Giáo án Vật lí lớp 7 tiết 13: Độ to của âm

Tiết PPCT: 13
Ngày dạy: / 11/ 2010 Bài 12: ĐỘ TO CỦA ÂM
1/ Mục tiêu :
 a- Kiến thức: Nêu được mối liên hệ giữa biên độ dao động và độ to của âm, so sánh được âm to và âm nhỏ .
 b- Kĩ năng: Qua thí nghiệm rút ra được: khái niệm biên độ dao động , độ to nhỏ của âm phụ thuộc vào biên độ.
 c- Thái độ (Giáo dục): Giáo dục lòng yêu thích bộ môn. Giáo dục HS bảo vệ mơi trường và giáo dục hướng nghiệp tương lai cho HS
2/ Chuẩn bị :
 - Giáo viên: Lá thép mỏng, trống và dùi gõ , quả cầu bấc, giá đỡ, hộp gỗ.
 - Học sinh: Kẻ bảng 1 / 31 SGK
 3/ Phương pháp dạy học: Vấn đáp đàm thoại, thuyết trình, trực quan
4/ Tiến trình :
 4.1) Ổn định tổ chức: Kiểm diện học sinh
 4.2) Kiểm tra bài cũ :
G? H1: Tần số là gì ? Đơn vị tần số ? Âm cao thấp phụ thuộc như thế nào vào tần số ?(7đ)
 Tần số dao động của 1 dây đàn là 500Hz hãy cho biết ý nghĩa con số đùó ? (3đ)
 H1: - Số dao động trong một giây gọi là tần số.
 - Đơn vị của tấn số là Hz.
- Âm phát ra càng cao khi tần số dao động càng lớn, âm phát ra càng thấp khi tần số dao động càng nhỏ.
 - Dây đàn có 500 dao động trong 1 giây
 4.3) Giảng bài mới :
Hoạt động của G + H
Nội dung bài học
Hoạt động 1: Giới thiệu bài
 * Có người thường có thói quen nói to, có người nói nhỏ, song khi người ta hét to thấy bị đau cổ . Vậy tại sao lại nói được to hoặc nhỏ? Tại sao nói to quá lại bị đau cổ họng ? 
Hoạt động 2: Nghiên cứu về biên độ dao động , mối liên hệ giữa biên độ dao động và độ to của âm phát ra. ( 15 ph) - G: Gọi HS đọc thí nghiệm 1/ 34 SGK 
- G: Giới thiệu thí nghiệm, hướng dẫn thí nghiệm .
- H: Nhóm học sinh làm thí nghiệm, quan sát và lắng nghe âm thanh phát ra.
 * Qua thí nghiệm yêu cầu học sinh hoàn thành bảng 1 SGK.
- G: Cho cả lớp thảo luận về kết quả thí nghiệm, trả lời câu C1 :
 C1: a. mạnh à to 
 b. yếu à nhỏ
 - H: Làm thí nghiệm khác với dây thun để minh họa.
- G?: Khi kéo lệch ra khỏi vị trí cân bằng nhiều (hay ít) thì âm phát ra như thế nào?
- H: Nhiều thì âm to, ít thì âm nhỏ
- G: Thông báo về biên độ dao động 
 * Yêu cầu học sinh làm câu C2: 
 C2 : Đầu thước lệch khỏi vị trí cân bằng càng nhiều (ít) , biên độ dao động càng lớn (nhỏ) , âm phát ra càng to (nhỏ) 
- G: Học sinh đọc thí nghiệm 2 
- G: Hướng dẫn bố, trí thí nghiệm 
- H: Làm thí nghiệm, quan sát, lắng nghe và nhận xét:
 - G?: Biên độ quả bóng lớn, nhỏ ® mặt trống dao động như thế nào ? 
 - H: + gõ nhẹ : âm nhỏ à quả bóng dao động với biên độ nhỏ
 + gõ mạnh : âm to à quả bóng dao động với biên độ lớn
- H: Hoàn thành câu C3 :
 C3: nhiều( ít) ; lớn ( nhỏ) ; to( nhỏ) 
- G: Qua 2 thí nghiệm các em có kết luận gì? 
