Giáo án môn Vật lí 7 tiết 11: Nguồn âm

TUẦN:11 - TIẾT: 11
Ngày soạn: 30/10/2008
Ngày dạy: 7a:/../2008
 7b:/../2008
 7c:/../2008
Chương 2: âm học
 BÀI :10
 Nguồn âm
 ****************
 I. Mục tiêu
*Kiến thức:- Nêu được đặc điểm chung của các nguồn âm.
 - Nhận biết được một số nguồn âm thường gặp.
*Kĩ năng: - Quan sát thí nghiệm kiểm chứng để rút ra đặc điểm của nguồn âm là dao động.
*Thái độ : -Yêu thích môn học, nghiêm túc khi làm thí nghiệm, hợp tác trong hoạt động nhóm, kỉ luật trật tự trong giờ học vì đây là chương âm học các TN thường gây ra tiếng ồn .
 II. Chuẩn bị
1.Học sinh: Học bài và đọc trước bài 10 nguồn âm.
2.Giáo viên: Giáo án. Phiếu học tập bài 10.1SBT
 * Mỗi nhóm: 1 sợi dây cao su, 1 dùi trống và trống, 1 âm thoa, 1 búa cao su,1 tờ giấy, 1 giá thí nghiệm, cốc thuỷ tinh,6 ống nghiệm đặt vào giá, đũa thuỷ tinh,quả bóng bàn .
 III. Tổ chức hoạt động dạy học
A. Tổ chức : 7A/. 7B/..7C/ 
B. Kiểm tra: Không kiểm tra bài cũ
C. Bài mới:
 Hoạt động của GV
 Hoạt động của HS
*HĐ1: Tổ chức tình huống học tập(5ph)
GV giới thiệu nội dung chính của chương bằng các câu hỏi ở đầu chương.
- ĐVĐ: Chúng ta sống trong thế giới âm thanh (gọi tắt là âm). Vậy âm thanh được tạo ra như thế nào?Ng/cứu bài mới
*HĐ2:Nhận biết nguồn âm (10ph)
- GV yêu cầu HS giữ yên lặng 1 phút và lắng nghe âm phát ra.Trả lời C1,C2.
- GV chốt lại: Thế nào là nguồn âm? 
- Yêu cầu HS cho các ví dụ về nguồn âm
*HĐ3: Nghiên cứu đặc điểm của nguồn âm (20ph)
- GV cho HS đọc thông tin, điều khiển HS làm thí nghiệm 10.1 10.2 (SGK) theo nhóm để giới thiệu về dao động và làm thí nghiệm 10.3 với âm thoa trước toàn lớp.
- Yêu cầu HS đưa ra được phương án nhận biết vật có rung động không.
- GV điều khiển HS toàn lớp thảo luận các câu C3, C4, C5. 
-Gọi đại diện nhóm trình bày kết quả thí nghiệm và trả lời các câu hỏi. Thế nào là dao động?
- GV có thể thực hiện trước toàn lớp một số phương án thí nghiệm kiểm chứng vật phát ra âm thì dao động.
- Cho HS thảo luận để rút ra kết luận về đặc điểm của nguồn âm (điền từ thích hợp vào chỗ trống).
? Đặc điểm của nguồn âm? Lấy VD trong thực tế các vật là nguồn âm
*HĐ4: Vận dụng và ghi nhớ(10ph)
- Yêu cầu HS trả lời câu C6: làm cho một tờ giấy, lá chuối, phát ra âm.
- Yêu cầu HS trả lời câu C7. Gọi một HS trả lời, HS khác nhận xét.
- Hướng dẫn HS làm nhạc cụ (C9), lắng nghe âm phát ra và nhận xét.
- Nếu bộ phận đó đang phát ra âm, muốn dừng lại thì phải làm thế nào?
(Giữ cho vật đó không dao động)
GV phát phiếu học tập cho các nhóm làm , rút ra nội dung đúng.
 *Qua bài học cần nắm nội dung gì
- HS lắng nghe GV nêu mục tiêu của chương và ĐVĐ vào bài.
Ghi đầu bài.
1. Nhận biết nguồn âm
- HS từng cá nhân thực hiện theo yêu cầu của GV và trả lời các câu C1, C2 và rút ra được thế nào là nguồn âm:
C1: HS kể..
* Vật phát ra âm gọi là nguồn âm.
- HS kể tên các loại nguồn âm.
C2: Kèn, đàn, sáo, nhị, chim hót,đài nói.
2. Các nguồn âm có chung đặc điểm gì?
a)Thí nghiệm(HS hoạt động nhóm)
HS đọc thông tin nắm được nội dung làm TN.
* HS nhận dụng cụ, làm thí nghiệm10.1, trả lời C3.
C3:-Dây chun rung động và phát ra âm thanh.
*HS nhận dụng cụ, làm thí nghiệm 10.2 theo hướng dẫn của GV và trả lời C4.
C4:- Cốc thuỷ tinh phát ra âm.
 - Thành cốc rung động.
 - Nhận biết bằng cách treo quả bóng bàn sát thành cốc hoặc sờ tay,
*Vậy: Sự rung động qua lại vị trí cân bằng của vật gọi là dao động.
(Có thể thay TN 10.2 bằng cách dùng trống)
* HS nhận dụng cụ, làm thí nghiệm 10.3 theo hướng dẫn của GV và trả lời C5.
C5: Âm thoa dao động (Đặt con lắc bấc sát một nhánh của âm thoa, sờ tay,)
b).Kết luận:
- Thảo luận để điền từ vào ô trống, thống nhất kết luận.
 Khi phát ra âm, các vật đều dao động.
3. Vận dụng
HS từng cá nhân đọc đầu bài và làm bài tập
1.Bài C6: Cuộn lá chuối thành kèn, xé,....
2.Bài C7: Dây đàn ghi ta, đàn bầu, nhị,....
 -Cột không khí trong ống sáo, kèn,....
3.Bài C8: Dán tua giấy mỏng ở miệng ống,...
4.Bài C9: a) ống nghiệm và nước trong ống nghiệm dao động và phát ra âm.
 b) ống nhiều nước nhất phát ra âm trầm nhất. ống ít nước nhất phát ra âm bổng nhất.
 c) Cột không khí trong ống dao động.
 d) ống nhiều nước nhất phát ra âm bổng nhất. ống ít nước nhất phát ra âm trầm nhất.
5.Bài 10.1 SBT. (GV phát phiếu học tập cho HS làm theo nhóm) :D.
6.Ghi nhớ(SGKT30).
Hai HS đọc nội dung ghi nhớ
D. Củng cố
 - Các vật phát ra âm có chung điểm gì?
 - Bộ phận nào trong cổ phát ra âm? Phương án kiểm tra?
 (Dây âm thanh trong cổ dao động, phát ra âm)
 - Đọc phần em chưa biết.
E. Hướng dẫn về nhà
 - Học thuộc ghi nhớ và làm bài tập 10.2,10,3,10.4 (SBT).
 - Đọc trước bài 11: Độ cao của âm.