Giáo án Ngữ văn khối 9 tuần 8

Tuần 8: Tiết 36, 37 
Ngày dạy: 29/ 10/ 2007 MÃ GIÁM SINH MUA KIỀU
Ngày soạn: 26/ 10/ 2007
I-MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:
-Kiến Thức: Giúp học sinh
 -Hiểu được qua cuộc thương lượng mua bán Kiều. Xã hội phong kiến suy tàn xuất hiện một loại người mới đó là bọn buôn thịt bán người.
 -Cảm nhận được nỗi đau đớn ê chề, thân phận bi kịch của Thúy Kiều khi phải bán mình chuộc cha.
-Kĩ Năng: Rèn kĩ năng làm văn tự sự tả tâm trạng nhân vật
-Thái độ: Cảm thương nỗi đau khổ, bất hạnh của người phụ nữ trong xã hội phong kiến. Tôn trong sự bình đẳng giới.
II-CHUẨN BỊ:
-Giáo viên: Nghiên cứu kĩ 2 đoạn trích, kế hoạch tiết dạy đoạn trích “Kiều ở lầu Ngưng Bích”. Hướng dẫn HS tọc tập đạn trích “Mã giám Sinh mua Kiều”
-Học Sinh: Đọc kĩ đoạn trích và trả lời câu hỏi SGK 
III- TIẾN TRÌNH TIẾT DẠY: 
1-Ổn định: (1’)
2-Kiểm tra bài cũ: (3’)
+Câu hỏi: Đọc thuộc đoạn trích “Cảnh ngày xuân” ? Nêu bức tranh thiên nhiên mùa xuân?
+Trả lời: -HS đọc diễn cảm đoạn trích?
 -Bức tranh mùa xuân tuyệt đẹp: Màu sắc cỏ non trải rộng làm nền, hoa lê trắng điểm xuyết gợi sự hài hòa, tinh khiết, mới mẻ, sống động có hồn. 
3. Giới thiệu bài mới
4-Bài mới: (1’)
Hoạt động của thầy
Họat động của trị
Nội dung cơ bản
*HOẠT ĐỘNG 1: 2
“Mã Giám Sinh mua Kiều”
? Xác định vị trí của đoạn trích?
? Nêu đại ý của đoạn trích?
*HOẠT ĐỘNG 2: 
?- Chân tướng của Mã GIám Sinh được miêu tả như thế nào?
+Lai lịch, diện mạo, dáng điệu, cử chỉ?
? Phân tích hành động ngồi của Mã Giám Sinh?
?- Hành động cò kè ngã giá của MGS nói lên điều gì về bản chất của hắn?
?- Qua đây em MGS là người như thế nào?
?- Tâm trạng của Thúy Kiều khi gặp MGS như thế nào?
? Vì sao Kiều im lặng suốt cuộc mua bán?
? Câu kết trong đoạn trích thể hiện điều gì?
?- Thái độ của tác giả?
*HOẠT ĐỘNG 2: 
?- Nêu giá trị nội dung vá nghên thuật của đoạn trích?
+Nằm ở phần 2 “Gia biến và lưu lạc”; 34 câu.
+Phơi bày bản chất buôn người ghê tởm của MGS đồng thời thể hiện nỗi đau đớn , tủi nhục của Kiều.
+Ngồi tót → trịch thượng
+MGS một tên buôn thịt bán người đê tiện ghê tởm.
=>Gian xảo, lừa lọc, vì tiền đã tán tận lương tâm.
+Đau buồn,nhục nhã, xót xa ê chề.
+Nàng là hiện thân của nỗi đau khổ câm lặng
+Lời tố cáo xã hội phong kiến
+Căm ghét xã hội phong kiến
+Suy luận, trao đổi phát hiện, phát biểu 
+HS khái quát phần ghi nhớ SGK
1- Vị trí đoạn trích:
Nằm ở phần 2 “Gia biến và lưu lạc”; 34 câu.
2- Đại ý: Phơi bày bản chất buôn người ghê tởm của MGS đồng thời thể hiện nỗi đau đớn , tủi nhục của Kiều.
