªu cùc: Quan niÖm khæ v× do sè phËn, t×m vµo cöa PhËt ®Ó l¸nh ®êi.
III. Tæng kÕt.
Néi dung.
NghÖ thuËt.
* Ghi nhí (Sgk)
IVCñng cè
- Em hiÓu g× vÒ sè phËn ng­êi phô n÷ trong XH cò ?
- NhËn xÐt vÇ nh÷ng ®Æc s¾c cña nghÖ thuËt chÌo cæ ?
	+ N.v mang tÝnh quy ­íc : ThiÖn (n÷ chÝnh) - ¸c(mô ¸c).
 + Th­êng dïng v¨n vÇn ®i liÒn víi c¸c lµn ®iÖu h¸t.
V. DÆn .
- Tãm t¾t ®o¹n trÝch. N¾m ch¾c vÒ 2 nh©n vËt chÝnh.
- ChuÈn bÞ : DÊu chÊm löng, dÊu chÊm phÈy.
* Rót kinh nghiÖm giê d¹y: .
Ngµy so¹n: .../..../2011
Ngµy d¹y: .../..../2011 
TiÕt 119 : DÊu chÊm löng vµ dÊu chÊm phÈy
A. Môc tiªu:
- Häc sinh n¾m ®­îc c«ng dông cña dÊu chÊm löng vµ dÊu chÊm phÈy.
- BiÕt dïng dÊu chÊm löng vµ dÊu chÊm phÈy cã hiÖu qu¶ khi viÕt.
- Gi¸o dôc ý thøc sö dông ®óng dÊu chÊm löng vµ dÊu chÊm phÈy khi tr×nh bµy v¨n b¶n.
B - Ph­¬ng ph¸p:
 - T×m hiÓu vÝ dô, th¶o luËn, nªu-gqv®. LuyÖn tËp.
C - ChuÈn bÞ:
- Gv: G/¸n. Mét sè vÝ dô.
- Hs: Häc vµ chuÈn bÞ bµi.
D - TiÕn tr×nh lªn líp:
 I. æn ®Þnh tæ chøc: 
II. KiÓm tra : - LiÖt kª lµ g×? Cã mÊy kiÓu liÖt kª? VÝ dô?
III. Bµi míi:
 1. §Æt vÊn ®Ò : Giíi thiÖu môc tiªu cña tiÕt häc.
 2. TriÓn khai.
Ho¹t ®éng cña GV vµ HS
Néi dung kiÕn thøc
* Ho¹t ®éng 1.
- H. §äc vÝ dô.
Th¶o luËn, tr¶ lêi c©u hái.
G. NhËn xÐt, chèt.
? Trong c¸c c©u a,b,c, dÊu chÊm löng ®­îc dïng ®Ó lµm g×?
? NhËn xÐt dÊu chÊm löng ®­îc dïng ®Ó lµm g×?
- H. §äc ghi nhí.
* Ho¹t ®éng 2.
- H. §äc vÝ dô.
 Th¶o luËn, tr¶ lêi c©u hái.
G. NhËn xÐt, chèt.
 ? Nªu chøc n¨ng cña dÊu chÊm phÈy trong c¸c vÝ dô?
? Cã thÓ thay thÕ dÊu chÊm phÈy b»ng dÊu phÈy ko? V× sao?
- G. NhÊn sù kh¸c biÖt cña dÊu chÊm phÈy vµ dÊu phÈy.
? T¸c dông cña dÊu chÊm phÈy lµ g×?
- H. §äc ghi nhí.
* Ho¹t ®éng 3.
- H. X.® t¸c dông dÊu chÊm phÈy, chÊm löng.
 (Th¶o luËn nhãm, bæ sung)
- G. Cho bµi tËp, hs ®iÒn dÊu phï hîp.
- H. LuyÖn viÕt ®o¹n v¨n (nhãm).
 §æi bµi, kiÓm tra chÐo.
 §äc, bæ sung, ®¸nh gi¸.
- G. Chèt ®¸p ¸n.
I. DÊu chÊm löng.
1. VÝ dô: (sgk 121).
2. NhËn xÐt:
 (a) biÓu thÞ phÇn liÖt kª (cßn nhiÒu vÞ anh hïng) ko viÕt ra. 
