Giáo án Ngữ văn 7 tiết 2 - Văn bản: Mẹ tôi (Et-môn-đô-đơ a-mi-xi)

Ngày soạn 21 .8.2011
Ngaøy daïy: 24.8.2011
Tiết 2: Văn bản: MẸ TÔI
 (Et-môn-đô-đơ A-mi-xi)
I.Mục tiêu: Giúp HS:
 KT: -Sơ giản về tác giả Ét-môn-đô đơ A –mi-xi.
Cách giáo dục vừa nghiêm khắc vừa tế nhị , có lí và có tình của người cha khi con mắc lỗi.
Nghệ thuật biểu cảm trực tiếp qua hình thức một bức thư. 
 KN: - Đọc- hiểu văn bản viết dưới hình thức một bức thư.
 - Phân tích một số chi tiết liên quan đến hình ảnh người cha ( tác giả bức thư) và người mẹ nhắc đến trong bức thư.
 - TĐ(GD KNS): Giáo dục cho HS tự nhận thức và xác định được giá trị của lòng nhân ái , tình thương và trách nhiệm cá nhân đối với hạnh phúc gia đình.
 - Bồi dưỡng tình cảm tốt đẹp: yêu thương, kính trọng cha mẹ.
II. Chuẩn bị:
 GV: Bài soạn, tìm đọc Những tấm lòng cao cả 
 HS: Đọc kĩ văn bản, soạn bài
III .Kiểm tra bài cũ: - Nêu cảm nhận của em về tâm trạng và tình cảm của người mẹ qua văn bản “Cổng trường mở ra” (Lí Lan) ?
Ở đoạn kết bài, tác giả có viết: “ Bước qua cánh cổng trường là một thế giới kì diệu sẽ mở ra”. Theo em, thế giới kì diệu ấy là gì?
IV.Tiến trình dạy hoc: 
Nội dung:
I.Tìm hiểu chung:
1.Tác giả, tác phẩm: ( chú thích */sgk-11)
2.Bố cục:
- Phần 1: Lời kể của En-ri-cô.
- Phần 2: Nội dung bức thư của người bố gửi con trai.
II. Đọc - hiểu VB:
1.Thái độ của bố:
- Tức giận, cảnh cáo nghiêm khắc lỗi lầm của En-ri-cô.
- Yêu cầu con sửa chữa lỗi lầm.
=> cách giáo dục vừa nghiêm khắc vừa tế nhị , có lí có tình của người cha khi con mắc lỗi. 
2.Hình ảnh người mẹ:
Mẹ của En-ri-cô là người mẹ dịu dàng, hiền hậu, giàu đức hi sinh cao cả và hết lòng yêu thương con.
III.Tổng kết: 
(Ghi nhớ SGK/ 12)
IV.Luyện tập: Viết đoạn văn ngắn kể lại một sự việc em lỡ gây ra khiến bố mẹ buồn phiền.
Hoạt động của GV:
Trong bài Cổng trường mở ra chúng ta đã thấy được tình cảm của người mẹ với con trong đêm trước ngày khai trường đầu tiên của đứa con. Trong cuộc đời mỗi chúng ta, người mẹ có một vị trí và ý nghĩa hết sức lớn lao, thiêng liêng, cao cả nhưng không phải khi nào chúng ta cũng ý thức hết được điều đó. Chỉ đến khi mắc lỗi lầm, ta mới nhận ra tất cả. Bài văn “Mẹ tôi” sẽ cho ta bài học như thế.
HĐ1: Tìm hiểu chung về văn bản:
?Em hãy cho biết vài nét về tác giả, tác phẩm?
 * GV: Những...cả: là cuốn nhật kí của cậu bé En-ri-cô người Ý 11 tuổi, học tiểu học. Chú bé đã ghi lại những bức thư của bố, mẹ, những truyện đọc hàng tháng, những kỉ niệm sâu sắc, cảm động về thầy giáo, cô giáo, bạn bè tuổi thơ, những con người bất hạnh đáng thương,...Tác phẩm Những tấm lòng cao cả có 6 bức thư của bố và 3 bức thư của mẹ gửi cho cậu con trai En-ri-cô. Cùng với những truyện đọc hàng tháng , những bức thư đó đều được cậu chép vào cuốn nhật kí, kèm theo cảm xúc, ý nghĩ của mình.
- Hướng dẫn đọc,sửa chữa, uốn nắn chỗ HS đọc sai
- Hướng dẫn HS đọc kĩ chú thích
? VBND này có nội dung viết về gì? Có gì giống với bài “ Cổng trường mở ra”?
Bài văn chủ yếu miêu tả thái độ, tình cảm và suy nghĩ của người bố. Bài mang tính truyện nhưng lại được trình bày dưới dạng một bức thư. Chủ đề viết về người mẹ.
? VB gồm có mấy phần ? Nêu nội dung cụ thể từng phần?
HĐ2: Tìm hiểu VB.
? Theo em, người bố đã viết thư trong hoàn cảnh ntn? Mục đích để làm gì? 
