Giáo án Vật lí khối 7 tiết 23: Sơ đồ mạch điện - Chiều dòng điện

Ngày soạn :23/2/20008 Ngày giảng :25/2/2008 
Tiết 23-Bài 21:
SƠ ĐỒ MẠCH ĐIỆN - CHIỀU DÒNG ĐIỆN.
A. PHẦN CHUẨN BỊ. 
 I. MỤC TIÊU.
 1. Kiến thức: 
 - HS biết vẽ đúng sơ đồ của mạch điện thực loại đơn giản.
 - Mắc đúng mạch điện loại đơn giản theo sơ đồ đã cho.
 - Biểu diễn đúng mũi tên chỉ chiều của dòng điện chạy trong sơ đồ mạch điện cũng như chỉ đúng chiều của dòng điện chạy trong mạch điện thực.
 2. Kĩ năng:
 - Rèn luyện cho HS mắc các mạch điện thực đơn giản.
 3. Thái độ: 
 - Rèn luyện cho HS có thói quen sử dụng bộ phận điều khiển mạch điện đồng thời là bộ phận an toàn điện.
 - Rèn luyện khả năng tư duy mềm dẻo và linh hoạt.
II. CHUẨN BỊ. 
1. GV: 
 - Tranh ảnh phóng to bảng kí hiệu các bộ phận mạch điện, hình 21.2 và 21.3. Tranh vẽ phóng to sơ đồ mạch điện ở xe máy.
 2. HS: 
 - 1 pin, 1 bóng đèn, 1 công tắc.
 - 5 đoạn dây có vỏ bọc cách điện, 1 đèn pin.
B. PHẦN THỂ HIỆN TRÊN LỚP. 
 I. KIỂM TRA BÀI CŨ (5P).
?. Dòng điện là gì ? Nêu bản chất của dòng điện trong kim loại ? Mắc mạch điện như hình 19.3 SGK ?
ĐA: - Dòng điện là dòng chuyển dời có hướng của các điện tích.
- Dòng điện trong kim loại là dòng các electron tự do dịch chuyển có hướng trong kim loại.
- Lắp sơ đồ mạch điện theo hình vẽ.
GV: Gọi các HS khác quan sát và nhận xét.
II. BÀI MỚI.
 * Đặt vấn đề: (5P): 
GV: Với các mạch điện phức tạp như mạch điện trong gia đình, ôtô, xe máy các thợ điện căn cứ vào đâu để có thể mắc mạch điện đúng theo yêu cầu cần có. Họ cần căn cứ vào sơ đồ mạch điện.
HS: Quan sát sơ đồ mạch điện của xe máy trên bảng.
GV: Trong sơ đồ mạch điện người ta sử dụng 1 số kí hiệu để biểu diễn các bộ phận của mạch điện. Trong bài này, chúng ta cùng tìm hiểu các sử dụng kí hiệu để vẽ sơ đồ mạch điện đơn giản.
* Bài mới:
GIÁO VIÊN & HỌC SINH
GHI BẢNG
GV
HS
GV
?
HS
GV
GV
?
HS
?
HS
GV
HS
GV
HS
?
HS
GV
GV
?
HS
?
HS
GV
?
HS
?
HS
Treo bảng vẽ kí hiệu các bộ phận của mạch điện lên bảng.
Tìm hiểu và ghi nhớ các kí hiệu của một số bộ phận mạch điện.
Lưu ý: Kí hiệu của nguồn điện: Cực dương, cực âm của nguồn.Cách vẽ.
Sử dụng các kí hiệu trên để vẽ sơ đồ mạch điện như hình 19.3 ?
Một HS vẽ trên bảng, các HS khác vẽ vào vở của mình.
Theo dõi các HS dưới lớp vẽ.
 Nhận xét cách sử dụng kí hiệu bộ phận mạch điện để vẽ sơ đồ :
Vẽ sơ đồ khác cho mạch điện hình 19.3 với vị trí các bộ phận trong sơ đồ được thay đổi khác đi.
Một HS khác lên vẽ sơ đồ trên bảng.
Mắc mạch điện theo sơ đồ đó ?
Mỗi nhóm tự mắc mạch điện theo sơ đồ đã vẽ ở câu C2.
Kiểm tra, nhắc nhở những thao tác vẽ sơ đồ và mắc sơ đồ sai.
Nhận xét cách mắc sơ đồ của các nhóm khác.
Nhận xét chung về kĩ năng vẽ sơ đồ mạch điện và mắc mạch điện theo sơ đồ của từng nhóm. Nêu những sai xót thường gặp và cách khắc phục.
Đọc thông tin trong mục II.(2p).
Nêu quy ước chiều của dòng điện ?
Đọc thông báo và nắm được quy ước chiều dòng điện.
Thông báo: Nguồn điện do pin hoặc ắc quy cung cấp có chiều không đổi gọi là dòng điện một chiều.
Giới thiệu các dung mũi tên để chỉ chiều của dòng điện trong sơ đồ mạch điện trên bảng.
Dùng mũi tên biểu diễn chiều dòng điện trong câu C4 ?
Hoàn thành câu C4.
Yêu cầu 3 HS lên bảng dùng mũi tên biểu diễn chiều dòng điện theo quy ước trên hình 21.2, 21.3, 21.4 SGK ?
3 HS làm trên bảng. Các HS khác đối chiếu quy ước và nhận xét.
Treo hình vẽ 21.2 lên bảng.
Quan sát hình vẽ để tìm hiểu cấu tạo và hoạt động của chiếc đèn pin dạng ống thường dùng.
Thảo luận để tìm hiểu cấu tạo và hoạt động của đèn pin để trả lời câu C6.
Đại diện các nhóm nêu kết quả nghiên cứu của nhóm mình ?
Vẽ sơ đồ mạch điện trong đèn pin.
I- SƠ ĐỒ MẠCH ĐIỆN(15P).
1. Kí hiệu của một số bộ phận mạch điện.
+ Nguồn điện:
+ Hai nguồn mắc nối tiếp:
+ Bóng đèn:
+ Dây dẫn:
K
.
.
+ Khoá K đóng:
K
.
.
+ Khoá K mở: 
2. Vẽ sơ đồ mạch điện .
C1. Vẽ sơ đồ mạch điện.
C2.
C3. Thực hành mắc mạch điện theo sơ đồ:
II- CHIỀU DÒNG ĐIỆN(10P).
* Quy ước chiều dòng điện: 
Chiều dòng điện là chiều từ cực dương qua dây dẫn và các dụng cụ điện tới cực âm của nguồn điện.
C4. 
Nhận xét: chiều dịch chuyển có hướng của các electron tự do trong kim loại có chiều ngược với chiều quy ước của dòng điện.
C5. Biểu diễn chiều dòng điện trên sơ đồ mạch điện:
III- VẬN DỤNG (8P).
C6.
a- Nguồn điện của đèn pin gồm 2 pin. Thông thường cực dương của nguồn được lắp về phía đầu của đèn pin.
b- Sơ đồ mạch điện trong đèn pin là :
III. HƯỚNG DẪN HỌC VÀ LÀM BÀI TẬP VỀ NHÀ (2p).
Đọc phần có thể em chưa biết.
Chú ý: nhắc nhở việc an toàn khi sử dụng điện.
Làm bài tập 21.1.21.3 SBT.