3- Phân tích:
a-Chân tướng của Mã Giám Sinh:
+MGS một tên buôn thịt bán người đê tiện ghê tởm.
_Gian xảõo, lừa lọc, vì tiền đã táng tận lương tâm.
b- Tâm trạng Thúy Kiều:
+Đau buồn,nhục nhã, xót xa ê chề.
=>Nàng là hiện thân của nỗi đau khổ câm lặng
c- Thái độ của tác giả:
Tác giả thể hiện nỗi đau khổ của Kiều bằng tất cả nỗi đau quằn quại tưởng như rơi nước mắt, máu chảy trên đầu ngọn bút. Tác giả căm ghét, lên án chế độ phong kiến.
4- Tổng kết:
Ghi nhớ SGK.
4-Hướng dẫn học tập: (2’)
-Về nhà học thuộc đoạn trích, học kĩ bài giảng
-Chuẩn bị bài “Miêu tả trong văn tự sự”
-Xem lại thể loại văn tự sự và miêu tả, miêu tả trong văn tự sự để 2 tiết cuối tuần làm bài viết số 2
TIẾT: 38,39 LỤC VÂN TIÊN CỨU KIỀU NGUYỆT NGA
Ngày soạn: 27.10.07 (Trích truyện Lục Vân Tiên) 
Ngày dạy: 30.10.07
I-MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:
 -Kiến Thức: Giúp học sinh hiểu được cốt truyện và những điều cơ bản về tác giả, tác phẩm
-Qua đoạn trích hiểu được khát vọng cứu giúp người đời của tác giả và phẩm chất của hai nhân vật chính là Lục Vân Tiên và Kiều Nguyệt Nga
 -Kĩ Năng: Hiểu đặc trưng, phương thức khắc họa tính cách nhân vật của truyện.
 -Thái độ: Kính trong những người làm việc vì nghĩa và biết trọng ân nghĩa
II-CHUẨN BỊ:
 -Giáo viên: Chân dung Nguyễn Đình Chiểu và tranh minh họa đoạn trích
 -Học Sinh: Đọc kĩ bài SGK và trả lời câu hỏi hướng dẫn học tập.
III- TIẾN TRÌNH TIẾT DẠY: 
 1-Ổn định: (1’)
 2-Kiểm tra bài cũ: (3’) Kiểm tra vở soạn 3HS 
 3.Giới thiệu (1’)“Lục Vân Tiên” của Nguyễn Đình Chiểu là tác phẩm có sức sống mạnh mẽ và lâu bền trong nhân dân, đặc biệt là nhân dân Nam Bộ.Lục Vân Tiên là một trong những sản phẩm hiếm có của trí tuệ con người có cái ưu lớn là diễn tả ttrung thực những tình cảm của cả một dân tộc.
 4-Bài mới: 
Hoạt đđộng của thầy
Họat động của trị
Nội dung cơ bản
*HOẠT ĐỘNG 1: 10
Tìm hiểu chung
-Gọi HS đọc phần giới thiệu tác giả(*)
? Khái quát những nét nỗi bật về Nguyễn Đình Chiểu?
?Từ cuộc đời của Nguyễn Đình Chiểu, Em hiểu như thế nào về con người này?
-Gọi HS đọc (1) chú thích.
? Nêu hoàn cảnh ra đời của tác phẩm?
? Đặc điểm, kết cấu và tính chất truyện có gì khác với Truyện Kiều?
-GV bình mở rộng.
Yêu cầu 1 HS đọc phần tóm tắt tác phẩm
- 2em tóm tắt lại.
?Tác phẩm là một thiên tự truyện, em hãy tìm những tình tiết của truỵên trùng với cuộc đời của Nguyễn Đình Chiểu?
? Sự khác biệt ở cuối truyện nêu lên ý nghĩa gì?
*HOẠT ĐỘNG 2: 10’
? Nêu xuất xứ của đoạn trích?
-GV đọc mẫu-> gọi HS đọc đoạn trích và chú thích.
