Giáo án Tin học Lớp 7 - Chủ đề E - Bài 2: Làm quen với trang tính - Trường THCS Phủ Lý

Ngày dạy:
Ngày soạn:
Tiết theo KHBD: 
CHỦ ĐỀ E. ỨNG DỤNG TIN HỌC
Bài 2. LÀM QUEN VỚI TRANG TÍNH
Môn học: Tin học lớp 7. Thời gian thực hiện: 1 tiết
I. Mục tiêu
1. Về kiến thức
Bài học cung cấp những kiến thức sau:
- Sổ tính, trang tính là gì.
- Ô, hàng, cột, tên hàng, tên cột, địa chỉ ô là gì
- Các thao tác đơn giản với ô, hàng, cột.
- Nhập, sửa và xóa dữ liệu ở ô tính
2. Về năng lực
* Góp phần phát triển năng lực NLa, NLc, NLd (thông qua đó phát triển năng lực chung “Giải quyết vấn đề và sáng tạo”), biểu hiện cụ thể là:
- Biết được sổ tính gồm nhiều trang tính
- Thực hiện được các thao tác điều chỉnh độ rộng cột, điều chỉnh độ cao hàng, chèn thêm cột trống, chèn thêm hàng trống, xóa toàn bộ cột, xóa toàn bộ hàng
- Thực hiện được nhập đúng dữ liệu, sửa dữ liệu sai, xóa dữ liệu sai ở ô tính
* Góp phần phát triển năng lực chung “Tự chủ và tự học”, cụ thể là:
- Tự động khai thác được tài nguyên phục vụ học tập (SGK và video mô phỏng thao tác nhập, sửa, xóa dữ liệu của bảng tính có trên mạng).
3. Về phẩm chất
Góp phần rèn luyện tính kiên nhẫn, chăm chỉ và cẩn thận: Chịu khó theo dõi và thực hiện nhập đúng dữ liệu vào từng ô tính trong bảng, cẩn thận.
II. Thiết bị dạy học và học liệu
1. Thiết bị dạy học:
- Phấn, bảng, máy tính, máy chiếu, phiếu học tập, 
2. Học liệu:
- GV: SGK, SGV, SBT, tài liệu tham khảo, file word, File Excel Hình 1.1/SGK, bảng phụ
- HS: SGK, bảng nhóm, bút lông, bút dạ, phấn. 
III. Tiến trình dạy học
1. Hoạt động 1 (Hoạt động khởi động) Xác định vấn đề bảng trong phần mềm bảng tính có khác gì với bảng trong phần mềm soạn thảo văn bản (4 phút)
a) Mục tiêu
- Tạo hứng thú để bắt đầu giờ học.
- Nhằm dẫn dắt đến yêu thích dùng bảng để nhập dữ liệu và sửa dữ liệu nhanh 
b) Nội dung 
Trả lời câu hỏi ở HĐ khởi động
c) Sản phẩm 
Câu trả lời và diễn giải (có thể có minh họa). 
d) Tổ chức thực hiện
Hoạt động của GV và HS
Dự kiến sản phẩm
*. GV giao nhiệm vụ học tập
- GV nêu câu hỏi hoặc yêu cầu HS đọc câu hỏi ở mục khởi động.
Bảng trong phần mềm bảng tính có gì khác với bảng trong phần mềm soạn thảo văn bản? (có thể quan sát nhanh Hình 1. Một trang tính của phần mềm bảng tính Excel sgk - trang 39)
- Quy định thời gian trả lời: 4 phút
*. HS Thực hiện nhiệm vụ 
- HS quan sát màn chiếu.
*. Báo cáo, thảo luận
HS trả lời các câu hỏi.
*. Kết luận, nhận định
GV mời 02 HS trả lời câu hỏi và giải thích ý kiến của mình.
GV giới thiệu vào chủ đề mới: “Sổ tính, trang tính và một số thành phần cơ bản; Thao tác với hàng cột; Nhập sửa và xóa dữ liệu; Thực hành nhập dữ liệu” sẽ tìm hiểu kĩ hơn ở hoạt động tiếp theo.
2. Hoạt động 2: Hình thành kiến thức (30 phút)
HĐ 2.1. Sổ tính, trang tính và một số thành phần cơ bản (sgk-trang 39) (6 phút)
a) Mục tiêu
Dẫn dắt tới tới một trang tính của phần mềm bảng tính Excel
b) Nội dung
Yêu cầu: Đọc sách giáo khoa mục 1 sách giáo khoa trang 39 để hoàn thành các câu hỏi trên phiếu giao nhiệm vụ
c) Sản phẩm 
Phiếu học tập có điền câu trả lời của HS.
d) Tổ chức thực hiện
Hoạt động của GV và HS
Dự kiến sản phẩm
*. GV Giao nhiệm vụ học tập
GV phát phiếu sơ đồ tư duy cho nhóm đôi. 
