Giáo án Ngữ văn 8 tiết 25-26 Văn bản: cô bé bán diêm < An – đec – xen >

 Tiết 25-26
 Văn bản: cô bé bán diêm
A. Mục tiêu
- Kiến thức:
- HS cảm nhận được lòng thương cảm sâu sắc của An - đéc - xen đối với em bé bán diêm bất hạnh trong đêm giao thừa được kể bằng nghệ thuật truyện cổ tích đan xen giữa hiện thực và mộng tưởng cảm động mà thấm thía.
- Kỹ năng : 
- Biết tóm tắt văn bản tự sự, phân tích bố cục và nhân vật, biện pháp đối lập - tương phản.
- Thái độ :
- Giáo dục lòng thương người, biết cảm thông. chia sẻ với bất hạnh của người khác.
B. Chuẩn bị
- GV: Soạn bài, TLTK, kênh hình, ảnh chân dung An - đéc - xen
- HS: Đọc truyện, tóm tắt nội dung, soạn bài
C. Phương phỏp
- Phương pháp đàm thoại, giảng bình, tích hợp
D. Tiến trình hoạt động dạy và học
1- ổn định tổ chức (1’)
2- Kiểm tra bài cũ (5’) Phỏt biểu cảm nghĩ của em về nhõn vật lóo Hạc trong truyện ngắn cựng tờn của Nam Cao?
3- Bài mới
* Giới thiệu bài: Ỏ những giờ trước chỳng ta đó được tỡm hiểu một số tỏc phẩm đặc sắc của nền văn học Việt Nam. Hụm nay cụ và cỏc em sẽ đến thăm một đất nước xa xụi nhưng cú một nhà văn nổi tiếng và tờn tuổi của ụng đó khỏ quen thuộc với cỏc em. Đú là nhà văn An-độc-xen với tỏc phẩm Cụ bộ bỏn diờm. 
Hoạt động 1
Quan sỏt ảnh chõn dung nhà văn An-độc-xen
?) Trình bày hiểu biết của em về tác giả?
- 2 HS trả lời -> GV chốt và bổ sung
G: Khái quát về nhà văn: An- đéc- xen (1805-1875), ông sinh ra trong một gia đình nghèo, bố làm thợ giày. Ông ham thích văn thơ từ nhỏ nhưng được học hành ít. Ông đã từng rời quê lên thủ đô ước mơ trở thành nhà thơ và nhà soạn kịch nhưng không thành công. Sau đó ông đi học thêm rồi đỗ tú tài và đỗ đại học và thực hiện ước mơ sỏng tỏc của mỡnh.
?Điểm nổi bật trong những trang viết của ụng là gỡ?
- Những truyện của ông nhẹ nhàng, tươi mát, toát lên tình yêu con người và niềm tin vào sự thắng lợi của những cái tốt đẹp trên thế gian.
 Nhà nghiên cứu văn học Lassen đã giới thiệu về truyện cổ của An- đéc- xen “Truyện An- đéc- xen là một mảng thời thơ ấu của bất cứ người Đan Mạch nào. Thiên tài của ông khiến chúng cũng là của người lớn. Những truyện đó không những là truyện truyền thống của trẻ em, mà còn chứa đựng nhiều yếu tố huyền thoại, truyền thuyết, phản ánh qua một thế giới không thực những ước mơ và truyền thống của cả một dân tộc”
Nhà văn Nguyễn Tuân cũng đã từng viết “Một em nhỏ nào đã đọc qua truyện ngắn An- đéc- xen thì trọn đời không thể nào quên và dửng dưng với thơ ca, mộng tưởng, tình yêu thương và lòng công bằng”
H: Quan sát một số quyển truyện cổ An- đéc- xen
?) Nêu vài nét về văn bản?
?) Truyện Cô bé bán diêm có chủ đề như thế nào?