(Ngôn ngữ phần nói về bọn cướp và miêu tả trận đánh linh hoạt, nhanh, dồn dập, phần kể về cuộc gặp gỡ 2 người đọc thong thả)
? Nêu đại ý của đoạn trích?
*HOẠT ĐỘNG 3: 10’
Hướng dẫn phân tích.
? Em hiểu được những gì về chàng trai này trước khi đánh cướp cứu Nguyệt Nga?
? Trong hành đôïng đánh cướp, em hình dung như thế nào về Lục Vân Tiên?
? Lực lượng hai bên đối lập mà sao Vân Tiên dám hành động như vậy?
? Hành động của Vân Tiên làm em liên tưởng đến nhân vật nào trong truyện cổ tích?
?- Sự chiến thắng của chàng gợi những suy nghĩ gì?
*HOẠT ĐỘNG 4: 3’
-Củng cố
-Khái quát một số nét nỗi bật về tác giả, tác phẩm.
-Hình ảnh LVT khi đánh bọn cướp cứu Nguyệt Nga?
- HS đọc – HS khác nhận xét 
-1 HS trả lời – 1 HS khác nhận xét 
+Nguyễn Đình Chiểu nhà thơ Nam bộ
+Có nghị lực chiến đấu để sống và cống hiến cho đời (gặp nhiều bất hạnh nhưng vẫn vượt qua)
+Có lòng yêu nước và tinh thần bất khuất chống ngoại xâm
-1 HS đọc – HS khác nhận xét 
-3 HS trả lời – 3 HS khác nhận xét 
+Tác phẩm: 1854 trước khi thực dân Pháp xâm lược.
+Kết cấu chương hồi: với mục đích truyền đạo lí làm người
+Đặc điểm thể loại: Truyện để kể hơn là để đọc-> chú trong hành động nhân vật
1 HS đọc – 1 HS khác nhận xét 
- 2HS tóm tắt – 2 HS khác nhận xét 
- Lục Vân Tiên đánh cướp cứu Nguyệt Nga.
-Lục Vân Tiên gặp nạn được cứu giúp.
-Nguyệt Nga gặp nạn vẫn giữ lòng chung thủy
-Lục Vân Tiên và Nguyệt Nga gặp lại nhau
*Thảo luận:
+ Tác phẩm là một thiên tự truyện.
+Nhân vật LVT chính là bóng dáng của NĐC.
-1 HS khátrả lời – 1 HS khác nhận xét 
+Phần cuối: nói ước mơ và khát vọng cháy bỏng của Nguyễn Đình Chiểu.
- 1 HS trả lời – 1 HS khác nhận xét 
+Sau phần giới thiệu về gia đình Vân Tiên và Vân Tiên đi thi.
-2 HS đọc – 2 HS khác nhận xét 
-1 HS trả lời – 1 HS khác nhận xét 
+Lục Vân Tiên đánh tan bọn cướp cứu Nguyệt Nga. Nàng cảm kích muốn tạ ơn chàng, nhưng chàng từ chối.
1- HS trả lời – 1 HS khác nhận xét 
+Chàng trai 16- 17 tuổi lòng đầy hăm hở, muốn lập công danh.
-1 HS trả lời – 1 HS khác nhận xét 
+Nỗi giận lôi đình.
+Tả đột hữu xông.
*Thảo luận:
+Vân Tiên hành động theo bản chất người anh hùng nghĩa hiệp → mang vẻ đẹp của một dũng tướng tài ba.
- 1 HS trả lời – 1 HS khác nhận xét 
+Dũng sĩ Thạch Sanh.
-1 HS trả lời – 1 HS khác nhận xét 
+Vân Tiên hành động mang cái đức của người “vị nghĩa vong thân” tái đức làm nên chiến thắng.
-1 HS khái quát tác giả
-1 HS khái quát tác phẩm
-1 HS nêu hình ảnh Lục Vân Tiên.
I-Tìm hiểu chung:
1- Tác giả:
+Nguyễn Đình Chiểu nhà thơ Nam bộ
+Có nghị lực chiến đấu để sống và cống hiến cho đời (gặp nhiều bất hạnh nhưng vẫn vượt qua)
+Có lòng yêu nước và tinh thần bất khuất chống ngoại xâm
2-Sự nghiệp văn thơ:
+Tác phẩm: 1854 trước khi thực dân Pháp xâm lược.
+Kết cấu chương hồi: với mục đích truyền đạo lí làm người
+Đặc điểm thể loại: Truyện để kể hơn là để đọc-> chú trong hành động nhân vật
3- Tóm tắt tác phẩm:
Gồm 4 phần:
- Lục Vân Tiên đánh cướp cứu Nguyệt Nga.
-Lục Vân Tiên gặp nạn được cứu giúp.
-Nguyệt Nga gặp nạn vẫn giữ lòng chung thủy
-Lục Vân Tiên và Nguyệt Nga gặp lại nhau.
=> Tác phẩm là một thiên tự truyện
-Phần cuối: nói ước mơ và khát vọng cháy bỏng của Nguyễn Đình Chiểu.
4- Xuất xứ đoạn trích:
Sau phần giới thiệu về gia đình Vân Tiên và Vân Tiên đi thi.
5-Đọc và tìm hiểu chú thích.
a-Đọc:
b- Chú thích.
6- Đại ý: Lục Vân Tiên đánh tan bọn cướp cứu Nguyệt Nga. Nàng cảm kích muốn tạ ơn chàng, nhưng chàng từ chối.
II- Phân tích:
1-Hình ảnh Lục Vân Tiên:
-Chàng trai lòng đầy hăm hở, muốn lập công danh.
-Gặp bọn cướp đường:
+Nỗi giận lôi đình.
+Tả đột hữu xông.
+Vân Tiên hành động theo bản chất người anh hùng nghĩa hiệp → mang vẻ đẹp của một dũng tướng tài ba, mang cái đức của người “vị nghĩa vong thân” tái đức làm nên chiến thắng.
 IV/ Củng cố - dặn dò: 2’ 
-Học thuộc đoạn trích
-Tìm hiểu lời trò chuyện của Vân Tiên với Nguyệt Nga?
-Hình ảnh Kiều Nguyệt Nga hiện lên như thế nào?
-Nghệ thuật xây dựng nhân vật của Nguyễn Đình Chiểu?
IV- RÚT KINH NGHIỆM – BỔ SUNG: 
Tiết 40:
Ngày soạn: 27.10.07 
Ngày dạy: 30.10.07 MIÊU TẢ NỘI TÂM TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ
I-MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:
 -Kiến Thức: Giúp học sinh hiểu được vai trò của độc thoại nội tâm và mối quan hệ giữa nội tâm và ngoại hình trong khi kể chuyện.
 -Kĩ Năng: Học sinh rèn luyện kỹ năng kết hợp kể chuyện với miêu tả nội tâm nhân vật khi viết văn tự sự 
II-CHUẨN BỊ:
 -Giáo viên: Soạn giáo án, SGK, bảng phụ
 -Học Sinh: Đọc kĩ bài SGK và trả lời câu hỏi hướng dẫn học tập, SGK
III- TIẾN TRÌNH TIẾT DẠY: 
 1-Ổn định: (1’)
 2-Kiểm tra bài cũ: (3’) 
 ? Nêu tác dụng của yếu tố miêu tả trong văn bản tự sự.
 3.Giới thiệu (1’): Trực tiếp
 4-Bài mới: 
Hoạt đđộng của thầy
Họat đđộng của trị
Nội dung cơ bản
Hoạt động 1: Hướng dẫn tìm hiểu yết tố nội tâm trong văn bản tự sự: 18’
 GV yêu cầu học sinh đọc lại đoạn trích Kiều ở lầu Ngưng Bích .
 ? Tìm những câu thơ tả cảnh và những câu thơ miêu tả tâm trạng của TK.
 ? Dựa vào dấu hiệu nào em biết điều đó?
 Hướng dẫn học sinh phâân tích qua bảng phụ.
 ? Những câu thơ tả cảnh có mối quan hệ như thế nào đối với việc khắc hoạ nhân vật trong văn bản tự sự?
 Bổ SUNG: Từ việc mtả hoàn cảnh, ngoại hình → tâm trạng bên trong của nhân vật và ngược lại.
 ? Vậy miêu tả nội tâm có tác dụng như thế nào đ/với việc khắc hoạ nhân vật trong văn bản tự sự?
 ? Thế nào là mtả bên ngoài , thế nào là mtả bên trong?
Chốt ý
Y/cầu học sinh đọc đoạn văn 2 SGK.
 ? Em có nhận xét cách miêu tả nội tâm nhân vật của tác giả như thế nào?
 ? Khi mtả nội tâm thì có thể miêêu tả như thế nào?
 Hướng dẫn học sinh nhận xét, bổ sung→khái quát → đọc ghi nhớ SGK 
 Hoạt động 2: Hướng dẫn luyện tập:
 Hướng dẫn học sinh thực hiện bài tập 1:
Hướng dẫn học sinh thực hiện bài tập 1:
Hướng dẫn học sinh nhận xét, đáng giá
Hướng dẫn học sinh thực hiện bài tập 2
Hướng dẫn học sinh nhận xét, đáng giá
 - Đọc đđoạn trích 
 Suy luận, trao đđổi, phất hiện - phát biểu 
 Thảo luận → Trình bày
 Mtả suy nghĩ của Kiều: thân phận cô đơn, bơ vơ nghĩ về cha mẹ 
Phất biểu 
Nhận xéet 
 Suy luận, trao đđổi, phất hiện - phât biểu.
 Tả bên ngoài: cảnh vật, chân dung, hiønh dáng, hành động, ngôn ngữ nhân vật qua quan sát, giao tiếp.
 Tả bên trong: Suy nghĩ, tình cảm, tâm trạng nhân vật không quan sát được trực tiếp.
 Đọc đoạn văn 2
 Suy luận, trao đổi, phát hiện - phát biểu 
 Mtả nội tâm gián tiếp qua nét mặt, cử chỉ của Lão Hạc
 è Chốt ý → Ghi nhớ SGK 
 Đọc ghi nhớ SGK 
 Suy luận, thảo luận → trình bày
Ví dụ: K đang trong tâm trạng xót xa. Từ trong buồng bước ra mà nàng tưởng mình bắt đầu dấn thân vào cuộc đời đen tối .
Thảo luận, viết đoạn văn
- Trình bày
 - Nhận xét, đáng giá
I/ Tìm hiểu yếu tố miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự:
 VD1: đđoạn văn Kiều ở lầu Ngưng Bích :
 - Đoạn thơ tả cảnh: 4 câu đầu & 8 câu cuối
 - Đoạn thơ tả nội tâm: 6 câu giữa
è Giữa miêu tả hoàn cảnh, ngoại hình & mtả nội tâm có quan hệ với nhau.
è Mtả nội tâm có vai trò và tác dụng rất lớn trong việc khắc hoạ đặc điểm, tính cách nhân vật.
Ví dụ 2: 
 * Ghi nhớ: SGK 
 II/ Luyện tập :
 Bài tập 1:
 - Viết thành văn xuôi:
 Ngôi kể: thứ nhất(Kiều) hoặc ngôi thứ 3(người chứng kiến)
 Miêu tả nội tâm Tkiều.
 Bài tập 2:
 - Ngôi kể: Ngôi thứ nhất (Kiều)
 - Nội dung: kể lại vụ xử án – tái hiện tâm trạng của Tkiều lúc gặp lại Hoạn Thư
→ Theo trình tựđoạn trích
 5. Củng cố dặn dò:
 ? Thế nào là mtả bên ngoài? Thế nào là mtả bên trong ?
 ? Miêu tả nội tâm nhân vật có vai trò như thế nào trong văn bản tự sự?
 - Về nhà hoàn thành bài tập 3(sgk) vào vở bài tập.
 - Học kỹ các kiến thức trong bài. Soạn trước bài Nghị luận trong văn tự sự.