 (b) biÓu thÞ sù ng¾t qu·ng trong lêi nãi thÓ hiÖn t©m tr¹ng lo l¾ng, ho¶ng sî, mÖt. 
 (c) lµm gi·n nhÞp ®iÖu c©u v¨n, chuÈn bÞ cho sù xuÊt hiÖn bÊt ngê cña th«ng b¸o. 
* Ghi nhí : sgk (122) 
II. DÊu chÊm phÈy.
1. VÝ dô: sgk (122)
2. NhËn xÐt:
 (a) dïng ®Ó ®¸nh dÊu ranh giíi gi÷a 2 vÕ cña mét c©u ghÐp cã cÊu t¹o phøc t¹p.
 (b) dïng ®Ó ng¨n c¸ch c¸c bé phËn liÖt kª nhiÒu tÇng bËc ý.
 -> VÝ dô a: cã thÓ thay b»ng dÊu phÈy.
 VÝ dô b: ko thÓ thay ®­îc v×...
* Ghi nhí: sgk (122)
III. LuyÖn tËp.
Bµi 1: X® t¸c dông cña dÊu chÊm löng.
 (a) biÓu thÞ lêi nãi bÞ ng¾c ngø, ®øt qu·ng do sî h·i, lóng tóng.
 (b) biÓu thÞ c©u nãi bÞ bá dë.
 (c) biÓu thÞ sù liÖt kª ko ®Çy ®ñ.
Bµi 2: T¸c dông cña dÊu chÊm phÈy.
 - Dïng ®Ó ng¨n c¸ch c¸c vÕ cña mét c©u ghÐp phøc t¹p.
Bµi 3. §iÒn dÊu phï hîp.
Bµi 4. ViÕt ®o¹n v¨n.
 - §.v cã sö dông dÊu chÊm löng.
 - §.v cã sö dông dÊu chÊm phÈy.
IV. Cñng cè 
	- T¸c dông cña 2 kiÓu dÊu c©u.
V. DÆn dß
	- Hoµn thiÖn ®o¹n v¨n.
	- ChuÈn bÞ : V¨n b¶n ®Ò nghÞ.
* Rót kinh nghiÖm giê d¹y: .
.
.
*************************************
Ngµy so¹n: .../..../2011
Ngµy d¹y: .../..../2011 
TiÕt 120: V¨n b¶n ®Ò nghÞ
A. Môc tiªu:
Häc sinh n¾m ®­îc ®Æc ®iÓm cña v¨n b¶n ®Ò nghÞ: môc ®Ých, néi dung, yªu cÇu, c¸ch lµm lo¹i v¨n b¶n nµy.
HiÓu c¸c t×nh huèng cÇn viÕt VB§N, biÕt c¸ch viÕt mét VB§N ®óng quy c¸ch, nhËn ra vµ söa ®­îc nh÷ng sai sãt th­êng gÆp khi viÕt VB§N.
Gi¸o dôc ý thøc nghiªm tóc khi sö dông v¨n b¶n hµnh chÝnh trong ®êi sèng.
B - Ph­¬ng ph¸p:
 - T×m hiÓu vÝ dô, th¶o luËn, nªu-gqv®. LuyÖn tËp.
C - ChuÈn bÞ:
- Gv: G/¸n. V¨n b¶n mÉu..
- Hs: Häc vµ chuÈn bÞ bµi.
D - TiÕn tr×nh lªn líp:
 I. æn ®Þnh tæ chøc: 
II. KiÓm tra:- ThÕ nµo lµ v¨n b¶n hµnh chÝnh? §Æc ®iÓm cña VBHC?
III. Bµi míi:
 1. §Æt vÊn ®Ò: Giíi thiÖu môc tiªu cña tiÕt häc.
 2. TriÓn khai.
Ho¹t ®éng cña GV vµ HS
Néi dung kiÕn thøc
* Ho¹t ®éng 1.	
 - H. §äc v¨n b¶n.
 Tr¶ lêi c©u hái a,b,c (125)
* V¨n b¶n 1:
 - Môc ®Ých: ®Ò nghÞ GVCN líp cho s¬n l¹i b¶ng ®en.
 - VÒ néi dung: Nªu râ ®iÒu ®Ò nghÞ, lÝ do cã ®Ò nghÞ ®ã.
 - VÒ h×nh thøc: §óng quy c¸ch c¸c môc cña VB§N.