- Kể về cuộc đời bất hạnh và khát vọng của cô bé bán diêm
I. Giới thiệu tác giả - tác phẩm:
1. Tác giả:
- An- đéc- xen(1805-1875), là nhà văn Đan Mạch nổi tiếng với loại truyện kể cho trẻ em
- Những câu chuyện của An- đéc- xen rất nhẹ nhàng nhưng thấm thía, thể hiện lòng nhân đạo sâu sắc của nhà văn
2.Tác phẩm: 
Truyện “Cô bé bán diêm” (1845) khi An- đéc- xen đã có trên 20 năm cầm bút, tên tuổi đã lừng danh thế giới
*GV hướng dẫn đọc : đọc chậm, cảm thông
- GV đọc phần chữ nhỏ
- 3 HS đọc đoạn trích -> Nhận xét cách đọc 
H: Quan sát một số hình ảnh về cô bé bán diêm
? Hình ảnh minh họa cho những cảnh nào trong câu chuyện?
 2 H: Tóm tắt truyện
?) Giải thích từ: gia sản, trường xuân, ảo ảnh?
3. Đọc, tìm hiểu chú thích 
 a.Đọc và tóm tắt văn bản
b.Tìm hiểu chú thích 
Hoạt động 2
?) Em hóy xỏc định bố cục của văn bản? Nội dung mỗi phần?
- 3 phần: P1: Từ đầu -> cứng đờ ra: Hoàn cảnh sống của cô bé bán diêm
 P2: tiếp->chầu thượng đế: những mộng tưởng của cô bé
 P3: còn lại: Cái chết của cô bé bán diêm
=> Truyện kể theo trình tự và sự việc theo cách kể phổ biến của truyện cổ tích
*GV: Cho HS tìm hiểu kiểu bổ dọc văn bản
? Truyện có mấy nhân vật? Nhân vật nào là nhân vật chính?Cách xây dựng những nhân vật này có gì đặc biệt?
H: Cô bé bán diêm 
+ Mẹ: ( giầy của mẹ)
+ Bà: Hồi ức và mộng tưởng
+ Bố: Nỗi sợ hãi của em bé
+ Mọi người
Ngoài cụ bộ, truyện cũn nhắc đến ba người thõn trong gia đỡnh em là bà, bố và mẹ. Những nhõn vật này khụng được miờu tả trực tiếp trong tỏc phẩm mà chỉ được kể giỏn tiếp qua trang phục (bộ đi giầy của mẹ), suy nghĩ (về bố) và tưởng tượng (về bà)
? Em có suy nghĩ gì về nhan đề của văn bản?
H: Tên tác phẩm - Tên nhân vật chính
G:Tỏc phẩm chỉ cú một nhõn vật chính. Đấy là cụ bộ bỏn diờm. Cụ bộ khụng cú tờn. Người kể dựng ngay cụng việc (bỏn diờm) để gọi tờn nhõn vật. Cỏch đặt tờn này đó cho thấy dụng ý: nhấn mạnh nỗi thống khổ của một con người, cũn bộ mà phải đi bỏn diờm để kiếm sống. Khụng cú tờn, em bộ ấy sẽ mang giỏ trị ẩn dụ lớn. Em đại diện và gợi nhớ đến vụ vàn cỏc em bộ nghốo khổ như em.
(Hoạt động nhúm) ? Hoàn cảnh gia đình của cô bé bán diêm như thế nào? (trong quá khứ và hiện tại)
* Hoàn cảnh gia đình:
- Quá khứ:
+ Ngôi nhà xinh xắn có dây thường xuân bao quanh
+Bà nội hiền hậu của em còn sống
+Em được đón giao thừa ở nhà
?Những chi tiết trên cho thấy cô bé đã có một cuộc sống như thế nào trong quá khứ?
=> Cuộc sống êm đềm hạnh phúc
?Cuộc sống của cô bé ở hiện tại đã có những thay đổi như thế nào?
- Hiện tại:
+Bà em đã mất
+Gia sản tiêu tán
+ Chui rúc trong một xó tối tăm, luôn luôn nghe những lời mắng nhiếc chửi rủa
+Hàng ngày đi bán diêm kiếm sống
?Những chi tiết này cho ta thấy cuộc sống của cô bé hiện tại như thế nào?