? Quan sát Hình 1. Một trang tính của phần mềm bảng tính Excel sách giáo khoa trang 39 và viết lại thật nhanh trên sơ đồ tư duy gồm các thành phần chính nào?
? Sổ tính là gì
? Các cột Tên bắt đầu bằng Chữ cái hay số
? Các hàng bắt đầu bằng chữ cái hay số
? Tên Ô trên trang tính
? Tên trang tính 
GV qui định thời gian thực hiện phiếu: tối đa là 6 phút.
* HS thực hiện nhiệm vụ 
- 2 HS trong nhóm thảo luận và trả lời các câu hỏi trong phiếu sơ đồ tư duy.
- GV chiếu slides phiếu sơ đồ tư duy, quan sát HS thực hiện nhiệm vụ, hỗ trợ và giải đáp các thắc mắc và các nội dung chưa rõ của HS.
* Báo cáo, thảo luận
GV mời 1 nhóm báo cáo kết quả điền phiếu sơ đồ tư duy của nhóm mình. Các nhóm còn lại chuyển phiếu sơ đồ tư duy của nhóm mình cho nhóm tiếp theo (hoán đổi vòng tròn) để nhóm bạn nhận xét phiếu đó điền đúng hay sai đồng thời chữa luôn vào phiếu đó cho nhóm đã điền phiếu lúc đầu.
Ở từng câu trong phiếu học tập, mời nhóm khác nhận xét (đúng/sai hoặc giải thích)
*. Kết luận, nhận định
GV hỏi “phiếu sơ đồ tư duy nào đã điền đúng, nhóm kiểm tra chéo giơ tay?”. Cô giáo đếm và cho biết số nhóm làm đúng, khen động viên. GV yêu cầu các nhóm kiểm tra trả lại phiếu sơ đồ tư duy cho nhóm ban đầu.
GV nhận xét và ghi điểm cho một vài nhóm.
Sổ tính, trang tính và một số thành phần cơ bản
Sổ tính: một tệp của chương trình bảng tính điện tử, gồm nhiều trang tính
Tên cột là các chữ cái
Tên hàng là các số
Tên ô (địa chỉ ô) là ghép liền tên cột với tên hàng
HĐ 2.2. Thao tác với hàng và cột (17 phút): gồm 4 hoạt động thành phần
Hoạt động 2.2.1. Điều chỉnh độ rộng cột (4 phút)
a) Mục tiêu
HS hiểu và thực hiện được từng bước của điều chỉnh độ rộng cột.
b) Nội dung
- Tìm hiểu điều chỉnh độ rộng cột (sgk – trang 40). 
- Thực hiện từng bước điều chỉnh độ rộng cột
c) Sản phẩm 
Thao tác HS điều chỉnh độ rộng cột
d) Tổ chức thực hiện
Hoạt động của GV và HS
Dự kiến sản phẩm
*. GV giao nhiệm vụ học tập
GV yêu cầu một HS lần lượt đọc từng bước
 điều chỉnh độ rộng cột (sgk - trang 40) và
 hoàn thiện trên phiếu sơ đồ tư duy và thực
 hiện nhanh thao tác điều chỉnh độ rộng cột
 khi nhập họ tên em
Câu hỏi gợi ý 
? Điều chỉnh rộng cột thì trỏ chuột vào đâu và có hình mũi tên như nào
? Kéo chuột sang trái hay sang phải.
* HS thực hiện nhiệm vụ học tập GV yêu cầu nhóm đôi HS thảo luận rồi trả lời các câu hỏi về quá trình vừa thực hiện điều chỉnh độ rộng cột:
 Điều chỉnh độ rộng cột 1 lần có được luôn không
Trong lúc điều chỉnh độ rộng cột vượt quá độ rộng cần điều chỉnh thì kéo chuột tiếp theo sang trái hay sang phải
GV ghi nhận thành tích cho nhóm có kết quả sớm nhất và kết quả đúng.
*. Báo cáo, thảo luận
GV gọi một nhóm trả lời và nhóm khác 
*. Kết luận, nhận định
GV đưa ra các nhận xét góp ý về câu trả lời của HS.
GV chốt: 
Hoạt động 2.2.2. Điều chỉnh độ cao hàng (5 phút)
a) Mục tiêu
HS hiểu và thực hiện được từng bước của điều chỉnh độ cao hàng.
b) Nội dung
- Tìm hiểu điều chỉnh cao hàng (sgk – trang 40). 