* V¨n b¶n 2: (t­¬ng tù)
? Khi nµo cÇn viÕt v¨n b¶n ®Ò nghÞ?
H. Tr¶ lêi.
G. NhËn xÐt, c hèt.
? NhËn xÐt vÒ néi dung vµ h×nh thøc cña VB§N?
- H. Nªu mét t×nh huèng trong sinh ho¹t vµ häc tËp ë tr­êng, líp mµ em thÊy cÇn viÕt giÊy ®Ò nghÞ.
H. §äc Ghi nhí 1.
* Ho¹t ®éng 2.
- H. VËn dông: T×nh huèng viÕt v¨n b¶n ®Ò nghÞ (phÇn a,c)
? So s¸nh 2 v¨n b¶n trªn?
? C¸c môc b¾t buéc cÇn ph¶i cã trong VB§N lµ g×?
H. Tr¶ lêi. Bæ sung.
G. Chèt.
? Nh÷ng ®iÓm cÇn l­u ý khi viÕt VB ®Ò nghÞ?
H. ®äc ghi nhí (Sgk)
* Ho¹t ®éng 3.
- H. §äc bµi tËp. Th¶o luËn.
G. NhËn xÐt, ®¸nh gi¸, chèt.
- H. Th¶o luËn c¸c lçi trong khi viÕt ®¬n ®Ò nghÞ.
- G. Chèt kiÕn thøc.
- H. TËp viÕt VB§N.
 (T×nh huèng c)
- G. KiÓm tra, ®¸nh gi¸.
I. §Æc ®iÓm cña v¨n b¶n ®Ò nghÞ.
1. §äc v¨n b¶n: (124)
2. NhËn xÐt:
- ViÕt v¨n b¶n ®Ò nghÞ nh»m ®Ò ®¹t 1 nguyÖn väng chÝnh ®¸ng cña 1 c¸ nh©n hay tËp thÓ nµo ®ã víi c¬ quan hoÆc c¸ nh©n cã thÈm quyÒn gi¶i quyÕt.
- Néi dung vµ h×nh thøc: ng¾n gän, râ rµng.
* Ghi nhí 1 (Sgk)
II. C¸ch lµm v¨n b¶n ®Ò nghÞ.
1. T×m hiÓu v¨n b¶n ®Ò nghÞ:
+ Gièng: - Quèc hiÖu.
 (Thø tù) - §Þa ®iÓm, thêi gian.
 - Tªn v¨n b¶n.
 - N¬i göi ®Õn.
 - Ng­êi ®Ò nghÞ.
 - Nªu sv, lÝ do, ý kiÕn ®Ò nghÞ
 - KÝ, hä tªn ng­êi ®Ò nghÞ.
+ Kh¸c: LÝ do, nguyÖn väng.
2. C¸c môc b¾t buéc trong VB§N.
 - Ng­êi viÕt ®Ò nghÞ. 
 - Ng­êi tiÕp nhËn ®Ò nghÞ.
 - Néi dung.
 - Môc ®Ých.
*Ghi nhí 2: sgk (126)
II. LuyÖn tËp.
Bµi 1: LÝ do viÕt ®¬n vµ viÕt ®Ò nghÞ:
+ Gièng: tr×nh bµy nguyÖn väng.
+ Kh¸c:
 - §¬n: nguyÖn väng cña 1 c¸ nh©n, thùc hiÖn tr­íc - th«ng b¸o.
 - VB§N: nhu cÇu cña 1 tËp thÓ, ®­îc thùc hiÖn khi ®­îc ®ång ý.
Bµi 2: C¸c lçi th­êng m¾c:
- Sai quy c¸ch ch÷, chÝnh t¶ (Tªn vb, tiªu ng÷)
- Kh«ng t¸ch dßng.
- Néi dung tr×nh bµy ko râ rµng.
- ThiÕu c¶m ¬n, ngµy th¸ng...
Bµi 3: ViÕt VB§N.
IV. Cñng cè
	- §Æc ®iÓm cña v¨n b¶n ®Ò nghÞ.
	- C¸c ®iÒu cÇn chó ý khi viÕt v¨n b¶n.
V. DÆn dß
	- Hoµn thiÖn v¨n b¶n.
	- ChuÈn bÞ: ¤n tËp v¨n häc.
* Rót kinh nghiÖm giê d¹y: .
.
.
*************************************