=>Cuộc sống nghèo nàn bất hạnh
? Em cú suy nghĩ gỡ trước sự thay đổi hoàn cảnh sống của cụ bộ bỏn diờm?
H: Cuộc sống gia đình của cô bé bán diêm tuy là sự nối tiếp về thời gian từ quá khứ đến hiện tại song tính chất cuộc sống đã hoàn toàn thay đổi. Từ một cuộc sống đầy đủ về vật chất và tinh thần thì nay em sớm bị ném ra cuộc đời và tự kiếm sống. 
Nếu sinh ra và lớn lờn trong cảnh khổ, con người rồi sẽ quen đi và khụng cú cảm giỏc quỏ nặng nề trước những khổ ải mà họ phải hứng chịu. Nhưng đang sống trong ngụi nhà ấm ỏp, đầy ắp tỡnh thương, đầy đủ về vật chất mà lại bị nộm ra đường bơ vơ tự kiếm sống trong thời tiết lạnh giỏ thỡ quả thật là quỏ khủng khiếp. Em bộ bỏn diờm lại ở trong hoàn cảnh nghiệt ngó đú.
H: Theo dõi SGK Từ đầu. “Cứng đờ ra”
?) Trong câu chuyện, cô bé xuất hiện trong khung cảnh như thế nào?
 -Đêm giao thừa, trời rét mướt ><Cửa sổ mọi nhà đều sáng rực ánh đèn và trong phố sực nức mùi ngỗng quay
?Em cú nhận xột gỡ về khung cảnh ấy?
Ngay ở đầu văn bản, cụ bộ xuất hiện trong một khung cảnh rất đặc biệt:
- Đờm giao thừa
- Thiờn nhiờn dữ dội (giú rột, tuyết rơi)
- Cuộc sống của mọi người xung quanh đầy đủ, sung tỳc
? Thời điểm giao thừa gợi cho ta suy nghĩ gì?
 Khung cảnh của đờm giao thừa chắc ai cũng biết. Người đi xa tỡm về nhà. Khụng khớ gia đỡnh ấm ỏp, tưng bừng, bận rộn. Người người đi mua sắm nhộn nhịp phố phườngChớnh khụng khớ đờm giao thừa đú khiến cụ bộ nhớ lại quỏ khứ của mỡnh.
“Em tưởng nhớ lại năm xưa, khi bà nội hiờn hậu của em cũn sống, em cũng được đún giao thừa ở nhà.”
? Chi tiết đú gợi cho em suy nghĩ gỡ?
Khoảng cỏch thời gian về đờm giao thừa hạnh phỳc năm xưa đến đờm giao thừa bất hạnh năm nay ắt hẳn chưa phải lõu lắm. Bởi lẽ em cũn nhớ rất rừ khụng khớ và mựi vị của đờm giao thừa. Thế nhưng trờn cỏi nền yờn ả tràn ngập ỏnh sỏng và mựi vị quyến rũ đú, Andecsen đó dựng lờn hỡnh ảnh một cụ bộ bỏn diờm nghốo khổ.
? Cô bé xuất hiện qua những chi tiết nào?
H: - Cô bé bán diêm nhà nghèo, mồ côi mẹ, đầu trần, đi chân đất, bụng đói, đang dò dẫm trong bóng tối
 - Suốt cả ngày em không bán được bao diêm nào
 - Không ai bố thí cho một đồng xu nào đem về
 - Em thu đôi chân vào người, nhưng mỗi lúc em càng thấy rét buốt hơn
? Từ “dũ dẫm” gợi lờn dỏng vẻ như thế nào của cụ bộ bỏn diờm ?
H:- Mang ý nghĩa tả thực: Đan Mạch là nước Bắc Âu cú mựa đụng rất khắc nghiệt. Nhiệt độ cú khi xuống vài chục độ dưới 0.-à Sự khú khăn, vất vả của cụ bộ khi phải chống chọi với cỏi đúi, với thiờn nhiờn khắc nghiệt, đụi bàn chõn trần tờ dại trong băng tuyết.
 - í nghĩa ẩn dụ:
 Sự non nớt của cụ bộ trờn bước đường mưu sinh.