- Thực hiện từng bước điều chỉnh độ cao hàng
c) Sản phẩm 
Câu trả lời của HS viết trên phiếu sơ đồ tư duy
d) Tổ chức thực hiện
Hoạt động của GV và HS
Dự kiến sản phẩm
*. GV Giao nhiệm vụ học tập
GV yêu cầu một HS lần lượt đọc từng bước điều chỉnh cao hàng (sgk - trang 40) và hoàn thiện 
trên phiếu sơ đồ tư duy và thực hiện nhanh
 thao tác điều chỉnh độ cao hàng khi Nhập 
“Danh sách học sinh giỏi lớp 7”
*. Thực hiện nhiệm vụ
HS thực hiện theo nhóm đôi trên phiếu sơ đồ tư duy và trả lời câu hỏi 
*. Báo cáo, thảo luận
GV gọi một nhóm trả lời và nhóm khác nhận xét và yêu cầu nhóm bạn thực hiện nhanh các bước vừa trình bày trên máy chiếu
*. Kết luận, nhận định
GV đưa ra các nhận xét góp ý về câu trả lời của các nhóm HS.
GV chốt: 
Hoạt động 2.2.3. Chèn thêm cột trống (4 phút)
a) Mục tiêu
HS hiểu và thực hiện được chèn thêm cột trống
b) Nội dung
- Tìm hiểu chèn thêm cột trống (sgk – trang 40). 
- Thực hiện từng bước chèn thêm cột trống
c) Sản phẩm 
Thao tác HS chèn thêm cột trống
d) Tổ chức thực hiện
Hoạt động của GV và HS
Dự kiến sản phẩm
*. GV giao nhiệm vụ học tập
GV yêu cầu một HS lần lượt đọc từng 
bước chèn thêm cột trống (sgk - trang 40) và hoàn thiện ghép chữ thích hợp vào các vị
 trí từ 1 đến 4 chỗ trống trong các chữ 
cho sẵn sau đây: (Trái; Home; Cells; 
Insert)
Chọn một cột (nháy vào tên cột) và thao 
tác như sau:
Trong dải lệnh (1)., nháy chuột vào lệnh (2). Trong nhóm lệnh ..(3). Một cột mới sẽ chèn thêm
 (theo mặc định) vào phía ..(4) 
cột đã chọn
Câu hỏi gợi ý 
? Dải lệnh nào để có lệnh chèn thêm cột
?Lệnh chèn thêm cột là lệnh nào
?Chèn thêm cột mới sẽ mặc định phía bên trái hay phía bên phải
* HS thực hiện nhiệm vụ học tập GV yêu cầu nhóm đôi HS thảo luận rồi trả lời các câu hỏi về quá trình vừa thực hiện chèn thêm cột:
 Hs trả lời nhanh và thao tác nhanh trên máy tính chèn thêm cột
GV ghi nhận thành tích cho nhóm có kết quả sớm nhất và kết quả đúng.
*. Báo cáo, thảo luận
GV gọi một nhóm trả lời và nhóm khác hỏi nhanh nhóm bạn cách thực hiện chèn thêm cột và chiếu lên máy chiếu 
*. Kết luận, nhận định
GV đưa ra các nhận xét góp ý về câu trả lời của HS.
GV chốt: 
Trong dải lệnh Home nháy chuột vào lệnh Insert Trong nhóm lệnh Cell. Một cột mới sẽ chèn thêm (theo mặc định) vào phía trái cột đã chọn
Hoạt động 2.2.4. Chèn thêm hàng trống (4 phút)
a) Mục tiêu
HS hiểu và thực hiện được chèn thêm hàng trống
b) Nội dung
- Tìm hiểu chèn thêm hàng trống (sgk – trang 40). 
- Thực hiện từng bước chèn thêm hàng trống
c) Sản phẩm 
Thao tác HS chèn thêm hàng trống
d) Tổ chức thực hiện
Hoạt động của GV và HS
Dự kiến sản phẩm
* GV giao nhiệm vụ học tập
GV yêu cầu một HS lần lượt đọc
 từng bước chèn thêm hàng trống
 (sgk - trang 40) và thực hiện tương
 tự như chèn thêm cột trống
Câu hỏi gợi ý 
? Dải lệnh nào để có lệnh chèn thêm hàng
?Lệnh chèn thêm hàng là lệnh nào
?Chèn thêm hàng mới sẽ mặc định phía trên hay phía dưới
? Để thêm nhiều cột và nhiều hàng cùng một lúc như nào
* HS thực hiện nhiệm vụ học tập GV yêu cầu nhóm đôi HS thảo luận rồi trả lời các câu hỏi về quá trình vừa thực hiện chèn thêm cột:
 Hs trả lời nhanh và thao tác nhanh trên máy tính chèn thêm hàng
GV ghi nhận thành tích cho nhóm có kết quả sớm nhất và kết quả đúng.
*. Báo cáo, thảo luận
GV gọi một nhóm trả lời và nhóm khác hỏi nhanh nhóm bạn cách thực hiện chèn thêm hàng và chiếu lên máy chiếu 
*. Kết luận, nhận định
MGV đưa ra các nhận xét góp ý về câu trả lời của HS.
GV chốt: 
Lưu ý: Để xóa toàn bộ hàng và xóa toàn bộ cột là tương tự như thao tác chèn , nhưng chọn Delete thay cho Insert
Dải lệnh Home có lệnh chèn thêm hàng
Lệnh chèn thêm hàng là lệnh Insert trong nhóm lệnh Cell
Chèn thêm hàng mới sẽ mặc định phía trên hàng đã chọn
Nhấn giữ phím Ctrl và nháy chọn nhiều cột (nhiều hàng) sau đó thao tác chèn thì sẽ thêm được nhiều cột (nhiều hàng) cùng một lúc
HĐ 2.3. Nhập, sửa và xóa dữ liệu (sgk - trang 40) (7 phút)
a) Mục tiêu
Thực hiện gõ nhập được dữ liệu vào đúng ô tính, sửa dữ liệu nếu nhậ sai và xóa dữ liệu thừa hoặc sai đi
b) Nội dung
Yêu cầu: Đọc sách giáo khoa mục 3 sgk – trang 40 để hoàn thành các câu hỏi trên phiếu giao nhiệm vụ
c) Sản phẩm 
Phiếu học tập số 1 có điền câu trả lời của HS.
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1
?1. Nhập dữ liệu vào trang tính như nào
.
?2 . Sửa dữ liệu nhập sai theo các bước như nào
.
?3. Xóa dữ liệu như nào
d) Tổ chức thực hiện
Hoạt động của GV và HS
Dự kiến sản phẩm
*. GV Giao nhiệm vụ học tập
GV phát phiếu học tập số 1 cho nhóm đôi. 
GV qui định thời gian thực hiện phiếu: tối đa là 8 phút.
* HS thực hiện nhiệm vụ 
2 HS trong nhóm thảo luận và trả lời các câu hỏi trong phiếu học tập số 1.
GV chiếu slides phiếu học tập số 1, quan sát HS thực hiện nhiệm vụ, hỗ trợ và giải đáp các thắc mắc và các nội dung chưa rõ của HS.
* Báo cáo, thảo luận
GV mời 1 nhóm báo cáo kết quả điền phiếu học tập số 1 của nhóm mình. Các nhóm khác yêu cầu nhanh nhóm trình bày thực hiện Nhập, sửa và xóa dữ liệu trên máy chiếu
Ở từng câu trong phiếu học tập, mời nhóm khác nhận xét (đúng/sai hoặc giải thích)
*. Kết luận, nhận định
GV cho biết số nhóm làm đúng và thực hiện đúng, khen động viên. 
GV nhận xét và ghi điểm cho một vài nhóm thực hiện tốt.
Nhập dữ liệu vào trang tính: Dữ liệu được nhập vào trang tính theo từng ô. Chọn ô sẽ nhập dữ liệu vào đó, gõ nội dung cần nhập từ bàn phím. Dữ liệu nhập vào là số thì sẽ được căn thẳng theo biên phải (của ô), còn dữ liệu văn bản thì sẽ được căn thẳng theo biên trái của cột
Sửa dữ liệu nhập sai
+ Bước 1: Đưa con trỏ soạn thảo vào ô cần sửa dữ liệu: nháy đúp chuột hoặc chọn ô rồi nhấn F2. Dữ liệu cũ vẫn còn, con trỏ soạn thảo nhấp nháy ở trong ô dữ liệu cần sửa
+ Bước 2: Di chuyển con trỏ soạn thảo đến vị trí sai; sửa lại chỗ sai
Xóa dữ liệu: Chọn ô có dữ liệu muốn xóa và nhấn phím Delete hoặc phím Backspace
Hoạt động 3: Luyện tập (6 phút)
a) Mục tiêu
HS làm lại thao tác với hàng và cột
HS thực hiện Nhập dữ liệu đúng
b) Nội dung: Bài tập hành mở tệp bảng tính “ThucHanh.xlsx” để nhập thêm một số ô dữ liệu vào bảng đã có như trong sách giáo khoa trang 41 –Bài 1, Bài 2, Bài 3
c) Sản phẩm 
Làm đúng của học sinh
d) Tổ chức thực hiện
Hoạt động của GV và HS
Dự kiến sản phẩm
*. Giao nhiệm vụ học tập
Thực hiện bài tập luyện tập trong SGK Bài 1 trong 2 phút, Bài 2 trong 2 phút; Bài 3 trong 2 phút 
Cho học sinh làm nhanh bài Quizizz trong thời gian 2 phút
?1 Chèn thêm một cột nút lệnh nào
?2 Chèm thêm hàng nút lệnh nào
?3 Đổi tên trang tính Sheet 1 như nào
?4 Dải lệnh nào chứa nút chèn thêm cột
?5 Để xóa toàn bộ cột ta chọn nút nào
?6 Để chèn thêm nhiều cột hoặc nhiều hàng cùng một lúc ta chọn nút lệnh nào
?7 Để chuyển xuống ô liền kề bên dưới trong cùng cột đó ta nhấn phím nào
?8 Để chuyển sang ô kề bên phải trong cùng hàng đó ta nhấn phím nào 
* Thực hiện nhiệm vụ
Từng cá nhân HS thực hiện nhiệm vụ 
*. Báo cáo, thảo luận
GV yêu cầu HS các nhóm chấm chéo bài và yêu cầu nhóm bạn thực hiện cách làm của từng bài và chiếu lên máy chiếu 1 đến 2 nhóm bất kì
GV chiếu đáp án và yêu cầu những HS làm đúng giơ tay
GV xem bài của một HS làm sai để góp ý, giải thích.
GV chiếu bài là trên Quizizz các bạn làm và tuyên dương bạn có câu trả lời đúng nhiều nhất
*. Kết luận, nhận định
GV đưa ra các nhận xét về kết quả làm bài tập.
Câu trả lời đúng của HS trên Quizizz
Hoạt động 4: Vận dụng, mở rộng (5 phút)
a) Mục tiêu
Phát triển năng lực tự chủ và tự học
b) Nội dung
- HS Thực hiện nhanh tự tọa bảng tính Excel như sau:
HS trả lời nhanh 3 câu hỏi trên Form
c) Sản phẩm 
Câu trả lời của HS.
d) Tổ chức thực hiện
Hoạt động của GV và HS
Dự kiến sản phẩm
* GV chuyển giao nhiệm vụ
Yêu cầu HS thực hiện nhanh tạo bảng như yêu cầu ở phần nội dung
Câu hỏi trên Form cho học sinh làm nhanh trên đường link Form
?1 Các cột trang tính được đặt tên
Số
Chữ số
Chữ cái in Hoa
Cả số và chữ
?2 Các hàng trên trang tính được đặt tên như thế nào
Số
Chữ số
Chữ cái in Hoa
Cả số và chữ
?3 Một ô trong trang tính được đặt địa chỉ như thế nào
Chữ số
Cả số và chữ
Chữ cái in Hoa
Tên cột và Tên hàng
 ?4 Thao tác gõ nhập dữ liệu mới vào một ô
Chọn 1 ô và gõ nội dung vào ô đó
Chọn cột và gõ nội dung vào cột
Chọn hàng và gõ nội dung vào hàng
Chọn khối và gõ nội dung vào khối
Chuẩn bị bài tiếp theo trên phiếu giao nhiệm vụ
* HS thực hiện nhiệm vụ
HS trả lời và thực hiện đúng theo yêu cầu
* Báo cáo, thảo luận
NHóm trình bày và nhóm khác hỏi nhanh cách làm của nhóm bạn và nhận xét
#Kết luận, nhận đinh
GV tuyên dương cá nhân và nhóm thực hiện tốt 
Bảng BMI đúng của HS
Đáp án trên Form
?1 B
?2 A
?3 D
?4 A
Hoạt động 5. Hướng dẫn về nhà
GV yêu cầu hs học thuộc lại tóm tắt, làm câu hỏi tự kiểm tra (sgk – trang 41) và hoàn thành phiếu giao nhiệm vụ chuẩn bị cho bài tiếp theo ở phụ lục 
Phụ lục 
PHIẾU GIAO NHIỆM VỤ CHUẨN BỊ BÀI TIẾP THEO
Câu 1: Hộp tên là gì?
Câu 2: Thanh công thức hiển thị gì?
Câu 3: Dữ liệu trong ô gồm những dữ liệu loại gì?
Câu 4: Khối ô là gì?
Câu 5: Sao chép khối ô như nào?
Câu 6: Di chuyển khối ô như nào?