- H : Làm việc cá nhân hoàn thành kết luận.
 Hoạt động 3: Tìm hiểu độ to của một số âm( 10 ph) 
- G: Cho HS đọc SGK và trả lời câu hỏi:
 ? - Đơn vị đo độ to của âm là gì? Ký hiệu ?
 ? - Để đo độ to của âm người ta dùng dụng cụ gì?
- H: Trả lời như SGK
- G: Giới thiệu độ to của âm trong bảng 2 trang 35 SGK :
 ? - Tiếng sét to gấp mấy lần tiếng nhạc to ?( 2 lần)
 ? - Độ to của âm bao nhiêu thì làm đau tai? (> =130dB).
 ? – Độ to tiếng nói chuyện bình thường là bao nhiêu?
 ( 40 dB)
Hoạt động 4: Vận dụng
 - HS trả lời câu C4, C5, C6, C7 phần vận dụng .

* GDMT : trong chiến tranh máy bay địch thả bom xuống, người dân ở gần chỗ bom nổ, tuy không bị chảy máu nhưng lại bị điếc tai do độ to của âm > 130dB làm cho màng nhĩ bị thương.Do vậy ta phải biết tự phịng và bảo vệ tai và các hệ thần kinh.Nếu trong thực tế nếu âm thanh của các máy mĩc hoạt động lớn hơn 130 dB thì sẽ làm ảnh hưởng đến sinh hoạt và mơi trường.
I/ Âm to, âm nhỏ – Biên độ dao động
a. Thí nghiệm 1: 
 H: 12.1 SGK / 34
Biên độ dao động : Độ lệch lớn nhất của vật dao động so với vị trí cân bằng của nó.
b. Thí nghiệm 2: 
 H: 12.2 /35 SGK 
c. Kết luận: 
 Âm phát ra càng to khi biên độ dao động của âm càng lớn
II/ Độ to của một số âm
Độ to của âm được đo bằng đơn vị đêxiben, ký hiệu : dB
III/ Vận dụng
Ÿ C4: Khi gãy mạnh 1 dây đàn tiếng đàn sẽ to vì dây đàn lệch nhiều à biên độ dao động lớn à âm phát ra to
Ÿ C5: Khoảng cách nào là biên độ? (trường hợp trên biên độ dao động lớn hơn)
(Vẽ MD vuông góc với dây đàn ở vị trí cân bằng)
Ÿ C6: Âm to (nhỏ) à biên độ dao động màng loa lớn (nhỏ) à màng loa rung mạnh (nhẹ) 
Ÿ C7: khoảng từ 70 ---> 80 dB
 4.4) Củng cố và luyện tập:
 - Yêu cầu học sinh đọc phần ghi nhớ SGK
 - Độ to của âm được đo bằng đơn vị gì? (đêxiben)
 - Đọc phần có thể em chưa biết:
 Âm truyền đến tai à màng nhĩ dao động 
 Âm to à màng nhĩ dao động lớn à màng nhĩ căng quá nên bị thủng à điếc tai.
 - Vậy trong trận đánh bom của địch , người dân thường có động tác gì để bảo vệ tai? (bịt tai, nhét bông)
* G: THHN: Những người làm và nghiên cứu về âm thanh, thiết kế, chế tạo các thiết bị ứng dụng trong âm thanh như: Loa, nhac cụ, phịng cách âm, thu âm, thiết kế trong xây dựng , sân khấu và nghệ thuật
 4.5) Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà:
 - Học thuộc bài theo vở ghi kết hợp SGK
 - Hoàn thành các câu từ C1 ---> C7 trong SGK vào vở bài tập
 - Làm bài tập 12.1à 12.5 SBT 
 - Soạn bài mới: Môi trường truyền âm.
5/ Rút kinh nghiệm:
- Tổ chức:..................................................................................................................................................
- Nội dung:................................................................................................................................................
...
-Phương pháp:............................................................................................................................................
...