? Em bộ đó làm gỡ để chống chọi với cỏi rột? 
 - Em ngồi nộp trong một gúc tường, thu đụi chõn vào người
? Tại sao trong hoàn cảnh như vậy em lại không thể về nhà?
Không thể nào về nhà, nhất định là cha em sẽ đánh em
Vả lại ở nhà cũng rét thế thôi.Gió vẫn thổi rít vào trong nhà
G: Với em, ngôi nhà ấy khụng phải là ngụi nhà ấm cỳng. Nú lạnh lẽo, tồi tàn khụng chỉ vỡ dột nát tả tơi mà còn bởi vì thiếu vắng tỡnh người. Cha em – người thõn duy nhất của em khụng cho em chỗ dựa và hơi ấm tỡnh thương. Em thật sự cụ đơn, bất hạnh trong chớnh ngụi nhà của mỡnh.
? Nờu cảm nhận của em về tỡnh cảnh của cụ bộ bỏn diờm? 
G: Cụ bộ thật đỏng thương. Khoảng cỏch giữa cụ với ngụi nhà ấm ỏp, rực rỡ kia trờn thực tế chỉ là một bức tường lạnh lẽo. Nhưng thực chất lại là hai thế giới hoàn toàn khỏc nhau. Trong ngụi nhà càng ấm ỏp, sỏng rực bao nhiờu thỡ gúc tường nơi cụ ngồi càng tối tăm, lạnh lẽo bấy nhiờu.
 Tỡnh cảnh của em thật đỏng thương tõm. Những người thõn yờu lần lượt bỏ em đi. Cha em lại trở nờn độc ỏc. Em khụng bỏn được diờm và thậm chớ ngay cả đến ngửa tay ăn xin em cũng chẳng cú được gỡ : “khụng ai bố thớ cho một đồng xu nào đem về”.
 Mỗi bao diờm chỉ đỏng giỏ 2 xu – một số tiền rất nhỏ trong cỏi xó hội đầy đủ, sung tỳc kia. Nhưng với cụ bộ bỏn diờm, số tiền ấy cú ý nghĩa rất lớn.
? Em hóy tưởng tượng, nếu cụ bộ bỏn được 1 bao diờm hoặc cú ai đú cho cụ bộ một xu thỡ số phận của cụ bộ bỏn diờm sẽ như thế nào? 
- Cụ bộ sẽ được về nhà, cụ bộ sẽ khụng chết và cú thể trong năm mới cụ sẽ cú một cuộc sống tốt đẹp hơn.
G.Trong cuộc sống, cho dự ở trong bất cứ một hoàn cảnh nào, con người luụn nhỡn về phớa trước và hy vọng vào điều tốt đẹp. Đú chớnh là động lực giỳp cho con người cú thể vượt qua những khú khăn, thử thỏch trong cuộc sống
 Nhưng điều đú đó khụng xảy ra. Thế gian này đó hoàn toàn lạnh lẽo đối với em. Một mỡnh em phải chống chọi lại cả khối lạnh lẽo bủa võy từ mọi phớa. Cỏi lạnh của nhà em, cỏi lạnh từ tỡnh cảm cha con, cỏi lạnh của lũng người trờn phố và cỏi lạnh của giỏ rột thời tiết. Xó hội khụng chấp nhận, cưu mang một mảnh hỡnh hài bộ nhỏ, khốn cựng với chỉ một nhu cầu tối thiểu của con người: được ăn no, mặc ấm và được yờu thương 
?) Để tô đậm nỗi khổ cực của cô bé, tác giả đã sử dụng thủ pháp nghệ thuật nào? Hiệu quả của thủ pháp này?
H: Thủ pháp đối lập, tương phản tăng cấp
Quá khứ: Cuộc sống êm đềm, hạnh phúc
Hiện tại: Cuộc sống nghèo nàn, bất hạnh.
- Đêm giao thừa, trời rét mướt. Cửa sổ mọi nhà đều rực sáng ánh đèn.
- Trong phố sực nức mùi ngỗng quay
- Cô bé mồ côi mẹ đầu trần, chân đi đất, dò dẫm trong bóng tối
- Cô bé bụng đói, cả ngày em không bán đợc bao diêm nào.