Khi En-ri-cô thiếu lễ độ với mẹ khi cô giáo đến thăm.
Để giúp con suy nghĩ kĩ, nhận ra và sữa chữa lỗi lầm.
GV: Đây là một hình thức sáng tạo của tác giả : Dùng hoàn cảnh câu chuyện làm tiền đề để dẫn dắt  
? Qua bức thư, thấy thái độ của người bố đối với En-ri-cô ra sao? Dựa vào đâu mà em nhận ra thái độ đó? 
? Người bố còn muốn nhắc nhở và yêu cầu điều gì ở đứa con? Em nhận thấy lời lẽ và giọng điệu của người bố như thế nào khi nhắc nhở và yêu cầu đứa con?
?(Chốt) Qua tìm hiểu, cho biết thái độ của bố đối với En-ri-cô qua bức thư ntn ? Em có suy nghĩ gì về cách giáo dục và tình cảm của người bố ? ( Em có tán thành với cách gd ấy hay không ? vì sao?)
GV giáo dục KNS : Chúng ta thấy rằng cách giáo dục của người cha đối với con vừa nghiêm khắc vừa tế nhi ,có lí có tình. Chính cách gd ấy thật sâu sắc vì không chỉ giúp cho con nhận ra được lỗi lầm mà còn nhận ra giá trị của lòng nhân ái , tình thương và trách nhiệm cá nhân đối với hạnh phúc gia đình.
 Khái quát -> ghi bài (1).
GV chuyển: Trong nội dung bức thư, khi bày tỏ thái độ với En-ri-cô, người bố đã gợi lại hình ảnh người mẹ . Vậymẹ của En-ri-cô là người ntn? tại sao người bố làm như vậy?
. 
Trong bài văn, có những hình ảnh, chi tiết nào nói về người mẹ của En-ri-cô? Hãy đọc diễn cảm những chi tiết ấy?
? Qua những chi tiết, hình ảnh đó, người mẹ của En-ri-cô
 hiện lên với những phẩm chất nào? 
- Mẹ lo âu, đau đớn, quằn quại vì nỗi sợ, khóc nức nở khi nghĩ rằng mình có thể mất con.
- Mẹ không quản vất vả, đi xin ăn để nuôi con”.
- To lớn hơn, vĩ đại hơn là người mẹ có thể “hi sinh tính mạng để cứu sống con.”-> người mẹ hiện lên với tình yêu thương con vô hạn và đức hi sinh cao cả.
- Khái quát -> ghi bài (2).
? Em có nhớ câu ca dao, bài thơ hay câu chuyện nào nói về tình yêu thương và đức hi sinh của người mẹ?
Dẫu khôn lớn vẫn là con của mẹ
Đi suốt đời lòng mẹ vẫn theo con.
(Con cò- Chế Lan Viên)
Chuyển
HĐ3: Tổng kết, củng cố, luyện tập.
? Thái độ của En-ri-cô sau khi đọc thư bố như thế nào?
? Theo em, điều gì đã khiến cho En-ri-cô “xúc động vô cùng” khi đọc thư bố? -> (câu hỏi 4)
Vậy, sau khi đọc thư bố, En-ri-cô không chỉ xúc động mà còn có suy nghĩ gì khác nữa? 
En-ri-cô thấy hối hận. vì có lỗi với mẹ.
?Qua đó em rút ra được bài học gì?
Em hiểu như thế nào về lời nhắn nhủ của tác giả?
Ngoải nội dung, em nhận xét gì về nghệ thuật?
Liên hệ, giáo dục HS: 
Đọc thêm Thư gửi mẹ, kể chuyện Hoa cúc trắng
Hoạt động của HS:
HĐ1
- Đọc chú thích * 
- Trình bày.
-Luyện đọc, nhận xét...
.
- Đọc VB.
- Trao đổi
- Trình bày. 
- Phát hiện 
- Trình bày
HĐ2: 
HS đọc đoạn đầu.
HS đọc thầm phần 2.
- Trình bày.
- Tìm hiểu, trao đổi
- Trình bày
- Trình bày
- HS thực hiện.
- Trình bày
HĐ3
En-ri-cô xúc động, 
- Thảo luận, chọn phương án đúng ở SGK ->(a,c,d).
- Học ghi nhớ.
- Trình bày.
- Rút ra bài học.
HS luyeän taäp theo yeâu caàu.
V. Hướng dẫn tự học:
 1.Bài vừa học:
- Nắm nội dung bài, học ghi nhớ.
- Thực hiện phần Luyện tập (1).
- Đọc thêm SGK/ 12,13.
- Tìm đọc Những tấm lòng cao cả
- Sưu tầm những bài ca dao, thơ nói về tình cảm của cha mẹ dành cho con và tình cảm của con đối với cha mẹ.
 2.Bài sắp học:	Từ ghép
- Soạn bài tập SGK/ 13,14, tìm hiểu:
- Các loại từ ghép.
- Cơ chế tạo nghĩa của từ ghép.
- Định hướng phần Luyện
* Bổ sung: