Giáo án Vật lí 7 tiết 11: Nguồn âm

Tuần : 11
Tiết : 11
NGUỒN ÂM
Ngày soạn: 18 / 10/ 08
Ngày dạy :21/ 10/ 08
Mục tiêu:
Kiến thức:
HS biết thế nào là nguồn âm
HS biết làm thí nghiệm để tìm hiểu đặc điểm của nguồn âm 
HS hiểu thế nào là dao động
Biết vận dụng kiến thức để giải thích các hiện tượng trong thực tế 
Kĩ năng:
Làm thí nghiệm quan sát hiện tượng xảy ra
Biết xác định thế nào là dao động 
Lấy ví dụ về nguồn âm 
Thái độ:
Nghiêm túc tích cực trong học tập
Ham tìm hiểu các hiện tượng trong tự nhiên
Chuẩn bị:
HS : dây cao su, nghiên cứu nội dung bài ở nhà 
GV : thí nghiệm hình 10.2, 10.3,10.4, lọ nhỏ cho mỗi nhóm
Hoạt động dạy học:
Hoạt động học của HS 
Trợ giúp của GV 
Hoạt động 1: ổn định lớp _ tổ chức tình huống học tập
HS trả lời câu hỏi 
HS chú ý 
Yêu cầu HS kể tên một số âm thanh nghe hàng ngày?
Các âm thanh này được tạo ra như thế nào? Chúng có đặc điểm gì? khi nào vật phát ra âm trầm, khi nào vật phát ra âm bổng? Aâm truyền qua được những môi trường nào? Làm thế nào để chống ô nhiễm tiếng ồn? Chương II âm học sẽ giúp ta tìm hiểu vấn đề này? Bài học hôm nay ta sẽ tìm hiểu vấn đề đầu tiên là nguồn âm là gì?
Hoạt động 2: cách nhận biết nguồn âm
Lớp chú ý GV làm thí nghiệm 
HS quan sát 
HS mô tả hiện tượng 
HS trả lời câu hỏi 
HS trả lời câu hỏi 
HS ghi vở 
Cá nhân tự lấy vd 
GV yêu cầu cả lớp im lặng và làm thí nghiệm nhỏ:
Cố định một đầu thước thép lên bàn và bật một đầu thước còn lại nhiều lần
Yêu cầu HS lắng nghe và quan sát có hiện tượng gì xảy ra ở cây thước?
Vậy cái gì đã phát ra âm đó? 
Những vật phát ra âm gọi là gì?
GV nhận xét và chốt lại kiến thức
Kể tên một số âm thanh nghe được? Các âm đó phát ra từ đâu? 
GV thống nhất ví dụ của HS 
Vậy các âm khi phát ra có đặc điểm gì? 
Hoạt động 3: nghiên cứu đặc điểm của nguồn âm
HS đọc thí nghiệm 
HS trả lời câu hỏi 
HS làm thí nghiệm và quan sát hiện tượng xảy ra 
Cá nhân trả lời C3
HS đọc thí nghiệm 2
Nhóm làm thí nghiệm 
HS trả lời câu hỏi 
HS trả lời câu hỏi 
HS làm thí nghiệm 
HS trả lời câu hỏi 
HS chú ý 
HS đọc thí nghiệm 3
Nhóm làm thí nghiệm và quan sát hiện tượng 
Nhóm kiểm tra âm thoa có dao động không 
Cá nhân tự hoàn thành 
HS ghi vở 
Cho HS đọc thí nghiệm 1 trong sgk:
Cho biết thí nghiệm gồm những dụng cụ nào? Mục đích của thí nghiệm và cách tiến hành thí nghiệm như thế nào?
GV thống nhất mục đích của thí nghiệm 
Yêu cầu hai HS trong nhóm làm thí nghiệm quan sát hiện tượng xảy ra đối với dây thun khi chưa kéo dây ra khỏi vị trí cân bằng và khi kéo dây ra khỏi vị trí cân bằng? 
GV theo dõi HS làm thí nghiệm 
Qua thí nghiệm yêu cầu HS trả lời C3
GV nhận xét và thống nhất câu trả lời C3
Cho HS đọc thí nghiệm 2
GV cho các nhóm làm thí nghiệm như hình 10.2 
Cho biết vật nào đã phát ra âm? Yêu cầu HS quan sát thành cốc thủy tinh sau khi đã gõ bằng thìa?
Vật đó có rung động không? Làm thế nào để nhận biết điều đó?
GV có thể cho HS làm thí nghiệm với mặt trống 
Cho ít cát trên mặt trống sau đó gõ trống và quan sát các hạt cát trên mặt trống 
Vậy vật nào phát ra âm làm hạt cát dao động?
GV nhận xét và thông báo về dao động
Cho HS đọc thí nghiệm hình 10.3
GV giao dụng cụ cho các nhóm làm và quan sát hiện tượng xảy ra đối với âm thoa
Làm thế nào để biết âm thoa có phát ra dao động không?
GV cho HS nêu cách kiểm tra 
GV thống nhất và cho các nhóm kiểm tra xem âm thoa có dao động không 
Qua các thí nghiệm trên yêu cầu HS điền kết luận vào chỗ trống
GV nhận xét và cho HS ghi vở 
Hoạt động 4: vận dụng
HS chú ý 
HS chú ý quan sát 
GV hướng dẫn HS về nhà làm các câu C6, C7,C8, C9
GV có thể làm một nhạc cụ như hình 10.4 và hướng dẫn HS trả lời các câu hỏi 
Hoạt động 5: củng cố _dặn dò
HS trả lời câu hỏi 
HS đọc ghi nhớ 
HS ghi phần dặn dò của GV 
Các vật phát ra âm có đặc điểm gì? cho ví dụ vật phát ra âm 
Cho HS đọc ghi nhớ 
Dặn HS học bài _đọc có thể em chưa biết 
Chuẩn bị bài mới 
Phần ghi bảng
Nhận biết nguồn âm 
Vật phát ra âm gọi là nguồn âm 
Vd : tiếng chim hót, tiếng ồn ào ngoài đường 
Đặc điểm của nguồn âm:
Thí nghiệm: 
C3. Dây cao su rung động và âm phát ra 
C4. Cốc thủy tinh phát ra âm. Thành cốc thủy tinh rung động 
C5. Aâm thoa có dao động
Kết luận : Khi phát ra âm các vật đều dao động 
Vận dụng :
C6. 
C7. 
C8.
C9. 
Oáng nghiệm và nước trong ống nghiệm dao động 
Oáng có nhiều nước phát ra âm trầm nhất, ống có nước ít nhất phát ra âm bổng
Cột không khí trong ống dao động 
Oáng có ít nước nhất phát ra âm trầm nhất, ống có nhiều nhất nước phát ra âm bổng nhất 
Ghi nhớ :(sgk)