- Không ai bố thí cho em m ... như giữa ban ngày, em đã nhìn thấy bà như thế nào? Và điều gì xảy ra sau đó?
-Chưa bao giờ em thấy bà em to lớn và đẹp lóo như thế này. Bà nắm tay em rồi hai bà chỏu bay vụt lờn cao, cao mói, chẳng cũn đúi rột đau buồn nào đe dọa họ nữa. họ đó về chầu thượng đế
?) Mộng tưởng 5 của cô bé có ý nghĩa gì?
- Cuộc sống trên trần gian chỉ là buồn đau, đói rét với người nghèo
- Chỉ có cái chết mới giải thoát được họ, đem đến cho họ hạnh phúc vĩnh hằng...-> hoàn toàn là mộng tưởng
*GV: An - đéc – xen đã tạo nên điều kỳ diệu từ thực tế đắng cay, đem đến cho con người những gì tốt đẹp -> 5 lần quẹt diêm là 5 lần thực tại và ảo ảnh xen kẽ, nối tiếp, vụt hiện, vụt biến gợi lên hình ảnh cô bé đẹp hồn nhiên, đáng thương bay về trời như một thiên thần
->câu chuyện cảm động đau thương vẫn nhẹ nhàng, đầy chất thơ
? Tại sao trong câu chuyện hình ảnh người bà lại được nhắc đến nhiều nhất trong suy nghĩ của cô bé? 
 Vì đó là người nhân hậu thực sự yêu thương em.
?Em có suy nghĩ gì về những mộng tưởng của em bé?
- Đó là những ước mơ khát vọng chính đáng, muôn đời của em bé nói riêng và của con người nói chung
- Những mộng tưởng đó hoàn toàn hợp lý trong hoàn cảnh : rét, đói, thiếu tình thương
- Lần 1: Ngồi trước lò sưởi rực hồng -> sưởi ấm
- Lần 2: Bàn ăn, đồ quý, ngỗng quay -> ăn ngon
- Lần 3: Cây thông Nô - en ,ngọn nến, những vì sao -> niềm vui
- Lần 4: Bà nội hiện về -> chở che, yêu thương
- Lần 5: Bà bay lên trời -> thoát khỏi trần gian
 Hợp lý	 Giản dị, chính đáng
? Em có nhận xét gì về trình tự mất mát của em bé và quá trình các ảo ảnh hiện lên qua ngon lửa diêm?
-Toàn bộ cõu chuyện là bức tranh sỏng tối của một cuộc đời. Điểm khộp mở hay cũng chớnh là vựng giao thoa kia chập chờn theo ngọn lửa diờm tỏa sỏng. Trước khi quẹt diờm em bộ đó ở vào cảnh ngộ mất bà, mất nhà, mất đờm giao thừa với cõy thụng Nụ-en, phải lang thang dưới trời giỏ lạnh. Sau khi quẹt diờm, quỏ trỡnh mất mỏt đú lại được bự đắp theo chiều ngược lại: diờm sỏng, lũ sưởi hiện lờn, ngỗng quay hiện lờn, cõy thụng Nụ-en hiện lờn, bà em hiện lờn...
 Những trạng từ được sử dụng kốm theo trạng từ “tắt” càng làm tăng thờm nỗi hụt hẫng kia: “lửa vụt tắt”, “que diờm vụt tắt”, “que diờm tắt phụt”. Bốn lần thắp lửa, bốn lần lửa tắt, bốn lần ảo ảnh hạnh phỳc vụt qua nhanh. Để nớu giữ hư ảnh, diờm phải liờn tục được đốt lờn tỏa sỏng. Niềm hạnh phỳc của em bộ cũng chỉ nhỏ nhoi như ngọn lửa diờm trong mịt mựng số phận của đờm giao thừa buốt giỏ. Điều nghịch lớ ở đõy là: hư ảnh càng được giữ lại, càng rừ nột bao nhiờu thỡ linh hồn em bộ (nếu như cú linh hồn), sự sống của em bộ càng leo lột, càng rời xa thể xỏc, xa sự sống bấy nhiờu.
Cuối cựng ngọn lửa ước mơ đó mang em theo cựng bà, người duy nhất em dấu yờu, người duy nhất mang lại hạnh phỳc cho em trờn cừi đời. Cỏi chết ấy là sự giải thoỏt. Khi trần gian là chốn khổ ải vụ bờ thỡ hạnh phỳc con người chỉ cú được là ở thế giới bờn kia.
 ?Những mộng tưởng của cô bé bán diêm được bắt đầu từ ánh sáng của những ngọn lửa diêm vậy hình ảnh những que diêm và hình ảnh ngọn lửa diêm có ý nghĩa gì?
-
”. Nhà văn đó để chớnh đụi tay bộ nhỏ của em thắp lờn Ánh sỏng – với những mộng tưởng của niềm tin và hạnh phúc bởi cuộc đời đã quá lạnh lẽo với em, em phải tự tìm cho mình một niềm vui , niềm hạnh phúc ở chính trong mộng tưởng từ ánh lửa của những que diêm nhỏ bé.
 ?) Để làm nổi bật mộng tưởng, nhà văn đã dùng nghệ thuật gì?
- Tương phản, đối lập, mộng tưởng đan xen thực tế...
?) Vì sao cô bé bán diêm lại chết?
- Vì đói rét
- Vì sự thờ ơ, lãnh đạm của mọi người
. Lại vẫn là ai đú núi, khụng cú danh tớnh, “Mọi người bảo nhau: – Chắc nú muốn sưởi ấm!”. Sự tồn tại của xó hội xung quanh em bộ là mọi người: số đụng, ẩn dụ cho cả khối băng lạnh trong lương tri con người. Thỡ ra, khụng phải cỏi giỏ lạnh của một đờm chuyển mựa (đờm giao thừa chuyển từ mựa đụng sang mựa xuõn) giết chết em bộ mà chớnh cỏi lạnh trong tõm hồn, đạo đức của mọi người kia đó giết chết em. Họ khụng hề quan tõm, khụng hề thấu hiểu ngay cả khi em chết.
Thế giới thực, thế giới con người đó hoàn toàn lạnh lẽo với em. Sự chịu đựng của con người tuy lớn lao nhưng bao giờ cũng cú giới hạn. Tại thời điểm vạn vật trờn trỏi đất đang õm thầm chuyển mỡnh đún chào những tia nắng của mựa hồi sinh mới thỡ em bộ phải vĩnh viễn ra đi, chỡm trong đờm tối tăm buốt lạnh của độ đụng tàn. Nghệ thuật tương phản của tỏc giả đó gieo vào lũng người đọc bao nỗi xút xa, căm phẫn, đó hàm chứa trong nú cỏi nhỡn mỉa mai của một ỏng văn đẫm màu cổ tớch.
Việc người bà nắm tay chỏu bay lờn là sự giải thoỏt, là niềm hạnh phỳc ta thường gặp trong thế giới cổ tớch. Nhưng kiểu kết thỳc cú hậu của truyện cổ tớch là nhõn vật bất hạnh được hưởng hạnh phỳc, niềm vui sướng ngay tại cừi trần. Sự thay đổi địa vị cuộc sống của nhõn vật cổ tớch được diễn ra trong sự ngưỡng mộ của mọi người về chõn lớ thiện thắng ỏc. Cũn kiểu kết thỳc cú hậu, (ta vẫn cú thể gọi như thế) của Andersen là hạnh phỳc ở thiờn đường nơi chẳng cú ai chứng kiến để tụn vinh chuyện ở hiền gặp lành. Sự ra đi của em bộ, khỏt vọng được chết của em là lời lờn ỏn sõu sắc nhất cỏi xó hội phi nhõn bản kia
?) Đánh giá về cái chết của cô bé bán diêm có 3 ý kiến sau. Hãy chọn phương án đúng? Vì sao?
a) Là cái chết đẹp, chết về thể xác nhưng linh hồn, khát vọng của bé vẫn sống “đôi má hồng, đôi môi đang mỉm cười”
b) Là cái chết bi thương
c) Cái chết thể hiện bi kịch lạc quan của tác phẩm
=> a, c đúng -> thấm đẫm chất nhân đạo, nhân văn
?Hình ảnh cuối câu chuyện gợi cho em có suy nghĩ gì?
Cũng vẫn là những hỡnh ảnh tương phản qua lời kể: một bờn là khung cảnh thiờn nhiờn đầy ỏnh sỏng và mọi người, một bờn là cảnh ảm đạm của xú tường và em bộ:
1. “Sỏng hụm sau, tuyết vẫn phủ kớn mặt đất, nhưng mặt trời lờn, trong sỏng, chúi chang trờn bầu trời xanh nhợt. Mọi người vui vẻ ra khỏi nhà.
2. “Trong buổi sỏng lạnh lẽo ấy, ở một xú tường, người ta thấy một em bộ gỏi cú đụi mỏ hồng và đụi mụi đang mỉm cười. Em đó chết vỡ giỏ rột trong đờm giao thừa”.
 G:
Hai đoạn văn trờn được miờu tả theo bỳt phỏp tương phản nhưng vẫn tuõn thủ nguyờn tắc dựa vào tõm trạng của nhõn vật. Ở đoạn 1, người kể nhỡn thế giới xung quanh theo tõm trạng của mọi người. Những người này vui vẻ trong ngày đầu xuõn nờn vạn vật qua cảm nhận của họ là mặt trời “trong sỏng”, “chúi chang”. Trỏi lại, ở đoạn 2, khi kể lại chuyện em bộ “đó chết vỡ giỏ rột” thỡ người kể lại cảm nhận “trong buổi sỏng ấy” cỏi “lạnh lẽo” của tiết trời. Đặt song song hai cảnh đời bờn nhau, Andersen càng tụ đậm thờm nỗi bi đỏt của em bộ và sự hững hờ của người đời.
Và ngay cõu đầu tiờn của đoạn tiếp theo (đoạn cuối), người kể đó chốt lại khụng khớ của hai đoạn vừa nờu bằng cõu văn thấm đẫm tỡnh yờu thương dành cho đứa trẻ mồ cụi xấu số: “Ngày mồng một đầu năm hiện lờn trờn thi thể em bộ ngồi giữa những bao diờm”. Và tỏi hiện diện mạo em bộ khi đó chết bằng hỡnh ảnh trong sỏng, thiờn thần: “Đụi mỏ hồng và đụi mụi đang mỉm cười”. Theo đú, hỡnh dỏng “ngày mồng một đầu năm” sẽ là đụi mỏ hồng và đụi mụi mỉm cười. Em bộ đó trở thành biểu tượng của một năm mới với khỏt vọng cú một cuộc sống tốt đẹp hơn. 
Andersen vững tin vào điều đú nờn để cho em ra đi trong hạnh phỳc, cỏi hạnh phỳc mà em phải tự tạo cho mỡnh trờn thế gian, vỡ “chẳng ai biết cỏi điều kỡ diệu em đó trụng thấy, nhất là cảnh huy hoàng lỳc hai bà chỏu bay lờn để đún lấy những niềm vui đầu năm”.
Điểm dừng của niềm cảm thụng, tin tưởng vào hạnh phỳc ở thế giới bờn kia của cõu chuyện cũng chớnh là điểm mở ra những vấn đề chua chỏt, thẳm sõu trong tận cừi nhõn sinh. Chẳng một ai thấu hiểu em bộ. Chẳng ai biết niềm mong ước của em: “Chẳng cũn đúi rột, đau buồn nào đe dọa”. Em chẳng biết tỡm đõu ra lời giải đỏp. Và mỉa mai thay, lời nguyện ước của em chỉ cú được khi ở thế giới bờn kia: từ cừi chết.
Cõu chuyện thấm đẫm hương vị cổ tớch về em bộ bỏn diờm khộp lại với bao buồn vui lẫn lộn. Ta mừng vỡ em bộ gặp được bà, niềm hạnh phỳc duy nhất trong đời, ta mừng vỡ em đó nở nụ cười khi gió từ cuộc đời, song lại mói day dứt vỡ tại sao ước mơ nhỏ nhoi về cỏi ăn, về ngọn lửa sưởi ấm ấy lại khụng đến với em, bừng sỏng thành bếp lửa lớn mà chỉ leo lột theo ngọn lửa diờm chúng tàn giữa trời giỏ rột. Dẫu sao thỡ tuy ngắn ngủi nhưng những que diờm ấy vẫn thắp sỏng được ước nguyện cuối cựng của con người khốn khổ: em bộ với nụ cười và đụi mỏ hồng.
?) Kết thúc câu chuyện gợi cho em suy nghĩ gì về số phận những người nghèo khổ ở Đan Mạch TK19? Tác giả muốn nhắn nhủ gì ? 
-Xã hội thờ ơ với những bất hạnh của người nghèo-> hãy cảm thông chia sẻ với người có hoàn cảnh bất. hạnh, nghèo khổ
-Cõu chuyện kết thỳc. Ngày mới lại bắt đầu, “mặt trời lờn, trong sỏng, chúi chang trờn bầu trời xanh nhợt”. Sự sống vẫn tiếp diễn, mọi người đún “ngày mồng một đầu năm hiện lờn trờn thi thể em bộ ngồi giữa những bao diờm”, nhỡn em để buụng ra lời nhận xột thờ ơ: “chắc nú muốn sưởi cho ấm”. Khụng ai được biết những cỏi kỳ diệu em đó trụng thấy, chỉ duy nhất một người chứng kiến được “cảnh  huy hoàng lỳc hai bà chỏu bay lờn để đún lấy những niềm vui đầu năm”, đú chớnh là nhà văn. ễng đó cỳi xuống nỗi đau của  một em bộ bất hạnh, kể cho ta nghe cõu chuyện cảm động này bằng tất cả tỡnh yờu thương vụ bờ bến đối với trẻ thơ và những con người nghốo khổ. An-độc-xen đó cất lờn tiếng núi cảnh tỉnh những trỏi tim đụng cứng như băng giỏ, gửi bức thụng điệp của tỡnh thương đến với mọi người 
?) Hãy đánh giá thành công về nội dung, nghệ thuật của VB?
- 4 HS trình bày
- 1 HS đọc ghi nhớ
Hoạt động 4
- HS viết ra phiếu học tập
- HS làm miệng
Củng cố. Hướng dẫn:
II. Phân tích văn bản
1. Bố cục : 3 phần
2. Phân tích văn bản
a. Hình ảnh cô bé bán diêm trong đêm giao thừa
- Bằng thủ phỏp nghệ thuật đối lập, tương phản, tỏc giả đó khắc hoạ hỡnh ảnh một cụ bộ bỏn diờm nghốo khổ, cụ đơn, bất hạnh trong đờm giao thừa.
III. Luyện tập
Bước đi em, sẽ gặp mẹ gặp bà
Hạnh phỳc chẳng ở đõu xa
Nhưng chỉ gần cho ai biết vươn mỡnh tỡm kiếm
Và em biết
Và tụi biết
Cổ tớch đó thăng hoa
2. Cảnh thực và mộng tưởng
- Thực tế phũ phàng và mộng tưởng đẹp thể hiện khát khao cháy bỏng của cô bé về 1 cuộc sống tốt đẹp hạnh phúc
3. Cái chết của cô bé bán diêm: thật thương tâm và cảm độn
III. Tổng kết
1.Nội dung: Từ cuộc sống và cái chết của cô bé bán 
diêm, tác giả muốn gửi gắm lòng yêu thương và khát khao đem đến cho con người một cuộc sống tốt đẹp
2.Nghệ thuật : Kể chuyện hấp dẫn bằng 3 phương thức: tự sự + miêu tả + biểu cảm. Sử dụng nghệ thuật tương phản đối lập, đan xen thực tế và mộng tưởng giàu xúc động lòng người
3. Ghi nhớ : sgk (68)
IV. Luyện tập
* Đoạn kết của truyện gợi cho em suy nghĩ gì?
* Tóm tắt văn bản (10dòng